BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w06 5/1 pp. 23-27
  • Yehoba Ufunjisha Bakafunga Bakulama Jitanga Janji

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Yehoba Ufunjisha Bakafunga Bakulama Jitanga Janji
  • Kyamba kya Usopa—2006
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Kufunda kwi Bakafunga Bapijilwa
  • Kufunda mu Byambo bya Lesa
  • Kufunda kwi ‘Kalume wa Kishinka ne wa Maana’
  • Bakafunga “Bakumwenako Jitanga”
    Kyamba kya Usopa—2006
  • Anweba Bakafunga, Londelainga Bakafunga Bene Bakatampe
    Kyamba kya Usopa—2013
  • Nekenenainga Bakafunga Ba Butemwe
    Kyamba kya Usopa—2007
  • Nanchi Mumona’mba Kufunjisha Bakwenu Kwanema Nyi?
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2016
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2006
w06 5/1 pp. 23-27

Yehoba Ufunjisha Bakafunga Bakulama Jitanga Janji

‘Yehoba ye upana maana; mu kanwa kanji mo mufuma kuyuka ne milangwe.’—BYAMBO BYA MANA 2:6.

1, 2. Mambo ka banabalume babatizwa kyo bakanamina mingilo ikwabo mu kipwilo?

NICK mukulumpe mu kipwilo wafikizha myaka itanu na ibiji kufuma po bamutongwejile washimuna’mba: “Natemenwe bingi byo batongwele kwikala mukulumpe mu kipwilo. Namwene’mba jino ke jishinda jimo ja kwingijilamo mingilo yavula ya Yehoba. Nalangulukile namba nji na kikoloto kyo nafwainwa kumusanchila pa byonse byo angubila. Kabiji nakebelenga bingi kukwasha balongo mu kipwilo kwesakana na papela bulume bwami, byonkatu bakulumpe mu kipwilo byo bankwashishe ne amiwa.” Nangwa kya kuba Nick wajinga na lusekelo wizhinaukanga bingi. Watwajijila na kushimuna’mba: “Byo natongwelwe kwikala mukulumpe mu kipwilo kechi nakifikizhizhe myaka ya kusemwa 30 ne. Kino kyandengejile kwakamwa bingi namba kechi nkekala na maana ne milangwe ya kulaminamo bulongo kipwilo ne.”

2 Aba bonse batongolwa na Yehoba amba balamenga jitanga janji bafwainwa kwikala na lusekelo. Mutumwa Paulo wavulwilemo bakulumpe mu kipwilo kya mu Efisesa kintu kimo kileta lusekelo byo aambile byambo byaambile Yesu amba: “Lusekelo lo bamona aba bapana lwakila lo bamona aba batambula.” (Byubilo 20:35) Kwikala nkwasho nangwa mukulumpe mu kipwilo kulengela banabalume babatizwa kwikala na mashinda avula a kupainamo kwi Yehoba ne ku kipwilo. Kya kumwenako, bankwasho bakwashako bakulumpe mu kipwilo. Kabiji bano bankwasho bengila mingilo yavula bingi yanema itaiwapo kimye kyabaya. Butemwe bo batemwa Yehoba ne balongo babo bo bwibalengela kwingila ino mingilo yanema.—Mako 12:30, 31.

3. Mambo ka bamo kyo bakankazhamina kwingilako mingilo ikwabo mu kipwilo?

3 Kiji byepi ku mwanamulume mwina Kilishitu wabatizwa wizhinauka kwikala nkwasho mu kipwilo kabiji uzhinauka’mba kulutwe na lwendo kuba waikala mukulumpe mu kipwilo ne? Byonka byajinga Nick, ne aye wakonsha kwakamwa amba kechi wafunda bya kulama bulongo jitanga ne. Abya nenuwa mujitu pamo nobe balongo babatizwa balangulukila mu jino jishinda nyi? Kijitu bulongo kulanguluka byobyo. Yehoba ukatotolwesha bakafunga batongolwa na mambo a byo balama jitanga. Yesu waambile’mba: “Awa wapewa byavula, kwi aye bakasaka byavula: kabiji kwi yewa ye bafikizhizha byavula, naye bakamwipuzha byavula byakila.”—Luka 12:48.

4. Yehoba ukwasha byepi boba bo atongola kulama mikooko yanji?

4 Nanchi Yehoba waketekela bakalume banji bo atongola kwingila uno mwingilo kwakubula wa kwibakwashako nenyi? Ine, wibakwasha kwingila uno mwingilo ne mo bakonshesha kumwingijila bulongo. Byonka byo twisambilepo mu mutwe wafumako, Yehoba wibapa mupashi wanji wazhila wibalengela kulama bulongo mikooko. (Byubilo 20:28; Ngalatiya 5:22, 23) Kabiji wibapa maana, ne milangwe. (Byambo bya Mana 2:6) Uba byepi bino? Twayai twisambepo mashinda asatu Yehoba mo afunjishisha bantu bo atongola kulama mikooko yanji.

Kufunda kwi Bakafunga Bapijilwa

5. Mambo ka ba Petelo ne Yoano kyo baikajile bakafunga bawama?

5 Mutumwa Petelo ne Yoano byo bebaletele mu kije kya Saniedilini, bamitonyi bayukile kuba’mba bano bantu “kechi bafunjile ne, bantutu.” Bayukile kutanga ne kunemba, pano bino kechi bafunjile mu masukulu a balabi mo bafunjishanga Binembelo ne. Nangwa byonkabyo, ba Petelo, Yoano, ne baana ba bwanga bakwabo bajinga bafunjishi bayukile kufunjisha bulongo, balengejile bantu bavula kumvwa mambo awama ne kwitabila. Ki ka kyalengejile bano banabalume kuyuka kufunjisha bulongo? Panyuma ya kumvwa kwi ba Petelo ne Yoano, ba mu kije “bafikile kwibayuka’mba, bajinga ne Yesu.” (Byubilo 4:1-4, 13) Ee, batambwijile mupashi wazhila. (Byubilo 1:8) Bino bamitonyi babujile kuyuka bintu bya ku mupashi nabo bayukile kuba’mba Yesu ye wafunjishe bano banabalume. Yesu byo ajinga na batumwa banji panopantanda, wibafunjishishe bya kuleta pamo mikooko ne bya kwiilama inge yaiya mu jitanga.—Mateo 11:29; 20:24-28; 1 Petelo 5:4.

6. Yesu ne Paulo baikala byepi ba kumwenako mu kufunjisha bakwabo?

6 Yesu byo asangukile, watwajijile na kufunjisha boba bo atongwele kwikala bakafunga. (Lumwekesho 1:1; 2:1–3:22) Kya kumwenako, ye wasajile Paulo ne kumona kuba’mba wafunjishiwa. (Byubilo 22:6-10) Paulo wasekejile bingi byo bamufunjishe kabiji ne aye wafunjishisheko bakulumpe bakwabo mu kipwilo. (Byubilo 20:17-35) Wafunjishe Timoti kwikala “muntu wa mwingilo” wa Lesa, “wabula ne kya kubilako bumvu.” (2 Timoti 2:15) Bano banabalume bakwatankene bingi. Patanshitu, Paulo wanembele pe Timoti amba: ‘Waingijilenga ne amiwa mu kwendesha mambo awama byonka bingijila mwana bashanji.’ (Filipai 2:22) Paulo kechi walengejile Timoti nangwa bantu bakwabo kwikala baana banji ba bwanga ne. Watundaikiletu balunda nanji ba mu lwitabilo ‘kumulondela aye, pamo byonka byo ajinga aye wa kumulondela Kilishitu.’—1 Kolinda 11:1.

7, 8. (a) Ñanyi kya kumwenako kimwesha buwame bufumamo inge bakulumpe mu kipwilo balondela byaubanga Yesu ne Paulo? (b) Kimye ka bakulumpe mu kipwilo kyo bafwainwa kutendeka kufunjisha babena kukanamina bunkwasho ne bukulumpe mu kipwilo?

7 Byonka byajinga Yesu ne Paulo, bakafunga bapijilwa nabo betendekelako bene kufunjisha balongo babatizwa, kabiji bano balongo bo bafunjisha boba bingi bulongo. Monai kya kumwenako kya kwa Chad. Bashanji kechi bajinga bena Kilishitu ne. Pano bino katatakatu papo bamutongwele kwikala mukulumpe mu kipwilo. Waambile’mba: “Pa myaka yavula yapichilepo, bakulumpe mu kipwilo bankwashishe bingi kukomenako ku mupashi. Nangwa kya kuba batata kechi bajinga bena Kilishitu ne. Bano bakulumpe mu kipwilo bantele bingi muchima kabiji bajinga bansemi bami ba ku mupashi. Bamfunjishishe mwingilo wa kusapwila, kabiji mukulumpe umo wamfunjishishe mingilo ikwabo ya kipwilo yo bampele.”

8 Byonka byo kyajinga kwi Chad, ne bakulumpe mu kipwilo bapijilwa batendekelako jimo kufunjisha balongo bakekala bankwasho ne boba babena kukanamina kwikala bakulumpe mu kipwilo. Kino kyanemena ka? Mambo Baibolo utundaika bankwasho ne bakulumpe mu kipwilo kwikala na byubilo byawama ne kukoma ku mupashi saka bakyangye kutongolwa ne. Bafwainwa “patanshi bebeseke, umvwe babulwa mambo.”—1 Timoti 3:1-10.

9. Ñanyi mwingilo uji na bakafunga bapijilwa, kabiji mambo ka?

9 Pa kuba’mba balongo babatizwa besekwe, patanshi bafwainwa kukibafunjisha. Kya kumwenako: Umvwe mwana wa sukulu bamubula’mba anembe lweseko pa byo babula kumufunjisha ku bafunjishi banji, abya wakonsha kuba bulongo nyi? Kechi wakonsha kuba bulongo ne. Onkao mambo, kyafwainwa patanshi kukimufunjisha. Pano bino, bafunjishi bayuka kechi bafunjishatu baana basukulu kuba’mba bobe bulongo pa lweseko ne, bino bebafunjisha ne bya kwingijisha maana o bafunda. Popamotu, ne bakulumpe mu kipwilo batako muchima nabo bakwasha balongo babatizwa ne kwibafunjisha kwikala na byubilo byawama bikebewa kuba’mba batongolwe. Kechi bakwashatu bano balongo kuba’mba batongolwe ne, bino bebakwasha ne bya kulama bulongo jitanga. (2 Timoti 2:2) Kabiji balongo babatizwa bafwainwa kwibikako ne kwingila na ngovu kuba’mba bekale na byubilo byafwainwa kwikala na nkwasho nangwa mukulumpe mu kipwilo. (Titusa 1:5-9) Nangwa byonkabyo, bakafunga bapijilwa umvwe bepana kufunjisha balongo babena kukanamina mwingilo mu kipwilo bakonsha kwibakwasha kununguluka bukiji.

10, 11. Bakafunga bakonsha kukwasha byepi bakwabo kwingilako mingilo ikwabo?

10 Bakafunga bapijilwa bakonsha kufunjisha byepi bakwabo mingilo ya mu kipwilo? Kitanshitu, bafwainwa kuta muchima balongo mu kipwilo, kwingila nabo mu mwingilo wa mu bujimi ne kwibakwasha ‘kwamba bulongo mambo a bukine.’ (2 Timoti 2:15) Bakafunga besamba na bano balongo ne kwibabula lusekelo luji mu kwingijila bantu kabiji ne lusekelo lo bekala nalo abo bene pa kwingila mingilo yabo ya ku mupashi. Kabiji bakwasha ne balongo byo bakonsha kwikala “bakumwenako jitanga.”—1 Petelo 5:3, 5.

11 Umvwe mulongo watongolwa kwikala nkwasho mu kipwilo, bakafunga batwajijila na kumufunjisha. Bruce waingila bukulumpe mu kipwilo pa myaka pepi nobe 50, waamba’mba: “Natemwa kwikala pamo na mulongo watongolwa katataka kwikala nkwasho ne kupituluka nanji mu mikambizho yanembwa na kalume wa kishinka ne wa maana. Kabiji tutanga ne mikambizho yaamba kikatakata pa mwingilo ye apewa, kabiji ntwajijila na kwingila nanji poso wayuka mingilo yanji.” Uno nkwasho inge wayuka mingilo, wakonsha ne kufunda mwingilo wa bukafunga. Bruce wanungapo’mba, “Umvwe mbena kuya na nkwasho mu kupempula balongo, namukwasha kusalapo binembelo bimo byakonsha kukosesha ne kutundaika muntu nangwa kisemi kyo twafwakesha. Pa kuba’mba nkwasho akekale kafunga wawama, kyanema bingi kumufunjisha bya kwingijisha bulongo Binembelo ke bifike bantu pa michima.”

12. Bakafunga bapijilwa bakonsha kukwasha byepi bakulumpe mu kipwilo batongolwa katataka?

12 Bakafunga batongolwa katataka nabo bengila bingi bulongo inge kya kuba batwajijila kufunda. Nick ye twaambapo kala, waamba’mba: “Bintu byamfunjishe bakulumpe mu kipwilo babiji bakikulumpe byankwashishe bingi. Bano balongo bayukile bingi bintu mo byafwainwa kwingijiwa bulongo. Javula inge mbena kwamba bantelekanga bingi ne kulangulukapo bulongo pa byo naamba nangwa kya kuba kechi baitabizha mulanguluko wami ne. Nafunjile bintu byavula bingi kwi abo byo bepelwile ne munema ye bamwesheshenga ku balongo ne banyenga mu kipwilo pa kwibakwasha. Bano bakulumpe mu kipwilo bamfunjishishe bya kwingijisha bulongo Baibolo pa kupwisha makatazho nangwa pa kukosesha balongo.”

Kufunda mu Byambo bya Lesa

13. (a) Mulongo wafwainwa kwikala byepi kafunga wawama? (b) Mambo ka Yesu o aambijile’mba: “Kufunjisha kwami kechi kwamitu ne”?

13 Mu Baibolo, Byambo bya Lesa muji mizhilo, mafunde, ne bya kumwenako byafwainwa kufunjilako bakafunga kuba’mba bekale ‘balumbuluka, bawaina byonse bya kwingilako mingilo yonse yawama.’ (2 Timoti 3:16, 17) Mulongo wakonsha kufundatu bulongo sukulu wa ku mubiji, pano bino umvwe wayuka Binembelo ne kuyuka mwa kwibingijishisha, po po akonsha kwingila bulongo mwingilo wa bukafunga. Akimonai byajinga Yesu. Byo ajinga panopantanda, wajinga kafunga wa ku mupashi wa maana ne milangwe. Pano bino kechi waketekejile mu maana anji mwine byo afunjishishenga mikooko ya Yehoba ne. Waambile’mba: “Kufunjisha kwami kechi kwamitu ne, nanchi kwa aye wantuma.” Mambo ka Yesu o apelejile lukumo Shanji wa mwiulu? Walumbulula’mba: “Wiambila aye mwine ukeba lukumo lwanji mwine.”—Yoano 7:16, 18.

14. Bakafunga babula byepi kwikebela lukumo lwabo bene?

14 Bakafunga bakishinka kechi bekebela lukumo abo bene ne. Bafunjisha ne kukoseshañana kufuma mu Byambo bya Lesa, kechi mu maana abo bene ne. Bayuka kuba’mba bukafunga bwabo ke bwa kukwasha mikooko kwikala na “muchima wa Kilishitu,” kechi muchima wa bakulumpe mu kipwilo ne. (1 Kolinda 2:14-16) Kya kumwenako, kyakonsha kwikala byepi umvwe mukulumpe mu kipwilo ubena kukwasha baji mu masongola bya kupwisha lukatazho lwabo ke ambe byo ayuka aye mwine mu kifulo kya kwingijisha mafunde a mu Baibolo ne byambo byanembwa na ‘kalume wa kishinka ne wa maana’? (Mateo 24:45) Umvwe kyaikala bino, wakonsha kuba ke ambetu pa bisho ne milangwe yanji mwine. Kya kine kuba’mba bisho bimo kechi byatama ne, kabiji mukulumpe wakonsha kuyuka bintu byavula bingi mu bwikalo bwanji. Pano bino, mikooko yumvwa bulongo inge kya kuba kafunga saka eitundaika kuteleka ku jiwi ja kwa Yesu ne ku byambo bya Yehoba, kukila kuteleka ku mafunde nangwa bisho bya bantu.—Masalamo 12:6; Byambo bya Mana 3:5, 6.

Kufunda kwi ‘Kalume wa Kishinka ne wa Maana’

15. Ñanyi mwingilo Yesu ye apele ‘kalume wa kishinka ne wa maana,’ kabiji ki ka kyalengela jino jibumba ja kalume kwingila bulongo uno mwingilo?

15 Bakafunga nabiji ba Petelo, Yoano, ne Paulo, bonse bajinga mu jibumba Yesu jo atelele’mba ‘kalume wa kishinka ne wa maana.’ Jino jibumba ja kalume jalengwa na balongo ba kwa Yesu bashingwa na mupashi baji panopantanda, baji na luketekelo lwa kulama pamo ne Kilishitu mwiulu. (Lumwekesho 5:9, 10) Mu ano moba apelako, balongo ba kwa Kilishitu bashala panopantanda bacheche bingi. Pano bino mwingilo wa kusapwila mambo awama a Bufumu ye ebapele Yesu kwingila mpelo saka ikyangye kufika waingijiwa bingi. Jibumba ja kalume jaingila bingi bulongo! Mambo ka? Mambo jafunjisha “jibumba jikatampe” kuba’mba jibakwashengako kwingila mwingilo wa kusapwila ne kufunjisha. (Yoano 10:16; Mateo 24:14; 25:40) Lelo jino, jibumba ja mikooko ikwabo jibena kwingila bingi mwingilo wabaya mu bukishinka.

16. Jibumba ja kalume jifunjisha byepi banabalume batongolwa?

16 Nga jibumba ja kalume jifunjisha byepi? Mu myaka kitota kitanshi, aba baimenejilengako kalume bebaswishishe kufunjisha ne kutongola bakulumpe mu bipwilo, kabiji bano bo batongwelenga nabo bafunjishishenga mikooko mu kipwilo. (1 Kolinda 4:17) Byo byo kiji ne lelo jino. Jibumba Jitangijila jalengwa na bakulumpe mu kipwilo bashingwa jimenako kalume, jo jiswisha boba bejimenako kuba’mba bafunjishenga ne kutongola bankwasho ne bakulumpe mu bipwilo byavula mwaya ntanda. Kabiji Jibumba Jitangijila jinengezha masukulu a kufunjisha ba mu Kometi ya Musampi, bakulumpe benda, bakulumpe mu kipwilo, ne bankwasho ba kulama bulongo mikooko. Mikambizho ikwabo inengezhiwa kupichila mu makalata, mitwe inembwa mu Kyamba kya Usopa, ne mu mabuku akwabotu, nabiji buku wa Bakwatankana Kuba Kyaswa Muchima wa Yehoba.a

17. (a) Yesu wamwesha byepi kuba’mba waketekela bingi jibumba ja kalume? (b) Bakafunga ba ku mupashi bakonsha kumwesha byepi amba baketekela mu jibumba ja kalume?

17 Yesu waketekela bingi jibumba ja kalume kya kuba wijipa bukulumpe bwa “bintu byanji byonsetu,” ko kuba’mba byonse bya ku mupashi bya panopantanda. (Mateo 24:47) Bakafunga nabo bamwesha’mba baketekela bingi jibumba ja kalume kupichila mu kulondela mikambizho yo batambwila kufuma ku Jibumba Jitangijila. Kine, bakafunga inge saka bafunjisha bakwabo, ne abo bene saka bafunda mu Byambo bya Lesa, ne kwingijisha byo bebafunjisha ku jibumba ja kalume, balengela jitanga kwikala mutende. Tusanta bingi pa kuba’mba Yehoba wafunjisha banabalume balama bulongo muntu umo umo wa mu kipwilo kya bwina Kilishitu!

[Tubyambo twa mushi]

a Anembwa na Bakamonyi ba kwa Yehoba.

Musakukumbula’mba Ka?

• Bakafunga bapijilwa bafunjisha byepi bakwabo?

• Mambo ka bakafunga kyo babujila kufunjishisha byabo bene?

• Bakafunga bamwesha byepi kuba’mba baketekela mwi kalume, kabiji mambo ka?

[Bipikichala pa peja 25]

Bakulumpe mu kipwilo bafunjisha bansongwalume mu kipwilo

[Bipikichala pa peja 26]

‘Kalume wa kishinka ne wa maana’ ufunjisha bingi bakulumpe mu kipwilo

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu