KITANGO 10
Bufumu “bo Bakabula Konauna Myaka ne Myaka, Nangwa Pachechetu Ne”
1. Mu bwikalo bwa bantu bonse, nga bintu bimweka mwaya ntanda byamwesha ka?
BINTU bimweka mwaya ntanda pa juba pa juba bibena kumweshatu patoka amba bantu bakankalwa kutana lusekelo mambo basula bumfumu bwa Yehoba ne kukebako kwilama abo bene. Kafwako nangwatu kafulumende umo wa bantu waubila bantu bintu byawama ne. Nangwa kyakuba ano moba bantu bailako palutwe mu bya sayansi kukila kala, bakankalwa kupwisha bikola nangwa kufumyapo lufu ku muntu nangwa umotu ne. Bukalama bwa bantu bwakankalwa kufumyapo nkondo, malwañano, bumbanzhi, mazhikakanwa ne buyanji. Makafulumende akanama ne luno monka amanyikila bantu mu byalo byavula. (Musapwishi 8:9) Busendwe bwa bya kupanga panga, lunkumbwa, ne bulubi byo bintu bibena kutamisha ntanda, mema, ne mwela. Kisuse kya bya bunonshi kiji na babinemanga kyalengela bantu kukankalwa kumona bintu bikebewa mu bwikalo. Myaka yavula yapitapo ya bukalama bwa bantu yamweshatu patokatu amba: ‘Muntu mwine na maana anji kechi wakonsha kusalulula jishinda jawama kuyamo ne, aye mwine muntu kechi uji na bulume bwa kwenda monka mwafwainwa ne.’—Yelemiya 10:23.
2. Kika bunketu kikapwisha makatazho a bantu?
2 Kika kikapwisha makatazho? Kikapwisha makatazho kanatu Bufumu bwa Lesa, bonka Yesu boafunjishe batumwa banji kulomba’mba: “Bufumu bwenu bufike. Kyaswa muchima wenu kyubiwe pano panshi, byonka byo kyubiwa mwiulu.” (Mateo 6:9, 10) Bufumu bwa Lesa bwa mwiulu bwalondololwa mu 2 Petelo 3:13 amba ‘meulu apya,’ akalamanga “ntanda ipya,” ko kuba’mba bantu baoloka. Bufumu bwa Lesa bwa mwiulu bwanema bingi mambo yewajinga mutwe yeasapwijilengapo Yesu. (Mateo 4:17) Waambile’mba kyo kintu kitanshi kyotwafwainwa kutangizhangako mu bwikalo bwetu, byo akambizhe’mba: “Sambilai kukebesha bufumu bwanji ne bololoke bwanji.”—Mateo 6:33.
3. Mambo ka o kyanemena kufunda bukiji bukiji lonka luno pa mambo a Bufumu bwa Lesa?
3 Kufunda pa mambo a Bufumu bwa Lesa kyo kintu kibena kukebwa kubiwa bukiji bukiji, mambo katatakatu buno Bufumu bukachakulepo kikupu bukalama bwa bantu panopantanda. Danyela 2:44 waambijile jimo’mba: “Mu moba a boba bamfumu [makafulumende abena kulama kino kimye] aye Lesa wa mwiulu ukaleta bufumu [mwiulu] bo bakabula konauna myaka ne myaka, nangwa pachechetu ne, kabiji abwa bufumu kechi bakebupana ku mutundu ungi ne [bantu kechi bakalamapo jibiji ntanda ne]. Kabiji bukalalaula buno bufumu [bwa ano moba] bonse ne kwibupwishatu shata! pakuba abo bukekala myaka ne myaka.” Mu jino jishinda, buno Bufumu bukapwisha ano moba apelako byo bukonauna buno bwikalo bubi bujipo. Apa bino bukalama bwa Bufumu bwa mwiulu bukatendeke kulama ino ntanda kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne. Byo twafwainwa kusantapo mambo kuno kukabululwa kujitu pepi!
4. Pa mambo a Bufumu, kika kyaubiwe mwiulu mu 1914, kabiji mambo ka kino o kyanemena kwi atweba?
4 Mu 1914, Kilishitu Yesu waikajikilwe ke Mfumu ne kupewa lūsa lwa ‘kwikala mfumu mukachi ka balwanyi [banji].’ (Masalamo 110:1, 2) Kabiji muyenkawa mwaka, mo mwatendekele ne ‘moba apelako’ a buno bwikalo bubi. (2 Timoti 3:1-5, 13) Pa kyonkakya kimye, bintu byo amwene Danyela mu kimwesho kya bungauzhi byaubiwe mwiulu. Yehoba Lesa, “Wa-kala-kene,” wapele Mwana muntu, aye Yesu Kilishitu, “bundamabyalo, ne lukumo, ne bufumu, amba ba mu mitundu yonse ne ba mu mikoka yonse ne banjimi yonse bamwingijilenga yenkaye.” Kwamba pa kino kimwesho, Danyela wanembele’mba: “Bundamabyalo bwanji bo bundamabyalo bwa myaka ne myaka, bukabula kupwa, ne bufumu bwanji bo bufumu bo bakabula konauna.” (Danyela 7:13, 14) Kupichila mu buno Bufumu bwa mwiulu buji mu maboko akwa Kilishitu Yesu, Lesa mo moakalengela bantu batemwa bololoke kwiyowa bintu byawama bya kukankalwa kubala byo akebelenga kimye kyoabikile bantu batanshi mu Paladisa.
5. Bintu ka byotukeba kuyuka pa mambo a Bufumu, kabiji mambo ka?
5 Nanchi mukeba kwikala ngikazhi wakishinka wa buno Bufumu nyi? Umvwe ibyo, ko kuba’mba mubena kukebesha kuyuka nengezhezho ne ñiñijilo ya uno kafulumende wa mwiulu. Musaka kuyuka byo abena kuba luno, byo akoba kimye kya kulutwe, kabiji ne byoakeba anweba kuba. Mu kwibupesapesa bulongo buno Bufumu byo buji, lusanchilo lwenu lusakubailako. Umvwe mwanekenena bukalama bwa buno Bufumu bwa Lesa, mukakonsha kubulako bakwenu bintu byawama byobukobila bantu balukokelo.—Masalamo 48:12, 13.
Bakalama ba Bufumu bwa Lesa
6. (a) Binembelo byaamba’mba ñanyi mwine mwina bumfumu bwaambiwapo kupichila mu Bufumu bwa Bumesiasa? (b) Byotufunda pa mambo a Bufumu byafwainwa kwitulengela kuba byepi?
6 Kintu kitanshi kifikena kuyukanyikwa pa kupesapesa ke kyakuba’mba, buno Bufumu bwa Bumesiasa ke kiyukilo kya Bumfumu bwa aye mwine Yehoba. Yehoba ye wapele Mwananji “bundamabyalo, ne lukumo, ne bufumu.” Mwana Lesa byoaikajikilwetu pa Bufumu ne kutendeka kulama, mwiulu mwaambiwe mawi akuba’mba: “Bufumu bwa panopantanda bwaaluka ke bufumu bwa Nkambo yetu [Yehoba Lesa], ne bwa Kilishitu wanji: ne aye [Yehoba] ukekala mfumu wa myaka ne myaka.” (Lumwekesho 11:15) Onkao mambo, byonse byotwayuka pa mambo a buno Bufumu ne byo bwingila byakonsha kwituleta kwipi ne Yehoba aye mwine. Bintu byotufunda byafwainwa kwitulengela kwikala bakukokela bumfumu bwanji myaka ne myaka.
7. Mambo ka o twafwainwa kuyukila’mba Yesu Kilishitu ye Kalama wa kibiji kwi Yehoba?
7 Kabiji akilangulukai kishinka kikwabo kyakuba’mba Yehoba wabika Yesu Kilishitu pa jitanda kwikala Kalama wa kibiji. Byoaji Sendwe yeaingijishe Lesa mu kulenga ntanda ne bantu, kafwako nangwa umo wayuka bulongo byotukeba wakila Yesu ne. Kabiji kutatulatu ku ntendekelo ya bwikalo bwa bantu, ‘wasekejile mu bantu.’ (Byambo bya Mana 8:30, 31; Kolose 1:15-17) Butemwe boatemwa bantu bwabaya bingi mambo waishile panopantanda ne kupana bumi bwanji ke kya kwitukuula. (Yoano 3:16) Mu jino jishinda, witukuujile ku bundengamambo ne lufu ne kwitupa jishuko ja kukekala na bumi bwa myaka ne myaka.—Mateo 20:28.
8. (a) Kupusanako na bukalama bwa bantu, mambo ka kafulumende wa Lesa kyoakekela myaka? (b) ‘Kalume wa kishinka ne wa maana,’ wakwatankana byepi na kafulumende wa mwiulu?
8 Bufumu bwa Lesa ke kafulumende wa myaka ne myaka ubula kwaluka. Buno Bufumu bukekala myaka mambo akuba aye mwine Yehoba kechi ufwa ne. (Masalamo 146:3-5,10) Kabiji kupusanako na bamfumu ba bantu, Yesu Kilishitu yebapa bukalama kwi Lesa, naye kechi ufwa ne. (Loma 6:9; 1 Timoti 6:15, 16) Ba 144,000, bakalume bakishinka ba kwa Lesa bafuma ‘mu bisaka byonse, mu njimi yonse, mu mitundu yonse, ne mu mikoka yonse,’ bo bakekala na Kilishitu pa matanda a bufumu bwa mwiulu. Abano nabo bapewa bumbulwakufwa. (Lumwekesho 5:9, 10; 14:1-4; 1 Kolinda 15:42-44, 53) Bavula bamwiabo baya kala mwiulu, kabiji bashalapo bakiji panopantanda bo ba jibumba ja ‘kalume wa kishinka ne wa maana’ jibena kutwala palutwe bintu bya Bufumu mu bukishinka.—Mateo 24:45-47.
9, 10. (a) Bufumu bukeya kufumyapo ñanyi bintu? (b) Inge kechi tubena kukeba kwikala balwanyi ba Bufumu bwa Lesa ne, bintu ka byotwafwainwa kuchinuzhuka?
9 Mu kimye kyanji kyatongolwa, bukumotu Yehoba akatume nzhita yanji ya mwiulu kwiya na kuwamisha ntanda. Ino nzhita ikonauna kikupu bantu bakainamotu kyanshiji bumfumu bwanji ne kusula lunengezho loanengezha kupichila mwi Yesu Kilishitu. (2 Tesalonika 1:6-9) Jino jikekala juba ja Yehoba, japembelelwa pa myaka nobe kajo ja kwibingishishamo aye mwine byoaji Mfumu wa bilengwa byonse. “Talai, juba ja Yehoba jibenakwiya na kushinta ne na kuzhingila ne na bukaji bwa malwa, ... ne konauna bandengamambo bajimo.” (Isaya 13:9) “Aja juba jo juba ja bukaji, jo juba ja kupelelwa ne ja malwa, jo juba ja kwalwilamo ntanda ke yatu yabulamo kintu, jo juba ja mfishi ja mfishi ine ikatampe, jo juba ja makumbi, ja makumbi afitatu bwi.”—Zefwaniya 1:15.
10 Bupopweshi bonse bwa bubela ne makafulumende onse abantu ne mazhita abo abena kutangijilwa na kalama mubi ubula kumweka wa ino ntanda, bikonaunwa kechi bikekalako jibiji ne. Aba bonse balondela byubilo bya ino ntanda bya kwitemwa, kubula bukishinka ne byubilo bincha bakonaunwa. Satana ne bademona banji bakataiwa mu kalengwa kabula kupela pa myaka kiumbi kimo amba babule kuluwankanya bantu panopantanda. Bufumu bwa Lesa pano bukatangijilanga bintu byonse bya panopantanda. Byo kukekalapo kukabululwa kwa boba bonse batemwa bololoke!—Lumwekesho 18:21, 24; 19:11-16, 19-21; 20:1, 2.
Nkebelo ya Bufumu byo Ikengijiwa
11. (a) Bufumu bwa Bumesiasa bukengila byepi nkebelo ya Yehoba yoakeba ino ntanda kwikelamo? (b) Bukalama bwa Bufumu bukalumbulula ka ku bantu bakekala panopantanda kyo kya kimye?
11 Bufumu bwa Bumesiasa bukengila nkebelo yonse ya Lesa yo akeba ino ntanda kwikelamo. (Ntendekelo 1:28; 2:8, 9, 15) Bantu bakankalwa kwiingila ino nkebelo kufikatu ne lelo jino. Bino nangwa byonkabyo, “ntanda ikeya” ikanekenenanga Mwana muntu, aye Yesu Kilishitu. Aba bonse bakapuluka lonaiko loakaleta Yehoba pa buno bwikalo bukote, bakakwatankana mu bukalama bwa Kilishitu Mfumu sabengila na lusekelo byonse byo akebakambizhanga, kuba’mba ntanda ikekale paladisa. (Bahebelu 2:5-9) Bantu bonse bakamwenamo lusekelo mu mingilo ya maboko abo ne kusangalala na mambo akuvula kwa kajo panopantanda.—Masalamo 72:1, 7, 8, 16-19; Isaya 65:21, 22.
12. Bangikazhi ba mu Bufumu bakekala byepi na milanguluko ne mibiji yalumbuluka?
12 Ba Adama ne Evwa byo balengelwe, bajinga balumbuluka, kabiji yajinga nkebelo ya Lesa ku ino ntanda kuba’mba baseme ne kuyuzha ntanda na baana babo, bonse sabaji na milanguluko ne mibiji yalumbuluka. Mu bukalama bwa Bufumu, ino nkebelo ikafikizhiwa. Kino kikakebewa ku kifumyapo bintu byonse bifuma mu bundengamambo, kabiji na mambo a ino nkebelo, Kilishitu kechi waikalatu Mfumu ne, bino ke Ñanga Mukatampe. Mu butekanye, ukakwasha bangikazhi banji balukokelo kumwenamo mfweto mu mfuto ya kitapisho kya bumi bwanji.
13. Ñanyi lubuko lwa ku mubiji lukobiwa mu bukalama bwa Bufumu?
13 Mu bukalama bwa Bufumu, bangikazhi panopantanda bakabukiwa ku mubiji. “Ponkapo meso a bampofu akalaba, ne matwi a bashinka matwi akashinkuka. Kabiji ne yewa walemana kulu ukakilauka nobe lupala, ne kamama ukembanga na lusekelo.” (Isaya 35:5, 6) Mibiji yalemana na mambo abukote nangwa na mambo a bikola ikekala nobe ya mwanyike, kabiji misongo ibula kupwa ikapingizhiwapo na butuntulu bwa mubiji bwakosa. “Mubiji wanji aluke ke pamo nobe wa mwanyike, kabiji bulume bwa bunsongwalume bwanji bubwelemo.” (Yoba 33:25) Juba jibena kwiya jo kukabula nangwa umo ukamba’mba: “Nakolwa, ne.” Mambo ka? Mambo bantu baji na moyo wa kwakamwa Lesa bakakulwa ku bundengamambo ne ku byonse byatama bifuma mu bundengamambo. (Isaya 33:24; Luka 13:11-13) Ee kine, Lesa “ukashimuna mipolo yonse ku meso abo; ne lufu kechi lukekalako jibiji ne; nangwa mabingo, nangwa kujila, nangwa misongo, kechi bikekalako jibiji ne: bintu bitanshi byapichijila.”—Lumwekesho 21:4.
14. Kwikala bantu baoloka kilumbulula ka?
14 Pano bino kwikala walumbuluka kechi kilumbululatu kwikala na milanguluko ne mubiji wawama ne. Kilumbulula ne kumwesha byubilo bya Yehoba, mambo twalengelwe ‘mu kipasha kya Lesa, amba tumupashe.’ (Ntendekelo 1:26) Pakuba’mba tukobenga bino byubilo, kikakebewanga kufunda byavula. Mu ntanda ipya, “mo bwaikala bololoke.” Kabiji monka mwa ambijiile jimo Isaya, ‘Aba bekala pano pa ntanda bakafunda bya bololoke.’ (2 Petelo 3:13; Isaya 26:9) Kino kyubilo kileta mutende ku bantu ba mitundu yonse, ku balunda ba pa muchima, mu kisemi, kabiji kyakila pa byonse, kilengela kwikala mutende na Lesa. (Masalamo 85:10-13; Isaya 32:17) Aba bafunda bololoke bakafunjishiwanga pachepache kyaswa muchima wa Lesa kwiabo. Butemwe bwa kutemwa Yehoba byo bukekala mu michima yabo, bakalondelanga mizhilo yanji mu bwikalo bwabo bonse. Bakamba byonka byaambile Yesu amba: ‘Mbenakuba bya kwibatokesha pa muchima Batata moba onse.’ (Yoano 8:29) Bwikalo byobukawamapo kimye bantu bonse kyo bakobanga kino!
Mingilo Yaingijiwa Kala
15. Kwipuzha mepuzho aji mu ino palagalafu, kulumbulula mingilo yaingila buno Bufumu ne kyotwafwainwa kubanga luno.
15 Mingilo yawama yaingila kala Bufumu bwa Lesa ne bangikazhi ba buno bufumu yamwekanyika. Mepuzho ne binembelo byalondelapo bisakwimuvululako mingilo imo yaubiwa kala, kabiji ne bintu byo bakonsha ne byo bafwainwa kwingilanga luno lonka bangikazhi bonse ba buno Bufumu.
Patanshi Bufumu bwaimejile bañanyi, kabiji kika kyafuminemo? (Lumwekesho 12:7-10, 12)
Ñanyi jibumba ja bashalapo jatendekele kukonkanyiwa kufuma kimye kyaikajikilwe Kilishitu pa bufumu? (Lumwekesho 14:1-3)
Mwingilo ka Yesu yeatongwejile jimo amba ukamwingila panyuma ya malwa akatampe, byonka byo kyanembwa mu Mateo 25:31-33?
Ñanyi mwingilo mutanshi ubena kwingijiwa lelo jino? Bañanyi babena kumwingila? (Masalamo 110:3; Mateo 24:14; Lumwekesho 14:6, 7)
Mambo ka bamulwila ntanda ne balwanyi ba mu bupopweshi kyo bakankelwa kulekesha mwingilo wa kusapwila? (Zekaliya 4:6; Byubilo 5:38, 39)
Lupimpu ka bantu banekenena bukalama bwa Bufumu lo bauba mu bwikalo bwabo? (Isaya 2:4; 1 Kolinda 6:9-11)
Bufumu bwa Myaka Kiumbi Kimo
16. (a) Kilishitu ukalama myaka inga? (b) Ñanyi bintu byawamisha bikobiwa kyokya kimye ne panyuma?
16 Panyuma yakutaya Satana ne bademona banji mu kalengwa kabula kupela, Yesu Kilishitu ne ba 144,000 banswanyi bakwabo, bakekala bamfumu ne bañanga myaka kiumbi kimo. (Lumwekesho 20:6) Mu kyokya kimye, bantu bakekala balumbuluka, kabiji bundengamambo ne lufu lwaletele Adama kechi lukekalako jibiji ne. Pa kupwa Myaka Kiumbi kimo kya Bukalama, byoakapwisha kwingila mwingilo wanji wa Bufumu bwa Bumesiasa ne wa Buñanga, Yesu ‘ukafikizha bufumu’ kwi ba Shanji, “amba Lesa ekale byonse mu byonse.” (1 Kolinda 15:24-28) Pa kyokya kimye, Satana ukakasululwa pa kakimye kacheche na kweseka bantu bakuulwa amba bamone inge kine babena kutumbijika bumfumu bwa Yehoba bwa pa bilengwa byonse. Pa kupwa kwa luno lweseko lukapelako, Yehoba ukonauna Satana ne bonse bakasatuka. (Lumwekesho 20:7-10) Aba bakatumbijika bumfumu bwa Yehoba, ko kuba’mba lūsa lwanji lwa bukalama, bakekala bamwesha kala bukishinka bwabo bwakosa. Kepo bakekala balunda bakine kine ne Yehoba, mambo bakekala baana banji babalume ne babakazhi, boaketaba aye mwine myaka ne myaka.—Loma 8:21.
17. (a) Kika kikobiwa ku Bufumu pa kupwa kwa myaka kiumbi kimo? (b) Mu ñanyi jishinda mokyaikela kine kuba’mba Bufumu kechi ‘bakebonauna nangwa pachechetu ne’?
17 Onkao mambo, mwingilo wakwa Yesu ne ba 144,000 ku ino ntanda ukaluka. Pano ñanyi mwingilo yebakengilanga kimye kya kulutwe? Baibolo kechi yaambapo ne. Pano bino umvwe satutumbijika mu bukishinka bumfumu bwa Yehoba, tukashinkwako pa kupwa kwa Myaka Kiumbi kimo kya Bukalama, ne kumona Yehoba byoakebobila kabiji ne byoakobila bilengwa byonse. Nangwa byonkabyo, bukalama bwa kwa Yesu bwa myaka kiumbi kimo bukekala bwa “myaka ne myaka,” kabiji Bufumu bwanji ‘kechi bakebonauna ne.’ (Danyela 7:14) Mu ñanyi jishinda? Kishinka ke kyakuba’mba, buno bufumu kechi bukapanyiwapo ku bantu baji na milanguluko ingi ne, mambo Yehoba ye ukekala Kalama. Kabiji, Bufumu ‘kechi bakebonauna nangwa pachechetu ne’ mambo mwingilo ye bukengila ukekajijila myaka ne myaka. (Danyela 2:44) Mfumu aye Ñanga wa Bumesiasa pamo na balunda nanji bamfumu ne bañanga bakanemekwa myaka ne myaka mambo a mwingilo wabo wa bukishinka kwi Yehoba.
Mepuzho Akupitulukamo
• Mambo ka Bufumu bwa Lesa kyo bwaikelatu bunke bukapwisha makatazho a bantu? Mfumu wa Bufumu bwa Lesa watendekele kulama ñanyi kimye?
• Kikatakata kintu ka kimusangajika pa mambo a Bufumu bwa Lesa kabiji ne mingilo yo bukengila?
• Ñanyi mingilo Bufumu yo bwaingila kala yotubena kumona, kabiji mwingilo ka ye tubena kwingila?
[Kipikichala pa peja 92, 93]
Mu Bufumu bwa Lesa, bantu bonse bakafunda bololoke