Nanchi Bino Byonse Bibena Kulumbulula Ka?
YESU KILISHITU waambile’mba: “Juba jikapelako” jikayukanyikilwa ku makondo, bipowe bya nzala, myalo, ne bitentanshi.—Mateo 24:1-8; Luka 21:10, 11.
Kufumatu mu 1914, bwikalo bwaonaunwa ku makondo a pakachi ka mikoka ne pakachi ka mabumba a mitundu, javula kilengela bino ke na mambo a bantangi ba bupopweshi batundaika bya bumulwila ntanda, kabiji pa kino kimye ke na mambo a kunana kwa bukapondo.
Nangwa kya kuba basayansi baya bingi palutwe mu bya kulenga kajo, bino bantu bavula kuzhokoloka ntanda babena kupita mu bipowe bya nzala bya mama nafwa. Pa mwaka pa mwaka bantu bavula babena kufwa na mambo a bipowe bya nzala.
Myalo nayo ke lubaji lwa kiyukilo kyo apaine Yesu. Panyumatu ya Nkondo itanshi ya Ntanda yonse, kwabukile mwalo wa kipwizhipwizhi waipaile bantu kukilaila pa 21,000,000. Kupusanako na myalo yaubiwe kunyuma mu mapunzha achechetu, uno mwalo wakumbenetu ku mikoka ya ntanda yonse kubikapotu ne makuji ajinga mungye mwine. AIDS pano ibena kwipaya bantu bavula kuzhokoloka ntanda yonse, kabiji myalo nabiji TB, malelya, kufwa meso, ne kikola kya tulo bibena kutwajijila na kuyanjisha bantu mu byalo bibena kuya na kukoma.
Kyashimunwa kuba’mba makumi a biumbi ne biumbi bya bitentanshi bya malwa bibena kubiwa pa mwaka pa mwaka. Nangwa kya kuba kuji biñambañamba ne kuyilako palutwe kwa kupana masawakya pa mambo a bitentanshi, bya malwa bibena kuponena mu mapunzha muji bantu bavula byo bibaikaletu ke mitwe ya kwambapo kimye kyonse.
Kabiji Baibolo waambijile jimo amba: “Kabiji uyuke kino amba, mu moba akapelako kukeya bimye byakatazha. Mambo bantu bakekala ba kwitemwa abo bene, ba kutemwa mali, ba kwitota, ba kwilemena, ba mwenga, ba kulengulula bebasema, ba kubula kusanta, ba kubula kuzhila, bakubula muchima wa bumuntu, ba kubula kupwañana, ba kwibabepela bakwabo, ba kubula kwilama, bashinta, ba kubula kutemwa byawama, ba kufutuka, ba lupata lwa kuba bibi, ba kwilundumika, ba kutemwa bya lusangajiko ne kutemwa Lesa ne; kasa baji na kipashañanotu kya munema wa kunemeka Lesa, kabiji bulume bwa ao munema bebukana: kabiji bano nabo wibavundamine.”—2 Timoti 3:1-5.
Nanchi kechi mwaswa kuba’mba tubena kwikala ‘mu moba apelako akatazha’ nenyi?
Nanchi mwamona kuba’mba bantu betemwatu abo bene, kutemwa mali, ne kwilundumika abo bene nyi?
Ñanyi wakonsha kukana kuba’mba ntanda yayula na bantu bakebatu bintu byonse kwikala byabo, bino sabaji ba kubula kusanta, ba kubula kupwañana, ba kubula kuzhila?
Nanchi mwayuka kuba’mba kulengulula bansemi ne kubula kutemwañana kya kine kwailako palutwe, kechi mu mapunzha achechetu onka ne, bino ntanda yonse nyi?
Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, mwayuka kuba’mba tubena kwikala mu ntanda yatemwa bya lusangajiko ne kubula kutemwa byawama. Abino Baibolo byobyo yalumbulula byubilo bikekala “mu moba akapelako.”
Nanchi kujipo bishinka bikwabo bibena kukebewa pa kuba’mba tuyuke kimye kyo tubena kwikalamo nyi? Kabiji Yesu waambile kuba’mba, pa kimye kimotu mambo awama a Bufuma bwa Lesa akasapwilwa panopantanda ponse. (Mateo 24:14) Nanchi kino kibena kubiwa nyi?
Kyamba kya Usopa, magazini ilumbulula Baibolo, kibena kubijika mambo awama a Bufumu bwa Yehoba, kibena kupulintwa mu milaka yavula bingi kukilaila mabuku akwabo apulintwa pa kimye pa kimye.
Pa mwaka pa mwaka, Bakamonyi ba kwa Yehoba bengila maawala kukilaila pa bilyonyi umo kusapwila ku bakwabo pa mambo a Bufumu bwa Lesa.
Mabuku alumbulula Baibolo abena kunembwa na Bakamonyi ba kwa Yehoba mu milaka 400, nangwatu milaka yamba bantu bekela kwalepa ne kujitu bantu bacheche. Bakamonyi ba kwa Yehoba bakumbanya mikoka yonse na mambo awama; kabiji basapwila mu makuji avula ne manyaunda awo akonsha kumweka nobe kuba anema kwesakana na mweno ya kafulumende ne. Mu byalo byavula, bafunjisha kimye kyonse lufunjisho lwa Baibolo.
Kya kine, mambo awama a Bufumu bwa Lesa abena kusapwilwa panopantanda ponse, kechi kupimpula ntanda ne, bino nkebelo ine ke ya kushimuna. Bantu konse kobaji babena kwibapa kimye kya kumwesheshamo kana batako muchima ku walengele jiulu ne ntanda kabiji kana bakanemeka mizhilo yanji ne kumwesha butemwe ku balunda nabo.—Luka 10:25-27; Lumwekesho 4:11.
Bukumotu Bufumu bwa Lesa bukafumyepo ntanda ya babi bonse ne kwiilenga ke paladisa.—Luka 23:43.
[Kitenguluzha pa peja 6]
Moba a Kupelako a Bika?
Ano kechi moba a kupelako a bantu ne. Ku boba kyaswa muchima wa Lesa, Baibolo wibapa luketekelo lwa kwikala myaka ne myaka.—Yoano 3:16, 36; 1 Yoano 2:17.
Ano kechi moba a kupelako a ntanda ne. Byambo bya Lesa byalaya kuba’mba bilengwa byanji bikekala myaka ne myaka.—Masalamo 37:29; 104:5; Isaya 45:18.
Mu kifulo kya byobyo, ano ke moba a kupelako a buno bwikalo bwa bukapondo, bwabula butemwe ne bonse boba byubilo bya buno bwikalo.—Byambo bya Mana 2:21, 22.
[Kitenguluzha/Kipikichala pa peja 7]
Nanchi Baibolo Kine Mambo a Lesa Nyi?
Mu kubwezhabwezhapo, Bangauzhi ba mu Baibolo banembele’mba: “Bino byo byaamba Yehoba.” (Isaya 43:14; Yelemiya 2:2) Nangwatu Yesu Kilishitu Mwana Lesa, waambishepo kuba’mba, kechi waambilenga ‘byambo bunke bwaji ne.’ (Yoano 14:10) Baibolo mwine waambatu patooka kuba’mba: “Binembelo byonse byanembeshiwa kwi Lesa.”—2 Timoti 3:16.
Kafwako buku mukwabo wanembwa mu milaka yavula kukilaila pa 2,200, byonka byo kyaambiwepo na ba United Bible Societies ne. Kafwako buku mukwabo wasampana nobe iwe ne—pano luno makope akilaila ne pa mabilyonyi ana. Nanchi kino kuba kimulengela kuketekela kuba’mba byambo bifuma kwi Lesa byo bya bantu bonse nenyi?
Byambo bikwabo byavujilako bishiina kuba’mba Baibolo wanembeshiwa kwi Lesa, monai buku wa Baibolo—Cebo ca Kwa Lesa Nelyo ca Muntu? wanembwa na Bakamonyi ba kwa Yehoba.
Umvwe mutanga Baibolo ne kuyuka bishinka bya kuba’mba kine Mambo a Lesa, mukamwenamo bingi.
[Kitenguluzha/Bipikichala pa peja 8]
Bufumu bwa Lesa bo Buka?
Ke kafulumende wa mwiulu waswishiwa na Lesa wa kine, Yehoba, Mulenga wa jiulu ne ntanda.—Yelemiya 10:10, 12.
Baibolo watongola Yesu Kilishitu kuba’mba, Lesa ye ye apa lūsa lwa kulama. (Lumwekesho 11:15) Kimye kyo ajinga panopantanda, Yesu wamwesheshe kuba’mba wajinga na lūsa lwa kukumya kufuma kwi Lesa—lūsa lwa mulengejilenga kuzhindamikapo luvula ne bukaji bwa mema, kubuka bikola bya misango ne misango, kubikapotu ne kusangula bafwa. (Mateo 9:2-8; Mako 4:37-41; Yoano 11:11-44) Bungauzhi bwa mu Baibolo bwanembeshiwa na mupashi bwaambijile jimo kuba’mba Lesa ukamupa “bundamabyalo, ne lukumo, ne bufumu, amba ba mu mitundu yonse ne ba mu mikoka yonse ne ba njimi yonse bamwingijilenga yenkaye.” (Danyela 7:13, 14) Yesu Kilishitu ye ubena kulama mu buno bufumu bwa mwiulu.
[Kipikichala pa peja 7]
Kusapwila mambo awama ntanda yonse