Kwingijisha Maikolofoni

BALONGO ne banyenga yetu bebikako bingi kutana kimye kya kwiya ku kupwila kwa bwina Kilishitu. Pa kuba’mba bamwenemo mu bibena kwambiwa, bafwainwa kwibyumvwisha bulongo.

Mu moba a bena Isalela ba kala, kechi kwajingapo biñambañamba bya malaichi bya kwambilamo ne. Mosesa byo aambilenga ku mukoka wa bena Isalela mu Musanza wa Moabu saka bakyangye kutwela mu Ntanda ya Mulaye, nga bantu bajinga mu jino jibumba bavujile kufika ku mamilyonyi, bakonsheshe kumumvwa byepi? Kyamweka Mosesa watanchikile bantu pa mapunzha apusana pusana mu kampu kuba’mba babwezhe bwezhengapo kwamba ku bantu byambo byo aambilenga. (Mpitu. 1:1; 31:1) Bena Isalela byo baubiletu bashinda byalo byajinga ku muzhika wa Yodano, Yoshua wibakonkenye pamo ku Mutumba wa Gelizimu ne Mutumba wa Ebala, kyamweka ne bena Levi saka baji mu kimpachiko kyaabenye ino mitumba. Ku ino mitumba bantu bonse baumvwine ne kwitabizha mapesho a Lesa ne mafingo o bebatangijile. (Yosh. 8:33-35) Kyamweka kuba’mba ne pa jino juba napo kwajinga kutanchika bantu pa mapunzha apusana pusana, pano bino na mambo a kuba’mba mpunzha yawamine bingi, yafwainwa nayo yakwashishe bingi.

Byo papichile myaka nobe 1,500 kimye ‘jibumba jikatampe po japwilakene’ ku Kizhiba kya Ngalilea na kumvwa kwi Yesu, wayile mu bwato ne kwikala monka kasa buji pa mema ne kwamba ku jibumba. (Mako 4:1, 2) Mambo ka Yesu o aambijilenga saka aikala mu bwato? Ke na mambo a kuba jiwi jumvwanyika bingi umvwe muntu ubena kwambila pa mema.

Byo kyafikile ku ntendekelo ya myaka kitota kya bu 20, ñumvwanyikilo ya jiwi ja ñambi yayukanyikilwanga ku kibelengelo kya bantu baumvwa byo abaambenga. Nangwa byonkabyo, kutendeka mu ma 1920, bakalume ba Yehoba batendekele kwingijisha biñambañamba bya malaichi bya kwambilamo pa kunshonkena kwabo kwa nkambi.

Biñambañamba bya Kwambilamo. Bino biñambañamba byakonsha kubayisha jiwi ja ñambi kwa kubula kwalula ñumvwanyikilo yajo. Ñambi kechi ukebewa kwamba kya kuba ne mintanzhintanzhi yaimana ku mutwe ne. Kabiji banteleki nabo kechi bakebewa kumbika matwi kuba’mba bomvwishe kibena kwambiwa ne. Abo bakonsha kuteshatu muchima ku byambo bibena kwambiwa.

Biñambañamba bya kwambilamo byawama bebinengezha kuba’mba bingilenga pa kushonkena kwa nkambi ne pa kubuñana kwa mwanzo kwa Bakamonyi ba kwa Yehoba. Kabiji mu Mazubo a Bufumu avula bengijisha biñambañamba bya kwambilamo kuba’mba bibayishengako jiwi ja bamba majashi, batangijila kupwila nangwa batanga pa mutuntamo. Kabiji bipwilo bimo biji ne na maikolofoni engijisha baji mu jibumba pa kukumbulapo kimye kya kupwila. Umvwe kipwilo kyenu kiji na bino biñambañamba, yukai bya kwibingijisha.

Mikambizho Imo ya Kulondela. Pa kuba’mba mwingijishenga bulongo bino biñambañamba, labijilai bino bishinka: (1) Paikela maikolofoni na kanwa kenu pafwainwa kulepa masentimita 10 kufika ku 15. Umvwe maikolofoni yaikesha pepi na kanwa, byambo kechi byakonsha kumvwanyika bulongo ne. Kabiji umvwe yaikesha byalo, napo byambo kechi byakonsha kumvwanyikisha ne. (2) Maikolofoni yafwainwa kwikela palutwe yenu kechi pa mbaji ne. Umvwe mutwe wenu mwamuzhalulwila ku kilujo nangwa ku kipiko, mwafwainwa kwambatu umvwe kanwa katalañana na maikolofoni. (3) Suntulaingako jiwi ne kwijikosesha kukila byo mwafwainwa kwamba pa kwisambatu. Pano bino, kechi kikebewa kupatauka ne. Biñambañamba bikemukwasha kulengela jiwi jenu kumvwanyika ku bonse mu jibumba. (4) Umvwe mukeba kwikukumya nangwa kampe mukeba kukopola nangwa kupemba, monai kuba’mba mwafumyako mutwe ku maikolofoni.

Pa Kwamba Jashi. Umvwe mwaimana ku kya kwambilapo, mulongo wimusumbilako maikolofoni. Kimye kyo abena kusumba maikolofoni imanai bulongo saka mutala luonde. Tulai jashi jenu pa kya kwambilapo kabiji ne kumona’mba maikolofoni kechi yazhita pa byambo ne.

Inge mwatendeka kwamba, telekai jiwi jenu byo jibena kumvwanyika mu malaudisipika. Nanchi jiwi jabayisha kabiji ne byambo bimo bibena kumvwanyika nobe mataba abena kutotauka nyi? Inge ibyo, kyakonsha kuwama kubwelako panyuma pacheche palepako masentimita 2.5 kufika ku 5. Kimye kyo mubena kutala pa byambo, mwafwainwa kumona’mba pa kwamba ne kutanga mwatalañana na maikolofoni nangwa maikolofoni ijiko peulu pacheche bino kechi kwambila munshi yayo ne.

Pa Kutanga pa Mutuntamo. Kikwasha bingi kukwachila Baibolo nangwa buku mukwabo peulu kuba’mba kilungi kyenu kitale ku luonde. Byo kiji kuba’mba maikolofoni yaikela palutwe yenu, mwakonsha kukwachila ku lubaji lumo buku ye mubena kutanga. Kino kibena kulumbulula’mba mutwe wenu wafwainwa kwikalako pa kabeya na maikolofoni. Apa bino, umvwe kemutange, jiwi jenu jikayanga mu maikolofoni.

Balongo bavula batangako pa Lufunjisho lwa Kyamba kya Usopa bemana ne kutangila mu maikolofoni yaimana nkunku. Kino kibakwashako kupema bulongo kabiji ne kutanga saka bakasuluka. Yukai kuba’mba kutanga mafuka kwanema bingi pa kupwila. Kumwenamo kwa jibumba kwaimena kikatakata pa kumvwa byambo byo babena kutanga.

Pa Kukumbulapo Kimye kya Kupwila. Inge kipwilo kyenu kiji na maikolofoni ya kwingijisha jibumba pa kukumbulapo, yukai kuba’mba kyanema bingi kwamba bibena kumvwanyika kabiji na jiwi jafwainwa bulongo. Pa kukumbulapo, monai kuba’mba mwakwata buku nangwa Baibolo mu kuboko. Kino kikemukwasha kumona bulongo byambo byo mubena kukumbula aku saka mubena kwambila mu maikolofoni.

Mu bipwilo bimo balongo bebapa mwingilo wa kutwala maikolofoni ku bo batongola kukumbulapo. Umvwe kino byo byo kiji mu kipwilo kyenu, kukulula kuboko bukiji ne, kuba’mba mulongo uji na maikolofoni kimupeleleko kwimumona po mwaikala kabiji ne kwimupa maikolofoni bukiji. Umvwe kya kuba ayo maikolofoni ya kwikwachilatu anwe bene ku kuboko, monai’mba mwiitambula. Kutendeka kwamba saka bakyangye kwimupa maikolofoni ne. Umvwe mwapwisha kwamba, bwezhai maikolofoni bukiji bukiji ku mulongo.

Kimye kya Kimwesho. Kwingijisha maikolofoni kimye kya kimwesho kikebewa kulangulukilapo jimo bulongo. Umvwe maikolofoni beimanyikila ku ka kyela, kikemupelela bingi kwingijisha Baibolo wenu ne pepala paji byambo. Kwingijisha maikolofoni ya kukwatatu ku maboko kwakonsha kwimukwasha kwingijisha bulongo binungwa bya mubiji, pano bino mwafwainwa kwambila ye muji nanji mu kimwesho kwimukwachilako. Mu jino jishinda kikemupelela kukwata Baibolo wenu bulongo. Anweba ne mwina nzubo mwafwainwa kupitulukilamo jimo kuba’mba ayuke byo afwainwa kwiikwata bulongo. Kabiji yukai kuba’mba kimye kyo muji pa mutuntamo, kechi mwafwainwa kuvundamina jibumba kikatakata umvwe kemwambe ne.

Mu bimwesho byubiwa pa Kupwila kwa Mwingilo, kwakonsha kwikala bantu bavula bajimo bakonsha kuba saka bendaenda pa mutuntamo. Onkao mambo, mamaikolofoni avula akonsha kukebewa. Ano mamaikolofoni afwainwa kwiatwajila jimo pa mutuntamo nangwa kwiapana ku baji mu kimwesho aku bayapotu. Kikebewa kunengezhezha jimo bulongo pa kuba’mba mamaikolofoni beatule pa mpunzha ne pa kimye kyafwainwa. Kupichilamo jimo mu bimwesho saka bakyangye kwibimwesha, kupana jishuko ja kufunjisha bajimo bya kwingijisha bulongo mamaikolofoni. Umvwe kuno kupitulukamo kechi kwakonsha kubiwa pa mutuntamo ne, kyakonsha kuwama bingi bankaizhi kwingijishapo kintu kyaesakana na maikolofoni kuba’mba bayuke bulongo maikolofoni po yafwainwa kwikela. Panyuma ya kimwesho, aba bajingamo bafwainwa kutula bulongo mamaikolofoni o baji kwingijishanga, kabiji ne kumona’mba kechi bekoba mu ntambo ya mamaikolofoni akwabo pa kufuma pa mutuntamo ne.

Kuteshako muchima pa bya kwingijisha mamaikolofoni kwayilamo bingi na nkebelo ikatampe ya kupwila kwetu, ya kwikosesha atwe bene na bene kupichila mu kwisamba pa Mambo a Lesa. (Hebe. 10:24, 25) Kupichila mu kufunda bya kwingijisha bulongo mamaikolofoni, twakonsha kukosesha bakwetu.