BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w06 7/1 pp. 28-32
  • Anweba Bakyanyike, Salululaipo Kwingijila Yehoba

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Anweba Bakyanyike, Salululaipo Kwingijila Yehoba
  • Kyamba kya Usopa—2006
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Lelo Jino Kechi Kuji Kwipana kya Kukanjikizha Ne
  • Kwibajimuna ko ku Ka?
  • Yehoba Ukeba Anweba Kwifuukwila
  • Isajilaipo Anweba Bene Kwingila Mwingilo
  • Ki ka Kimukanya Kubula Kubatizwa?
  • “Tuyenga Nenu”
  • Anweba Bansemi, Nanchi Mubena Kukwasha Baana Benu Kufikilamo Kubatizhiwa Nyi?
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2018
  • Anweba Banyike—Nanchi Mwinengezha Kubatizhiwa Nyi?
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2016
  • Nanchi Bakyanyike Bafwainwa Kubatizhiwa Nyi?
    Kyamba kya Usopa—2011
  • Lubatizhilo ne Bulunda Bwenu na Lesa
    Nanchi Baibolo Kine Ufunjishaˈmba Ka?
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2006
w06 7/1 pp. 28-32

Anweba Bakyanyike, Salululaipo Kwingijila Yehoba

“Salululai lelo ye mukengijilanga”—YOSHUA 24:15.

1, 2. Ñanyi mitundu ya lubatizhilo lwatama lubiwa mu Kilishitendomu?

“PA KUBA’MBA [baana ba bacheche] bekale bena Kilishitu bafwainwa kumuyuka bulongo Kilishitu.” Abino byo byambo byanembele munembeshi umo wa jizhina ja Tertullian ku mpelo ya myaka kitota kya bubiji C.E. Wakainenga kubatiza baana balukeke kwaubanga bena Kilishitu basendukile mu lwitabilo bajingako mu moba anji. Mukulumpe wa Chechi aye Augustine wakaine byaambile Tertullian ne byaamba Baibolo. Aye waambile’mba, lubatizhilo lo lupwisha bundengamambo kabiji waambile’mba baana balukeke bafwa kwakubula kwibabatiza baya mu mujilo wa helo. Aluno lufunjisho lo lwaletele kisela kya kubatiza baana balukeke aku basemwatu.

2 Machechi avula a mu Kilishitendomu ne luno akibatiza baana balukeke. Kabiji kwesakana na mwapita bwikalo bwa bantu, lubatizhilo lwa kukanjikizha luba boba “bantu babula kupopwela Lesa” lo lwaubangapo bakalama ne bantangi ba bupopweshi ba mu byalo bitelwa’mba bya bwina Kilishitu. Pano kubatiza baana balukeke ne kukanjikizha bakulumpe amba babatizwe kechi bitanwapo mu Baibolo ne.

Lelo Jino Kechi Kuji Kwipana kya Kukanjikizha Ne

3, 4. Baana baji na bansemi bepana kwi Lesa bakonsha kuba byepi pa kuba’mba bepane?

3 Baibolo waamba’mba Lesa wanemeka bingi bakyanyike nangwa kya kuba nsemi wabo umotu ye mwina Kilishitu wa kishinka. (1 Kolinda 7:14) Nanchi kino kilumbulula’mba bano baana kyapwa bepana ke bakalume ba Yehoba nyi? Ine. Pano bino, baana bo bakomesha ku bansemi bepana kwi Yehoba bebafunjisha lufunjisho lwawama bingi lwakonsha kwibalengela kwipana abo bene kwi Yehoba. Mfumu wa maana Solomone wanembele’mba: ‘Mwanami, lama mikambizho ya bashobe, kabiji kechi ukane bikufunjisha bainobe ne. . . . Pa kwenda, bikakutangijilanga; pa kulaala, bikakusopanga; pa kubuka, bikesambanga nobe. Mambo aya mikambizho ye lampi; ne oa mafunjisho kyo kyeya; kabiji akwa kulengululwa kwa kukufunda jo jishinda ja bumi.’—Byambo bya Mana 6:20-23.

4 Baana bakonsha kuzhikijilwa bingi ku bansemi ba bwina Kilishitu kikulutu inge saka bomvwina. Kabiji Solomone waambile’mba: ‘Mwana wa mulume wa maana ulengela shanji kusekela; pakuba mwana wakosama uletela inanji bulanda.’ ‘Umvwa, mwanami, wikale wa maana, utongwele muchima wobe jishinda ja kuyamo.’ (Byambo bya Mana 10:1; 23:19) Ee, pa kuba’mba anweba baana bemufunjishe bulongo ku bansemi, mwafwainwa kumvwinanga byo bemubula, byo bemujimunako ne kwimufunda. Kechi musemwa na maana ne, bino mwakonsha ‘kwikala na maana’ ne kufuukulapo anweba bene kulondela “jishinda ja bumi.”

Kwibajimuna ko ku Ka?

5. Ñanyi lujimuno Paulo lo ajimwine baana ne bashabo?

5 Mutumwa Paulo wanembele’mba: ‘Anweba baana, kokelai bemusema monka mwaswila Nkambo, mambo kino kyo kyaoloka. Nemeka bashobe ne bainobe (uno ye mukambizho mutanshi uji na mulaye wa bibusa), namba umone biyampe, wikale myaka yavula panopantanda. Kabiji ne anweba bashabo, kechi mwibazhingijishe baana benu ne: poso kwibakomesha na kwibafunjisha ne kwibajimuna monka mwaswila aye Nkambo.’—Efisesa 6:1-4.

6, 7. Ki ka kikebewa pa kukomesha baana na “kwibajimuna monka mwaswila aye Nkambo,” kabiji mambo ka kino o kyabujila kutama?

6 Nanchi bansemi ba bwina Kilishitu bonauna baana babo byo bebakomesha na “kwibafunjisha ne kwibajimuna monka mwaswila aye Nkambo” nyi? Ine. Ñanyi wakonsha kulengulula bansemi byo bafunjisha baana babo bintu byawama byakonsha kwibakwasha? Aba bantu bakana’mba Lesa kafwako kechi bebapamo mambo byo bafunjisha baana babo amba Lesa kafwako ne. Bakatolika nabo bakomesha baana babo monka mwayila mafunjisho a Bakatolika, kabiji kafwako wibakabisha ne. Popamotu, ne Bakamonyi ba kwa Yehoba nabo kechi bafwainwa kwibapamo mambo byo bafunjisha baana babo bukine bwaamba pe Yehoba kabiji ne kwikala na byubilo byawama ne.

7 Kwesakana na Theological Dictionary of the New Testament, kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa’mba “kwibajimuna” kiji pa Efisesa 6:4 kilumbulula jishinda ja “kukwasha muntu kuba’mba ekale walumbuluka, ne kumuyuka bulongo Lesa.” Pano ibyepi inge kya kuba mwana ke akane bibena kumufunjisha bansemi banji mambo a kulondela bibena kumubula bakwabo banyike? Nanchi bansemi bo bafwainwa kupewamo mambo nyi, inyi bakwabo yewo mwana mo bakaila? Umvwe bakwabo mo bakaila bo balengela yewo mwana kwingijisha bizhima, kutoma malwa kutama, nangwa kwitumpa mu byubilo byatama, nanchi bansemi bafwainwa kupewamo mambo umvwe ke bakwashe mwanabo kuba’mba ekale na byubilo byawama ne kumubula bintu byakonsha kufumamo inge ke obe byubilo byatama nyi?

8. Ki ka kyalengejile’mba Timoti ‘bamwitabishe’?

8 Mutumwa Paulo wanembejile Timoti amba: ‘Ukelwe monka mu bintu byo wafunjile, byo waitabisha, byo wibayuka abo bo wafunjileko; ne byo wayukile kufuma ne ku bwanyike bobe binembelo byazhila byakonsha kukupa maana a kumona lupulukilo lwa mu lwitabilo luji mwi Kilishitu Yesu.’ (2 Timoti 3:14, 15) Timoti kufumatu ku bwanyike bwanji, bainanji ne bankambo yanji babakazhi bamufunjishanga maana a Lesa aji mu Binembelo. (Byubilo 16:1; 2 Timoti 1:5) Kechi bamukanjikizhe Timoti kulondela bintu byo bamufunjishenga ne, bino ‘bamwitabishe’ kupichila mu kwisamba nanji.

Yehoba Ukeba Anweba Kwifuukwila

9. (a) Yehoba wapana ka ku bilengwa byanji, kabiji mambo ka? (b) Mwana Lesa yenkawa umotu waingijishishe byepi lūsa lwanji lwa kwifuukwila bintu?

9 Umvwe Yehoba wakebele, inge walengele bantu nobe minkinyi ya kwingila byonka byo afuukula, kwa kubula abo bene kwifuukwila bintu. Pano mu kifulo kya kuba byobyo, wibapele lūsa lwa kwifuukwila bintu. Lesa ukeba bantu bepana abo bene. Kimusangajika bingi pa kumona bakulumpe ne banyike saka bamwingijila mu butemwe. Mwana Lesa yenkawa umotu, ye wa kumwenako wawama wakokejile, awo Yehoba ye aambilepo amba: “Uno ye mwanami, ye natemwa, mo namwena lusekelo.” (Mateo 3:17) Uno Mwana mubeji waambile kwi Shanji amba: “Nsekela bingi mu kuba kyaswa muchima wenu, anweba Lesa wami; Kine, mizhilo yenu yanembwa mukachi kami.”—Masalamo 40:8; Bahebelu 10:9, 10.

10. Twakonsha kumwingijila byepi Yehoba?

10 Yehoba waketekela boba bamwingijila kupichila mu Mwananji nabo kwitendekelako abo bene kumukokela ne kuba kyaswa muchima wanji. Nyimbi wa masalamo waimbile mu bungauzhi amba: “Bantu benu bakelambula saka baswa abo bene mu juba ja bulume bwenu, mu bivwalo byazhila: Kufuma munda mwa lukelo, pamo nobe kime.” (Masalamo 110:3) Jibumba jonse ja Yehoba, ja mwiulu ne ja panopantanda juba kyaswa muchima wa Lesa mu kwitemenwa.

11. Baana bo bakomesha ku bansemi bepana bafwainwa kwifuukwilapo kuba ka?

11 Onkao mambo, anweba bakyanyike mwafwainwa kuyuka’mba, bansemi benu nangwa bakulumpe mu kipwilo kya bwina Kilishitu kechi bo bafwainwa kwimukanjikizha kuba’mba mubatizwe ne. Anweba bene yenu mwafwainwa kwifuukwilapo kwingijila Yehoba. Yoshua waambijile bena Isalela amba: ‘Ingijilai [Yehoba] na michima yabula bujimbijimbi, ne na michima ya kishinka . . . Salululai lelo ye mukengijilanga.” (Yoshua 24:14-22) Popamotu ne anweba mwafwainwa kwifuukwila anwe bene kwipana kwi Yehoba ne kumwingijilanga mu bwikalo bwenu bonse.

Isajilaipo Anweba Bene Kwingila Mwingilo

12. (a) Nangwa kya kuba bansemi bafunjisha baana babo, ki ka kyo bafwainwa kubula kwibobila? (b) Kimye ka wakyanyike po afwainwa kwitotolwela mwine kwi Yehoba pa mambo a bintu byo oba?

12 Anweba baana mukoma ne kufuma mu maboko a bansemi benu. (1 Kolinda 7:14) Mwana wa bwanga Yakoba wanembele’mba: “Awa wayuka kuba kyawama, ne kwikyuba ne, walenga mambo.” (Yakoba 4:17) Bansemi kechi bakonsha kwingijilako baana babo kwi Lesa ne, kabiji ne baana nabo kuba baingijilako bansemi babo kwi Lesa ne. (Ezikyo 18:20) Nanchi mwamuyuka Yehoba ne nkebelo yanji pamo nyi? Nanchi mwakoma kya kuba anwe bene ke mwiumvwine byo mubena kufunda ne kutendeka kwikala balunda na Lesa? Abya kechi mwakonsha kulanguluka’mba Lesa wimumona’mba mwafwainwa kwifuukwila anwe bene kumwingijila nenyi?

13. Ñanyi mepuzho afwainwa kwiipuzha bakyanyike bakyangye kubatizwa?

13 Abya wi musapwishi wakyanyike wabula kubatizwa ye babena kukomesha ku bansemi bapopwela Lesa, utanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu, ne kusapwila mambo awama a Bufumu nyi? Umvwe ibyo, iipuzhe obe mwine amba: ‘Mambo ka kyo mbena kubila kino? Nanchi ntanwa ku kupwila ne kusapwila mambo awama mambo byo biñambila bansemi nyi, inyi mambo nkeba kutokesha Yehoba ku muchima?’ Nanchi obe mwine wayuka “kyaswa muchima wa Lesa, akya kyawama, ne kyaitabilwa, ne kyalumbuluka” nyi?—Loma 12:2.

Ki ka Kimukanya Kubula Kubatizwa?

14. Ñanyi bya kumwenako bya mu Baibolo bimwesha’mba lubatizhilo kechi lwafwainwa kubanda ne, inge kafwako mambo?

14 “Kisakunkanya kubatizwa i ki ka?” Awa mwanamulume mwina Etiopya waipwizhe buno bwipuzho kwi Filipa popo afunjiletu’mba Yesu ye Mesiasa. Pano bino uno mwina Etiopya wayukile Binembelo byamukwashishe kuyuka’mba kechi wafwainwe kubanda kwipana amba engijilenga Yehoba mu kipwilo kya bwina Kilishitu ne, kabiji kino kyamuletejile bingi lusekelo. (Byubilo 8:26-39) Ne mwanamukazhi wa jizhina ja Lidiya awo washinkukile muchima kuba’mba ‘omvwishe byambo byaambile Paulo,’ naye ponkapotu, ne ba mu nzubo yanji ‘babatizhilwe.’ (Byubilo 16:14, 15) Muota naye waikalanga mu Filapai watelekele kwi ba Paulo ne Silasa byo “bamwambile mambo a Nkambo,” kabiji “ponkapotu wabatizhilwe, ne ba kwanji bonse.” (Byubilo 16:25-34) Onkao mambo, umvwe mwamuyuka Yehoba ne nkebelo yanji, mwipana ku mwingijila, kechi mwanenwa bibi mu kipwilo ne, kabiji mutanwa ku kipwilo ne kuya na kusapwila mambo awama a Bufumu, ki ka kyakonsha kwimulengela kubula kubatizwa?—Mateo 28:19, 20.

15, 16. (a) Ñanyi ndangulukilo imo yatama yakonsha kulengela bakyanyike bamo kubula kubatizwa? (b) Kwipana ne lubatizhilo byakonsha kuzhikijila byepi bakyanyike?

15 Nanchi muchina kubatizwa mambo a kuba’mba bakemupamo mambo inge mwalenga mambo nyi? Umvwe ibyo, langulukai pa kino: Nanchi mwakonsha kuchina kutambula kitupa kya kwimuswisha kwendesha motoka mambo a kuba’mba kwendapo mwatanwa mu mapuso nyi? Ine! Ne lubatizhilo nalo byo byo luji, kechi mwafwainwa kwiluchina inge mwafikapo ne. Umvwe mwipana kwi Yehoba ne kuswa kuba kyaswa muchima wanji, kikemulengela kubula kwitumpa mu byubilo byatama. (Filipai 4:13) Anweba bakyanyike, twasasapo, kange mulangulukenga’mba inge mwabula kubatizhiwa kechi muketotolwela ne. Umvwe mwafika pa jifumbi jafikilamotu bulongo, ko kuba’mba muketotolwela kwi Yehoba pa byo muba, kikale mwabatizwa nangwa ne.—Loma 14:11, 12.

16 Bakamonyi bavula mwaya ntanda yonse bamba’mba baubile bingi bulongo kubatizwa saka bakiji banyike. Kya kumwenako, akimonai byaubile Kamonyi wa myaka ya kusemwa 23 wa mu Kyalo kya ku kabeta ka ku bulenge bwa Europe. Uvuluka’mba byo abatizwe sa aji na myaka ya kusemwa 13, kyamutundaikile bingi kubula kukumpulwa na “bya lwiso lwa bwanyike.” (2 Timoti 2:22) Byo akijingatu mwanyike, wakebele bingi kwingila mwingilo wa kimye kyonse. Lelo jino, uji pa ofweshi wa musampi wa Bakamonyi ba kwa Yehoba. Bakyanyike bonse kubikakotu ne obewa basalapo kwingijila Yehoba bakapeshiwa bingi.

17. Mu ñanyi bintu mo twafwainwa kubanga kwesakana na ‘mwayila kyaswa muchima wa Nkambo’?

17 Kwipana ne Lubatizhilo yo ntendekelo ya bwikalo bwa kuba kyaswa muchima wa Yehoba mu byonse byo tuba. Pa kuba’mba twikele mwayila kwipana kwetu, kikebewa ‘kupulusha bimye.’ Twafwainwa kuba byepi kino? Twafwainwa kuba kino inge akya kimye kyo twaubilangamo bintu byabula kufwainwa ke twikingijishe kufunjilamo Baibolo, kutanwa kimye kyonse ku kupwila, ne kuyanga na kusapwila “mambo awama a Bufumu.” (Efisesa 5:15, 16; Mateo 24:14) Kwipana kwetu kwi Yehoba ne kukeba kwetu kwa kuba kyaswa muchima wanji kuketukwasha bingi mu bwikalo bwetu bonse, kubikakotu ne byo twingijisha kimye kyetu kya kukokoloka, pa kuja, ne kutoma, kabiji ne mutundu wa nyimbo yo tutelekako. Nga mambo ka ne kuba mwasalapo kukokoloka kwawama kukemuletelanga lusekelo kimye kyonse? Umvwe mwaipuzha Bakamonyi bakyanyike bavula bakonsha kwimubula’mba kuji makayo avula bingi awama o mwakonsha kukaya monka mwayila “kyaswa muchima wa Nkambo.”—Efisesa 5:17-19.

“Tuyenga Nenu”

18. Ñanyi bwipuzho bakyanyike bo bafwainwa kwiipuzha?

18 Kufumatu mu 1513 B.C.E. shoo kwiya kufika ne pa Pentekosta mu 33 C.E., Yehoba wajinga na jibumba ja bantu bakwatankana panopantanda bo asalulwile kuba’mba bamupopwelenga ne kwikala batumonyi banji. (Isaya 43:12) Bena Isalela bakyanyike nabo basemenwejile mu yewa mukoka. Kufumatu pa Pentekosta, Yehoba uji na “mukoka” mupya panopantanda, ko kuba’mba bena Isalela ba ku mupashi, ‘bantu bapatulwa na mambo a jizhina janji.’ (1 Petelo 2:9, 10; Byubilo 15:14; Ngalatiya 6:16) Mutumwa Paulo waambile’mba Kilishitu witokeshesha aye mwine “bantu bakwikala ke banji mwine, ba mukoyo mu kwingila mingilo yawama.” (Titusa 2:14) Anweba bakyanyike muji na lūsa lwa kwifuukwila anwe bene kwafwainwa kufuma bano bantu. Bañanyi lelo jino balenga “mukoka wa baoloka, boba bya bukishinka,” balondela mafunde a mu Baibolo, baikala Bakamonyi bakishinka ba Yehoba, kabiji basapwila Bufumu bwanji kuba’mba bo bonkatu bwaketekelamo bantu? (Isaya 26:2-4) Akimonai Machechi a mu Kilishitendomu ne bupopweshi bukwabo, mwesakanye byubilo byabo ku byaamba Baibolo pa byafwainwa kwikala bakalume bakine ba Lesa.

19. Bantu bavula mwaya ntanda bayuka’mba ka?

19 Bantu bavula mwaya ntanda yonse, kubikakotu ne bakyanyike, bayuka kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba bashalapo, nangwa’mba jibumba ja bashingwa ye “mukoka wa baoloka.” Bamba ku bano bena Isalela ba ku mupashi amba: “Tuyenga nenu, mambo twaumvwa’mba Lesa muji nanji.” (Zekaliya 8:23) Twaketekela, kabiji tubena kulomba amba anweba bakyanyike kine mufuukulepo kwikala mukachi ka bantu ba Lesa ne “kusala bumi” bwa myaka ne myaka mu ntanda ipya ya Yehoba.—Mpitulukilo ya mu mizhilo 30:15-20; 2 Petelo 3:11-13.

Kupitulukamo

• Bi ka byavwangwa mu kwibajimuna baana?

• Ñanyi mingilo yaitabilwa kwi Yehoba?

• Bakyanyike bonse bo bakomesha ku bansemi bepana baji na lūsa lwa kuba ka?

• Mambo ka lubatizhilo kyo lwafwainwa kubula kwilutwala palepa?

[Kipikichala pa peja 28]

Mutelekanga kwi bañanyi?

[Kipikichala pa peja 30]

Kwipana ne Lubatizhilo byakonsha kwimuzhikijila byepi?

[Kipikichala pa peja 31]

Ki ka kimulengela kubula kubatizwa?

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu