“Kuchina’mba Mwakatwela Mu Lweseko”

“Labainga ne kulomba, kuchina’mba mwakatwela mu lweseko.”—MATEO 26:41.

MALWA akatampe Yesu Kilishitu Mwana Lesa o ajinga pepi kupitamo akijilemo kutama kukila ne malwa aji onse o apichilemo kala. Bwikalo bwanji bwa panopantanda bwajinga pepi na kupwa. Yesu wavulukile kuba’mba katatakatu bamukase, kumuchibila mambo a kufwa, ne ku mupopa pa kichi kya lumanamo. Wayukile kuba’mba mfuukwilo ne byubilo byanji byonse bikatokesha jizhina ja Shanji. Kabiji wayukile kuba’mba luketekelo lwa bwikalo bwa kimye kya kulutwe lwa bantu lwaimenejile pe aye. Byoatalañene na bino bintu, waubilepo byepi?

² Yesu wayile ku bujimi bwa Ngesemani na baana banji ba bwanga. Yajinga mpunzha yo atemenwe bingi. Akwa, waileko palepa byobya kufuma pajinga baana banji ba bwanga. Byo ajinga kwa bunke, watajile kwi Shanji wa mwiulu ku mukosesha ne kulombesha lulombelo lwa kufuma panshi ya muchima wanji—kechi walombele jimotu ne, bino walombele jisatu. Nangwa wajinga walumbuluka, Yesu wiumvwine kuba’mba kechi wakonsheshe kutalañana na lumanamo bunke bwanji ne.—Mateo 26:36-44.

³ Lelo jino ne atweba tuji mu lumanamo. Kuntatwilotu ya uno buloshuwa, twamonamo bishiino bibena kumwesha kuba’mba tubena kwikala mu moba apelako a buno bwikalo bubi. Meseko ne makatazho abena kuleta ntanda ya kwa Satana abena kuvujilakotu. Bintu byo tufuukula kuba ne byubilo bya yense wa mwi atweba betongola kuba’mba tubena kwingijila Lesa wa kine bimenatu pa jizhina janji kabiji biji na bulume bwanema bingi pa luketekelo lwetu lwa pa muntu pa muntu lwa bwikalo mu ntanda yanji ipya. Twamutemwa Yehoba. Tukeba ‘kukoselamo kufika ne ku mpelo’—mpelo ya bumi bwetu bo tuji nabo luno nangwa ya buno bwikalo bujipo, kyonka kyakonsha kwiya bukiji. (Mateo 24:13) Bino twakonsha kutwajijila byepi bajimuka ne kwikala bakulaba ne kukenkenta?

⁴ Byo ayukijile jimo kuba’mba baana banji ba bwanga bonse bakala ne balelo jino nabo bakapita mu lumanamo, Yesu wakambizhe amba: “Labainga ne kulomba, kuchina’mba mwakatwela mu lweseko.” (Mateo 26:41) Nga bino byambo bilumbulula ka kwi atweba lelo jino? Meseko a mutundu ka o mupitamo? Kabiji mwakonsha byepi ‘kulaba ne kukenkenta’?

Lweseko lwa Kuba Ka?

⁵ Atweba bonse kimye kyonse tupita mu meseko a kwitaya mu “kakose ka Diabola.” (2 Timoti 2:26) Baibolo witujimunako kuba’mba Satana kikatakata ubena kulukuka bapopweshi ba Yehoba. (1 Petelo 5:8; Lumwekesho 12:12, 17) Na nkebelo ya kukeba kuba ka? Bino kechi kwitwipaya ne. Inge twafwa bakishinka kwi Lesa kechi kilumbulula’mba Satana witushinda ne. Satana wayukishatu bulongo kuba’mba, Yehoba mu kimye Kyanji kyafwainwa, ukafumyapo lufu kupichila mu lusanguko.—Luka 20:37, 38.

⁶ Satana ukebesha konauna kintu kimo kyanema kukila ne bumi bo tuji nabo luno, bulumbuluke bwetu kwi Lesa. Satana wakebeshatu kushiina kuba’mba wakonsha kwitulekesha kupopwela Yehoba. Onkao mambo, inge twaongwelwa mu kubula kwikala bakishinka, twaleka kusapwila mambo awama nangwa kuleka mafunde a bwina Kilishitu, ko kuba’mba betushinda kwi Satana! (Efisesa 6:11-13) Onkao mambo aye ‘Weseka’ wituletela meseko.—Mateo 4:3.

⁷ Bya “bujimuku” bya kwa Satana byavula bingi. (Efisesa 6:11) Wakonsha kwitweseka na bintu bya ku mubiji, moyo, luzhinauko, nangwa kukeba bintu bya lusangajiko. Pano bino jishinda jimo jikatampe jo engijisha ja pa mashinda onse, ke kulefulañana. Byo aji mujimbijimbi, wayuka’mba bulanda bwakonsha kwitukokesha ku mupashi, ne kwitulengela kuponena mu meseko. (Byambo bya Mana 24:10) Kikatakata inge ‘twachimauka’ mu milanguluko, witweseka kuba’mba tulefulwe.—Masalamo 38:8.

⁸ Byo ketufike ku mpelo ya moba apelako, kyamwekeshatu patoka kuba’mba bintu bilengela kulefulwa bibena kuvujilakotu, kabiji twakashijilwa konka. (Monai kabokoshi kaamba’mba “Bintu Bimo Bilengela Kulefulwa.”) Kyonse kyakonsha kulengela, kulefulwa kwakonsha kukokesha bulume bwetu. ‘Kupulushapo bimye’ bya kubilamo mitembo ya ku mupashi, yavwangamo kufunda Baibolo, kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu, ne kuya mu mwingilo wa mu bujimi, byakonsha kwikala byashupa inge kya kuba’mba mwakokatu lekete ku mubiji, ne mu milanguluko. (Efisesa 5:15, 16) Vulukai kuba’mba aye Weseka ukeba’mba mwikileke. Bino akino kechi kimye kya kubwela panyuma nangwa kulabama na mambo a kimye kyo tubena kwikalamo ne! (Luka 21:34-36) Mwakonsha kushinda byepi meseko ne kutwajijila bakulaba ne kukenkenta? Akilangulukai pa ano mashinda ana akonsha kwimukwasha.

‘Lombainga Kimye Kyonse’

⁹ Ketekelai mwi Yehoba kupichila mu lulombelo. Vulukai kya kumwenako kya kwa Yesu mu bujimi bwa Ngesemani. Muchima wanji byo aubile kasake ne kulajika, waubilepo byepi? Walombele bukwasho kwi Yehoba, ne kulomba na mukoyo kya kuba ne “masulwila anji aalukile nobe miso ikatampe ya mashi sa inokela panshi.” (Luka 22:44) Akilangulukishaipo pa kino. Yesu wa muyukishetu bulongo Satana. Yesu wamwenejilenga mwiulu meseko onse Satana o engijisha na ngovu kukwachilamo bakalume ba Lesa. Bino, Yesu kechi wiumvwine kuba’mba kyamupelejile kushinda lweseko lonse lwakonsheshe kumuletela aye Weseka ne. Inge kya kuba Mwana Lesa walumbuluka wamwene buneme bwa kulomba bukwasho bwa Lesa ne bulume, ne atweba nanchi twafwainwa kuba byonkabyo!—1 Petelo 2:21.

¹⁰ Vulukai kuba’mba panyuma ya kukambizha baana banji ba bwanga ‘kulomba kimye kyonse’, Yesu waambile’mba: “Muchima kine waswa, pakuba mubiji wanekena.” (Mateo 26:41) Mubiji wa kwa ñanyi Yesu ye atongwelenga? Kya kine kechi mubiji wanji ne; mambo kechi mwajingapotu nangwa ka bukoke mu mubiji wanji walumbuluka ne. (1 Petelo 2:22) Pano bino kechi byobyo kyajinga ku baana banji ba bwanga ne. Na mambo a kuba baswaine bundengamambo ne milanguluko ya buntunshi, bakebewenga kikatakata bukwasho bwa kushinda meseko. (Loma 7:21-24) O ene mambo o ebakambizhe kuvwangakotu ne bonse bena Kilishitu bakine bapingile panyuma yabo—kulomba bukwasho bwa kuyuka mwakubila na meseko. (Mateo 6:13) Yehoba ukumbula milombelo ya mutundu yenkao. (Masalamo 65:2) Ukumbula byepi? Mu mashinda nobe abiji.

¹¹ Kitanshi, Lesa witukwasha kuyuka meseko. Meseko a kwa Satana aji nobe tukose tobaata mu jishinda mwafitatu bwii. Inge mwabula kwitumona mwakonsha kufwamo. Na bukwasho bwa Baibolo ne mabuku alumbulula Baibolo, Yehoba usamishapo kyeya pa tukose twa kwa Satana, mu jino jishinda, witukwasha kubula kuponena mu lweseko. Pa myaka yavula yapitapo mabuku anembwa ne majashi a kupwila kukatampe ne kucheche kimye kyonse abwezha bwezhapo kwitujimuna ku bizumba bimo pamo nobe, moyo wa kuchina bantu, bulalelale, bintu bya ku mubiji, ne mesekotu akwabo Satana o abikako. (Byambo bya Mana 29:25; 1 Kolinda 10:8-11; 1 Timoti 6:9, 10) Nanchi kechi mu musanchila Yehoba pa kwituyukisha tukose twa kwa Satana nenyi? (2 Kolinda 2:11) Luno lonse lujimuno ke mukumbu wa milombelo yenu ya kwimukwasha kushinda meseko.

¹² Kya bubiji, Yehoba ukumbula milombelo yetu pa kwitupa bulume bwa kuchinchika meseko. Byambo Byanji byaamba’mba: “Lesa . . . kechi akemuleke’mba, mumone lweseko lwakila bulume bwenu ne: bino mu lweseko ukemumwena ne jishinda ja kupulukilamo, amba mumone mwa kwilukonshesha.” (1 Kolinda 10:13) Lesa kechi ukaswishatu nangwa pacheche lweseko kukizhamo kya kuba twakankalwa ne bulume bwa ku mupashi bwa kushinda inge twa twajijila kumuketekela ne. Witupa byepi “jishinda ja kupulukilamo”? Upana ‘mupashi wanji wazhila ku boba bamulomba.’ (Luka 11:13) Mupashi wakonsha kwitukwasha kuvuluka mafunde a mu Baibolo ao akonsha kwitukosesha kufuukulapo kwetu kwa kuba kyawama ne kwitukwasha kufuukula na maana. (Yoano 14:26; Yakoba 1:5, 6) Kabiji wakonsha kwitukwasha kumwesha bipangwa bikebewa pa kuba’mba tushinde misango yatama. (Ngalatiya 5:22, 23) Mupashi wa Lesa wakonsha ne kutundaika bakwetu ba mu lwitabilo ‘kwitukosesha muchima.’ (Kolose 4:11) Nanchi kechi mu musanchila Yehoba pa kwimukumbwila milombelo yenu mu jishinda ja butemwe nenyi?

Ikalai Bakine mu byo Mwaketekela

¹³ Pa kutwajijila kulaba ne kukenkenta, twafwainwa kwikala bakine mu byo twaketekela. Na mambo a makatazho a mu bwikalo, bimye bimo atweba bonse tukoka. Bino twafwainwa kuvuluka kuba’mba Lesa kechi walailepo’mba tukekalanga mwapopo mu buno bwikalo bwakala bujipo ne. Nangwatu mu bimye byanembejilwengamo Baibolo, bakalume ba Lesa bapichile mu malwa, kuvwangakotu ne kumanyikwa, buyanji, kupopomenwa, ne bikola.—Byubilo 8:1; 2 Kolinda 8:1, 2; 1 Tesalonika 5:14; 1 Timoti 5:23.

¹⁴ Lelo jino, ne atweba tuji nao makatazho. Twakonsha kupita mu luyanjisho, kwikala na bijikila bya mali, kupopomenwa, kubela, ne kuyandatu mu mashinda akwabo. Inge kya kuba’mba Yehoba wituzhikijile ku bya malwa byonse mu jishinda ja kukumya, nanchi inge kechi Satana wataine jishinda ja kwendelekelamo Yehoba nenyi? (Byambo bya Mana 27:11) Yehoba uswisha bakalume banji kwesekwa, mu bimye bimo kampe kufikatu ne ku lufu lwa kupulumukila kupichila mu bamanyikañana.—Yoano 16:2.

¹⁵ Pano ki ka Yehoba kyoalaya? Byonka byo twaamba kala, witulaya kuba’mba uketukwasha kushinda lweseko luji lonse lo twakonsha kupitamo, kikulutu twa muketekela kya kine kine. (Byambo bya Mana 3:5, 6) Kupichila mu Byambo byanji, mupashi wanji, ne jibumba janji, wituzhikijila ku mupashi, kwitukwasha kulama bulongo bulunda bwetu ne aye. Na bulunda bwa uno mutundu bubula konaika, nangwatu twafwa, tushinda. Kafwako nangwa kimo kubikakotu ne lufu kyakonsha kulengela Lesa kubula kufweta bakalume banji bakishinka ne. (Bahebelu 11:6) Kabiji mu ntanda ipya, yafika kala, Yehoba kine ukafikizha milaye yanji ya kukumya yonse ya kupesha boba bamutemwa.—Masalamo 145:16.

Vulukai Mambo Ene

¹⁶ Pa kuchinchika kufika ne ku mpelo, twafwainwa kuvuluka mambo ene akatampe avwangiwamo mu bubi bwaswisha Lesa. Inge pa bimye bimo makatazho etu ke amweke kubailako kabiji twaesekwa kukeba kuleka kwingila, twafwainwa kwivululako atwe bene kuba’mba Satana wazhinaukile lūsa lwa bumfumu bwa Yehoba. Satana kabiji wazhinaukile mpopwelo ne bulumbuluke bwa bapopweshi ba Lesa. (Yoba 1:8-11; 2:3, 4) Ano mambo ne jishinda Yehoba joasala ja kwiapwishishamo byanema bingi kukila ne bumi bwetu. Mu ñanyi jishinda?

¹⁷ Lesa byo aswisha buyanji pa kakimye kacheche, wapana kimye ku bantu bakwabo kuba’mba bafunde bukine. Akilangulukai pa kino: Yesu wayanjile kuba’mba twikale na bumi. (Yoano 3:16) Nanchi kechi mwatemwa pa kino nenyi? Nanchi tuchinchika mu buyanji bwa pa kakimye kacheche pa kuba’mba bakwetu nabo bamone bumi nyi? Pa kuchinchika kufika ne ku mpelo, twafwainwa kuyuka kuba’mba maana a Yehoba akijisha maana etu. (Isaya 55:9) Ukapwisha bubi pa kimye kyafwainwa kya kupwishishamo mambo ene kikupu, ne ku buwame bwetu bwa myaka ne myaka. Kine, kyakonsha kwikala byepi byobyo? Kechi kuji bumbulwakoloka kwi Lesa ne!—Loma 9:14-24.

“Fwenyai Kwipi ne Lesa”

¹⁸ Pa kuba’mba tutwajijile kwikala bajimuka, twafwainwa kufwenya kwipi ne Yehoba. Kechi mwafwainwa kulubakotu nangwa pacheche kuba’mba Satana ubena kwingila papela bulume bwanji konauna bulunda bwetu ne Yehoba ne. Satana ukeba’mba twitabile kuba’mba mpelo kechi ikeya ne, kabiji amba kechi kujipo kishinka kine kya kusapwila mambo awama nangwa kwikela mwayila mafunde a mu Baibolo ne. Pano bino aye ‘ye wa bubela kabiji ye shanja bubela.’ (Yoano 8:44) Twafwainwa ku ‘mukana Diabola.’ Kechi twafwainwa kumona bulunda bwetu ne Yehoba nobe kintu kimo kya kukaishakaishatu ne. Baibolo mu butemwe witukambizha’mba: “Fwenyai kwipi ne Lesa, kabiji ne aye ukafwenya kwipi ne anweba.” (Yakoba 4:7, 8) Pano mwakonsha kufwenya byepi kwi Yehoba?

¹⁹ Kulanguluka langulukapo na lulombelo kwanema bingi. Inge makatazho a mu bwikalo amweka kubaya, mwitulwilai Yehoba biji ku muchima wenu. Inge mwalomba pa kintu kyonka kibena kwimukatazha, kikapela bingi kumona mukumbu wa byo mwa mulomba. Bimye bimo mukumbu kechi wakonsha kuyila monka mo mwalangulukila ne, pano bino inge milanguluko yenu ya kukeba kumunemeka ne kulama bulumbuluke, ukemupa bukwasho bwa kuchinchika. (1 Yoano 5:14) Byo mumona lutangijilo lwanji mu bwikalo bwenu, mukafwenyesha kwipi ne aye. Kutanga ne kulangulukapo bulongo pa byubilo bya Yehoba ne mashinda anji, byonka byo aamba mu Baibolo, nako kwanema bingi. Kulangulukapo kwa uno mutundu kwimukwasha kumuyukisha bulongo; kizakula muchima wenu ne kwimubaishishako butemwe bwa ku mutemwa. (Masalamo 19:14) Kabiji butemwe buntutu bumo, kukila kintu kiji kyonse, bukemukwasha kushinda meseko ne kutwajijila bakulaba ne kukenkenta.—1 Yoano 5:3.

²⁰ Pa kufwenya kwipi ne Yehoba, kyanema bingi kabiji ne kwikala kwipi na bakwetu ba mu lwitabilo. Akino kikambiwapo mu kipungu kyapelako kya uno buloshuwa.

MEPUZHO A KUFUNDA

• Ki ka Yesu kyo aubile kimye kyo atalañene na lumanamo kwipi na mpelo ya bwikalo bwanji panopantanda, kabiji wakambizhe baana banji ba bwanga kuba ka? (Mapala. 1-4)

• Mambo ka Satana kyo abena kulukukila bapopweshi ba Yehoba, kabiji mu ñanyi mashinda mo etwesekela? (Mapala. 5-8)

• Pa kushinda meseko, mambo ka o twafwainwa kulombelanga kimye kyonse (Mapala. 9-12), kwikala bakine mu byo twaketekela (Mapala. 13-15), kuvuluka mambo ene (Mapala. 16-17), ne ‘kufwenya kwipi ne Lesa’ (Mapala. 18-20)?

[Kitenguluzha pa peja 25]

Bintu Bimo Bilengela Kulefulwa

Butuntulu bwa mubiji nangwa kukoma. Inge tubena kuyanda na mambo a misongo ibula kupwa, nangwa kukoma ke kwitubwezhe panyuma, twakonsha kwikala bapopomenwa mambo a kuba’mba tubena kukankalwa kwingijila Lesa pabaya.—Bahebelu 6:10.

Kufichishiwa ku muchima. Twakonsha kulefulwa mu mwingilo wetu wa kusapwila Mambo a Lesa inge bantutu bacheche bo babena kutambwila ano mambo.—Byambo bya Mana 13:12.

Kwiumvwa babula kunema. Na mambo a kumanama pa myaka yavula, muntu wakonsha kulanguluka amba bamupata ku bantu kabiji ne kwi Yehoba.—1 Yoano 3:19, 20.

Kukozhewa ku muchima. Inge muntu umo bamutamisha ku muchima ku mukwabo wa mu lwitabilo, kimupya bingi ku muchima ne kukeba kuleka kutanwanga ku kupwila kwa bwina Kilishitu nangwa kuleka kuya mu mwingilo wa mu bujimi.—Luka 17:1.

Lupato. Bantu babula kuya mu bupopweshi bo muyamo bakonsha kwimulengulula, kwimupata, nangwa kwimunena mwenga.—2 Timoti 3:12; 2 Petelo 3:3, 4.

[Kipikichala pa peja 26]

Yesu witukambizhe ‘kulomba kimye kyonse’ bukwasho pa kushinda meseko