Kine Kintu Kilengela Bantu Kwikala ba Lusekelo
YEHOBA, “Lesa wa bibusa [“lusekelo,” NW],” kabiji ne Yesu Kilishitu, “wa bibusa, wa lūsa lonse,” bayuka kine kintu kilengela bantu kwikala ba lusekelo kukila muntu uji yense. (1 Timoti 1:11; 6:15) Onkao mambo, kechi kya kukumya kumona’mba kishina kine kya lusekelo kitanwa mu Byambo bya Lesa, Baibolo ne.—Lumwekesho 1:3; 22:7.
Mu Jashi janji jayukanyikwa bingi ja pa Mutumba, Yesu walumbulwile kilengela bantu kwikala ba lusekelo. Waambile’mba: “Batokwa” aba (1) bata muchima ku bya ku mupashi, (2) bajila majilo, (3) bakimote, (4) bomvwa nzala ne kilaka kya kusakisha bololoke, (5) boba lusa, (6) ba michima yatoka, (7) bapwanya bantu, (8) bo bapata na mambo a bololoke, ne boba (9) bo bambila mwenga ne kwibapata ku bantu na mambo a aye.—Mateo 5:3-11.a
Nanchi Byambo bya kwa Yesu bya Kine Nyi?
Bukine bwa byambo bya kwa Yesu bukebewa kwibulondololako pacheche. Ñanyi wakonsha kukana’mba muntu wa bukimote, wa lusa, ne mutende uji na muchima watoka, wikala wa lusekelo kukila muntu uji na bukaji, wa lutobo, wabula lusa ne?
Kampepo twakonsha kukumya amba, pano nga bantu bomvwa nzala ne kilaka kya kusakisha bololoke nangwa bajila majilo bakonsha kwitwa byepi amba ba lusekelo? Bano bantu bayuka bingi ino ntanda byo iji. ‘Bekizha byefu ne kubinza na mambo a bya bunya bibena kubiwa mu ano moba etu.’ (Ezikyo 9:4) Kino kyonkatu kechi kyo kibalengela kwikala ba lusekelo ne. Pano bino, umvwe balanguluka pa nkebelo ya Lesa ya kuleta bwikalo bwawama panopantanda ne buchibamambo bwaoloka ku boba bamanama, lusekelo lwabo kechi lupwa ne.—Isaya 11:4.
Butemwe bwa kusakisha bololoke nabo bulengela bantu kujila majilo na mambo a kukankalwa kwabo kuba bintu byawama. Ne na onkao mambo, bata muchima ku bintu byabo bya ku mupashi. Bano bantu bakebesha bingi kutangijilwa na Lesa mambo bayuka’mba yenkaye bunke ye wakonsha kukwasha bantu kupwishishamo bukoke bwabo.—Byambo bya Mana 16:3, 9; 20:24.
Bantu bajila majilo, bomvwa nzala ne kilaka kya kusakisha bololoke, kabiji ne boba bata muchima ku bintu byabo bya ku mupashi, bayukisha bingi byo kyanemena kwikala na bulunda bwawama ne Mulenga. Kwikala na bulunda bwawama na bantu kuleta lusekelo, kabiji nangwatu kwikala na bulunda bwawama ne Lesa kwakilamo kuwama bingi. Ee kine, aba batemwisha kuba byawama, bakebesha buntangi bwa Lesa, bakonsha kutelwa’mba kine ba lusekelo.
Nangwa byonkabyo, kampe kechi mwakonsha kwikimona kwikala kya kine amba muntu ye bapata ne ye bambila mwenga kuba waikala wa lusekelo ne. Pano bino, kino kya kine, pakuba Yesu mwine byo byo aambile. Onkao mambo, twafwainwa kwibyumvwisha byepi byambo byanji?
Kyakonsha Kwikala Byepi Kuba’mba, Baji na Lusekelo Nangwa Kya kuba Bebapata?
Monai kuba’mba Yesu kechi waambile’mba kwibambila mwenga ne kwibapata ko konkatu kukaleta lusekelo ne. Aye waambile’mba: “Bo bapata na mambo a bololoke bo batokwa, . . . umvwe bantu bemwambila mwenga ne kwimupata . . . na mambo a amiwa.” (Mateo 5:10, 11) Nanchi ko kuba’mba muntu wakonsha kwikala wa lusekelo kanatu wapita mu kumwambila mwenga na mambo a kwikala mwana wa bwanga wa kwa Kilishitu, kabiji ne na mambo a kubila bintu mwayila mafunde aoloka Yesu o afunjishe.
Kino kimweshiwa kupichila mu kyamwekejile bena Kilishitu batanshi. Ba kije kikatampe kya Bayudea kya Saniedilini, ‘bebechile batumwa, bebapumine ne kwibakambizha’mba, kechi mukambanga mu jizhina ja Yesu ne, ne kwibaleka bebalekele ke baye.’ Abya batumwa baubile byepi? ‘Onkao mambo bafumine mu kije kya Saniedilini sa basekela mambo a kutongolwa’mba, bo bafwainwa kwijimwena bumvu aja jizhina.’ “Ne moba onsetu mu nzubo ya Lesa ne kwabo, kechi balekele kufunjisha ne kusapwila mambo awama a Yesu Kilishitu, ne.”—Byubilo 5:40-42; 13:50-52.
Mutumwa Petelo watwajijile kulondolola bulongo kukwatankana kujipo pakachi ka kwambilwa mwenga ne lusekelo. Wanembele’mba: ‘Umvwe bemunena bya mwenga na mambo a jizhina ja Kilishitu, mwatokwa; mambo mupashi wa lukumo ne wa Lesa waikala pe anweba.’ (1 Petelo 4:14) Ee kine, kumanama kwa mwina Kilishitu kwa kuba kyawama, nangwa kya kuba kwatama, kuleta bingi lusekelo lufuma mu kuyuka’mba muntu uji na mupashi wazhila wa Lesa. Mambo ka mupashi wa Lesa kyo akwatankena na Lusekelo?
Mingilo ya Buntunshi nyi, inyi Bipangwa bya Mupashi?
Mupashi wazhila wa Lesa ujitu na bonkaba bakokela Lesa amba ye kalama. (Byubilo 5:32) Yehoba kechi upana mupashi wanji ku bantu boba “mingilo ya buntunshi” ne. Mingilo yatongolwa yo yo ino: “Bulalelale, ne bubipisho, ne bya bunya, ne kupopwela bankishi, ne bya buñanga bwa lubuko, ne mafika, ne lutobo, ne bichima, ne bukaji, ne bya bongozhi, ne maabano, ne mepatulo, ne bikonkoma, ne kupendwa, ne kusangalala kubi, ne bya byonkabyo.” (Ngalatiya 5:19-21) Kya kine, lelo jino “mingilo ya buntunshi” mu ntanda yavula bingi. Ee, aba boba bino kechi bekala na lusekelo lwalumbuluka ne lwa myaka ne. Kuba bino bintu bya buntunshi kulengela muntu konauna bulunda bwanji bwawama na balongo banji, bakwabo, ne bonse bo epilwa nabo. Kabiji kikwabo, Byambo bya Lesa byamba’mba, “abo boba bya byonkabyo kechi bakaswana bufumu bwa kwa Lesa ne.”
Mu kupusanako, Lesa upana mupashi wanji ku boba bekala na “bipangwa bya mupashi.” Byubilo biji mu bino bipangwa bo “butemwe, ne lusekelo, ne mutende, ne kukoka muchima, ne lusa, ne buwame, ne bukishinka, ne bukimote, ne kwikanya.” (Ngalatiya 5:22, 23) Umvwe ke tumweshe bino byubilo, kitulengela kwikala bwikalo bwawama bulongo na bantu ne Lesa, apa kabiji ne kwituletela lusekelo lwa kine. (Monai kabokoshi.) Kyakilamo kunema, kumwesha butemwe, lusa, buwame ne byubilo bikwabo bya Lesa, tutokesha Yehoba pa muchima ne kwikala na luketekelo lwa lusekelo lwa bumi bwa myaka mu ntanda ya Lesa ipya yaoloka.
Lusekelo ke Kintu Kyafwainwa Kwifuukwila Muntu Mwine
Kimye ba Wolfgang ne Brigitte, bamulume ne mukazhi bekala mu Germany, kyo batendekele kutako muchima kufunda Baibolo, bajinga na bintu bya ku mubiji byavula bingi, bantu byo balangulukapo’mba bileta lusekelo. Bajinga bakitwala, kabiji bakosatu bulongo. Bavwalanga bivwalo byawama bingi bya mutengo, kabiji bajinga ne na nzubo yawama ikebulañana, apa kabiji ne busulu bukatampe. Baingijishanga kimye kyabo kyabaya na kukebatu bintu byavula bya ku mubiji, bino nangwa byonkabyo bino bintu kechi bibaletejile lusekelo lwa kine ne. Bino kulutwe, ba Wolfgang ne Brigitte bafuukwilepo kintu kyanema bingi. Batendekele kwingijisha kimye kyabo kyabaya ne ngovu mu kukeba bintu bya ku mupashi kabiji ne kukeba mashinda a kufwenyenyamo kwipi ne Yehoba. Palutwe kachechetu, kufuukula kwabo kwibakwashishe kupimpula milangwe yabo, kabiji kino kibalengejile kupeezhako bwikalo bwabo ne kutendeka bupainiya nangwa’mba basapwishi ba Bufumu ba kimye kyonse. Lelo jino, bengila mwingilo wa kwitemenwa wa pa ofweshi wa musampi wa Bakamonyi ba kwa Yehoba mu Germany. Kunungapo, babena kufunda mulaka wa ku Asia kuba’mba bakwashenga benyi kufunda bukine buji mu Byambo bya Lesa, Baibolo.
Abya bano bamulume ne mukazhi bataine lusekelo lwa kine nyi? Wolfgang waamba’mba: “Kufumatu kimye kyo twatendekele kukebesha bintu bya ku mupashi kufika ne lelo jino, twaikala ba lusekelo bingi kabiji ne kumona byawama. Kumwingijila Yehoba na muchima wetu yense nako kwakosesha masongola etu. Nangwatu kunyuma masongola etu ajinga a lusekelo, pano bino mitembo yetu ne bintu byo twatemenwe byapusene bingi. Pano luno twakwatankana bingi mu kuba bintutu bimo.”
Nanchi Kwikala ba Lusekelo Kulumbulula ka?
Mu ngipipishilo: Chinuzhukai “mingilo ya buntunshi” ne kwikala na ‘bipangwa bya mupashi [wa Lesa].’ Pa kubatu amba muntu ekale wa lusekelo, wafwainwa kusakisha kwikala mulunda wa kine ne Lesa. Muntu weseka na ngovu kuba kino, ukekala nobe muntu wa lusekelo Yesu ye ambilepo.
Onkao mambo, kechi mwafwainwa kwibepa kwamba’mba, kwikala ba lusekelo kyashupa bingi ne. Pa kino kimye kampepo mwendatu na kubelabela nangwa muji ne na makatazho mu masongola enu. Nangwa kampe jishuko ja kwikala na baana jikwabo japwa nangwa kimye kimo mwakonsha kuba ke mushupikwe na kukeba nkito yawama. Kabiji kampepo kyakonsha kwikala’mba mali o mwajinga nao avula, pashalatu acheche. Bino nangwa kikale byonkabyo, koseshai michima yenu ne kwikala na luketekelo! Bukalama bwa Bufumu bwa Lesa bukapwisha ano makatazho ne akwabotu avula. Kya kine, katataka Yehoba ukafikizha mulaye wanji waambapo nyimbi wa masalamo amba: ‘Bufumu bwenu bo bufumu bwa myaka ne myaka . . . Muvungulula kuboko kwenu, ne kwikusha michima ya byonse byumi.’ (Masalamo 145:13, 16) Byonka bakalume ba kwa Yehoba mwaya ntanda yonse byo bakonsha kwishimwina, kulabijila uno mulaye wa kishinka wa Yehoba, kukemukwasha bingi kwikala na lusekelo lelo jino.—Lumwekesho 21:3.
[Tubyambo twa mushi]
a Bino byambo byaambile Yesu nobe byonka byo bitelwa javula, bitendeka na kyambo kya Kingiliki amba ma·kaʹri·oi. Mu kifulo kya kunembanga kino kyambo amba “batokwa,” byonka byo kyatuntululwa mu ma Baibolo amo, New World Translation ne ma Baibolo akwabo nabiji The Jerusalem Bible ne Today’s English Version, ao aingijisha kyambo kine kyayilamo amba “ba lusekelo.”
[Kitenguluzha/Kipikichala pa peja 6]
Bishina Bikwashañana Kwikala na Lusekelo
Butemwe bulengela bakwenu nabo kwimutemwa.
Lusekelo lwimupa bulume bwa kuchinchika ku makatazho.
Mutende wimukwasha kusunga bulongo bulunda bwenu kwa kubula lutobo.
Kukoka Muchima kwimulengela kwikala ba lusekelo nangwatu mubena kupita mu meseko.
Lusa luleta bakwenu kwi anweba.
Buwame bwenu bulengela bakwenu kwimukwasha umvwe mwakajilwa.
Bukishinka bukemukwasha kwenda mu jishinda ja butemwe ja Lesa.
Bukimote bukemulengela kwikala mutende mu muchima, mu milangwe, ne kukasuluka.
Kwikanya kukemukwasha kukepeshako bilubo byenu.
[Bipikichala pa peja 7]
Pa kwikala ba lusekelo, mwafwainwa kuta muchima ku bintu bya ku mupashi