BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • od Kitango 10 pp. 105-115
  • Byo Mwafwainwa Kwingilako Pakatampe mu Mwingilo

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Byo Mwafwainwa Kwingilako Pakatampe mu Mwingilo
  • Bakwatankana Kuba Kyaswa Muchima wa Yehoba
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • KWIKALA MUSAPWISHI MU KIPWILO
  • KWINGIJILA KUJI KUKAJILWA KUKATAMPE
  • KUSAPWILA MU MULAKA MUKWABO
  • MWINGILO WA BUPAINIYA
  • BAMISHONALE
  • KWINGIJILA MU MWANZO
  • MASUKULU A LESA
  • KWINGIJILA PA BETELE
  • MWINGILO WA BUNTUNGI
  • ÑANYI MINGILO YA LESA YO MUKEBA KWINGILAKO?
  • Vulukainga Baji mu Mwingilo wa Kimye Kyonse
    Kyamba kya Usopa—2014
  • Bakalama ba Kufunga Jitanga
    Bakwatankana Kuba Kyaswa Muchima wa Yehoba
  • Anweba Bakyanyike—Mukobapoka Mubwikalo Bwenu?
    Anweba Bakyanyike—Mukobapoka Mubwikalo Bwenu?
  • Masukulu a Mwingilo wa Lesa—Ke Kiyukilo Kimwesha’mba Yehoba Witutemwa
    Kyamba kya Usopa—2012
Monai Bikwabo
Bakwatankana Kuba Kyaswa Muchima wa Yehoba
od Kitango 10 pp. 105-115

KITANGO 10

Byo Mwafwainwa Kwingilako Pakatampe mu Mwingilo

BYO kyafikile kimye kuba’mba Yesu atume baana banji ba bwanga byo bajinga basapwishi ba Bufumu, wibambijile’mba: “Mwingilo wa kunowa wabaya, pakuba ba mingilo bakepa.” Na mambo a kubaya kwa mwingilo, Yesu wanungilepo’mba: “Lombai Mwine mwina mwingilo wa kunowa atume ba mingilo mu mwingilo wanji wa kunowa.” (Mat. 9:37, 38) Yesu wabuujile baana banji ba bwanga bya kwingila uno mwingilo wa kusapwila. Byambo byo aambile byamwesheshe’mba bafwainwe kwingila uno mwingilo bukiji. Waambile’mba: “Saka mukyangye kupwisha kusapwila mu mizhi yonse ya Isalela, Mwana muntu ukafika.”—Mat. 10:23.

2 Ne lelo jino, kuji byavula bibena kukebewa kubiwa mu mwingilo wa kusapwila. Ano mambo awama a Bufumu afwainwa kusapwilwa mpelo saka ikyangye kufika, mambo kimye kyapwa. (Mako 13:10) Byo kiji kuba’mba ntanda bo bujimi mo twingijila, ne atweba tupita mu bintutu bimo byapichilemo Yesu ne baana banji ba bwanga. Bino atweba byo tubena kupitamo luno byavujisha. Bantu baji pano pa ntanda bavula kwitukila atweba tubena kwingijila Lesa. Pano bino, twashiinwa’mba Yehoba uketukwasha. Mambo awama akasapwilwa pano pa ntanda ponse. Kabiji pa kimye kyatongola Yehoba mwine, mpelo ikafika. Nanchi tusakutangizhako Bufumu bwa Lesa mu bwikalo bwetu kuba’mba twingile mwingilo wetu yense nyi? Ñanyi bikonkwanyi bya mu mwingilo wa Lesa byo twibikila pa kuba’mba twingile mwingilo wetu yense?

3 Yesu walumbulwile Yehoba byo akeba ku bakalume banji. Waambile’mba: “Wafwainwa kutemwa Yehoba Lesa wobe na muchima wobe yense ne na mweo wobe yense ne na maana obe onse ne na bulume bobe bonse.” (Mako 12:30) Atweba bonse twafwainwa kwingilanga na muchima yense mwingilo witupa Lesa. Kino kibena kulumbulula’mba twafwainwa kumwesha kwipana kwetu, inge ke twingile papelela bulume bwetu mu mwingilo wa Yehoba. (2 Timo. 2:15) Atweba bonse pa muntu pa muntu tuji na bya kuba byavula monka mwayila bwikalo ne bulume bwetu. Akilangulukai pa bino bintu bimo ne kumona bikonkwanyi bya mu mwingilo wa Lesa byo mwakonsha kwibikila pa kuba’mba mwingile bulongo mwingilo wenu.

KWIKALA MUSAPWISHI MU KIPWILO

4 Bonse batambwila bukine baji na mwingilo wa kusapwila mambo awama. Uno ye mwingilo mukatampe Yesu ye apeele baana banji ba bwanga kwingila. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Javula mwana wa bwanga wa kwa Yesu Kilishitu utendeka kusapwila bakwabo mambo awama aku wiomvwatu. Abino byo byaubile Andeleo, Filipa, Koneleusa ne bakwabotu. (Yoa. 1:40, 41, 43-45; Byu. 10:1, 2, 24; 16:14, 15, 25-34) Nanchi kino kilumbulula’mba muntu wakonsha kutendeka kusapwila bakwabo mambo awama nangwa kya kuba ukyangye kubatizhiwa nyi? Ee! Aku muntu wikalatu musapwishi wabula kubatizhiwa mu kipwilo, utendeka kusapwila ku nzubo ku nzubo. Kabiji wakonsha kwingilako mbaji ikwabo ya mwingilo wa kusapwila, kwesakana na papelela bulume ne bwikalo bwanji.

5 Inge musapwishi wabula kubatizhiwa wabatizhiwa, naye wafwainwa kwingilako mwingilo wa kufunjisha bantu mambo awama papelela bulume bwanji. Banabalume ne banabakazhi bonse bafwainwa kwingilako mwingilo wa kusapwila. Yehoba witukwasha bingi kwingilako papelela bulume bwetu kutundaika mwingilo wa Bufumu bwa Lesa. Yense wakonsha kwingilako pakatampe mu mwingilo wa Lesa ukekala bingi na lusekelo.

KWINGIJILA KUJI KUKAJILWA KUKATAMPE

6 Kampe mu nyaunda ya kipwilo kyenu bengijilamo javula kabiji bantu bavula babena kwibasapwila. Umvwe byo byo kiji, mwakonsha kulanguluka kwingilako pakatampe mwingilo wenu kupichila mu kuya ku mpunzha kubena kukebewa ba mingilo bavula. (Byu. 16:9) Inge mwi mukulumpe nangwa nkwasho mu kipwilo, kwakonsha kwikalapo kipwilo kyo mwakonsha kuya na kukwasha. Basapwishi mu kino kipwilo bakonsha kwimusanchila bingi. Kalama wenu wa mwanzo wakonsha kwimubuulapo mashinda o mwakosha kulondela pa kukwasha kipwilo kikwabo kiji mu yewo mwanzo. Inge mukeba kwingijila ku mpunzha ikwabo mu kyalo kyenu, mwakonsha kunembela ofweshi wa musampi kuba’mba emubuuleko bya kuba.

7 Nanchi mwakonsha kutemwa kwingijila ku kyalo kingi nyi? Umvwe mwakonsha kuya, mwafwainwa kulangulukapo bulongo. Nga mambo ka a kubujila kwisamba na bakulumpe mu kipwilo kyenu? Inge mwabula kwinengezha bulongo kikemulengela kubula kwingila bulongo pamo na ye mwaya nanji. (Luka 14:28) Pano bino, umvwe kechi mubena kulanguluka kukekalako kimye kyabaya ne, kyakonsha kuwama kwingijilangatu mu mpunzha iji monka mu kyalo kyenu.

8 Mu byalo bimo, balongo babena kutangijila kechi babanda mu bukine ne. Balongo mu byalo bimo bepelula kabiji baswisha bakulumpe mu kipwilo bayuka kwingila bulongo mingilo ya mu kipwilo kutangijilanga. Inge mwi mukulumpe mu kipwilo kabiji mubena kulanguluka kuvilukila ku kyalo kingi, vulukai’mba mwingilo wenu kechi wa kuya na kwingila mingilo ya balongo bomwataana ne. Bino ke kwingijila nabo pamo. Batundaikai kukanamina ne kuswa kwingila mingilo mu kipwilo. (1 Timo. 3:1) Saka mutekanya inge kya kuba bintu bimo kechi bebyuba mo bebyubila mu kyalo kyenu ne. Byo muji mukulumpe mu kipwilo wayuka kwingila mingilo, ingijishai bintu byo mwafunda kukwasha balongo benu. Kabiji inge kyafika kimye kya kubwela ku kyalo kyenu, bakulumpe mu kipwilo ba ku kyalo ko mwafuma bakakonsha kwingila bulongo mingilo mu kipwilo.

9 Ofweshi wa musampi saka akyangye kwimubuula mazhina a bipwilo byo mwakonsha kukeba kuya na kwingijilako, Kavoto ka Mwingilo mu Kipwilo kyenu kafwainwa kunemba nkalata ya kwimuswisha. Ino nkalata ikebewa nangwa kya kuba mwi mukulumpe mu kipwilo, mwi nkwasho, painiya wa kimye kyonse nangwa musapwishitu. Kavoto ka mwingilo kakatuma nkalata ya kwimuswisha pamo na nkalata yenu, ku ofweshi wa musampi wa ku kyalo ko mukeba kuya na kwingijila.

KUSAPWILA MU MULAKA MUKWABO

10 Pa kuba’mba mwingileko pakatampe mu mwingilo, mwakonsha kufunda mulaka mukwabo, kuvwangako ne mulaka wa kwingijisha maboko. Umvwe mwibikila kikonkwanyi kya kufunda kusapwila mu mulaka mukwabo, buulai bakulumpe mu kipwilo ne kalama wa mwanzo. Bakonsha kwimutundaika ne kwimubuulako mashinda amo. Bimye bimo, na lutangijilo lwa ofweshi wa musampi, mu myanzo banengezhamo masukulu a kufunjisha basapwishi bafikilamo ne bapainiya kusapwila mu mulaka mukwabo.

MWINGILO WA BUPAINIYA

11 Basapwishi bonse bafwainwa kuyuka bikebewa pa kwikala painiya wa kukwasha, wa kimye kyonse, painiya wiikajila ne mingilotu ikwabo ya kimye kyonse. Painiya wafwainwa kwikala mwina Kilishitu wabatizhiwa uji na byubilo byawama kabiji wakonsha kwingila maola atongolwa pa kusapwila mambo awama. Kavoto ka Mwingilo mu Kipwilo ko kaswisha bapainiya ba kukwasha ne ba kimye kyonse, pa kuba bapainiya beikajila bebatongola ku ofweshi wa musampi.

12 Bapainiya ba kukwasha bakonsha kutongolwa kwingila ñondo umo, bañondo bavula balondankana, nangwa kutwajijila kwingila pa kimye kyabula kuyukanyikwa kwesakana na byo babena kukeba. Basapwishi ba Bufumu bavula bomvwa bingi bulongo kwingilako bupainiya bwa kukwasha pa bimye bimo, nabiji kimye kya Kivuluko nangwa mu ñondo wafwakeshamo kalama wa mwanzo. Bamo bengila mu bañondo bo bakokolokelamo. Basapwishi babatizhiwa bakifunda sukulu bakonsha kunembesha kwingilako bupainiya bwa kukwasha kimye kyo bashinkilamo masukulu. Basapwishi bakonsha kusala kwingilako bupainiya bwa kukwasha bwa maola o bakepeshako mu ñondo wa March ne April ne mu ñondo wafwakeshamo kalama wa mwanzo. Umvwe muji na byubilo byawama, kabiji mwakonsha kufikizha maola atongolwa ne kukonsha kwingila bupainiya bwa kukwasha pa ñondo umo nangwa kukilapo kwesakana na papelela bulume bwenu, bakulumpe mu kipwilo bakonsha kwimuswisha kwingila uno mwingilo.

13 Pa kuba’mba mwikale painiya wa kimye kyonse, mwafwainwa kumwesha’mba mwakonsha kufikizha maola a pa mwaka. Byo muji painiya wa kimye kyonse, mwafwainwa jonse kukwatankena pamo na kipwilo mo muji. Bapainiya bengila na mukoyo bakwasha bingi kipwilo, kutundaika bakwabo kwikala na kizaku kya mu mwingilo wa mu bujimi ne kwibatundaika kutendeka mwingilo wa bupainiya. Saka mukyangye kunembesha kwikala painiya wa kimye kyonse, mwafwainwa kwikala musapwishi wingila bulongo wabatizhiwa pa bañondo batanu na umo.

14 Bapainiya beikajila javula batongolwa kufuma mu bapainiya ba kimye kyonse bengila bulongo mu mwingilo. Bafwainwa kwingijila konse ofweshi wa musampi ko akonsha kwibatuma. Javula, bebatuma ku mapunzha aikela kwalepa ko bakonsha kutaana bantu bakeba kufunda bukine ne kulenga bipwilo bya katataka. Bimye bimo, bapainiya beikajila bebatuma ku bipwilo bibena kukebewa basapwishi bakwingijila mu nyaunda yonse. Bapainiya beikajila bamo bakulumpe mu kipwilo, bebatuma kuya na kukwasha bipwilo bicheche, nangwatu kechi kuji kukajilwa kwa basapwishi ne. Bapainiya beikajila bebapapo kajali kacheche ka kwikwashishamo. Bapainiya bamo bebatongola kwikala bapainiya beikajila pa kakimye kacheche.

BAMISHONALE

15 Kavoto ka Mwingilo ka Jibumba Jitangijila ko katongola bamishonale kabiji Kavoto ka Musampi ka mu kyalo mo baji ko kebatuma kuya na kwingijila mu mapunzha mwikala bantu bavula. Bengila mingilo yavula ya kukosesha ne kutundaika mwingilo wa kusapwila ne mingilo mu kipwilo. Javula bamishonale bebafunjisha mu Sukulu wa Basapwishi ba Bufumu. Bebanengezhezha mwa kwikala ne kwibapapo kajali kacheche ka kwikwashishamo.

KWINGIJILA MU MWANZO

16 Aba bo batongola ku Jibumba Jitangijila kwikala bakalama ba myanzo, patanshi bebafunjisha kabiji pa kuba’mba bafikilemo bekala bakalama ba mwanzo bakukwasha. Bano banabalume batemwa balongo ne banyenga. Ke bapainiya bengila na mukoyo, batapo muchima pa kufunda Mambo a Lesa kabiji bañambi bayuka kwamba majashi ne kufunjisha. Bamwesha bipangwa bya mupashi kabiji kechi bakosela pa kintu kimo ne, bakooka muchima kabiji baji na milangwe. Inge mulongo wasongola, mukazhanji painiya wafwainwa kwikala na byubilo byawama ne kukwatankana na bakwabo. Ke musapwishi wayuka kusapwila. Byo aji mwanamukazhi mwina Kilishitu unekenena kabiji wayuka mwingilo wanji, kechi wambilako mwatawanji nangwa kukizhamo kulolobwela ne. Bakalama ba myanzo ne bakazhi babo baji na mutanchi wakatazha. Onkao mambo, aba babena kukanamina uno mwingilo bafwainwa kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama. Bapainiya kechi banembesha mwingilo wa mu mwanzo ne. Pano bino, bambila kalama wa mwanzo amba bakeba kwingilako mwingilo wa mu mwanzo, ne aye wibabuulako bya kulondela.

MASUKULU A LESA

17 Sukulu wa Basapwishi ba Bufumu: Kubena kukebewa basapwishi ba Bufumu bavula bakwingijila mu manyaunda o babula kwingijilamo javula ne kutundaika bipwilo kukosa mu lwitabilo. Onkao mambo, balongo bakatanda, banyenga bazhike ne baji mu masongola bakonsha kunembesha kuba’mba bakatanwe ku Sukulu wa Basapwishi ba Bufumu. Inge bapwisha uno sukulu, bebatuma kuya na kwingila bupainiya bwa kimye kyonse mu mapunzha a mu kyalo kyabo muji kukajilwa. Nangwa byonkabyo, aba bakeba kwingilako bakonsha kwibapa mingilo ikwabo mu kyalo kyabo nangwa mu kyalo kikwabo. Bamo bakonsha kwibatuma kwikala bapainiya beikajila pa kimye kicheche nangwa bapainiya beikajila ba kimye kyonse. Bapainiya bakeba kutanwa ku uno sukulu bakonsha kuyuka bikebewa inge batanwa ku mwisambo wikalako pa kushonkena kwa kijiiji.

18 Sukulu wa Baibolo wa Gileada wa Watchtower: Basala balongo bakatanda, banyenga bazhike ne baji mu masongola bayuka kwamba Kizungu ba kuya na kutanwa ku uno sukulu, kabiji baji mu mwingilo wiikajila wa kimye kyonse. Bano bakwasha mu mwingilo wa kusapwila nangwa pa ofweshi wa musampi. Bano balongo ne banyenga saka bakyangye kwibatongola bamwesha kuba’mba bomvwa bulongo kwingijila balongo babo ne kukwasha bakwabo kufunda ne kulondela Binembelo ne mikambizho ifuma ku jibumb ja Lesa. Kavoto ka Musampi ka mu kyalo kambila bakeba kuya ku uno sukulu kutuma mapepala a kwibaswisha kutanwa ku uno sukulu. Aba bapwisha uno sukulu bebatuma mu bipwilo nangwa pa ofweshi wa musampi wa mu kyalo kingi nangwa mu kyalo kyabo.

KWINGIJILA PA BETELE

19 Kwingijila pa Betele ke mwingilo wanema bingi. Jizhina ja Betele jilumbulula’mba “Nzubo ya Lesa,” kabiji jino jizhina jafwainwa bingi bino bifulo bya kwingijilapo mwingilo wa Lesa. Balongo ne banyenga bengijila pa Betele bengila mwingilo wanema wa kunemba, kutuntulula ne kusampanya mabuku alumbulula Baibolo. Mwingilo ye bengila bamunemeka bingi ku Jibumba Jitangijila jisopa ne kutangijila bipwilo mwaya ntanda yonse. Bantuntuluzhi bavula bekala ne kwingijila mu nyaunda ya musampi mo bamba mulaka ye batuntulula. Kino kibakwasha kumvwa mulaka wamba bantu pa juba pa juba. Kabiji bakonsha kwimwena bene inge bantu babena kumvwa byambo byo baingijisha mu mabuku o batuntulula nangwa ne.

20 Mingilo yavula yo bengila pa Betele, kechi yapeela ne. Onkao mambo, aba bo beta kwingijila pa Betele bafwainwa kwikala balongo ne banyenga bepana, babatizhiwa, banyike mu myaka, babula kukolwakolwa kabiji bakosa. Inge pa musampi wa mu kyalo kyenu babena kukeba ba kuya na kwingijila pa Betele kabiji mukeba kuya na kwingijilapo, mwakonsha kwipuzha bakulumpe mu kipwilo kyenu kwimubuula bikebewa. Mwakonsha ne kwipuzha kalama wa mwanzo pa mambo a kwingijila pa Betele.

MWINGILO WA BUNTUNGI

21 Kushimika bishimikwa bya mwingilo wa Lesa ke mwingilo wazhila nabiji kushimika nzubo ya Lesa yashimikile Solomone. (1 Mfu. 8:13-18) Balongo ne banyenga bavula bamwesha bingi kizaku byo bepana kwingijisha kimye kyabo ne bintu byabo kwingilako uno mwingilo.

22 Nanchi mwakonsha kukwashako mu uno mwingilo nyi? Umvwe mwi musapwishi wabatizhiwa kabiji mubena kukeba kwingilako uno mwingilo, balongo batala pa buntungi bwa Mazubo a Bufumu a mu mpunzha yenu, bakonsha kusanta bingi pa kwipana kwenu kukwashako kabiji benengezha kwimufunjisha nangwa kya kuba kechi mwayukisha mingilo ne. Mwakonsha kubuula bakulumpe mu kipwilo inge mukeba kwingilako uno mwingilo. Basapwishi bamo babatizhiwa bo beta kwingilako uno mwingilo, bepana kuya na kushimika bishimikwa bya mu jibumba ja Lesa mu byalo bikwabo.

23 Kuji mingilo yavula bingi ya kwingila mu bya buntungi. Basapwishi babatizhiwa, baji na byubilo byawama kabiji bayukapo mingilo imo bakonsha kwipana kwingila mu mwingilo wa Buntungi wa LDC, inge kya kuba ku mpunzha ko bekala babena kushimika. Bakwabo nabo bakonsha kwingilako ino mingilo mu mapunzha a kwalepa pa kimye kicheche kabiji bebatongola ku ofweshi wa musampi Kukwashako mu Mwingilo wa Buntungi pa milungu ibiji kufika ku bañondo basatu. Aba bo baswisha kwingilako pa kimye kyabaya bebatela’mba Bamwingilo wa Buntungi. Wa mwingilo wa buntungi waya na kwingijila ku kyalo kingi bamutela’mba wa mwingilo wa buntungi wafuma ku kyalo kingi. Mu Jibumba ja Bantungi muji ba mingilo ba buntungi ne ba mingilo bakwashako mu mwingilo wa buntungi. Abano bonse bengijila pamo na Dipatiment Utala pa Buntungi wa LDC ne balongo ne banyenga mu bipwilo. Jibumba ja Bantungi jiya na kushimika kwapusana pusana mu mpunzha ya musampi mo babena kwingijila.

ÑANYI MINGILO YA LESA YO MUKEBA KWINGILAKO?

24 Umvwe mwipana kwi Yehoba, mukebesha bingi kumwingijila myaka ne myaka. Pano ñanyi mingilo ya Lesa yo mwakonsha kwingilako? Kukebesha kwingijila Lesa kukemukwasha kuyuka bya kwingijisha bulongo bulume bwenu ne bintu byenu. (1 Ko. 9:26) Kukeba kwingilako mingilo ya Lesa kukemukwasha kukosesha bulunda bwenu ne aye ne kutesha muchima ku bintu byanemesha, byo mubena kukanamina mingilo ikwabo.—Fili. 1:10; 1 Timo. 4:15, 16.

25 Twafwainwa kulondela byaubile mutumwa Paulo pa kwingila mwingilo witupa Lesa. (1 Ko. 11:1) Paulo waingijile bingi mu mwingilo wa Yehoba. Wayukile’mba Yehoba wamupeele mingilo yavula. Paulo wanembejile balongo ba mu Kolinda amba: “Banshinkwila kibelo kikatampe kya mwingilo.” Nanchi kechi byobyo kiji ne kwi atweba nenyi? Ee, ne atweba tuji na mingilo yavula itupa Yehoba mu kipwilo, kikatakata kusapwila mambo awama a Bufumu. Pano bino, byonka byaubile Paulo, twafwainwa kuyuka’mba pa kutwela pa “kibelo kikatampe” mwavwangwa kulwa na “balwanyi bavula.” (1 Ko. 16:9) Paulo wikanyanga aye mwine. Waambile’mba: “Mpumapuma mubiji wami ne kumutwala mu buzha.” (1 Ko. 9:24-27) Nanchi uno muchima yeye tujipo nanji nyi?

Kukebesha kwingijila Lesa kukemukwasha kuyuka bya kwingijisha bulongo bulume bwenu ne bintu byenu

26 Atweba bonse betutundaika kwingila mwingilo wa Lesa papelela bulume bwetu. Bavula baji mu mwingilo wa kimye kyonse lelo jino mambo bebikijile bikonkwanyi bya kwingijila Lesa mu bwikalo bwabo. Nangwatu kimye kyo bakijinga banyike, bebatundaikanga ku bansemi babo ne ku bantu bakwabo. Onkao mambo, bomvwa bingi bulongo kwingijila Yehoba kwa kubula kwilangulusha. (Maana 10:22) Bikonkwanyi bikwabo byanema ke kwingilako mu mwingilo wa mu bujimi mulungu ne mulungu, kutendeka ne kufunjisha bantu Baibolo pa nzubo, nangwa kwikalako na kimye kyabaya kya kunengezha kupwila. Twayai tutwajijile kwikala bashikimanatu ne kwingila mwingilo wetu yense. Umvwe twauba bino, tukanemeka Yehoba ne kufikizha kikonkwanyi kyetu kikatampe kya kumwingijila myaka ne myaka.—Luka 13:24; 1 Timo. 4:7b, 8.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu