LUFUNJISHO 39
Kupwisha Jashi Bulongo
APO kampe mwapesapesa bingi bulongo ne kunengezha byambo bya jashi jonse. Kabiji kampe mwanengezha ne ntatwilo yawama izakula muchima. Bino nangwa byonkabyo, kwashala kintu kimo—byambo byawama bya kupwishishamo jashi. Kechi mwafwainwa kulengulula buneme bwabyo ne. Bintu byo mupezhako kwamba kechi javula bantu jo bebilubamo ne. Umvwe byambo bya kupwishishamo jashi byabula kuwama, ne byambotu byonse byo mwajikwamba kala byakonsha kuyatu mungi.
Akimonai bibye byambo bya kupezhako byalondelapo: Byo kyanangijilenga ku mpelo ya bwikalo bwanji, Yoshua waambile jashi jo babujile kulubamo banabalume bakulumpe ba bena Isalela. Panyuma ya kulondolola pe Yehoba byo aingilanga na bena Isalela kufumatu mu moba a Abalahama, nanchi Yoshua wibibwezhezhepotu bino bintu mu kwibichibawizhatu nyi? Ine. Wakambizhe bantu na muchima yense kuba’mba: “Akamwai Yehoba, ne kumwingijila na michima yabula bujimbijimbi, ne na michima ya kishinka.” Itangilai anwe bene byambo byo apezhezheko Yoshua biji mu Yoshua 24:14, 15.
Jashi jikwabo ja kubula kulubamo jiji mu Byubilo 2:14-36, bejambile ku mutumwa Petelo ku jibumba mu Yelusalema pa Kijiilo kya Pentekosta mu 33 C.E. Patanshi walumbulwile’mba bemwenejilenga kufika kwa bungauzhi bwa Yoela bwa pa mambo a kwitululwa kwa mupashi wa Lesa. Kyalondejilepo, wamwesheshe kino byo kyakwatankene na bungauzhi bwa Bumesiasa buji mu Masalamo, bwaambijile jimo lusanguko lwa Yesu Kilishitu ne kutumbijikwa kwanji ku kilujo kya Lesa. Apa bino, mu byambo byanji bya kupezhako, Petelo walumbulwile bulongo kintu kyo afwainwe kuyuka muntu yense wajinga mu luonde. Waambile’mba: ‘Onkao mambo bonse ba mu nzubo ya Isalela bayukishetu amba, Lesa wamupa buNkambo ne buKilishitu, yenka uno Yesu ye mwaipayile pa kichi kya lumanamo.’ Bantu mu luonde baipwizhe’mba: “Anwebakwetu, tube byepi?” Petelo wibakumbwile’mba: “Lapilai, ne kubatizwa bonse mu jizhina ja Yesu Kilishitu.” (Byu. 2:37, 38) Pa jonkaja juba, bantu 3,000 baumvwishishe byo aambile, batambwijile bukine bwa Yesu Kilishitu.
Bishinka bya Kulabijila. Kintu kyo mwaamba mu byambo bya kupezhako kyafwainwa kukwatankana na kishina kya jashi jenu. Mwafwainwa kwikyamba bulongo kwikala byambo bya kupwishishamo bishinka bikatampe byo mwasaabaula. Nangwa kya kuba mwakonsha kuvwangamo byambo bikatampe biji mu kishina, kiji kwi anwe bene kwikitongola jikwabo nangwa ne.
Nkebelo yenu ya kwambila jashi ke ya kutundaika bantu kulondela bintu byo baumvwa ne kwibyuba. Nkebelo imo ya kwambila byambo bya kupezhako ke ya kwibamwesha bya kuba. Pa kusala kishina ne bishinka bikatampe, nanchi mwalangulukapo bulongo pa byobyo byambo kyo byanemena ku bantu bo mukambangako kabiji ne pa ene mambo a kwambila jojo jashi nyi? Umvwe ibyo, ko kuba’mba mwayuka kintu kyo mukakeba’mba bakobenga. Mwafwainwa pano kwikilumbulula kabiji kampe ne kumwesha bya kwikyuba.
Kununga pa kumwesha bantu bo mubena kwambako kintu kyo bafwainwa kuba, byambo byenu bya kupezhako byafwainwa kwibatundaika kwikyuba. Kino kikebewa kuvwangamo ne ene mambo a kwikyubila kabiji ne mfweto ifumamo. Umvwe mukuku wa byambo bya kupezhako mwamulangulukapo kabiji ne kumunengezha bulongo, ukalengela jashi jonse kumvwanyikisha.
Yukai kuba’mba jashi kejiye na kupwa. Bintu byo mubena kwamba byafwainwa kumwesha’mba kejipwe. Musenselo wa ñambilo yenu naye wafwainwa kuyilamo. Kechi mwafwainwa kwamba lubilo shoo ne kwakapela binopa mwafikenatu ngwa! ponkapotu ine. Kabiji kechi mwafwainwa kulekatu jiwi saka jiya na kuyoyomena ne. Jafwainwa kumvwanyikanga pano bino kechi kukizhamo ne. Mikuku yenu icheche ya byambo bya kupezhako yafwainwa kumwesha’mba kemupwishe jashi. Ñambilo yenu ya bino byambo yafwainwa kumwesha kushiinwa ne kusumininwa. Pa kupituluka mu jashi, kechi mwafwainwa kulubako kupituluka mu byambo bya kupezhako ne.
Byambo bya kupwishishamo jashi byafwainwa kulepa byepi? Kafwako kine kimye kyatongolwa kwambilamo bino byambo ne. Byambo bya kupwishishamo jashi kechi byafwainwa kuvujisha ne. Kimye kya kwibyambilamo kiyukanyikilwa ku kine kintu kyo mukeba’mba bantu bekyubenga. Byambo bya kupezhako bichechetu kabiji bya kipasu ne kutundaika bantu byo bikebewa. Kabiji abya byavulako muji ne kya kumwenako kipi nabyo byakonsha kuwama bingi umvwe kya kuba mwibinengezha bulongo. Akimonai byambo bya kupezhako bicheche bya buku yense wa Musapwishi biji mu Musapwishi 12:13, 14 ne biji mu Jashi jipi ja pa Mutumba janembwa mu Mateo 7:24-27.
Mu Mwingilo wa mu Bujimi. Mu mwingilo wa mu bujimi javula mo mukebewa byambo bya kupwishishamo mwisambo. Umvwe mwanengezha bulongo kabiji ne kutesha bantu muchima, mwakonsha kwibakwasha bingi. Mafunde aambiwapo kala akonsha kwingila bingi bulongo ne pa kimye kyo mubena kwisamba na muntu umo.
Mwisambo wakonsha kwikala bingi mwipi. Awo muntu kampe watabakana. Mwisambo wenu yense wakonsha kwikalatu wa miniti umo. Umvwe kyakonsheka, mwakonsha kwamba nabiji bino amba: “Namona’mba mwatabakana. Bino lekai nemushile uno mulanguluko wa lutundaiko. Baibolo waamba’mba Mulenga wetu uji na nkebelo yawama bingi—ya kwalula ino ntanda kwikala mpunzha mukekala bantu myaka ne myaka. Ne atweba twakonsha kwikalamo mu uno Paladisa, bino twafwainwa kuyuka bintu Lesa byo akeba’mba tube.” Nangwa mwakonsha kumushikisha kimye kyawama kyo mwafwainwa kubwelako.
Umvwe mwina nzubo wachibikizha mwisambo na mambo a kubuka bukaji nangwa kuba milengulwila, napotu kuji mo mwakonsha kumukwashisha. Labijilai jifunde jitanwa mu Mateo 10:12, 13 ne mu Loma 12:17, 18. Kumukumbulatu bulongo kwakonsha kumulengela kwalula ndangulukilo yanji yo alangulukilamo Bakamonyi ba kwa Yehoba. Kino kyakonsha kuwama bingi.
Kimye kimo mwakonsha kwisamba bingi bulongo na mwina nzubo kwa kubula lukatazho. Bwezhaipo kishinka kikatampe kyo mukeba’mba ekivulukenga. Mutundaikai kuba’mba obilenga bintu mwayila kyokyo kishinka.
Umvwe mwamona’mba mwakonsha kutwajijila kwisamba nanji pa kimye kikwabo, ambaipo kintu kimo kyakonsha kumulengela kutengelanga jojo juba. Ipuzhai bwipuzho kampe nabiji bujipo mu buku wa Ukupelulula Ukufuma Mu Malembo nangwa mu buku ye banengezha kufunjishishamo bantu mafunjisho a Baibolo pa nzubo. Kechi mwafwainwa kulubamo kikonkwanyi kyenu kyaambile Yesu kyanembwa mu Mateo 28:19, 20 ne.
Mwakonsha kwamba byepi byambo bya kupezhako pa lufunjisho lwa Baibolo lo mubena kufunjisha muntu pa nzubo? Kutongola jibiji kishina kukakwasha muntu ye mubena kufunjisha Baibolo kuvuluka bintu byo afunda. Kwingijisha mepuzho a kupitulukamo kukemukwasha kulengela ye mufunjisha kulama bishinka bikatampe, kikatakata umvwe mubena kupitulukamo bitende bitende. Kwipuzha bwipuzho bwa kumona bintu byo afunda byo byakonsha kumukwasha nangwa byo akonsha kubulako bakwabo, kwakonsha kumukwasha kulanguluka bya kwibingijisha mu bwikalo bwanji.—Mana. 4:7.
Vulukai’mba byambo bya kupezhako byo bilengela mwisambo yense kumvwanyika.