BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w03 11/1 pp. 22-27
  • Banabakazhi Basangajikile Muchima wa Yehoba

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Banabakazhi Basangajikile Muchima wa Yehoba
  • Kyamba kya Usopa—2003
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Banabakazhi Bakaine Kuba Bibakambizhe Felo
  • Mwanamukazhi Wajinga Pite Wasangajikile Yehoba
  • Mwanamukazhi Washukilwe na Mambo a Kwikala na Maana
  • Nanchi Nenuwa Mwakonsha Kwikala Nobe Abigaila Nyi?
  • Watambwile “Mfweto ya Ngauzhi”
  • Abigaila ne Davida
    Buku Wami wa Mashimikila a mu Baibolo
  • ‘Bamutelele Amba Waoloka na Mambo a Mingilo Yanji’
    Kyamba kya Usopa—2013
  • Ñanyi Mwingilo Wingila Banabakazhi pa Kufikizha Byafuukula Yehoba?
    Kyamba kya Usopa—2014
  • “Maana Obe Atotwe!”
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2017
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2003
w03 11/1 pp. 22-27

Banabakazhi Basangajikile Muchima wa Yehoba

“Kabiji aye Yehoba akakufwete monka mwayila byonse byo wauba, kabiji upewe kilambu kyafwainwa kwi Yehoba.”—LUTA 2:12.

1, 2. Twakonsha kufunjilako byepi ku banabakazhi banembwa mu Baibolo basangajikile muchima wa Yehoba?

MOYO wa kwakamwa Lesa walengejile banabakazhi babiji kukana kuba bibabujile Felo. Lwitabilo lwalengejile mwanamukazhi pite kubika bumi bwanji mu kizumba pa kuba’mba apulushe bena Isalela babiji baendejile ntanda. Maana ne kwikepesha byakwashishe mwanamukazhi mu kimye kya lukatazho kupulusha bantu bavula ne kukanya mushingwa wa Yehoba kulenga mambo a kusumisha mashi. Lwitabilo mwi Yehoba Lesa ne muchima wa kutambwila benyi byalengejile mwanamukazhi wafwilwa wajinga na mwana kupana tukajo toajingatu nato kwi ngauzhi wa Lesa. Abo, ke banabakazhi bamo bakumwenako banembwa mu Binembelo basangajikile muchima wa Yehoba.

2 Yehoba byo ebamonanga banabakazhi ba uno mutundu ne mapesho oebapesheshe bimwesha kuba’mba kintu kimusangajika kukila bintu byonse, ke byubilo bya ku mupashi byakila buuya bwa mwanamukazhi. Mu ino ntanda yayula bantu bakebatu bikebulañana, kyashupa bingi kusambila kukebesha bintu bya ku mupashi. Pano bino, muntu wakonsha kusambila kukebesha bintu bya ku mupashi, byonka byauba banabakazhi bakamwa Lesa bavula mu bantu ba Lesa ano moba. Banabakazhi ba bwina Kilishitu ba uno mutundu balonda lwitabilo, maana, batambwila benyi, ne byubilo bikwabo byawama byamwesheshe banabakazhi bajinga na moyo wa kwakamwa Lesa batongolwa mu Baibolo. Bino ne banabalume ba bwina Kilishitu nabo bafwainwa kulonda byubilo byamweshanga banabakazhi babujile kaneneno bajingako kala. Pa kuba’mba tuyuke byo twakonsha kuba kino pakatampe, twayai tumone byambo byavula biji mu mashimikila a mu Baibolo byaamba pa banabakazhi baambiwapo kala.—Loma 15:4; Yakoba 4:8.

Banabakazhi Bakaine Kuba Bibakambizhe Felo

3, 4. (a) Mambo ka ba Shifula ne Puwa kyo bakanyijile kukokela Felo kimye kyoakambizhe amba mwana wa mulume mwina Isalela yense wasemwa wafwainwa kwipaiwa? (b) Yehoba wafwetele byepi bano basemeshi babiji pa kuchinchika kwabo ne moyo wabo wa kumwakamwa?

3 Mu mambo ajinga ku Nuremberg mu Germany panyuma ya Nkondo ya kibiji ya Ntanda yonse, bantu bavula bobazhachishe na mambo a kwipayañana bepokolwele amba abo baipayañene na mambo akuba bebakambizhizhetu. Pano esakanyai babo bantu na banabakazhi basemeshi babiji Shifula ne Puwa bajinga mu Ijipita kimye kya bukalama bwa kwa Felo washinta wabula kuyukanyika jizhina. Na mambo a kuba waakaminwenga byoamwenenga Bahebelu na kuvula, Felo wakambizhe bano basemeshi babiji kumona kuba’mba yense mwana wa mulume Muhebelu ingetu wasemwa wafwainwa kwipaiwa. Nga abe banabakazhi basemeshi babiji baubilepo byepi pa byambo bya bubi byo bebakambizhe? ‘Kechi baubilenga byo ebabujile mfumu wa Ijipita ne, bebapulwishenga baana ba balume.’ Mambo ka bano banabakazhi kyobabujile kuchina muntu? Ke na mambo a kuba, “bachiinenga Lesa.”—Kulupuka 1:15, 17; Ntendekelo 9:6.

4 Ee kine Yehoba waikele kya kufyamamo kyabo bano banabakazhi basemeshi, waikele ke “jikebo” ja kwibazhikijila kwi Felo. (2 Samwela 22:31; Kulupuka 1:18-20) Bino mapesho a Yehoba kechi apwijiletu ponkapa ne. Wibapesheshe ba Shifula ne Puwa kwikalapo na bisemi byabo abo bene. Wanemekele ne babo banabakazhi kupichila mu kusunga mazhina ne byubilo byabo mu Byambo byanji byanembeshiwa na mupashi wazhila kuba’mba bisemi bikeyanga kulutwe bikatangenga. Bino jizhina ja kwa Felo jataika kabiji kechi jivulukwapotu nangwa pacheche ne.—Kulupuka 1:21; 1 Samwela 2:30b; Byambo bya Mana 10:7.

5. Banabakazhi bena Kilishitu bavula ano moba bamwesha byepi muchima wajingapo na ba Shifula ne Puwa, kabiji Yehoba ukebapesha byepi?

5 Nanchi nga ano moba kujipo banabakazhi baji byonka byajinga ba Shifula ne Puwa nyi? Ee kobaji! Pa mwaka pa mwaka banabakazhi bayenka uno mutundu bavula basapwila mambo a mu Baibolo a kupulusha bantu kwa kubula moyo mu byalo muji “mukambizho wa mfumu” wa kukanya uno mwingilo, sabasusubala ne kubika bumi bwabo mu kizumba. (Bahebelu 11:23; Byubilo 5:28, 29) Byo batundaikwa na butemwe bo batemwa Lesa ne bantu bakwabo, banabakazhi bachinchika ba uno mutundu kechi baswisha muntu kwibakanya kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa ku bantu ne. Onkao mambo, banabakazhi bavula ba bwina Kilishitu bebakanya kabiji bebamanyika. (Mako 12:30, 31; 13:9-13) Byonka byo apesheshe ba Shifula ne Puwa, Yehoba wayukisha bingi byubilo byawama bya banabakazhi ba uno mutundu bachinchika, kabiji ukamwesha byoebatemwa kupichila mu kusunga mazhina abo mu “buku wa bumi,” kikulutu inge bakoselamo ne ku mpelo.—Filipai 4:3; Mateo 24:13.

Mwanamukazhi Wajinga Pite Wasangajikile Yehoba

6, 7. (a) Lehaba wayukilepo ka pe Yehoba ne bantu banji, kabiji kuyuka bino kwamukwashishe byepi? (b) Lehaba wanemekwa byepi mu Byambo bya Lesa?

6 Mu mwaka wa 1473 B.C.E., kwajinga mwanamukazhi pite wa jizhina ja Lehaba mu muzhi wa Yeliko, mu Kenana. Kyamwekeshatu kuba’mba, Lehaba waumvwine nkuwa. Banabalume bena Isalela babiji baendejile ntanda byo baishile na kufyamako mu nzubo yanji, wibashimikizhe bintu bya kukumya byamwekele ku bena Isalela kimye kya Kulupuka kwabo mu Ijipita nangwa kya kuba bafuminemo sapapita kala ne myaka 40! Kabiji wayukile bingi bulongo ne nkuwa ya bena Isalela byo bashinjile Bamfumu ba bena Amoli ba Shiona ne Oga. Monai bintu byoayukile byo byamukwashishe. Waambile ku banabalume baendejile ntanda amba: “Nayuka namba Yehoba wimupa kala ino ntanda, . . . Mambo Yehoba Lesa wenu ye Lesa Mwine wa mwiulu ne wa pano panshi.” (Yoshua 2:1, 9-11) Ee kine, bintu byoayukile Lehaba byaubile Yehoba ku bena Isalela byanekenye bingi muchima wanji ne kumulengela kwikala na lwitabilo mwi aye.—Loma 10:10.

7 Lwitabilo lwanji Lehaba lwamukwashishe kubapo kimo. Watambwijile banabalume bena Isalela baendejile ntanda “na mutende,” kabiji wakokejile mikambizho ya kupulukilamo yo bamupele kimye kyalukukile bena Isalela. (Bahebelu 11:31; Yoshua 2:18-21) Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, mingilo ya lwitabilo ya kwa Lehaba yasangajikile Yehoba, kabiji Yehoba na mupashi wanji wazhila wakwashishe mwana wa bwanga wa bwina Kilishitu Yakoba kunemba jizhina janji pamo na ja kwa Abalahama mulunda na Lesa, kuba’mba bena Kilishitu bakamwenengako. Yakoba wanembele’mba: “Kabiji byonkabyo ne aye Lehaba, awa pite, kechi wabingishiwe mu mingilo, byo ebatambwile baluwe, ne kwibalupwila mu jishinda jingi, nenyi?”—Yakoba 2:25.

8. Yehoba wapesheshe byepi Lehaba pa lwitabilo lwanji ne lukokelo lwanji?

8 Yehoba wamupesheshe bingi Lehaba mu mashinda avula. Kimo kyajinga kya kuba’mba wamusungile ne bakwabo bapulukijile mu nzubo yanji, “ba mu nzubo ya bashanji ne bonse boajinga nabo.” Kabiji wibaswishishe bano bantu baikele “mu bena Isalela” bwenyi. (Yoshua 2:13; 6:22-25; Bena Levi 19:33, 34) Pano bino, ano kechi o mapeshotu onka o amupesheshe ne. Yehoba wamupesheshe Lehaba kwikala ke mushakulu wa mukazhi wa kwa Yesu Kilishitu. Yehoba kine byoaubijilepo lusa uno mwanamukazhi wajinga kala mwina Kenana wapopwelanga bankishi!a—Masalamo 130:3, 4.

9. Yehoba byoanemekele Lehaba ne banabakazhi bakwabo bena Kilishitu mu myaka kitota kitanshi kyaikala byepi kya kukoseshañana lelo jino?

9 Byonka byajinga Lehaba, banabakazhi bamo ba bwina Kilishitu bajingako mu myaka kitota kitanshi kufika ne lelo jino, basankilapo bwikalo bwa byubilo bincha kuba’mba batokeshenga Lesa pa muchima. (1 Kolinda 6:9-11) Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, bamo bakomejile mu bwikalo nabiji byonka byajinga Kenana wa kala, mwasampukile byubilo bya bulalelale byo bamwenengatu nobe kisela. Bino batundaikilwe na lwitabilo lwa maana alumbuluka aji mu Binembelo ne kuleka byubilo byabo. (Loma 10:17) Onkao mambo, kyakonsha kwambiwa pa bano banabakazhi amba “Lesa kechi wibobila bumvu pa kutelwa’mba, Lesa wabo ne.” (Bahebelu 11:16) Kine banemekwa bingi!

Mwanamukazhi Washukilwe na Mambo a Kwikala na Maana

10, 11. Ñanyi bintu byamwekele pakachi ka kwa Nabala ne Davida byalengejile Abigaila kubapo kimo?

10 Banabakazhi bakishinka bavula bajingako kala bamwesheshe bingi maana ebalengejile kwikala ba mwingilo banema ku bantu ba kwa Yehoba. Mwanamukazhi umo wajinga na maana wajinga Abigaila muka Nabala mwina Isalela wajinga munonshi kabiji njimi. Maana a kwa Abigaila apulwishe bantu ne kukanya Davida mfumu wa bena Isalela wa kulutwe kubula kulenga mambo a kusumisha mashi. Twakonsha kutanga byambo byaamba pe Abigaila mu jishimikila janembwa mu 1 Samwela kyapitala 25.

11 Jishimikila jaamba kuba’mba, Davida ne bantu banji batebelejile kwipi na kwajinga jitanga ja kwa Nabala jo bepainetu abo bene kwijilama ku bijanyi mute ne bufuku mu lusa lwabotu lobaubile’mba ine tumukwasheko mulongo wetu mwina Isalela Nabala. Davida byoakepelwe kajo, watumine bansongwalume jikumi kuya kwi Nabala na kulombako kajo. Kine kino kimye jajinga jishuko jawama Nabala jo afwainwe kumwesheshamo lusanchilo lwanji lwa kusanchila Davida ne kumunemeka amba mushingwa wa Yehoba. Bino Nabala kechi wikyubile ne. Wabukile bukaji ne kwamba mwenga kwi Davida, wabwela wapanga ne bansongwalume kwa kubula kwibapapotu nangwa kamo ne. Davida byo aumvwine kino, wakonkenye banabalume 400 bepakaika bilwilo bya nkondo ne kwimana ke baye amba bakashinkanye. Abigaila byoayukiletu nshiji yaubile mwata wanji, ponkapo wapelawizhe kunengezha kajo kavula na muchima wa bumpanyi ne kutundaila Davida na kumutekenesha.—Vesi 2-20.

12, 13. (a) Abigaila wamwesheshe byepi amba wajinga na maana kabiji wakishinka kwi Yehoba ne ku mushingwa wanji? (b) Abigaila waubilepo ka kimye kyoabwelele ku nzubo, kabiji bintu byaikele byepi panyuma ya kino?

12 Kimye Abigaila kyoasambakene Davida, lusanshijilo lwanji lwa kwikepesha kuba’mba amubile lusa lwamwesheshe mushingi yeajinga nanji mukatampe wa kunemeka mushingwa wa Yehoba. Waambile byambo bya kuba’mba Yehoba ukatongola Davida kwikala ntangi wa bena Isalela byoanungilepo’mba: “Kine Yehoba ukemupa anweba, nkambo yami, kifulo kya myaka; mambo anweba nkambo mubenakulwa makondo a kwa Yehoba.” (Vesi 28-30) Kabiji pa kimye kimotu, Abigaila wamwesheshe kuchinchika kwaesakana byoabujile Davida kuba’mba kyo abena kukeba kuba inge ne kubwezhamo muchima ne, usakulenga mambo a mashi. (Vesi 26, 31) Byambo bya kwikepesha, bya mushingi mukatampe, ne kulanguluka bulongo kwaubile Abigaila kwalengejile Davida kulubuluka muchima ne kwikileka. Kepo akumbwile’mba: ‘Atotwe Yehoba, Lesa wa Isalela, wajikukutuma ja lelo na kuntundaila; kabiji ne maana obe atotwe ne obe mwine pamo, mambo obewa ja lelo wankanya kwichila mashi ne kwishinkenya ami mwine na kuboko kwami.’—Vesi 32, 33.

13 Kabiji Abigaila byoabwelele ku nzubo, wachinchikile amba usakubula mwata wanji kuba’mba wapapo Davida kajo ka bupe. Pano bino kimye kyoamutaine “wapendelwe bingi.” Onkao mambo, wapembelejile amba nsakwibabula kimye kyo basakupenduluka. Nga Nabala waumvwine byepi kimye kyo bamubujile? Nabala byo bamubujile kino, waumvwinetu nobe bamutenenka wauba ne zubulu. Byo papichile moba jikumi, Lesa wamukambwile, ne kufwa wafwile. Kimye Davida kyoaishile kuyuka amba Nabala wafwa, wakebele Abigaila amba amusongole byoamukomokele ne kumunemeka kya kine kine. Abigaila naye waswile kwitambula ne Davida.—Vesi 34-42.

Nanchi Nenuwa Mwakonsha Kwikala Nobe Abigaila Nyi?

14. Ñanyi byubilo bya kwa Abigaila byo twakonsha kukomesha pakatampe?

14 Nanchi mwi Abigaila mwamonamo byubilo byo mwakonsha kukomesha pakatampe anweba banabalume ne banabakazhi nyi? Apo kampe kya kine musakisha kuba bintu na maana inge pamweka makatazho. Nangwa kampe musaka kwambanga na jiwi jakoka ne kutekanya inge bakwenu bomuji nabo bazhingila. Umvwe mubena kusakisha kino, nga mambo ka ne kulomba Yehoba pa kino ne? Mambo aye upana maana a kulanguluka, ne a kupima bintu ku bonse ‘bamwipuzha mu lwitabilo.’—Yakoba 1:5, 6; Byambo bya Mana 2:1-6, 10, 11.

15. Kikatakata mu ñanyi bwikalo banabakazhi ba bwina Kilishitu mo bakonsha kumwesha byubilo byamwesheshepo Abigaila?

15 Byubilo byawama bya uno mutundu byanema bingi kikatakata ku mwanamukazhi uji na mulume wabula mu lwitabilo, umvwinatu pacheche nangwa ubula kumvwina mafunde a mu Baibolo. Kampe upendwapendwa. Javula banabalume ba uno mutundu baluluka byonka byauba bavula na mambo a butekanye, mushingi mukatampe, ne byubilo byawama bya bakazhi babo.—1 Petelo 3:1, 2, 4.

16. Nangwa kya kuba bwikalo bwanji buji byepi nangwa byepi, nyenga mwina Kilishitu wafwainwa kumwesha byepi’mba wanemeka bulunda bwanji ne Yehoba kukila byonse?

16 Nangwa kya kuba mubena kupita mu makatazho a mutundu ka, vulukainga kuba’mba Yehoba jonse koaji wa kwimukosesha. (1 Petelo 3:12) Onkao mambo, esekainga kwikoseshako ku mupashi. Lombai kwikala na maana ne butekanye. Ee kine fwenyainga kwi Yehoba kupichila mu kutanga Baibolo kimye kyonse, kutoñamina mu lulombelo, kulanguluka byo mutanga, ne kwisamba na bakwenu bena Kilishitu. Butemwe boatemenwe Lesa ne byoanemekele mushingwa byo byalengejile Abigaila kubula kulondela byubilo byatama byabula bya ku mupashi byajinga na mwata wanji. Waubile byawama kwesakana na mafunde o ayukile. Nangwa mu nzubo muji mwanamulume wabula kaneneno kabiji kalume wa Lesa, mwanamukazhi mwina Kilishitu wafwainwa kuyuka kuba’mba wafwainwa kutwajijila kwingila na ngovu kukomesha bumupashi bwanji. Kya kine kuba’mba ba mwata wanji baji na mutembo wa mu Binembelo wa kumukwasha ku mupashi ne kukeba bya ku mubiji bikebewa, pano kishinka ke kya kuba’mba aye mwine wafwainwa kwibikako mu kukeba ‘lupulukilo lwanji aye mwine na kwakamwa ne kuzakama.’—Filipai 2:12; 1 Timoti 5:8.

Watambwile “Mfweto ya Ngauzhi”

17, 18. (a) Mwanamukazhi wafwijilwe wa ku Zelefwata watalañene na lweseko lwa lwitabilo lwabaya byepi? (b) Uno mwanamukazhi wafwilwa waubile byepi na byamulombele Elaija, kabiji Yehoba wamufwetele byepi pa kino?

17 Jishinda Yehoba joalamijilemo mwanamukazhi wafwijilwe kimye kya kwa ngauzhi Elaija jimwesha kuba’mba unemeka bingi boba batundaika mpopwelo yanji ya kine bepana abo bene kwingila nangwa kupana bipe byabo. Na mambo a kyashi kyabaile mu moba a kwa Elaija, bantu bavula bajinga mu kipowe kya nzala, kuvwangakotu ne mwanamukazhi wafwijilwe ne mwananji baikalanga ku Zalefwata. Byo bashajiletu na tukajo twapelako, bamwenetu mwenyi wasolomoka, olo, ngauzhi Elaija. Wibasashijile amba bamupepo kajo. Nangwa kya kuba wayukile malwa ajingamo yewa mwanamukazhi, wamulombele kumusokelapo “kashinkwa” na tumanyi ne tubungatu tonka twashajilepo. Kepo anungilepo’mba: “Yehoba Lesa wa Isalela waamba bino amba: Mu aka kalondo ka bunga, bunga kechi bukapwamo ne, ne mu awa musashi wa manyi, manyi kechi akapwamo ne, kufika ne ku juba jo akatuma mvula Yehoba pano panshi.”—1 Bamfumu 17:8-14.

18 Umvwe yenu ye balombele mu jino jishinda, inge mwaubilepo byepi? Mwanamukazhi wafwijilwe wa ku Zelefwata, wayukile amba Elaija wajinga ngauzhi wa Yehoba ‘waubile monka mwamwambijile Elaija.’ Yehoba wamubijilepo ka mwanamukazhi pa kutambwila mwenyi mu jishinda ja uno mutundu? Wibamwenejile kajo ba mwana ne inanji, kepo ne Elaija mu kimye kya kyokya kipowe kya nzala. (1 Bamfumu 17:15, 16) Ee kine, Yehoba wapele yewa mwanamukazhi wafwilwa wa ku Zelefwata “mfweto ya ngauzhi,” nangwa kya kuba kechi wajinga mwina Isalela ne. (Mateo 10:41) Mwana Lesa naye wanemekele iwe mwanamukazhi byoamutumbijikile kwikala wa kumwenako bantu babula lwitabilo ba mu muzhi wanji wa Nazala.—Luka 4:24-26.

19. Mu ñanyi mashinda banabakazhi ba bwina Kilishitu ba ano moba mobamweshesha muchima wajingapo na mwanamukazhi wafwijilwe wa mu Zelefwata, kabiji Yehoba wibamona byepi bano bantu?

19 Lelo jino, kuji banabakazhi ba bwina Kilishitu bavula bamwesha muchima wajingapo na mwanamukazhi wafwijilwe wa ku Zelefwata. Kyakumwenako, mulungu ne mulungu banyenga ba bwina Kilishitu babula butanyi, bayanji kabiji baji na mutembo wa kukebela bisemi byabo bikebewa, batambwila bakulumpe benda ne bakazhi babo. Bakwabo betako baji mu mwingilo wa kimye kyonse bekala ku mpunzha yabo na kuja kajo, bakwabo bakwasha bakajilwa, ne mu mashindatu akwabo akwipana abo bene ne kupana bintu byabo kutundaikilamo mwingilo wa Bufumu. (Luka 21:4) Abya Yehoba umona ino mingilo yabo nyi? Ee! ‘Lesa kechi wabula koloka’mba, avulame mwingilo wenu ne butemwe bo mwijimwesha jizhina janji, byo mwibengijilenga bazhijikwa banji ne, kabiji ne pano mukibengijila byonkabyo.’—Bahebelu 6:10.

20. Bika bikafunjiwa mu mutwe walondelapo?

20 Mu myaka kitota kitanshi, banabakazhi bavula bajinga na moyo wa kwakamwa Lesa, bajinga na jishuko ja kukwasha Yesu ne batumwa banji. Mu mutwe walondelapo tukafunda bano banabakazhi byo basangajikile muchima wa Yehoba, kabiji tukafunda ne pa banabakazhi bakumwenako ba ano moba bengijila Yehoba na muchima yense, nangwa kya kuba baji mu bwikalo bwakatazha.

[Tubyambo twa mushi]

a Ndonda ya kisemi mwasemekejilwe Yesu yanembwa kwi Mateo yatongola banabakazhi bana mu kushinkamika. Yatongola ba Tamala, Lehaba, Luta, ne Maliya. Abe bonse banemekwa bingi mu Byambo bya Lesa. Mateo 1:3, 5, 16.

Kupitulukamo

• Bano banabakazhi basangajikile byepi muchima wa Yehoba?

• Shifula ne Puwa

• Lehaba

• Abigaila

• Mwanamukazhi wafwilwa wa ku Zelefwata

• Kulangulukanga pa byubilo byamwesheshe bano banabakazhi kwakonsha kwitukwasha byepi pa muntu pa muntu? Lumbululai.

[Bipikichala pa peja 23]

Banabakazhi ba kishinka bavula baji na moyo wa kwakamwa Lesa bengijila Lesa nangwa kya kuba kuji “mukambizho wa mfumu”

[Kipikichala pa peja 24]

Mambo ka Lehaba kyoaikela wakumwenako wajinga na lwitabilo?

[Kipikichala pa peja 24]

Ñanyi byubilo byamwesheshe Abigaila byo mwakeba kulonda?

[Kipikichala pa peja 26]

Banabakazhi bena Kilishitu bavula ba ano moba bamwesha muchima wajinga na mwanamukazhi wafwijilwe wa ku Zelefwata

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu