Yehoba Upana “Mupashi Wazhila Ku Bamulomba”
‘Umvwe anweba, byo muji babi, mwayuka kupana byawama ku baana benu, nanchi aye Shenu wa mwiulu kechi emukile kupana mupashi wazhila ku bamulomba nenyi?’—LUKA 11:13.
1. Kimye ka kikatakata kyo tukebewa kukwashiwa na mupashi wazhila?
‘LUNO lweseko kuba nelukonsha bunke bwami ne. Nakonshatu kuchinchika poso na bukwasho bwa mupashi wazhila!’ Nanchi mwakyambapo kala bino byambo bya kufuma mu muchima nyi? Bena Kilishitu bavula bebyambapo kala. Kampe bino byambo mwibyambile kimye kyo mwayukile amba mwakolwa kikola kyakatazha bingi. Nangwa kampe pa kimye kyo mwafwishishe mutemwe wenu wa mu masongola. Nangwa kimye kimo kyo mwapopomenwe na mambo a kutama kwa bwikalo bwenu. Kimye kyo mwapichilenga mu malwa, mwataine kuba’mba mwachinchikile mambo mupashi wazhila wa Yehoba wimulengejile kwikala na “bukata bwine bwa bulume.”—2 Kolinda 4:7-9; Masalamo 40:1, 2.
2. (a) Malwa ka apitamo bena Kilishitu bakine? (b) Ñanyi mepuzho o twaya twisambepo mu uno mutwe?
2 Bena Kilishitu bakine bapita mu malwa avula bingi ne kwibalengulula ku bapanopantanda babula kwakamwa Lesa. (1 Yoano 5:19) Kabiji bebalukuka ne kwi aye mwine Satana Diabola, aye ulwa na “bonka balama mikambizho ya Lesa, ne kukwachisha bukamonyi bwa Yesu.” (Lumwekesho 12:12, 17) O ene mambo o tukebela mupashi wa Lesa kwitukwasha. Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tutwajijile kutambula mupashi wazhila wa Lesa? Kabiji mambo ka o twakonshesha kusumininwa’mba Yehoba wipana kwitupa bulume bukebewa mu bimye bya meseko? Mikumbu ya ano mepuzho yakumbulwa mu bishimpi bya kwa Yesu bibiji.
Lombainga na Mukoyo
3, 4. Ñanyi kishimpi Yesu kyo ashimikizhe, kabiji wikilumbulwile byepi kutazha ku lulombelo?
3 Umo wa mu baana ba bwanga ba kwa Yesu waambile’mba: “Nkambo, tufunjishai kulomba.” (Luka 11:1) Pa kukumbula buno bwipuzho, Yesu washimikizhe bishimpi bibiji ku baana banji ba bwanga. Kitanshi kyaamba pa muntu watambwijile mwenyi ne kikwabo nakyo kyaamba pe shanji waumvwine ku mwananji. Twayai twisambe bino bishimpi kimo kimo.
4 Yesu waambile’mba: “Lelo nanchi ñanyi mukwenu uba kana uji na mulunda nanji waya ko aji pakachi ka bufuku, ne kumwambila’mba, Mulunda nami, mpaipo bashinkwa basatu; mambo mukwetu wafuma pa lwendo wafika kwami, nabula bya kumupa; kumvwa uji mukachi amba, kunkatazha ne: nashinkako kala, ne twana twami nji nato pa mwanya; kechi nakonsha kubuka ne kwimupa ne? Amiwa nemwambila namba, nangwa wakana kubuka ne kumupa, na mambo a bulunda, pakuba na mambo a kusakila mukoyo, ukabuka ne kumupa byonse byo asaka.” Kepo Yesu alumbulwile kino kishimpi mo kyatajile kutazha ku lulombelo, amba: “Ne amiwa ne mwambila anweba namba, Lombainga kikemupewa; sakainga, mukamona; kokaulainga, bakemushinkwilako. Mambo bonse balomba batambula; usaka naye umona; ukokaula naye bakamushinkwilako.”—Luka 11:5-10.
5. Akye kishimpi kyaamba pa muntu wasakile na mukoyo kitufunjishapo ka kimye kyo tubena kulomba?
5 Kino kishimpi kya yewa muntu wajinga na mukoyo kimwesha muchima ye twafwainwa kwikala nanji inge tubena kulomba. Apano Yesu waambile’mba awa muntu watambwile byo akebelenga na “mambo a kusakila mukoyo.” (Luka 11:8) Byambo bya kuba’mba “kusakila mukoyo” byanembwatu jimo mu Baibolo. Bino byambo byatuntululwa kufuma ku kyambo kya Kingiliki kilumbulula “kubula kumvwa bumvu.” Javula byambo bya kuba’mba kubula bumvu bimwesha kyubilo kyatama. Pano bino, kubula kumvwa bumvu nangwa’mba kusakila mukoyo bintu byawama ke kintu kyawama bingi. Byo byajinga yewa muntu wa mu kishimpi watambwijile mulunda nanji. Kechi waumvwine bumvu kusakila mukoyo kyo akebelenga ne. Yesu byo aingijisha yewa muntu watambwijile mwenyi kwikala kya kumwenako kwi atweba, netuwa twafwainwa kwikala ba mukoyo mu milombelo. Yehoba ukeba atweba ‘kulombanga; kusakishanga; ne kukokaulanga.’ Kabiji aye ‘ukapana mupashi wazhila ku bamulomba.’
6. Kisho kya kutambwila benyi bekimonanga byepi mu moba a kwa Yesu?
6 Yesu kechi wamweshatu byo twafwainwa kulomba na mukoyo ne, bino wamwesha ne ene mambo o twafwainwa kulombela. Pa kuba’mba tumvwishe bulongo mwatala kino kishimpi, twafwainwa kumona boba bantu bamutelekelenga Yesu byo aambilenga pa kishimpi kya muntu wasakile na mukoyo byo bamonanga kisho kya kutambwila benyi. Mashimikila avula a mu Binembelo amwesha kuba’mba mu kimye kya kala, kutambwila bulongo benyi kyajinga kisho kyanema bingi, kikatakata ku bakalume ba Lesa. (Ntendekelo 18:2-5; Bahebelu 13:2) Muntu wabulanga kutambwila benyi wamonwanga amba watama. (Luka 7:36-38, 44-46) Byo twayuka kino, pano twayai tumone jibiji mu kino kishimpi kya kwa Yesu.
7. Mambo ka muntu wa mu kishimpi kya kwa Yesu kyo abujile kumvwina bumvu kushinkulako mulunda nanji?
7 Muntu waambiwapo mu kishimpi watambwijile mwenyi pakachi ka bufuku. Uno muntu wakebeshe bingi kupa mwenyi wanji kajo, pano bino ‘wabujile bya kumupa.’ Kino kyanemene bingi kwi aye! Nangwatu pafwe nzovu byepi, wafwainwe kukeba shinkwa. Kepo akoseleko ne kuya ku mulunda nanji na kukamushinkulako kwa kubula kumvwapotu nangwa bumvu ne. Wamwambijile’mba: “Mulunda nami, mpaipo bashinkwa basatu.” Wasakile na mukoyo poso ne byo atambwile byo akebelenga. Wafwainwetu kutambwila mwenyi wanji bulongo kana paikala bashinkwa.
Kusakila Kintu na Mukoyo kyo Kikebewa
8. Ki ka kiketulengela kulomba mupashi wazhila na mukoyo?
8 Kino kishimpi kimwesha byepi ene mambo o twafwainwa kulombela na mukoyo? Awa muntu watwajijiletu na kulomba shinkwa mambo wayukile’mba kwikala na bano bashinkwa kyanemene bingi pa kufikizha mutembo wanji wa kutambwila benyi. (Isaya 58:5-7) Kwa kubula shinkwa inge kechi kyamwekele bulongo ne. Po pamotu, ne atweba byo twayuka kuba’mba mupashi wa Lesa ye witulengela kwingila bulongo mwingilo wetu atweba bena Kilishitu bakine, tubatu monka twalombela kwi Lesa amba etupeye. (Zekaliya 4:6) Kwa kubula uno mupashi, twakonsha kukankalwa. (Mateo 26:41) Nanchi mwamona kintu kyanema kyo twakonsha kufundamo mu kino kishimpi nyi? Umvwe twayuka kuba’mba mupashi wa Lesa kyo kintu kimo kyo tukeba bingi, tukatwajijila kulomba na mukoyo.
9, 10. (a) Lumbululai ene mambo o tukebewa kulomba na mukoyo mupashi wa Lesa. (b) Ñanyi bwipuzho bo twafwainwa kwishikisha, kabiji mambo ka?
9 Pa kuba’mba twingijishe luno lufunjisho ano moba mu bwikalo bwetu, fwanyikizhai’mba umo wa mu kisemi kyenu wakolwa pakachi ka bufuku. Nanchi mwakonsha kumushinkulako dokotala kuba’mba emukwashe nyi? Inge kikola kicheche kechi mwakonsha ne. Pano bino umvwe uji na kikola kya muchima, kuba mwaumvwa bumvu kuya na kumubusha dokotala ne. Mambo ka? Mambo mwafikilwa na malwa. Mwayuka kuba’mba kyanema bingi kukeba muntu wafwainwa kukwashañana bulongo. Umvwe mwabula kukeba bukwasho kyakonsha kulengela mulwazhi kufwa. Popamotu, netuwa bena Kilishitu ba kine, tufikilwa na bintu bikebewa bukwasho bwa bukiji bukiji. Mambo Satana upitañana nobe “bokwe wimba” mu kusaka kwituja. (1 Petelo 5:8) Pa kuba’mba tutwajijile kwikala bakosa ku mupashi, tukebewa bingi mupashi wa Lesa kwitukwasha. Mwakonsha kufuma malwa inge ne kulomba mupashi wa Lesa ne. Onkao mambo, tulomba na mukoyo mupashi wazhila wa Lesa. (Efisesa 3:14-16) Umvwe saka tuba bino, po po tukatwajijila kwikala na ngovu ikebewa kuba’mba ‘tukoselemo ne ku mpelo.’—Mateo 10:22; 24:13.
10 Onkao mambo kyanema bingi kutulumanangako pa kimye ne pa kimye ne kwishikisha atweba bene amba, ‘Abya kine, ndomba na mukoyo nyi?’ Vulukainga kuba’mba umvwe twayuka amba tukebewa bukwasho bwa mupashi wa Lesa, kiketulengela kumusakisha mu milombelo yetu.
Ki ka Kitulengela Kulomba na Luketekelo?
11. Yesu waingijishe byepi kishimpi kya shanji ne mwana kutazha ku lulombelo?
11 Kishimpi kya kwa Yesu kya yewa muntu wasakile na mukoyo kyalumbulula muchima uji na muntu wa lwitabilo ulomba. Kishimpi kikwabo kyalondelapo kyalumbulula muchima uji na yewa umvwa milombelo, aye Yehoba Lesa. Yesu washikishe’mba: “Ñanyi mukwenu uji na mwana, uba, kana mwananji wamulomba shinkwa, wamupa jibwe? nangwa walomba jisabi, wamupa mulolo? Nangwa walomba jike, wamupa kaminye?” Yesu walumbulwile mo kyatala’mba: ‘Kabiji umvwe anweba, byo muji babi, mwayuka kupana byawama ku baana benu, nanchi aye Shenu wa mwiulu kechi emukile kupana mupashi wazhila ku bamulomba nenyi?’—Luka 11:11-13.
12. Kishimpi kya shanji umvwa ku mwananji kilumbulula byepi Yehova byo epana mu kumvwa milombelo yetu yo tulomba?
12 Mu kino kya kumwenako kya shanji wayuka kupana byawama ku mwananji, Yesu waamba patoka Yehoba byo omvwa pa mambo a milombelo ya bonse bamulomba. (Luka 10:22) Patanshi monai bino bishimpi bibiji byo byapusana. Yehoba kechi uji pamo nobe yewa muntu wa mu kishimpi kitanshi wakankazhamine kukwasha mukwabo ne, aye uji pamo nobe nsemi ubula kukankazhama kumvwa ku mwananji. (Masalamo 50:15) Yesu watwajijila kulumbulula Yehoba byo amwesha muchima wa kwipana kwi atweba byo amwesakanya ku nsemi wa pano panshi. Waamba’mba umvwe nsemi wa pano panshi byo ‘aji mubi’ mambo a kuswana bundengamambo, wayuka kupana byawama ku mwananji, aye Shetu wa mwiulu witukila kupana mupashi wazhila ku bantu banji bamupopwela!—Yakoba 1:17.
13. Ki ka kyo twakonsha kuketekela umvwe twalomba kwi Yehoba?
13 Nanchi twakonsha kufunjilako ka? Twafwainwa kuketekela kuba’mba umvwe twalomba mupashi wazhila kwi Shetu wa mwiulu, aye witumvwa. (1 Yoano 5:14) Umvwe saka tubwezhabwezhapo kulomba, Yehoba kechi usakuketwambila’mba: “Kunkatazha ne; nashinkako kala” ne. (Luka 11:7) Kupusanako na bino, Yesu waambile’mba: “Lombainga kikemupewa; sakainga, mukamona; kokaulainga, bakemushinkwilako.” (Luka 11:9, 10) Ee kine, Yehoba ‘uketwitaba byo twita.’—Masalamo 20:9; 145:18.
14. (a) Ñanyi milanguluko yatama iji na bantu bamo bafikilwa na meseko? (b) Umvwe tubena kupita mu meseko, mambo ka o twakonshesha kulombela kwi Yehoba na luketekelo?
14 Kishimpi kya kwa Yesu kyaamba pa shanji utapo muchima kilumbulula kuba’mba buwame bwa Yehoba bwakila bobwa bumwesha nsemi wa pano panshi. Onkao mambo, umvwe twafikilwa na lukatazho kechi twafwainwa kulanguluka amba twamufichisha Lesa ku muchima, o ene mambo o tubena kupichila mu malwa ne. Ke mulwanyi wetu mukatampe, aye Satana ye ukeba’mba tulangulukenga mu jino jishinda. (Yoba 4:1, 7, 8; Yoano 8:44) Kafwapo po kyanembwa mu Binembelo kuba’mba twafwainwa kwikala na muchima wa kwilengulula ne. Yehoba kechi witweseka “na bubi ne.” (Yakoba 1:13) Kechi witupa bintu byakonsha kwitonauna nobe mulolo nangwa kaminye ne. Shetu wa mwiulu upana ‘byawama kwi abo bamulomba.’ (Mateo 7:11; Luka 11:13) Ee kine, umvwe twayuka buwame ne muchima wa Yehoba wa kukeba kwitukwasha, tukatwajijila na kulomba na luketekelo. Inge saka tuba byobyo, netuwa tukamba byonka byaambile nyimbi wa masalamo wanembele’mba: “Kine Lesa wañumvwa; wateleko muchima ku jiwi ja lulombelo lwami.”—Masalamo 10:17; 66:19.
Mupashi Wazhila byo Etukwasha
15. (a) Yesu walayile ka kutazha ku mupashi wazhila? (b) Ñanyi jishinda jimo mupashi wazhila mo etukwashisha?
15 Byo kwashajiletu pacheche kuba’mba Yesu afwe, wabwezhezhepo jibiji byambo byanji byo aambilepo ne mu bishimpi. Byo aambile pa mupashi wazhila, wabujile batumwa banji amba: “Nkalomba Batata, ne abo bakemupa nkwasho mukwabo, ye ukekala nenu myaka.” (Yoano 14:16) Yesu walayile kuba’mba nkwasho, nangwa’mba mupashi wazhila, ye ukekala na baana banji ba bwanga mu oa moba ne mu ano moba etu. Ki ka kimwesha kuba’mba netuwa ano moba tubena kukwashiwa na mupashi? Mupashi wazhila witukwasha kuchinchika meseko avula bingi. Mu ñanyi jishinda? Mutumwa Paulo naye wapichilepo mu meseko, walumbulula mu nkalata yo anembejile bena Kilishitu mu Kolinda byo akwashiwe na mupashi wa Lesa. Twayai twisambepo pacheche pa byo anembele.
16. Lukatazho lwetu lwakonsha kwesakana byepi na lwa kwa Paulo?
16 Patanshi, Paulo kwa kubula kupita mu mbaji waambijile balunda nanji ba mu lwitabilo kuba’mba wajinga na “mwiba mu mubiji,” nangwa’mba lukatazho. Kepo aambile’mba: “Nasashijile aye Nkambo [Yehoba] jisatu, namba kimfume.” (2 Kolinda 12:7, 8) Nangwa kya kuba Paulo wasashijile Lesa amba amufumye lukatazho, kechi lwapwile ne. Kampepo nenuwa muji na lukatazho luntutu lumo. Byonka byaubile Paulo, ne anweba kampe mwalombapo kala na mukoyo kabiji ne na luketekelo amba Yehoba emufumye mu lweseko. Nangwa kya kuba mwamusashijila Yehoba javula, bino lukatazho lwenu kechi lwapwa ne. Nanchi kino kibena kulumbulula kuba’mba Yehoba kechi waumvwine milombelo yenu ne, kabiji mupashi wanji kechi ubena kwimukwasha nenyi? Ine! (Masalamo 10:1, 17) Monai byambo byo anungilepo Paulo.
17. Yehoba wakumbwile byepi milombelo ya kwa Paulo?
17 Lesa wakumbwile milombelo ya kwa Paulo amba: “Bupe bwami bwakuwaina: mambo mu kunekena mo bulumbulukila bulume bwami.” Paulo waambile’mba: ‘Onkao mambo nketotela mu kunekena kwami na lusekelo lukatampe, namba bulume bwa Kilishitu [buji nobe tente, NW] bwikale pe amiwa.’ (2 Kolinda 12:9; Masalamo 147:5) Onkao mambo, Paulo bamuzhikijile kupichila mwi Kilishitu, luzhikijilo lwa bulume bwa Lesa bwaikele pe aye nobe tente. Ne lelo jino, Yehoba ukumbula milombelo yetu mu jishinda jimotu. Uzhikijila bakalume banji.
18. Mambo ka o tuchinchikila meseko?
18 Kya kine tente kuba walengela mvula kubula kunoka ne, nangwa kulengela mwela kubula kupupa ne, bino wituzhikijila ku bino bintu. Byonkabyo ne “bulume bwa Kilishitu” kechi bulekesha meseko nangwa makatazho kubula kwitufikila ne. Bino, bwituzhikijila ku mupashi ku byubilo byatama bya ino ntanda ne kwi Satana kalama wayo. (Lumwekesho 7:9, 15, 16) Onkao mambo, nangwa kya kuba mubena kupita mu lweseko lwabula ‘kwimufuma,’ mwakonsha kuyuka kuba’mba Yehoba wayuka kabiji ‘waumvwa kujila kwenu.’ (Isaya 30:19; 2 Kolinda 1:3, 4) Paulo wanembele’mba: “Lesa ye wa kishinka, kechi akemuleke’mba, mumone lweseko lwakila pa bulume bwenu ne: bino mu lweseko ukemumwena ne jishinda ja kupulukilamo, amba mumone mwa kwilukonshesha.”—1 Kolinda 10:13; Filipai 4:6, 7.
19. Ki ka kyo mwakebesha kuba, kabiji mambo ka?
19 Kya kine kuba’mba ano ‘moba apelako’ a ino ntanda ibula kwakamwa Lesa ayukanyikilwa ku “bimye byakatazha.” (2 Timoti 3:1) Nangwa byonkabyo, ano moba kuba alengela bakalume ba Lesa kukankalwa kuyuka mwakubila na bintu ne. Mambo ka? Mambo a bukwasho ne luzhikijilo lwa mupashi wazhila wa Lesa, Yehoba ye apa boba bamulomba na mukoyo ne na luketekelo. Onkao mambo, twayai tutwajijile na kulomba mupashi wazhila moba onsetu.—Masalamo 34:6; 1 Yoano 5:14, 15.
Musakukumbula’mba Ka?
• Ki ka kyo twafwainwa kuba pa kuba’mba tutambule mupashi wazhila wa Lesa?
• Mambo ka o twakonshesha kuketekela amba Yehoba ukumbula milombelo yetu yo tumulomba mupashi wazhila?
• Mupashi wazhila witukwasha byepi kuchinchika meseko?
[Kipikichala pa peja 13]
Ki ka kyo twakonsha kufunjilako ku kishimpi kya kwa Yesu kya yewa muntu wasakile na mukoyo?
[Kipikichala pa peja 15]
Nanchi mulomba na mukoyo mupashi wazhila wa Lesa nyi?
[Kipikichala pa peja 16]
Kishimpi kya shanji waumvwine ku mwananji kyakonsha kwitufunjishapo ka pe Yehoba?