Bintu Byanema Byo Twafwainwa Kuba Mu Bwikalo
“Bintu byonse bipema bimutote Yehoba.”—SALAMO 150:6.
1. Londololai mwanamulume umo byo afumpijilenga bintu byanema byo afwainwe kuba mu bwikalo?
MWANAMULUME umo wa jizhina ja Seung Jin wakomejile mu Korea uvuluka’mba: “Nafunjile mwingilo wa budokotala mambo nakebelenga kukwasha bantu bavula mu bwikalo bwami.a Kabiji nalangulukile namba mwingilo wa budokotala ne muzema wa mali o bebafolesha ukandengela kwikala wa lusekelo. Pano naishile kulefulwa byo nayukile’mba dokotala wakonshatu kukwashañana pacheche. Natendekele kufunda mwingilo wa bya kulengalenga, pano bino kechi natwajijile ne, mambo bintu byo nalenganga byaletangatu lusekelo kwi amiwa kwapwa. Byo natendekele mwingilo wa bufunjishi naishile kuyuka amba nakonshatu kufunjisha bishinka, pano kechi maana akonsha kwibatangijila ku lusekelo lwa kine kine ne.” Byonka bibena kuba bantu bavula, Seung Jin naye wakebelenga bintu byanema byo afwainwe kuba mu bwikalo.
2. (a) Kwikala na nkebelo ya kine mu bwikalo kulumbulula ka? (b) Twayuka byepi amba Mulenga wetu wajinga na nkebelo pa kwitubika panopantanda?
2 Pa kuba’mba twikale na nkebelo ya kine mu bwikalo kana twayuka kyo twaikelako, kwikala na kikonkwanyi kyalumbuluka mu bwikalo, ne kuyuka ene mambo o tubena kwingijila na ngovu. Nanchi bantu bakonsha kwikala na nkebelo ya uno mutundu nyi? Ee! Byo etupele maana a kupima bintu ne jiwi ja mu muchima, kilumbulula amba Mulenga wetu wajinga na nkebelo yanema pa kwitubika panopantanda. Onkao mambo, twakonsha kutana ne kufikizha bintu bya kine byo tukeba kuba umvwe ke twikale kwesakana na mwayila nkebelo ya Mulenga wetu.
3. Nkebelo ya Yehoba pa bantu yavwangamo ka?
3 Baibolo umwesha amba nkebelo ya Lesa pe atweba yavwangamo bintu byavula. Kya kumwenako, byo etulenga mu jishinda ja kukumya kyamwekeshatu patoka kuba’mba Lesa witutemwa bingi. (Salamo 40:5; 139:14) Onkao mambo, kwikela monka mwayila nkebelo ya Lesa kilumbulula’mba tutemwe bantu kwa kubula misalululo byonka bitutemwa Lesa. (1 Yoano 4:7-11) Kabiji kilumbulula kulondela mizhilo ya Lesa, itukwasha pa kuba amba twikele monka mwayila nkebelo yanji yawama.—Musapwishi 12:13; 1 Yoano 5:3.
4. (a) Pa kuba’mba tuyuke nkebelo ine ya bumi, ki ka kyo twafwainwa kuba? (b) Kintu ka kyanema kyafwainwa kuba muntu uji yense?
4 Kabiji Lesa wakebelenga’mba bantu bekalenga balusekelo ne kwikala mu mutende na bantu bakwabo ne bilengwa byonsetu. (Ntendekelo 1:26; 2:15) Pano twakonsha kuba byepi pa kuba’mba twikale balusekelo, bazhikijilwa, ne kwikala mutende? Byonka mwana byo eumvwa wa lusekelo ne kuzhikijilwa pa kuyuka amba uji mu kyenyi kya bansemi yanji, ne atweba twafwainwa kumvwañananga na Shetu wa mwiulu pa kuba’mba tuyuke nkebelo ya bumi bwine bwine. (Bahebelu 12:9) Lesa waswisha atweba kwikala balunda nanji byonka biji bulunda buji pakachi ka mwana ne shanji kupichila mu kwituswisha kufwenya kwipi ne aye ne kumvwa milombelo yetu. (Yakoba 4:8; 1 Yoano 5:14, 15) Umvwe ke ‘twende na Lesa’ mu lwitabilo ne kwikala balunda nanji, tuleta lusekelo ne lutakaiko pe Tata wetu wa mwiulu. (Ntendekelo 6:9; Byambo bya Mana 23:15, 16; Yakoba 2:23) Kino kyo kintu kyanema kyafwainwa kuba muntu uji yense. Nyimbi wa masalamo wanembele’mba: “Bintu byonse bipema bimutote Yehoba.”—Salamo 150:6.
Bintu ka byo Mwanemeka mu Bwikalo?
5. Mambo ka o kyabujila kufwainwa kutangizhako bintu bya ku mubiji?
5 Lubaji lumo lwa nkebelo ya Yehoba kwi atweba ke ya kuba’mba twafwainwa kwilama bulongo atweba bene ne bisemi byetu pamo. Kino kyavwangamo kunengezha bintu bya ku mubiji ne kukosesha bulunda na Lesa. Pano bino pa kuba bino, kikebewa kwesakanya, kuchina’mba bintu bya ku mubiji byakeya konauna bintu byanema bya ku mupashi. (Mateo 4:4; 6:33) Kya bulandatu ke kya kuba’mba, bantu bavula batatu muchima pa kwikala na bintu bya ku mubiji mu bwikalo bwabo. Pano bino, umvwe mwaeseka kwikushiwatu na bintu bya ku mubiji ke bumbulwamaana. Kupesapesa kwa banonshi kwaubiwe katatakatu papo mu Asia kumwesha amba, banonshi bavula “beumvwa babula kuzhikijilwa ne kukatazhiwa, nangwa kya kuba’mba bomvwa bulongo byo bayukanyikwa ne kwikala na bintu byawama biya na mambo a bunonshi bwabo.”—Musapwishi 5:11.
6. Lujimuno ka Yesu lo apaine ku bantu bafumpila bunonshi?
6 Yesu waambilepo pa “bujimbijimbi bwa bunonshi.” (Mako 4:19) Bunonshi buji byepi na bujimbijimbi? Bulengela muntu kumwekanyika nobe uji na lusekelo, bino saka abula. Mfumu wa maana Solomone waambile’mba: ‘Awa utemwa mali kechi ukatondwa na mali ne.’ (Musapwishi 5:10) Nanchi kyapela kwibikila bikonkwanyi bya kukeba bintu bya ku mubiji kabiji ne kwingijila Lesa na muchima yense nyi? Ine, kechi kyapela ne. Yesu walumbulwile amba: “Ka paji muntu ukonsha kwibengijila bankambo babiji ne: mambo ukashikwapo umo, ne kumutemwa mukwabo; nangwa ukalamata ku umo, ne mukwabo ukamusula. Kechi mukonshe kwingijila Lesa ne nsabo pamo ne.” Yesu kechi wakambizhe baana banji ba bwanga kufya nsabo yabo panopantanda ne, kana kufya “nsabo mwiulu,” ko kuba’mba, kulenga jizhina jawama na Lesa, mambo aye “wayukila jimo byo mwakajilwa, po mukyangye kumulomba.”—Mateo 6:8, 19-25.
7. Twakonsha byepi ‘kukwachisha ku bumi, bonkabwa bwa kine kine’?
7 Mutumwa Paulo byo anembejile nkalata mukwabo wa mwingilo aye Timoti, wapaine lujimuno pa mambo a bintu bya ku mubiji. Wabujile Timoti amba: ‘Wibakambizhe banonshi . . . amba, kechi baketekele bunonshi bwa kubulwa ne mwa kwibuketekejila ne, kana mwi Lesa, ye witupa byavujisha bya mu bintu byonse, amba basekele monka . . . , bekale bampanyi ba kukwashañana; ne kwitujila jimo kitendekesho kyawama kya myaka ikeya, namba bakwachishe ku bumi, bonkabwa bwa kine kine.’—1 Timoti 6:17-19.
“Bumi, Bonkabwa bwa Kine Kine” bo Ka?
8. (a) Mambo ka bantu bavula kyo bakebela bunonshi ne kutumbalala? (b) Ki ka kyo bakankalwa kuyuka bano bantu?
8 Bantu bavula umvwe baumvwa byambo bya kuba’mba “bumi, bonkabwa bwa kine kine” biya mu milanguluko ke kwitobwela byakabanda. Pepala umo wa byambo wa ku Asia waambile kuba’mba: “Aba batamba mafilimu nangwa TV batendeka kukumbwa bintu byo bamona, ne kutatula kulanguluka pa bintu byo bakonsha kwikala nabyo.” Bantu bavula batatu muchima na kukeba bintu bya bunonshi ne kukeba kutumbalala mu bwikalo bwabo. Bakyanyike bavula kechi boba bintu byakonsha kwibaletela lusekelo ne, kechi balama bulongo butuntulu bwabo bwa mubiji ne, basankilapo bisemi byabo kabiji kechi bata ne muchima ku bintu bya ku mupashi ne, na mambo a kufumpila bintu bya ku mubiji. Bantu bachechetu bo bayuka amba bipikichala byo batamba mu mafilimu ne pa ma TV bimweshatu patoka amba ke “mupashi wa panopantanda.” Bantu bavula mwaya ntanda, kechi balanguluka bino ne. Kino kibalengela kuba bintu byabula kufwainwa kutazha ku nkebelo ya Lesa pe atweba. (1 Kolinda 2:12; Efisesa 2:2) O ene mambo bantu bavula kyo babujila kwikela balusekelo lelo jino!—Byambo bya Mana 18:11; 23:4, 5.
9. Ñanyi bintu bantu byo bakankalwa kuba, kabiji mambo ka?
9 Kiji byepi ku boba bepana kukwasha bakwabo kwikala bulongo, kufumyapo nzala, bikola ne bubi? Bano bantu boba bingi kyawama mambo bakwasha bantu bavula. Nangwa kya kuba babena kwingila papelela ngovu yabo, bwikalo bwa panopantanda kechi bakebuwamisha ne. Mambo ka? Mambo kishinka ke kya kuba’mba, “byonse bya panopantanda biji mu bulume bwa kwa aye mubi,” Satana. Kechi ukeba amba bintu bikawame ne.—1 Yoano 5:19.
10. Kimye ka bantu bakishinka kyo bakeyowa “bumi, bonkabwa bwa kine kine”?
10 Kya bulanda bingi umvwe muntu ufwalo luketekelo lwa kuba’mba kukekala bumi bwawama kulutwe na lwendo. Paulo wanembele amba: “Umvwe twaketekela mwi Kilishitu mambo a buno bumi bonka, twibakila bantu bonse mu kushamwa.” Aba bantu balanguluka’mba buno bo bumi bonka bujiko bamba’mba: “Tuje ne kutoma, mambo kesha tukafwa.” (1 Kolinda 15:19, 32) Pano bino, kuji bintu bikobiwa kulutwe na lwendo, “monka mwayila mulaye wanji [Lesa], tutengela bya mwiulu bipya ne ntanda ipya, mo bwaikala bololoke.” (2 Petelo 3:13) Pa kyokya kimye, bena Kilishitu bakeyowa “bumi, bonkabwa bwa kine kine,” ko kuba’mba, “bumi bwa myaka” bwalumbuluka, kikale mwiulu nangwa mu bukalama bwawama bwa Bufumu bwa Lesa!—1 Timoti 6:12.
11. Mambo ka kutundaika Bufumu bwa Lesa kyo kwanemena?
11 Bufumu bwa Lesa bo bonkatu bukapwisha makatazho abena kupitamo bantu. Kuba kyaswa muchima wa kwa Lesa kupichila mu kutundaika Bufumu bwanji ye mwingilo wanema muntu uji yense ye afwainwa kwingilako. (Yoano 4:34) Byo tubena kwingila uno mwingilo, twiyowa bulunda bwawama na Shetu wa mwiulu. Kabiji tuji bingi na lusekelo pa kwingijila pamo na balongo ne banyenga yetu ba ku mupashi bavula bingi baji na bikonkwanyi byonka byo tujipo nabyo mu bwikalo.
Kupana Bitapisho Byafwainwa
12. Lumbululai mwapusena bwikalo bwa ino ntanda, ne “bumi, bonkabwa bwa kine kine.”
12 Baibolo waamba’mba, panopantanda “pakapita ne lwiso lwapo.” Kafwako bintu bya kwa Satana bikabulwa konaunwa panopantanda ne, “pakuba aye uba kyaswa muchima wa Lesa ukekala myaka ne myaka.” (1 Yoano 2:15-17) Bunonshi bwa kubula kuketekela, munema wa pa ka kimye kacheche, ne bya kisangajimbwe bya ino ntanda bikapwa. Pakuba “bumi, bonkabwa bwa kine kine,” ko kuba’mba, bumi bwa myaka ne myaka mu Bufumu bwa Lesa, bukekalako kikupu, kabiji bo bonka bo twafwainwa kwingijila, kikulutu tubena kupana bitapisho byafwainwa.
13. Bamulume ne mukazhi bapaine byepi bitapisho byafwainwa?
13 Akimonai biji ba Henry ne benakwabo ba Suzanne. Baji na luketekelo mu mulaye wa kwa Lesa wa kuba’mba, bonse basambila kukebesha Bufumu mu bwikalo bwabo Lesa ukebakwasha. (Mateo 6:33) O ene mambo, bonse bubiji bwabo kyo basajijilepo kwikalanga mu nzubo icheche kukila kwikalanga mu nzubo ikatampe yakonsheshe kwibalengela bonse babiji kwingilanga kuba’mba bapanenga mali avula. Kino kibalengela kwikalako na kimye kyabaya kya kuya mu mwingilo wa busapwishi ne kwingilako mingilo ikwabo itokesha Lesa pa muchima na baana babo babakazhi babiji. (Bahebelu 13:15, 16) Mulunda nabo umo wakankelwe kuyuka ene mambo kyo baubijile bino. Waambijile ba Suzanne amba: “Inge mukeba kwikala mu nzubo yawama, mwafwainwatu kusankilapo bintu bimo.” Nangwa byonkabyo, ba Henry ne benakwabo ba Suzanne bayukile’mba kutangizhako Yehoba “umwenamo byonse, byo aji na mulaye wa bumi buno, ne wa abwa bukeya.” (1 Timoti 4:8; Titusa 2:12) Baana babo babakazhi bakomene ne kwikala basapwishi ba kimye kyonse. Kino kisemi, kyataine kuba’mba kafwako bintu byanema byo bashajilepo ne. Bamwenejilemo bingi kupichila mu kwibikila kikonkwanyi kya kukeba “bumi, bonkabwa bwa kine kine.”—Filipai 3:8; 1 Timoti 6:6-8.
“Bengijisha bya Panopantanda Babule Kukizhamo”
14. Bya bulanda ka byakonsha kufumamo umvwe twavulamako ku nkebelo yetu ya kine?
14 Twakonsha kwikala mu kizumba, umvwe twavulamako nkebelo yetu yanema ne kukwata na jizelele ku “bumi, bonkabwa bwa kine kine.” Twibika mu kizumba “ku bya kutabataba ne ku bya bunonshi ne ku bya lusekelo bya buno bumi.” (Luka 8:14) Kubula kwilama bulongo ku bya kusakasaka “ne na bya kutabataba bya buno bumi” kwakonsha kulengela muntu kwivwanga mu bintu bya ino ntanda. (Luka 21:34) Kya bulandatu ke kya kuba’mba, bamo bakwachiwa mu kakose kabakumbanemo ka kukeba kwikala na mali avula, kabiji ‘ebasendula kufuma ku lwitabilo, kabiji beasa bene na bya bulanda byavula,’ ne kusankilapo bulunda bwabo bwanema na Yehoba. Kya kine, kubula “kukwachisha ku bumi bwa myaka” mufuma bintu byatama bingi.—1 Timoti 6:9, 10, 12; Byambo bya Mana 28:20.
15. Nga kisemi kimo kyamwenejilemo byepi mu kubula ‘kukizhamo kwingijisha bya ino ntanda’?
15 Paulo wajimwine “aba bengijisha bya panopantanda [kuba’mba] babule kukizhamo kwibingijisha.” (1 Kolinda 7:31, NW) Ba Keith ne ba Bonnie baumvwijile luno lujimuno. Ba Keith balondolwele’mba: “Naishile kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba kimye kyo napwishishenga sukulu wa bya meno. Nafwainwe kusalapo. Nakonsheshe kwingijila pa balwazhi bavula ne kwikala na mali avula, pano bino kino kyaletanga lukatazho ku mwingilo wetu wa ku mupashi. Nasajilepo kwingijilanga pa balwazhi bacheche pa kuba’mba ngikalengako na kimye kya kukosesha kisemi kyami ku mupashi ne kwibatemwa, kino kyaishile kuvwangako ne baana babakazhi batanu. Nangwa kya kuba kechi twajinga na mali avula ne, twafunjile bya kwiengijisha bulongo, kabiji kimye kyonse twaikalanga na bintu bikebewa pa nzubo. Kisemi kyakwatankene bingi ne kwikala kya lusekelo. Mukuya kwa moba, kisemi kyonse kyaishile kutendeka mwingilo wa kimye kyonse. Lelo jino baana betu babakazhi basongolwa bingi bulongo, basatu baji na baana ba kyabo kyabo. Kabiji ne bisemi byabo byaikala bya lusekelo mambo batwajijila kutangizhako nkebelo ya Yehoba.”
Tangizhaingako Bikeba Lesa mu Bwikalo Bwenu
16, 17. Ñanyi bya kumwenako bya bantu bajinga na bya bupe baambiwapo mu Baibolo, kabiji bavulukilwa ku ka?
16 Baibolo waamba pa bya kumwenako bya boba baubilenga bintu bikeba Lesa ne babujilenga kwibyuba. Lufunjisho lo tufunjilako ku bino bya kumwenako lwingila ku bantu bonse. (Loma 15:4; 1 Kolinda 10:6, 11) Nimalode washimikile mizhi ikatampe, pano bino kechi yo yajinga nkebelo ya Yehoba ne. (Ntendekelo 10:8, 9) Nangwa byonkabyo, bantu bakwabo bajinga bakumwenako bawama. Kya kumwenako, Mosesa kechi wanemekele kutelwanga amba mwina Ijipita wa maana mu bwikalo bwanji ne. Wanemekeletu mingilo ya ku mupashi, mambo ‘yakijile mu kuwama bunonshi bwa Ijipita.’ (Bahebelu 11:26) Luka wajinga dokotala kabiji wafwainwa ye wabukile Paulo ne bantu bakwabo ku bikola. Bino Luka waingijile kyabaya bingi byo ajinga musapwishi kabiji ne nembi wa Baibolo. Paulo naye kechi wayukanyikwa’mba muntu wayukile bya Mizhilo ne, wayukanyikwa amba wajinga mishonale, ‘mutumwa wa Bangetila.’—Loma 11:13.
17 Davida kechi wayukanyikwa amba wajinga mukulumpe wa bashilikale, nyimbi nangwa amba wanembanga nyimbo ne, bino amba ke “muntu mukwabo waya monka mwayila muchima wanji [Lesa] mwine.” (1 Samwela 13:14) Danyela kechi twa muyukila mu kuba’mba wajinga kineme mu kafulumende wa Babilona ne, bino twamuyukila mu kuba’mba wajinga wa kishinka kwi Yehoba mu mwingilo wanji wa bungauzhi; Eshita kechi twa muyukila mu kuba’mba wajinga muka mfumu wa ku Pelisha ne, bino twamuyukila mu kuba’mba wajinga wa kumwenako wachinchikile ne kukosa mu lwitabilo; Petelo, Andeleo, Yakoba, ne Yoano kechi bayukanyikilwa mu kuba’mba bakwatanga masabi ne, bino bayukanyikilwa mu kuba’mba bajinga batumwa ba kwa Yesu. Kya kumwenako kyakilamo kunema ke kya kwa Yesu mwine byo tumuvuluka, kechi amba ‘sendwe, nangwa’mba kalipentala’ ne, bino amba “Kilishitu.” (Mako 6:3; Mateo 16:16) Abano bantu bonse bayukile amba bya bupe byo bajinga nabyo kikale mingilo, bunonshi, nangwa bifulo, bayukile amba bumi bwabo kechi bwashakamijile pa mingilo ya ku mubiji ne, bino bwashakamijile pa kwingijila Lesa. Bayukile kuba amba kintu kyanema kyo bafwainwe kuba kabiji kileta mfweto ke kwikala muntu wakamwa Lesa.
18. Nga mwina Kilishitu wakyanyike umo waingijishe byepi bwikalo bwanji, kabiji ki ka kyo aishile kuyuka?
18 Seung Jin waji kwambiwapo kuntatwilotu naye waishile kuyuka kino kishinka. Walondolwele amba “Mu kifulo kya kwingijisha ngovu yami yonse mu kufunda mwingilo wa budokotala, bya kulengelenga, nangwa mu mwingilo wa bufunjishi, nasajilepo kwingijisha bumi bwami kwesakana na byo nepaine mu kwingijila Lesa. Lelo jino mbena kwingijila kuji kukajilwa kukatampe kwa bafunjishi ba Baibolo, pa kuba’mba nkwashe bantu kuya mu jishinda jiya ku bumi bwa myaka ne myaka. Nalangulukanga namba mu mwingilo wa kimye kyonse kafwamo makatazho ne. Lelo jino bwikalo bwami bwakatazha kukila byo bwajinga kala, byo mbena kweseka na ngovu kwalula byubilo byami pa kuba’mba mfunjishe bantu baji na bisho byapusana pusana. Pano nayuka namba umvwe ke twingile nkebelo ya Yehoba, tukekala bwikalo bwalumbuluka.”
19. Twakonsha kuyuka byepi nkebelo ine ya bumi?
19 Atweba bena Kilishitu, twapewa jishuko ja kuyuka maana apana bumi ne luketekelo lwa kuba’mba kukekala lupulukilo. (Yoano 17:3) Onkao mambo, twayai tubule ‘kutambula bupe bwa Lesa ke bwatu.’ (2 Kolinda 6:1) Pano bino, twayai twingijishe moba etu ne myaka yetu mu kutakaika Yehoba. Twayai tusampanye maana aleta lusekelo lelo jino ne kutangijila ku bumi bwa myaka ne myaka. Umvwe twauba bino, po po tukayuka bukine buji mu byambo byaambile Yesu bya kuba’mba: “Lusekelo lo bamona aba bapana lwakila lo bamona aba batambula.” (Byubilo 20:35) Kabiji po po tukayuka ne nkebelo ine ya bumi.
[Tubyambo twa mushi]
a Mazhina amo beapimpula.
Mwakonsha Kulumbulula Nyi?
• Ñanyi kintu kyanema kyo twafwainwa kuba mu bwikalo?
• Mambo ka bwikalo bwa kutatu muchima ku bintu bya ku mubiji kyo bwaikela bumbulwamaana?
• Nanchi “bumi, bonkabwa bwa kine kine” bwalaya Lesa bo bu ka?
• Twakonsha kwingijisha byepi bumi bwetu kwesakana na mwayila nkebelo ya Lesa?
[Bipikichala pa peja 20]
Bena Kilishitu bafwainwa kupana bitapisho byalumbuluka