Kubwezhapo kwa Kukosesha Kishinka

MFUNJISHISHO yawama yavwangamo ne kubwezhapo bishinka. Umvwe kishinka kyanema mwikibwezhapo, bantu mu luonde kechi bakekilubamo ne. Inge mulanguluko mwamubwezhapo mu jishinda japusanako, bantu po po bakonsha ne kumumvwisha.

Umvwe bantu bo mubena kwambako kebabule kuvuluka byo mubena kwamba, byambo byenu kechi bikebakwasha kupimpula milanguluko yabo nangwa bwikalo bwabo ne. Kampe bakalangulukangatu pa bishinka byonka byo mubena kukoseshako.

Yehoba, Mufunjishi wetu Mukatampe witumwesha kya kumwenako kya kubwezhapo bishinka. Wapaine Mikambizho Jikumi ku mukoka wa bena Isalela. Kupichila mwi malaika ye aambijilemo, waambile ino mikambizho ku uno mukoka pa Mutumba wa Sinai. Panyuma ya bibye, wiinembele ne kumupa Mosesa. (Lupu. 20:1-17; 31:18; Mpitu. 5:22) Yehoba wamukambizhe Mosesa kwibabula ne jikwabo bena Isalela ino mikambizho saka bakyangye kutwela mu Ntanda ya Mulaye kabiji na bukwasho bwa mupashi wazhila, Mosesa wiinembele ne jikwabo byonka byo iji mu Mpitulukilo ya mu mizhilo 5:6-21. Pa mikambizho yo bebapele bena Isalela, pajinga ne mukambizho wa kuba’mba bamutemwe Yehoba ne kumwingijila na muchima wabo yense, mweo wabo yense ne na bulume bwabo bonse. Uno mukambizho naye bamubwezhezhepo javula bingi. (Mpitu. 6:5; 10:12; 11:13; 30:6) Mambo ka? Mambo monka mwaambijile Yesu, wajinga ‘mukambizho mukatampe, kabiji mutanshi.’ (Mat. 22:34-38) Kupichila mwi ngauzhi Yelemiya, Yehoba wavulwileko bena Yuda kukila pa bimye 20 pa mambo a buneme bwa kumukokela mu bintu byonse byo ebakambizhe. (Yele. 7:23; 11:4; 12:17; 19:15) Kabiji kupichila mwi Ezikyo, Lesa waambile kukila pa bimye 60 kuba’mba ba mu mikoka ya bantu “bakayuka’mba amiwa yami Yehoba.”—Ezi. 6:10; 38:23.

Mu jishimikila ja mwingilo wa Yesu, namo tumonamo byo abwezhezhengapo kuba’mba bintu byo aambilengapo byumvwanyike. Kya kumwenako, muji mabuku ana a Mambo awama. Ano mabuku onse umo umo aamba pa bintu byanema byo baambapo mu buku umo nangwa mu akwabo a ano Mambo awama, pano bino saka bebinembela mu mashinda apusanako. Mu mfunjishisho yanji, Yesu waambilenga mikambizho intutu imo pa bimye byavula, pano bino mu mashinda apusana pusana. (Mako 9:34-37; 10:35-45; Yoa. 13:2-17) Kabiji byo ajinga pa Mutumba wa Olebeta mobatu acheche saka akyangye kufwa, Yesu wabwezhezhengapo kukosesha luno lujimuno lwa kuba’mba: “Labainga mukenkentenga: mambo kechi mwayuka juba jo akeshilamo Nkambo yenu ne.”—Mat. 24:42; 25:13.

Mu Mwingilo wa mu Bujimi. Pa kusapwila bantu, mukeba’mba bakavulukenga byo mubena kwamba. Kwibibwezhapo kwakonsha kwibakwasha kubula kwibilubamo.

Kubwezhapo kintu pa kimye kyonka kyo mubena kwikyamba kulengela muntu kwikilabijila. Onkao mambo, panyuma ya kutanga kinembelo, mwakonsha kwikikosesha kupichila mu kutongola kishinka kikatampe kijimo, ne kushikisha’mba, “Nanchi mwamona kino kinembelo byo kyaamba nyi?”

Mikuku ya byambo ipelako mu mwisambo nayo mwakonsha kwiyamba bulongo. Kya kumwenako, mwakonsha kwamba’mba: “Kishinka kikatampe mu mwisambo wetu kyo naketekela’mba mukekivulukanga, ke kikye . . .” Apa bino mwikitongola. Kampe kyakonsha kwikala’mba: “Lesa ukeba’mba ino ntanda ikekale ke paladisa. Ino nkebelo kine ikafika.” Nangwa kampe’mba: “Baibolo wamweshatu patoka’mba tuji mu moba apelako a buno bwikalo. Umvwe tukeba’mba tukapuluke, twafwainwa kuyuka bintu Lesa byo akeba’mba tube.” Nangwa kyakonsha kwikala’mba: “Byonka byo twamona, mu Baibolo muji lujimuno lwaamba pa byo twakonsha kuba na makatazho a mu kisemi.” Kimye kimo, mwakonsha kwamba jikwabo byambo byafuma mu Baibolo kwikala kishinka kya kulengela muntu kubula kulubamo. Pa kuba’mba kino mwikyube bulongo mwafwainwa kukilangulukilapo jimo.

Pa kubwelako ku bantu kubikapo ne bo mufunjisha Baibolo, kubwezhapo bishinka kwakonsha kuvwangamo ne mepuzho a kupitulukamo.

Umvwe muntu wabula kumvwisha nangwa kulondela lujimuno lwa mu Baibolo, mwakonsha kwambapo javula pa yewo mutwe. Esekai kumulumbulwila mu mashinda apusana pusana. Misambo kechi yafwainwa kulepesha ne, pano bino yafwainwa kutundaika ubena kufunda Baibolo kulangulukangapo pa mutwe ye mubena kwisambapo. Yesu wabwezhezhepo lufunjisho lo afunjishe baana banji ba bwanga kuba’mba ebakwashe kuleka kisonso kyo bajinga nakyo kya kukeba kwikala mutanshi.—Mat. 18:1-6; 20:20-28; Luka 22:24-27.

Pa Kwamba Majashi. Umvwe mwamba majashi pa mutuntamo, nkebelo yenu kechi ya kwambatu byambo mwabwela mwalubako ne. Mukeba’mba bantu bebyumvwe, babule kwibilubamo kabiji ne kwibyubanga. Pa kuba’mba mubenga kino, bwezhaingapo bishinka.

Pano bino, umvwe mwakizhamo kubwezhapo bishinka bikatampe, bantu bo mubena kwambako bakonsha kufumyako muchima. Salai bulongo bishinka bikebewa kukosesha pa kwibyamba. Javula bino ke bishinka bikatampe paimena jashi jenu, pano bino byakonsha kuvwangamo ne milanguluko ikwabo yo mwamona’mba yakonsha kukwasha bantu.

Pa kuba’mba mubwezhepo, patanshi mwakonsha kutendekelapo kutongaula bishinka bikatampe ku ntatwilo ya jashi jenu. Byambai mu mikuku ipi ibena kumwesha bintu byo musakwambapo, kwingijisha mepuzho nangwa bya kumwenako bipi bibena kumwesha mwa kubila na makatazho. Mwakonsha kutongola kibelengelo kya bishinka bikatampe bijimo kabiji ne kwibitanchika mu bibelengelo. Apa bino kemwibyambe kimo kimo mu jashi jonse. Mwakonsha kukosesha bishinka mu jashi jenu jonse kupichila mu kubwezhapo kishinka kikatampe saka mukyangye kuya pa kikwabo. Nangwa mwakonsha kuba bino kupichila mu kwamba kya kumwenako kibena kumwesha bya kwingijisha kishinka kikatampe kyo mwaambapo. Mwakonsha ne kukosesha bishinka bikatampe kupichila mu kwibitongola pa kupezhako, kupichila mu kwibipusanya, kukumbula mepuzho o mwaji kwipuzha pa kutendeka nangwa kwambakotu pacheche bintu byakonsha kupwisha makatazho o mwaji kutongolapo.

Kununga pa byaambiwa kala, ñambi wayuka kwamba utajisha bulongo kukeba kuyuka bantu baji mu luonde. Umvwe bamo bakankalwa kumvwisha mwayila mulanguluko umo ye abena kwambapo, uyuka kino. Umvwe akyo kishinka kyanema, wikibwezhapo ne jikwabo. Pano bino, kwikilumbulwilatu mu byambo bintu bimo kechi kwakonsha kukwasha bantu kwikyumvwisha ne. Mu kufunjisha mwavwangwa byavula, kechi kwambatu byambo bintu bimotu ne. Ñambi wafwainwa kwingijisha mashinda apusana pusana. Mu jashi janji wakonsha kuvwangamo ne bintu byaiya mu milanguluko ponkapotu. Kuyuka kwamba pa bintu bikebewa ku luonde mu jino jishinda kukemulengela kwikala ñambi wayuka bingi kufunjisha.