BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w05 2/1 pp. 19-27
  • Kulondalonda “Mangalite Ufwa Mutengo Wabaya” Lelo Jino

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Kulondalonda “Mangalite Ufwa Mutengo Wabaya” Lelo Jino
  • Kyamba kya Usopa—2005
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Lusekelo lwa Kutana Bukine
  • Kechi Bakoka Ne
  • Bebitela’mba “Bintu Byonse ke Byatu”
  • Kunowa Kubena Kunangijila ku Mpelo
  • Patanshi Sambilai “Kukebesha Bufumu”
  • “Kutana Mangalite Umo Ufwa Mutengo Wabaya”
    Kyamba kya Usopa—2005
  • Tai Muchima pa Nsabo ya Mwiulu
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2017
  • ‘Sambilai Kukebesha Bufumu’
    Popwelai Lesa Yenka wa Kine
  • Bantu Basapwila​—Bamwingilo Bepana abo Bene
    Bufumu bwa Lesa Bubena Kulama!
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2005
w05 2/1 pp. 19-27

Kulondalonda “Mangalite Ufwa Mutengo Wabaya” Lelo Jino

“Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa panopantanda ponse mwa kwibashimwina ba mu mikoka yonse ya bantu.”—MATEO 24:14.

1, 2. (a) Bayudea balangulukilenga byepi pa mambo a Bufumu bwa Lesa mu moba a kwa Yesu? (b) Yesu wafunjishe byepi pa kuba’mba bomvwishe mwayijile Bufumu, kabiji ki ka kyafuminemo?

BUFUMU bwa Lesa kyo kintu kyo batesheko bingi muchima Bayudea kimye Yesu kyo aishile panopantanda. (Mateo 3:1, 2; 4:23-25; Yoano 1:49) Bino, kuntendekelo bantu bavula bakankelwe kuyuka bukalama bwanji ne jishinda mwa kulamina; kabiji kechi bayukile kuba’mba bonka buno bufumu ye kafulumende wa mwiulu ne. (Yoano 3:1-5) Nangwatu bamo baikajile baana ba bwanga ba kwa Yesu bakankelwe kuyuka Bufumu bwa Lesa byo bwajinga, nangwa kyo bafwainwe kuba pa kwikala bakulama pamo ne Kilishitu.—Mateo 20:20-22; Luka 19:11; Byubilo 1:6.

2 Byo papichile moba, Yesu mu butekanye wafunjishe baana banji ba bwanga mafunjisho avula bingi, kuvwangako ne kishimpi kya mangalite ufwa mutengo wabaya kyo twafunjile mu mutwe wafumako, kwibalumbulwila buneme bwa kusakisha na mukoyo bufumu bwa mwiulu. (Mateo 6:33; 13:45, 46; Luka 13:23, 24) Akye kyafwainwa kibafikile bingi pa muchima, mambo baikajile na kizaku kya kutaya mbila ya mambo awama a Bufumu monse mwapela ntanda kwakubula kukankazhama, byonka byo kyashimunwa mu buku wa Byubilo bya Batumwa.—Byubilo 1:8; Kolose 1:23.

3. Kutazha ku ano moba etu, Yesu waambilepo’mba ka pa mambo a Bufumu?

3 Nga lelo jino kiji byepi? Mapesho a mu ntanda ya paladisa Bufumu bo akaleta, abena kusapwilwa ku bantu bavula bingi. Mu bungauzhi bwanji bwanema bwaamba pa “juba jikapelako,” Yesu waambile mu kushinkamika’mba: “Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa panopantanda ponse mwa kwibashimwina ba mu mikoka yonse ya bantu; bino ke ku mpelo.” (Mateo 24:3, 14; Mako 13:10) Kabiji waambile ne kuba’mba uno mwingilo mukatampe ukengijiwa kechi na mambo a mikika, meseko ne lumanamo ne. Kabiji, wibakoseshe’mba: “Wakoselamo ne ku mpelo, ye ukapuluka.” (Mateo 24:9-13) Kikebewa kukashijilwa ne kwipana byonka byaubile mupoteshi mu kishimpi kya kwa Yesu. Abya lelo jino kobaji bantu ba uno mutundu bamwesha lwitabilo ne mukoyo wa kusakisha Bufumu nyi?

Lusekelo lwa Kutana Bukine

4. Bukine bwa mambo a Bufumu buba byepi ku bantu lelo jino?

4 Mupoteshi wa mu kishimpi kya kwa Yesu wasekejile bingi byo ataine “mangalite ufwa mutengo wabaya.” Lusekelo lwamulengejile kuba kyonse kyo akonsheshe, kubatu’mba ekale na mangalite. (Bahebelu 12:1) Lelo jino, bukine bwa mambo a Lesa ne Bufumu bwanji nabyo bikebulañana kabiji bitundaika bantu. Kino kilengela kulanguluka pa byambo bya Mulongo A. H. Macmillan, wanembele pa kupesapesa kwanji pe Lesa ne nkebelo Yanji ku bantu, mu buku wa Faith on the March. Waambile’mba: “Byo nataine, bantu bavula bebitana pa mwaka pa mwaka. Kabiji ke bantu baji byonka byo tuji bonse anweba ne amiwa, mambo bafuma mu byalo byonse, mitundu yonse, mu bwikalo bwa bantu bonse, bakulumpe ne banyike bonsetu pamo. Bukine kechi buji na misalululo ne. Bukebula bantu bonse.”

5. Bibelengelo ka byawama biji mu sawakya wa mwingilo wa mu 2004?

5 Kishinka kya bino byambo kimweka pa mwaka pa mwaka, mambo, mambo awama a Bufumu bwa Lesa alengela bantu bakishinka biumbi ne biumbi kwipana kwi Yehoba ne kuba kyaswa muchima wanji. Byo byo kyajinga ne mu mwaka wa mwingilo wa 2004, watatwile mu September 2003 kufika mu August 2004. Mu bano bañondo 12, bantu 262,416 bamwesheshe pa mvula bantu kwipana kwabo kwi Yehoba kupichila mu lubatizhilo. Kino kyaubiwe mu byalo 235, Bakamonyi ba kwa Yehoba mo batangijilenga mafunjisho a Baibolo a pa nzubo 6,085,387, mulungu ne mulungu kuba’mba bakwashe bantu bonse ba mu mikoka yonse, mu bisaka byonse ne mu mitundu yonse ne mu njimi yonse, kufunda bukine bwa mu Byambo bya Lesa bupana bumi.—Lumwekesho 7:9

6. Ki ka kyalengela bantu kuvujilako pa myaka yapitapo?

6 Ki ka kyalengejile kwingila bino byonse? Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, Yehoba ukokela bano bantu baitabilwa ko aji. (Yoano 6:65; Byubilo 13:48) Bino, aba bengila na ngovu kusaka Bufumu, kwibikako kwabo na mukoyo kechi kwibalengela kusulwa ne. Mulongo Macmillan byo afikizhe myaka ya kusemwa 79 wanembele’mba: “Kufumatu kimye kitanshi kyo nafunjile pa milaye yaamba pa kukolwa ne lufu, luketekelo lwami mu byambo byaambiwapo mu Baibolo kechi lwapwa ne. Kutatulatu kyokya kimye, nakebelenga bingi kuyuka byavula Baibolo byo afunjisha pa kuba’mba ne amiwa nkwashe bakwetu bajinga nobe amiwa bakebelenga kuyuka Yehoba Lesa wa Bulume Bonse ne nkebelo yanji yawama ku bantu.”

7. Ñanyi kya kumwenako kimwesha lusekelo ne mukoyo wa boba bafunda bukine bwa mu Baibolo?

7 Mukoyo wa uno mutundu umwekana nangwatu ku ba mwingilo ba kwa Yehoba mu ano moba. Monai kya kumwenako kimo kya kwa Daniela mu Vienna, Austria. Waambile’mba: “Kutatulatu ku bwanyike bwami, Lesa ye mulunda nami wa pa muchima. Nakebeshanga bingi kumuyuka jizhina mambo kwi amiwa kuyukatu’mba ‘Lesa’ kwaumvwanyikanga nobe uji kwalepa. Bino napembejile kufikatu ne byo nafikizhe myaka ya kusemwa 17, kimye Bakamonyi ba kwa Yehoba kyo bamfwakashishe. Balondolwele byonse byo nakebelenga kuyuka pe Lesa. Kyapeleleko, nataine bukine, kabiji kyawamine bingi! Najinga na lusekelo bingi kya kuba natatwile ne kusapwila ku bantu bonse.” Kizaku kyanji kyalengejile bakwabo kutendeka kumwendeleka. Daniela watwajijile na kwamba’mba: “Bino, amiwa, namwenengatu nobe kwajinga kufikizhiwa kwa bungauzhi bwa mu Baibolo, mambo nafunjile kuba’mba Yesu waambile’mba baana banji ba bwanga bakebashikwa ne kwibamanyika na mambo a jizhina janji. Nasangalele bingi kabiji nakuminyetu.” Kechi papichile ne kimye ne, Daniela wipaine kwi Yehoba, wabatizwe ne kutatula kulondalonda mwingilo wa bumishonale ye akebelenga. Panyuma ya kutwela mu masongola, Daniela ne mwatawanji Helmut, batatwile kusapwila mu byalo bimo mu Africa, China, Filipine, ne ku bena India baji mu Vienna. Luno, ba Daniela ne Helmut ke bamishonale babena kwingijila ku kabeta ka bulenge muzhika bwa Africa.

Kechi Bakoka Ne

8. Jishinda ka jimo jawama bavula mo bamwesheshe kuba’mba bamutemwa Lesa ne kwikala bakishinka ku Bufumu bwanji?

8 Kine, mwingilo wa bumishonale ke jishinda jimo bantu ba Yehoba jo bamwesheshamo byo bamutemwa Lesa ne bukishinka ku Bufumu bwanji. Byonka byo kyajinga ku mupoteshi wa mu kishimpi kya kwa Yesu, bengila uno mwingilo bengijila mu mapunzha aji mwalepa na mambo a kusaka bufumu. Bino bano bamishonale kechi bapitañana na kukeba mambo awama a Bufumu ne; beatwala ku bantu baji mwalepa munkonkoso mwine mu makonka ana a ntanda, kwibafunjisha ne kwibakwasha kwaluka ke baana ba bwanga ba kwa Yesu Kilishitu. (Mateo 28:19, 20) Mu byalo byavula, bachinchika ku makatazho. Bino kuchinchika kwabo kuleta mapesho avula bingi.

9, 10. Ñanyi bya kumwenako biletela lusekelo bamishonale mu mapunzha aji mwalepa nabiji mu Central African Republic?

9 Kya kumwenako mu Central African Republic, mwaka wapwa bantu 16,184 bo batainwe ku Kivuluko kya lufu lwa kwa Kilishitu, kukilaila pa kibelengelo kya basapwishi ba Bufumu jitanu na tubiji mu kyokya kyalo. Na mambo a kuba mapunzha avula mu kyokya kyalo kechi aji na malaichi ne, bantu bobila tumingilo twa pa juba pa juba pangye mu kimfutele. Kino kilengela bamishonale kuba mwingilo wabo mu jishinda jimotu—kufunjisha mafunjisho a Baibolo pangye mu kimfutele. Kechi amba mambotu paji kyeya ne kamwela kawama ne, bino kuji ne kintu kikwabo kyawama. Bantu baji bingi na lusekelo lwa kukeba kufunda Baibolo, ne kwisamba pa bintu byatala ku bupopweshi byonka bantu byo batemwa kwamba pa bisela nangwa byubilo bya kisemwa. Javula bantu inge bamona babena kufunda, nabo beya na kufunda.

10 Juba jimo mishonale umo byo atangijilenga lufunjisho lwa Baibolo pangye, nsongwalume wikala bushiya bwa mukwakwa wamusolomokele ne kulumbulula’mba, wakebelenga amba mishonale akamufwakashishe ne kutendeka kumufunjisha Baibolo mambo kechi wakimufwakashishepo ne. Mishonale wajinga na lusekelo bingi lwa kutatula kumufunjisha, ne uno nsongwalume ubena kuba bingi bulongo. Mu kyokya kyalo javula bakapokola batemwa kwimika Bakamonyi ba kwa Yehoba mu mukwakwa, kechi amba bebape pepala wa mambo nangwa kwibakwata ne, bino kwibashikishatu inge baji na magazini a Kyamba kya Usopa ne Loleni! nangwa kwibasanchila pa mitwe imo byo ibasangajikile.

11. Nangwa kya kuba bekala na makatazho, bamishonale baingila pa myaka yavula balanguluka byepi pa mwingilo wabo?

11 Bavula batatwile mwingilo wa bumishonale myaka 40 nangwa 50 yapitapo bakingila mu bukishinka ne luno. Byo baikalapo bakumwenako kwi atweba mu lwitabilo ne mu kuchinchika! Kukilaila pa myaka 42 yapitapo, ba mulume ne mukazhi baingijila pamo mwingilo wa bumishonale mu byalo bisatu. Mulume waamba’mba: “Twikala na makatazho. Kya kumwenako pa myaka 35 kikola kya malelya kitukatazha bingi. Bino, kechi tulanguluka kuba’mba twalubankenye kusala mwingilo wa bumishonale ne.” Mukazhanji naye wanungapo’mba: “Tutana bintu byavula bingi bitusangajika. Mwingilo wa mu bujimi uleta bingi lusekelo, kabiji kyapela bingi kutatula mafunjisho a Baibolo. Inge wamona ye ufunjisha Baibolo waiya na kupwila ne kwiyuka na bakwabo, kiji nobe kisemi kitwajijila na kukwatankana kimye kyonse.”

Bebitela’mba “Bintu Byonse ke Byatu”

12. Muntu wakonsha kumwesha byepi kuba’mba wanemeka Bufumu?

12 Mupoteshi byo ataine mangalite ufwa mutengo wabaya, ‘wakapotolwele byonse byo ajinga nabyo, ne kumupota.’ (Mateo 13:46) Kuno kusankilapo bintu byafwainwa kumonwa amba byanema, kwimenako boba banemeka kya kine Bufumu. Mutumwa Paulo naye uji na jishuko ja kwikala wa kulama pamo ne Kilishitu mu Bufumu bwa lukumo, waambile’mba: ‘Nebitela, bintu byonse ke byatu na mambo a kuwama kwine kwa maana a kuyuka Kilishitu Yesu Nkambo yami: ye ye nabujilwamo bintu byonse, ne kwibitela namba, binchatu, namba mmwenemo Kilishitu.’—Filipai 3:8.

13. Muntu umo mu Czech Republic wamwesheshe byepi kuba’mba watemenwe Bufumu?

13 Mu jishinda jimotu, bavula lelo jino bakeba kupimpula bwikalo bwabo pa kuba’mba bamwenemo mapesho a Bufumu. Kya kumwenako, mu ñondo wa Ntundwe 2003, mufunjishi mukatampe pa sukulu uji na myaka ya kusemwa 60 mu Czech Republic wataine buku wa kufundamo wa Kuyuka Kutangijila ku Bumi Bwa Myaka. Panyuma ya kumutanga, bukiji bukiji wasolomokele Bakamonyi ba kwa Yehoba mu mpunzha mo aikalanga kuba’mba atatule kufunda Baibolo. Waubilenga bingi bulongo ne kyapeleleko watatwile kutanwa ku kupwila konse. Kyajinga byepi ku milanguluko yanji ya kukeba mwingilo wa kwikala mukulumpe wa muzhi mu kafulumende ne palutwe kukeba kusalwa kwikala kiloolo wa mu kije kilenga mizhilo? Wasajilepo mwingilo wapusanako—kapela ka ku bumi, ko kuba’mba kwikala musapwishi wa Bufumu. Waambile’mba: “Nashajikile mabuku alumbulula Baibolo avula pamo na bo mfunjisha Baibolo.” Wamwesheshe patoka kwipana kwanji kwi Yehoba kupichila mu lubatizhilo pa kupwila kwa nkambi mu July 2004.

14. (a) Mambo awama a Bufumu alengela bavula kuba byepi? (b) Ñanyi mepuzho o twishikisha atweba bonse pa muntu pa muntu?

14 Kuzhokoloka mwaya ntanda bantu bavula batambwila mambo awama a Bufumu mu jishinda jimotu. Bafuma mu ntanda yatama, basankilapo buntu bwabo bwa kala, balunda nabo ba kala, ne bya ino ntanda. (Yoano 15:19; Efisesa 4:22-24; Yakoba 4:4; 1 Yoano 2:15-17) Mambo ka kyo baubila bino byonse? Mambo a kuba banemeka mapesho a Bufumu bwa Lesa kukila bintu bikwabo bya mu ntanda. Nanchi nenuwa byo byo mumvwa na mambo awama a Bufumu nyi? Abya emulengela kupimpula bwikalo bwenu, byubilo ne byo mukeba kuba, kwibyubila mukebela Yehoba nyi? Kuba kino kukemuletela mapesho akatampe, kino kyonka kimye ne mu kimye kya kulutwe.

Kunowa Kubena Kunangijila ku Mpelo

15. Ki ka kyaawilwe kibena kuba bantu ba Lesa mu ano moba a kupelako?

15 Nyimbi wa masalamo wanembele’mba: ‘Bantu benu bakelambula saka baswa abo bene mu juba ja bulume bwenu.’ Mu boba belambula mwavwangwa ‘bansongwalume benu beya kwi anweba’ ne “jibumba jikatampe” ja ‘banabakazhi baamba mambo.’ (Masalamo 68:11; 110:3) Mu ano moba a kupelako, ki ka kyafumamo mu kwingila ne kwilambula kwa bantu ba Yehoba, banabalume ne banabakazhi, banyike ne bakulumpe?

16. Shimikizhai kya kumwenako ba mwingilo ba kwa Lesa byo babena kwibikako kukwasha bakwabo kufunda mambo a Bufumu.

16 Painiya nangwa’mba musapwishi wa Bufumu wa kimye kyonse mu India waakaminwe bingi amba kana bakamama mu kyokya kyalo bakakwashiwa kufunda mambo a Bufumu. (Isaya 35:5) Wafuukwile kutendeka sukulu wa kufunda mulaka wa kwamba na maboko. Watatwile kufunjisha bakamama bavula luketekelo lwa Bufumu, kabiji mabumba a mafunjisho a Baibolo alengelwe. Pa kupitapo milungu, bantu bavula batendekele kutanwa ku kupwila ku Nzubo ya Bufumu. Palutwe kacheche, pa masongola amo bibye, painiya wamonañenepo na kamama umo kufuma ku Calcutta wajinga na mepuzho avula bingi kabiji wamwesheshe lusekelo lwa kukeba kuyuka byavula pe Yehoba. Bino kyashupileko pacheche. Nsongwalume wabwelelemo ku Calcutta, palepa makilomita 1600, kuya na kutendeka sukulu, kabiji akwa kechi kwajinga Bakamonyi bayukile mulaka wa kwamba na maboko ne. Na mukoyo waesekele kwisamba na bashanji kuba’mba bamuswishe kuya ku sukulu mu Bangalore kuba’mba akatwajijile na kufunda Baibolo. Waubilenga bingi bulongo ku mupashi, kabiji byo papichile nobe mwaka umo, wipaine kwi Yehoba. Ne aye watatwile kufunjisha bakwabo bakamama Baibolo, kuvwangakotu ne mulunda nanji mo bakailanga kufumatu ku bwanyike. Ofweshi wa musampi mu India ubena kunengezha kuba’mba bapainiya bafunde mulaka wa kwamba na maboko ne kutendeka kukwasha mu bujimi.

17. Shimikizhai byo mwatana mu sawakya wa mwaka wa mwingilo wa 2004 pa mapeja 21 kufika ku 24 kikatakata bibena kwimukosesha.

17 Mu uno magazini pa mapeja 21 kufika ku 24, musakutanapo sawakya wa ntanda yonse wa mwingilo wa mu bujimi wa Bakamonyi ba kwa Yehoba wa mwaka wa 2004. Talatalaipo bulongo, ne kwimwena anweba bene lushimuno lwa kuba’mba bantu ba Yehoba kuzhokoloka mwaya ntanda batesha bingi muchima kukebakeba “mangalite ufwa mutengo wabaya” lelo jino.

Patanshi Sambilai “Kukebesha Bufumu”

18. Ñanyi byambo Yesu byo abujile kwambapo mu kishimpi kya mupoteshi, kabiji mambo ka?

18 Inge twauba’mba tulanguluke jibiji pa kishimpi kya kwa Yesu kya mupoteshi wapitañenenga, tusakumona’mba Yesu kechi waambilepo bwikalo bwa mupoteshi byo bwajinga ne byo bwaikele panyuma ya kupotolwesha byonse byo ajinga nabyo ne. Kya kine, bamo bakonsha kushikisha’mba: ‘Nga mupoteshi wafwainwe kutana kwepi kajo, bya kuvwala, ne nzubo byo abujile pa kupuma kuboko? Nanchi mangalite ufwa mutengo wabaya ukamubila ki ka?’ Ano mepuzho awama bingi umvwe alangulukilwa mu bumuntu. Bino, nanchi Yesu kechi wakambizhe baana banji ba bwanga amba: “Sambilai kukebesha bufumu bwanji, ne bololoke bwanji; ne bino bintu byonse bikemubikilwapo” nenyi? (Mateo 6:31-33) Kine kishina kya kino kishimpi ke kya kumwesha kwipana na muchima yense kwi Lesa ne kukebesha Bufumu na mukoyo. Abya mu kino muji lufunjisho kwi atweba nyi?

19 Nangwa kya kuba twafunda mambo awama nangwa tubena kulondalonda Bufumu ne kubula bakwetu pa mambo a mapesho akatampe, twafwainwa kutwajijila kutesha muchima ku Bufumu. Bino ke bimye byakatazha, bino nangwa byonkabyo tuji na bishinka bikatampe bya kwitabila kuba’mba kyo tubena kusaka kya kine, kabiji kechi kyakonsha kwesakana na kintu kiji kyonse ne—byonka biji mangalite wataine mupoteshi. Bibena kumweka mu ntanda ne kufikizhiwa kwa bungauzhi bwanembwa mu Baibolo, bibena kumwesha kuba’mba tubena kwikala mu ‘moba a kupelako.’ (Mateo 24:3) Twayai atweba bonse, nobe mupoteshi tumweshe mukoyo wa kukebesha Bufumu bwa Lesa ne kusangalala mu mwingilo wa kusapwila mambo awama.—Masalamo 9:1, 2.

Mukivuluka Nyi?

• Ki ka kyalengela pa myaka yavula bapopweshi bakine kuvujilako?

• Ñanyi muchima uji na babena kwingila mwingilo wa bumishonale?

• Lupimpu ka bantu lo bauba na mambo a mambo awama a Bufumu?

• Ñanyi lufunjisho lo twakonsha kufunda mu kishimpi kya kwa Yesu kya mangalite ufwa mutengo wabaya?

19. Ñanyi lufunjisho lo twakonsha kufunda mu kishimpi kya kwa Yesu kya mangalite ufwa mutengo wabaya?

[Bipikichala pa peja 26]

Byonka byo kyajinga ku mupoteshi, lelo jino bamishonale bapeshiwa pakatampe bingi

[Kipikichala pa peja 27]

“Bantu benu bakelambula saka baswa abo bene”

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu