BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w01 1/1 pp. 18-23
  • Ikomeshainga mu Butemwe

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Ikomeshainga mu Butemwe
  • Kyamba kya Usopa—2001
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Butemwe kyo Kika?
  • Butemwe kyo Kyubilo Kikebewa
  • Ndangulukilo Yawama Itukwasha Kukoselamo
  • Bena Kilishitu Bafwainwa Kutemwa ba Ñanyi?
  • Twakonsha Kumwesha Byepi Butemwe Bwetu?
  • Batundaikilwe Kutemwa Yesu
  • Temwai Lesa Wimutemwa
    Kyamba kya Usopa—2006
  • ‘Endainga Monka mu Butemwe’
    Fwenyai Kwipi ne Yehoba
  • Butemwe Bwenu Bwabaya Byepi?
    Kyamba kya Usopa—2001
  • Butemwe—Kyubilo Kyanema Bingi
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2017
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2001
w01 1/1 pp. 18-23

Ikomeshainga mu Butemwe

‘Ukamutemwa [Yehoba, NW] Lesa wobe na muchima wobe yense, ne na mweo wobe yense, ne na maana obe onse.’—MATEO 22:37.

1. (a) Ñanyi bintu bimo mwina Kilishitu byoafwainwa kunungulula? (b) Kyubilo ka kya bwina Kilishitu kyanema pa byonse, kabiji mambo ka?

MWINA Kilishitu wafwainwa kununguluka mu bintu byavula pa kuba’mba ekale wa mwingilo wafwainwa. Buku wa Byambo bya Mana wakonkomwena pa buneme bwa kwikala na maana, milangwe ne maana a kupima bintu. (Byambo bya Mana 2:1-10) Mutumwa Paulo naye waambile pa buneme bwa kwikala na lwitabilo lwa kine ne luketekelo lwakosa. (Loma 1:16, 17; Kolose 1:5; Bahebelu 10:39) Kabiji kuchinchika ne butekanye nabyo byanema bingi. (Byubilo 24:25; Bahebelu 10:36) Pano bino, kuji kyubilo kimo kyafwainwa kwikala na muntu. Umvwe wabula kino kyubilo, ko kuba’mba ne bikwabo nabyo bikala ke byatu. Kino kyubilo ke butemwe.—1 Kolinda 13:1-3, 13.

2. Yesu wamwesheshe byepi buneme bwa butemwe, kabiji kino kileta mepuzho ka?

2 Yesu wamwesheshe buneme bwa butemwe byo aambile’mba: “Pa kyo kino po po bakayukila bonse amba anweba mwi bana bami ba bwanga, inge mwitemwa anwe bene na bene.” (Yoano 13:35) Butemwe byo bwaikala kiyukilo kya bena Kilishitu ba kine, twakonsha kwishikisha ano mepuzho, Butemwe kyo kika ? Mambo ka Yesu kyo aambijile kuba’mba kyo kyo bakayukilako bana banji ba bwanga? Twakonsha kunungulula byepi butemwe? Ba ñanyi botwafwainwa kutemwa? Twayai tulanguluke pa ano mepuzho.

Butemwe kyo Kika?

3. Butemwe bwalumbululwa byepi, kabiji mambo ka mu butemwe kyo mwafwainwa kwikela kalango ne muchima?

3 Bwaluluzhi bumo bwa butemwe ke kwikala na ‘kifyele ne kubila bakwenu lusa.’ Ke kyubilo kilengela bantu kubila byawama bantu bakwabo, kimo kimye ne kufika pa kipimo kya kwilambula abo bene. Byonka byo bwalumbululwa mu Baibolo, butemwe buvwangamo maana a muntu ne muchima wanji. Maana nangwa’mba kalango bingila bingi ku muntu, mambo muntu uji na butemwe wayuka kuba’mba aye pamotu ne boba bantu boatemwa bonse baji na mo bawamina ne mo batamina. Kalango kafwainwa bingi ku muntu mambo mwina Kilishitu yense uji ne na boatemwa—kimo kimye ne bamupata mambo watanga kino mu Baibolo kuba’mba Lesa kyo kyo akeba. (Mateo 5:44; 1 Kolinda 16:14) Butemwe bufuma mukachi ka muchima wa muntu mwine. Byonka byo bwalumbululwa mu Baibolo, butemwe bwa kine, kechi bwa kwiakamwatu ne. Buvwangamo kwiketekela ne kwiubila byawama.—1 Petelo 1:22.

4. Mu ñanyi jishinda butemwe kyo bwaikela mukwato ulumbulula byonse?

4 Bantu betemwa abo bene kechi bekala na bulunda bwa kine na bakwabo ne, mambo muntu uji na butemwe ubila bakwabo byawama kechi wisangajikatu aye mwine ne. (Filipai 2:2-4) Byambo byaambile Yesu bya kuba’mba “lusekelo lo bamona aba bapana lwakila lo bamona aba batambula” bikala bya kine umvwe muntu wapana na muchima wa butemwe. (Byubilo 20:35) Butemwe ye mukwato ulumbulula byonse. (Kolose 3:14) Kino kimvwangamo bulunda, bino mukwato wa butemwe kechi bulundatu ne. Bulunda bwa kwifwalama bwikala na bamulume ne mukazhi nabo kimo kimye butongolwa amba butemwe, pano bino butemwe Baibolo boitundaika kunungulula ke butemwe bwa kine kine, kechi bwa kwifwalamatu ne. Umvwe baji mu masongola betemwa batwajijila kukomena pamo nangwa kya kuba’mba kechi basambakana ne, mambo a misongo ya mu bukote nangwa kampe umo pakachi kabo kechi uji na bulume bwa kusambakana na mukwabo ne.

Butemwe kyo Kyubilo Kikebewa

5. Mambo ka butemwe kyo bwaikela kyubilo kikebewa ku mwina Kilishitu?

5 Mambo ka butemwe kyo bwaikela kyubilo kikebewa ku mwina Kilishitu? Mukumbu mutanshi ke wa kuba’mba, Yesu wakambizhe bana banji ba bwanga kwitemwa abo bene na bene. Waambile’mba: “Anweba mwi balunda nami, umvwe mwauba byo nemukambizha. Bino bintu nemukambizha, namba mwitemwe anwe bene na bene.” (Yoano 15:14, 17) Mukumbu wa bubiji, Yehoba ke muntu uji na butemwe. Byo tuji bapopweshi banji, twafwainwa kulonda byubilo byanji. (Efisesa 5:1; 1 Yoano 4:16) Baibolo yaamba kuba’mba kuyuka Yehoba ne Yesu bo bumi bwa myaka. Twakonsha kwamba byepi kuba’mba twayuka Lesa umvwe kechi tweseka kulonda byubilo byanji ne? Mutumwa Yoano walumbulwile kino’mba: “Awa ubula kutemwañana ye wabula kuyuka Lesa; mambo Lesa ye butemwe.”—1 Yoano 4:8.

6. Butemwe bwakonsha kwitukwasha byepi kwesakanya bintu byapusana-pusana mu bwikalo bwetu?

6 Mukumbu wa busatu: Butemwe bwanema mambo bwitukwasha kwesakanya bintu byapusana-pusana mu bwikalo bwetu ne kuwama muchima mu bintu byo tuba. Kya kumwenako, bwanema pa kutwajijila kufunda maana a Byambo bya Lesa. Ku mwina Kilishitu, kufunda ano maana kujitu nobe kajo. Ano maana amukwasha kukoma ku mupashi ne kuba bintu mwaswila muchima wa Lesa. (Masalamo 119:105; Mateo 4:4; 2 Timoti 3:15, 16) Nangwa kiji byonkabyo, Paulo wajimwine’mba: ‘Maana alenga kwilundumika, pakuba butemwe bukomesha bantu.’ (1 Kolinda 8:1) Bino, kwikala na maana alumbuluka kechi kyatama ne. Lukatazho luji ne atweba bene mambo tuji na milanguluko ya bundengamambo. (Ntendekelo 8:21) Umvwe muntu kechi uji na butemwe ne, maana akonsha kumulengela kwilundumika, ne kulanguluka’mba aye wayuka byavula kukila bakwabo. Umvwe kya kuba uno muntu uji na butemwe kuba wilundumika ne. ‘Butemwe . . . kechi bwitota ne; kechi bwilundumika ne.’ (1 Kolinda 13:4) Mwina Kilishitu uji na butemwe nangwa kya kuba’mba wafunda byavula kechi wilundumika ne. Butemwe bumukokesha muchima ne kumulamawizha kuchina’mba waketumbijika aye mwine.—Masalamo 138:6; Yakoba 4:6.

7, 8. Butemwe bwitukwasha byepi kuta muchima ku bintu byanemesha?

7 Paulo wanembejile bena Filipai kuba’mba: ‘Nalomba ne kino namba, butemwe bwenu buyengatu na kuvula na maana onse a kwibiyuka bintu ne a kwibisalulula; namba mwitabe bintu byawamisha.’ (Filipai 1:9, 10) Butemwe bwa bwina Kilishitu bo bwakonsha kwitukwasha kulondela luno lutundaiko ne kuta muchima ku bintu byanemesha. Kya kumwenako, monai byambo byaambile Paulo kwi Timoti: “Umvwe muntu wakeba mwingilo wa bukulumpe bwa kulama kipwilo, ubenakusaka mwingilo wawama.” (1 Timoti 3:1) Mu mwaka wa mwingilo wa 2000 kibelengelo kya bipwilo mwaya ntanda yonse kyaya peulu na 1,502, akyo kyafika ku kibelengelo kipya kya 91,487. Onkao mambo, bakulumpe mu bipwilo byavula babena kukebewa, kabiji aba babena kukanamina uno mwingilo batakaikwa.

8 Nangwa kikale byonkabyo, aba bakanamina mwingilo wa bukulumpe bafwainwa kwikala bantu baji na maana a kupimununa bintu ne kulabijila nkebelo ya uno mwingilo. Kwikala na bukulumpe bwa kutumbalelamo kechi kyanema ne. Bakulumpe mu bipwilo batokesha Yehoba pa muchima, bengila uno mwingilo mambo a butemwe bobamutemwa ne byo batemwa balongo babo. Kechi bakeba kutumbalelamo nangwa kwiubila bintu byabula kufwainwa amba bebakokelenga ne. Pa nyuma ya kufunda bakulumpe mu kipwilo kwikala na mweno yawama, mutumwa Petelo wakonkomwejile pa buneme bwa kwikala na “michima ya kwipelula.” Wibafunjishe bonse mu kipwilo kuba’mba: “Ipelulai munshi ya kuboko kwa bulume bwa Lesa.” (1 Petelo 5:1-6) Yense ubena kukanamina uno mwingilo wafwainwa kumwena ku bakulumpe bavula mu bipwilo mwaya ntanda yonse babena kwingila na ngovu, bepelula kabiji bashukilwamo bipwilo byabo.—Bahebelu 13:7.

Ndangulukilo Yawama Itukwasha Kukoselamo

9. Mambo ka bena Kilishitu kyo bavulukila mapesho alaya Yehoba?

9 Buneme butundaikwa na butemwe bumwekatu patoka. Baibolo yalaya mapesho awama lelo jino ne mu kimye kya kulutwe, ku banemeka Lesa na butemwe. (1 Timoti 4:8) Mwina Kilishitu waitabila mu ino milaye ne kushiinwa kuba’mba Yehoba “ye ufweta boba bamukebesha” ukwashiwa kukosela mu lwitabilo. (Bahebelu 11:6) Atweba bonse, tutengela kufikizhiwa kwa milaye ya Lesa ne kwamba bino byambo byaambile mutumwa Yoano: “Amena: iyai Nkambo Yesu.” (Lumwekesho 22:20) Ee, kulanguluka-languluka pa mapesho etutujilwa kulutwe, umvwe saka tuji bakishinka kuketukwasha kukosela mu lwitabilo, byonka byo tuvuluka ‘lusekelo lwatujilwe Yesu kulutwe’ byo lwamukwashishe kukoselamo.—Bahebelu 12:1, 2.

10, 11. Kwikala na butemwe kwitukwasha byepi kukosela mu lwitabilo?

10 Ibyepi umvwe kya kuba tubena kwingijila Yehoba mambo a kusakatu kwikala mu ntanda ipya? Inge byo kiji, kyapela bingi kwitufita ku muchima umvwe bintu byakatazha nangwa byo twaketekejilenga byabula kubiwa monka motwibikebejilenga, kepo ne kulefulwa. Twakonsha kwikala mu kizumba kikatampe kya kupondoka. (Bahebelu 2:1; 3:12) Paulo wajinga na mulunda nanji wapondokele, jizhina janji Demasa. Mambo ka kyo apondokejile? Mambo ‘watemenwe bya pano pa ntanda.’ (2 Timoti 4:10) Onkao mambo, bonse bengijila Yehoba na mambo a kukeba kumwenamo abo bene baji mu kizumba kimo. Bukiji-bukiji bintu bya ino ntanda byakonsha kwibongola ne kulubako mapesho aji kulutwe.

11 Byo kijitu bulongo kukeba kutambwila mapesho aji kulutwe, ne kukulwa ku meseko, butemwe bwitukosesha kuyuka bintu byo twakonsha kunemeka mu bwikalo bwetu. Kyanema ke kuba kyaswa muchima wa Yehoba, kechi byetu ne. (Luka 22:41, 42) Ee kine, butemwe bwitukosesha. Bwitulengela kutekanya pa kutengela kwi Lesa wetu, saka twasekela na bintu byawama byo etupa ne kuketekela kuba’mba mu kimye kyanji kyatongolwa tukatambwila byonse byo etulaya ne bikwabotu byavula. (Masalamo 145:16; 2 Kolinda 12:8, 9) Pa kino kimye, butemwe bwitukwasha kumwingijila kwa kubula kwikebelatu byetu mambo “butemwe . . . kechi bwikebela bintu ne.” —1 Kolinda 13:4, 5.

Bena Kilishitu Bafwainwa Kutemwa ba Ñanyi?

12. Kwesakana na byaambile Yesu, ba ñanyi botwafwainwa kutemwa?

12 Yesu wapaine mukambizho mukatampe wa botwakonsha kutemwa byo aambile byambo kufuma mu Mizhilo ya Mosesa. Waambile’mba: ‘Ukamutemwe Yehoba Lesa wobe na muchima wobe yense, ne na mweo wobe yense, ne na maana obe onse’ kabiji “Ukatemwa mukwenu pamo byonka byo witemwa obe mwine.”—Mateo 22:37-39.

13. Twakonsha kufunda byepi kutemwa Yehoba, nangwa kya kuba’mba kechi tumumona ne?

13 Byonka byaambile Yesu, kintu kitanshi pa byonse ke kutemwa Yehoba. Pano bino, butemwe bwa kutemwa Yehoba kechi tusemwa nabo ne. Ke kintu kyo twakonsha kukomesha atweba bene. Kimye kitanshi kyo twaumvwine’mba Yehoba koaji twakokelwe kwi aye mambo a byotwaumvwine. Pache-pache, twafunjile byo alengele ino ntanda’mba pekalenga bantu. (Ntendekelo 2:5-23) Kabiji twafunjile byo aingijile na bantu mu kimye kya ku nyuma kwakubula kwitusankilapo kimye bundengamambo kyo bwatwelele ku bantu batanshi, kepo ne kwitumwena jishinda ja kwitukujilamo. (Ntendekelo 3:1-5, 15) Wibobijile lusa bonse bakishinka, kepo mu kupita kwa kimye wapaine Mwananji yenkawa umo mu kulekelwa kwa mambo etu. (Yoano 3:16, 36) Bino byonse byo twafunjile, byakomesha lusanchilo lwetu kwi Yehoba. (Isaya 25:1) Mfumu Davida waambile’mba watemenwe Yehoba mambo a ndamino Yanji ya butemwe. (Masalamo 116:1-9) Lelo jino, Yehoba witulama, witutangijila, witukosesha ne kwitutundaika. Byonkabyo umvwe twafunda byavula pe aye, butemwe bwetu bukakomenangakotu kikupu.—Masalamo 31:23; Zefwaniya 3:17; Loma 8: 28.

Twakonsha Kumwesha Byepi Butemwe Bwetu?

14. Mu ñanyi jishinda motwakonsha kumweshesha kuba’mba butemwe bwetu ne Yehoba bwa kine?

14 Kya kine, kuzhokoloka ino ntanda yonse bavula bamba kuba’mba batemwa Lesa, pano bino bamukana mu byubilo byabo. Pano nanchi, twakonsha kuyuka byepi kuba’mba kya kine twamutemwa Yehoba? Twakonsha kwisamba nanji mu lulombelo ne kumubula byo twiumvwa. Kabiji twafwainwa kuba bintu mu jishinda jimwesha butemwe bwetu. Mutumwa Yoano waambile’mba: “Awa ulama mambo a [Lesa], kine mwi aye butemwe bwa kutemwa Lesa bwalumbuluka. Monka muno motwayukila namba tuji mwi aye.” (1 Yoano 2:5; 5:3) Pa bintu byonse, Byambo bya Lesa bitufunjisha kumvwañana ne kwikala na bwikalo bwa byubilo byawama. Tuchinuzhuka bukamfutumfutu, twamba bukine ne kulama ndangulukilo yetu sayatoka too. (2 Kolinda 7:1; Efisesa 4:15; 1 Timoti 1:5; Bahebelu 10: 23-25) Tumwesha butemwe kupichila mu kupana bya bupe bya ku mubiji ku bakajilwa. (1 Yoano 3:17, 18) Kabiji kechi tuleka kubula bantu bya kwa Yehoba ne. Akyo kivwangamo kwingila mwingilo wa ntanda yonse, wa kusapwila mambo awama a Bufumu. (Mateo 24:14; Loma 10:10) Kumvwina Byambo bya Lesa mu bino bintu kyo kiyukilo kimwesha kuba’mba butemwe bwetu ne Yehoba bwa kine.

15, 16. Butemwe na Yehoba bwatundaikile byepi bavula mwaka wapwa?

15 Kutemwa Yehoba kukwasha bantu kufuukula bintu bulongo. Mwaka wapwa, buno butemwe bwatundaikile bantu 288,907 kwipana kwi aye ne kumwesha kwipana kwabo kupichila mu lubatizhilo lwa mu mema. (Mateo 28:19, 20) Kwipana kwabo kwajinga kwa kine. Kwamwesha lupimpu mu bwikalo bwabo. Kya kumwenako, Gazmend wajinga kaimbi wa kine kine wapamanga mpila ya basiketibo mu Albania. Mu myaka imo, aye ne mukazhanji batatwile kufunda Baibolo kepo baikele ke basapwishi ba Bufumu nangwa kya kuba’mba bapichile mu mikika yavula. Gazmend wajinga pa bantu 366 babatizwe mu Albania mu mwaka wa mwingilo wapwa wa 2000. Mu nyunshipepala imo mwanembelwe byambo byaambile pe aye kuba’mba: “Bumi bwanji buji na nkebelo kabiji na mambo a kino, aye ne kisemi kyanji babena kwiyowa bumi bwawama mu moba a bwikalo bwabo. Kechi wakamwatu bwikalo bwanji ne, bino wakamwa ne byo akonsha kuba pa kuba’mba akwasheko ne bantu bakwabo.”

16 Nyenga umo wabatizwe katataka wasebezanga pa kampanyi kalenga maanyi a mujilo mu Guam wabikilwe pa kifulo kya peulu. Pa nyuma ya kwikala pa kino kifulo pa myaka yavula, bamubujile’mba mu banabakazhi bonse ye usakwikala mwanamukazhi mutanshi kwikala wakibiji ku mukulumpe wa kampanyi. Bino, saka epana kala kwi Yehoba. Pa nyuma ya kwisamba kino na mwatawanji, nyenga wakaine kino kifulo ne kusalapo kwingila mwingilo wakonsha kumupako kimye pa kuba’mba ayenga palutwe mu mwingilo wa kimye kyonse akekale painiya. Butemwe bwanji na Yehoba bo bwamutundaikile kwingila bupainiya mu kifulo kya kwingila nkito ya kumufweta mali avula a ino ntanda. Kya kine, buno butemwe bo bwatundaikile bantu 805,205 mwaya ntanda yonse kwingila mwingilo wa bupainiya mu mbaji yapusana-pusana mu mwaka wa mwingilo wa 2000. Byo bwajingapo butemwe ne lwitabilo lwawama bano bapainiya lo bamwesheshe!

Batundaikilwe Kutemwa Yesu

17. Ñanyi kya kumwenako kyawama kya butemwe kyo twamona mwi Yesu?

17 Kya kumwenako kyawama ke Yesu wajinga muntu watundaikilwe na butemwe. Mu bwikalo bwanji bwa mwiulu, watemenwe bingi Shanji ne bantu. Byo aji wayulwa maana, waambile kuba’mba: ‘Amiwa saka nji nanji [Yehoba] pamo nobe sendwe mwine, najinga wanji ye amwenejilemo lusekelo pa juba pa juba, saka nsekela ku meso anji moba onse, ne kusangalela mu bintu biji mu ntanda yanji, ne kusekela mu bantu bekalapo.’ (Byambo bya Mana 8:30,31) Butemwe bo bwatundaikile Yesu kusha bwikalo bwanji bwawama mwiulu ne kwiya na kusemwa mu bumuntu. Wibatekenye babimote ne bepelula, kabiji wamanamine mu maboko a balwanyi ba Yehoba. Kepo, afwijile bantu pa kichi kya lumanamo. (Yoano 3:35; 14:30, 31; 15:12, 13; Filipai 2: 5-11) Byo kyaikala kya kumwenako kya lutundaiko lwawama!

18. (a) Tukomesha byepi butemwe bwetu ne Yesu? (b) Mu ñanyi jishinda motumweshesha kuba’mba twamutemwa Yesu?

18 Baji na michima yawama umvwe batanga bwikalo bwa Yesu mu binembelo bya Lulayañano lupya ne kulanguluka-languluka pa bukishinka bwanji byo bwibaletela mapesho avula, kibatundaika kumutemwa. Atweba lelo jino, tuji nobe boba Petelo boasapwijile bino: “Nangwa kya kuba’mba kechi mwamumwene [Yesu] ne, mwamutemwa.” (1 Petelo 1:8, NW) Butemwe bwetu bumweka umvwe twaikala na lwitabilo mwi aye ne kulonda bwikalo bwanji bwa kwipana. (1 Kolinda 11:1; 1 Tesalonika 1:6; 1 Petelo 2: 21-25) Bantu bonse 14,872,086 batainwe ku Kivuluko kikalako pa mwaka pa mwaka kya lufu lwa Yesu, pa juba ja pa April 19, 2000 bavulwilwe ene mambo otwatemenwa Yesu. Byo bavujilepo! Byo kibena kukoseshapo kuba’mba bavula bakeba lupulukilo kupichila mu kitapisho kya Yesu! Kya kine, tubena kwikomesha mu butemwe bwitutemwa Yehoba ne Yesu, kepo ne byo twibatemwa.

19. Ñanyi mepuzho abena kwamba pa butemwe akakumbulwa mu mutwe walondelapo?

19 Yesu waambile kuba’mba twafwainwa kutemwa Yehoba na muchima wetu yense, na mweo wetu yense, na maana etu onse ne na bulume bwetu bonse. Kabiji waambile’mba twafwainwa kutemwa bakwetu byonka byo twitemwa atweba bene. (Mako 12:29-31) Kino kivwangamo ba ñanyi? Kabiji kutemwa bakwetu kwitukwasha byepi kwipelula ne kwikala na muchima wawama? Ano mepuzho akakumbulwa mu mutwe walondelapo.

Mukivuluka Nyi?

• Mambo ka butemwe kyo bwaikela kyubilo kyanema?

• Twakonsha kufunda byepi kutemwa Yehoba?

• Byubilo byetu bimwesha byepi kuba’mba twamutemwa Yehoba?

• Tumwesha byepi butemwe bwetu ne Yesu?

[Kipikichala pa peja 20]

Butemwe bwitukwasha kupembelela bukwasho saka twatekanya

[Kipikichala pa peja 22]

Kitapisho kikatampe kya Yesu kitutundaika kumutemwa

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu