Anweba Bakyanyike, Vulukainga Mulenga Wenu

“Sa uvuluka Mulenga wobe mu moba a bwanyike bobe.”—SAPWI. 12:1.

1. Yehoba umwesha byepi amba waketekela bakyanyike bamupopwela?

YEHOBA wanemeka bingi bakyanyike ba bwina Kilishitu baji nobe kime. Ee, waambijile jimo amba mu juba ja “bulume” bwa Mwananji, bansongwalume ne bansongwakazhi “bakelambula saka baswa abo bene” mu mwingilo wa Kilishitu. (Sala. 110:3) Buno bungauzhi bubena kufikizhiwa mu ano moba etu kimye bantu bavula kyo babula kupopwela Lesa, betatu muchima bene, kutemwa mali ne kubula lukokelo. Bino Yehoba wayuka’mba bakyanyike bamupopwela bekala bawama. Kine Yehoba wimuketekela bingi anweba balongo ne banyenga bakyanyike!

2. Kuvulukanga Yehoba kwavwangamo ka?

² Akilangulukai pa lusekelo luji na Lesa byo amona bakyanyike saka bamuvuluka aye Mulenga wabo. (Sapwi. 12:1) Kuvulukanga Yehoba kechi kulangulukangatu pe aye kwapwa ne. Kilumbulula kuba kyaswa muchima wanji, kuswisha mizhilo ne mafunde anji saka etutangijila mu bwikalo bwetu bwa pa juba ne juba. Kabiji kilumbulula kuketekela mwi Yehoba, mambo twayuka’mba wituta bingi muchima. (Sala. 37:3; Isa. 48:17, 18) Nanchi bino byo byo mwiumvwa pe Mulenga wenu nyi?

‘Ketekelai mwi Yehoba na Muchima Wenu Yense’

3, 4. Yesu waketekejile byepi mwi Yehoba, kabiji mambo ka o kyanemena kuketekela mwi Yehoba lelo jino?

³ Yesu Kilishitu ye wa kumwenako wawama waketekejile mwi Lesa. Waikejile monka mwaambila byambo biji pa Byambo bya Mana 3:5, 6 amba: “Ketekela mwi Yehoba na muchima wobe yense, ne kuta muchima ku milangwe yobe obe mwine ne. Umuvulukenga konse konse ko uya ne aye ukakolwela mashinda obe.” Panyumatu ya lubatizhilo lwanji, Yesu bamusolomokele kwi Satana, ne kumweseka amba atambule bufumu ne lukumo lonse lwa panopantanda. (Luka 4:3-13) Yesu kechi waongwelwe ne. Wayukile’mba, “mfweto ya kwipelula ne ya kwakamwa Yehoba bo bunonshi ne buneme ne bumi.”—Mana. 22:4.

⁴ Mu ntanda lelo jino mwakumbana bingi lunkumbwa ne lwiso. Onkao mambo twafwainwa kulonda kya kumwenako kya kwa Yesu. Kabiji vulukainga ne kuba’mba Satana wakebesha kongola bakalume ba Yehoba kuba’mba ebafumye mu jishinda jakatazha kuyamo jaya ku bumi bwa myaka. Ukeba bantu bonse kuya mu jishinda jikatampe jiya ku lonaiko. Kange muleke emujimbaike ne! Mu kifulo kya byobyo, monai kuba’mba mubena kuvuluka Mulenga wenu. Ketekelai mwi aye ne kukwachisha ku “bumi, bonkabwa bwa kine kine,” bukafika katatakatu.—1 Timo. 6:19.

Anweba Bakyanyike, Ikalai na Maana!

5. Mumvwa byepi pa mambo a ino ntanda byo ikekala kulutwe na lwendo?

⁵ Bakyanyike bavuluka Mulenga wabo bekala na maana kukila bakwabo bakyanyike bo baesakana nabo myaka, pano babula kuvuluka Mulenga. (Tangai Salamo 119:99, 100.) Byo baji na ndangulukilo ya Lesa, bayukishatu kuba’mba ino ntanda katatakatu ikapichijile. Anweba bakyanyike mubena kwimwena bantu lelo jino byo baji na moyo ne bijikila pa mambo a kimye kya kulutwe. Umvwe mukifunda sukulu, kampe mwakifundapo kala pa ntanda byo yatamishiwa, kukaba kwa mwela, kutemauna bichi, ne makatazhotu akwabo. Bantu baji bingi na bijikila pa mambo a bino bintu, bino Bakamonyi ba kwa Yehoba bo bonkatu bayuka amba abino bintu lo lubaji lwa kiyukilo kibena kumwesha’mba mpelo ya ino ntanda ya kwa Satana ijitu pepi.—Lum. 11:18.

6. Bakyanyike bamo bajimbaikwa byepi?

⁶ Kya bulandatu ke kya kuba’mba, bakalume bamo ba Lesa bakyanyike baleka kwikala balaba ne kulubamo kuba’mba katatakatu ino ntanda ikonaunwe. (2 Pe. 3:3, 4) Bakwabo nabo bongolwa ne kulenga mambo akatampe kupichila mu kwendañana na babi ne kutamba bipikichala bya bantu baji mulekese. (Mana. 13:20) Byo kyakonsha kuletapo bulanda umvwe muntu wabula kwikala na bibusa bya Lesa mpelo byo ijitu pepi kufika! Mu kifulo kya bino, fundai ku kyamwekejile bena Isalela mu 1473 B.C.E. byo batebelejile mu Musanza wa Moabu kwipitu na Ntanda ya Mulaye. Ki ka kyamwekele byo bajinga mu yoya mpunzha?

Byo Bafikile Kwipi, Bakankelwe Kutwela mu Ntanda ya Mulaye

7, 8. (a) Ñanyi kitewa Satana kyo aingijishe mu Musanza wa Moabu? (b) Kitewa ka Satana kyo abena kwingijisha lelo jino?

⁷ Kimye kya kala, Satana wakebeshe bingi kulengela bena Isalela kubula kutwela mu ntanda yabo ya mulaye. Byo akankelwe kwibafinga kupichila mwi Balamu, Satana waingijishepo jishinda jikwabo ja bujimuku. Wakebele kwibalengela kubula kwitabilwa kwi Yehoba. Aba banabakazhi bena Moabu bo bo aingijishe kwibongola, kabiji ne kya kine Diabola wibongweleko pacheche. Bantu batendekele kwilaala na banabakazhi bena Moabu ne kutendeka kupopwela Baela wa ku Peola! Nangwa kya kuba Ntanda yabo ya Mulaye yajingatu kwipi, bena Isalela nobe 24,000 bafwile. Ano byo ajingapo malwa!—Bala. 25:1-3, 9.

⁸ Lelo jino, tubena kunangijila ku ntanda ya mulaye yawama bingi, ko kuba’mba ntanda ipya. Ne luno Satana ubena kwingijisha bulalelale konawinamo bantu ba Lesa. Byubilo byawama byaleka kubiwa mu ntanda kya kuba’mba bulalelale bebumonatu nobe bwawama ne kwilaala kwa banabalume nangwa banabakazhi bonka bonka bekumonatu nobe muntu mwine ye wakonsha kwifuukwila. Nyenga umo wa bwina Kilishitu waambile’mba: “Ku nzubo yetu ne ku Nzubo ya Bufumu baana bami ko konkatu ko bafunda amba kwilaala kwa banabalume nangwa banabakazhi bonka bonka ne kwilaala kwa kubula kwisongola mu jifunde kwatama ku meso a Lesa.”

9. Ki ka kyakonsha kubiwa ku muntu ‘umvwe ukiji mwanyike,’ kabiji bakyanyike bakonsha kushinda byepi kino?

⁹ Bakyanyike bavuluka Mulenga wabo bayuka’mba kwilaala ke bupe bwanema bwavwangamo bumi ne kusema baana. Onkao mambo, bayuka’mba kwilaala kwafwainwatu kubiwa monka mwakambizhizha Lesa, ko kuba’mba monka mu masongola. (Hebe. 13:4) Nangwa byonkabyo, ‘umvwe ukiji mwanyike,’ kimye kya kuba nzala ya kumaulu yakilamo kubaya kya kuba yamulengela ne kubula kulanguluka bulongo, kyakonsha kushupa bingi kwilama bulongo. (1 Ko. 7:36) Mwakonsha kuba byepi inge mwaikala na milanguluko ibi? Lombai na mukoyo kwi Yehoba kuba’mba emukwashe kuta muchima pa bintu byawama. Yehoba kimye kyonse umvwa ku boba bepana na muchima yense kwi aye. (Tangai Luka 11:9-13.) Umvwe ke mwisambe misambo ikoseshañana yakonsha kwimulengela kwikala na milanguluko yawama.

Fuukulai Bulongo bya Kuba!

10. Ndangulukilo ka yatama yo tubula kukeba kwikala nayo, kabiji ñanyi mepuzho o twakonsha kwishikisha?

¹⁰ Kishinka kimo kilengela bakyanyike mu ino ntanda kubula kwilama ne kukeba bintu bya ino ntanda ke kya kuba’mba kechi bayuka lutangijilo lwa Lesa ne luketekelo lwa kimye kya kulutwe ne. (Mana. 29:18) Baji byonka byajinga bena Isalela bajingako mu moba a kwa Isaya balekele kupopwela Lesa ne kutatu muchima ku “kusekela ne kusangalala, . . . ne kuja nyama ne kutoma binyu.” (Isa. 22:13) Mu kifulo kya kukumbwa boba bantu, nga mambo ka a kubujila kulangulukilanga pa luketekelo lwawama lo apana Yehoba ku bantu banji bakishinka? Umvwe wi kalume wakyanyike wa Lesa, abya waketekela kwikala mu ntanda ipya nyi? Abya weseka na ngovu ‘kwikala watekanya . . . kasa utengela alwa luketekelo lwa lusekelo’ lo apana Yehoba nyi? (Titu. 2:12, 13) Mikumbu yo usakukumbula isa kukulengela kulanguluka pa bikonkwanyi byo wibikila obe mwine.

11. Mambo ka bena Kilishitu bakyanyike bakiji ku sukulu kyo bafwainwa kuteshapo muchima kufunda?

¹¹ Ino ntanda ikeba bakyanyike kuta muchima na kufikizha bikonkwanyi bya ku mubiji. Anweba bavula mukifunda sukulu mwafwainwa kutapo muchima kuba’mba mukafunde bulongo. Mwafwainwa kuvuluka amba nkebelo ine kechi ke ya kukebatu kuba’mba mukatwele nkito yawama ne, bino ne kwingila bulongo mu kipwilo ne kwikala na mukoyo wa kutaya mbila ya Bufumu. Pa kuba’mba mufikizhe kino kikonkwanyi, mwafwainwa kumvwañananga, kulangulukanga, ne kwisambanga bulongo na bantu. Nangwa byonkabyo, bakyanyike bafunda Baibolo ne kwibikako kwingijisha mafunde ajimo mu bwikalo bwabo bafunda bingi bulongo ne kwiajila kitendekesho kya bwikalo bwawama bwa myaka ne myaka.—Tangai Salamo 1:1-3.a

12. Bisemi bya bwina Kilishitu byafwainwa kulondela kya kumwenako ka?

¹² Mu Isalela, bansemi batangapo bingi muchima kufunjisha baana babo. Bebafunjishanga mbaji yonse ya bwikalo, kikatakata bintu bya ku mupashi. (Mpitu. 6:6, 7) Onkao mambo, aba bena Isalela bakyanyike baumvwinanga byaambanga bansemi yabo ne bakikulumpe bakwabo baakamwanga Lesa baikalanga na maana ne milangwe, ne na maana a kupima bintu. Abino ke byubilo bikala na muntu inge wafunda pe Lesa ne kulondela mikambizho yanji. (Mana. 1:2-4; 2:1-5, 11-15) Ne bisemi bya bwina Kilishitu lelo jino byafwainwa kuta muchima ku sukulu.

Umvwinainga Boba Bemutemwa

13. Ñanyi bukwasho butambwila bakyanyike bamo, kabiji mambo ka o bafwainwa kujimukila?

¹³ Bakyanyike batambwila bukwasho ku bantu bapusana pusana, kubikakotu ne boba bakwashañana mu masukulu bya kwikala bwikalo bwawama mu ino ntanda. Monai kuba’mba mwalomba kwi Lesa kuba’mba emukwashe kuyuka mwa kubila na bino bintu byo bemubula ku bantu kupichila mu kufunda Mambo a Lesa ne kajo kanengezha kalume wa kishinka ne wa maana. Kupichila mu lufunjisho lwenu lwa Baibolo, mwayuka’mba bakyanyike ne boba bapela kujimbaikwa bo bo anankama Satana. Kya kumwenako, mu bujimi bwa Edena, Evwa awo wapelele kujimbaikwa waumvwijile Satana wabujiletu nangwa kumutemwa ne. Byo akonsheshepo kwikala bulongo umvwe waji waumvwijile Yehoba wamutemenwe mu mashinda avula!—Nte. 3:1-6.

14. Mambo ka o twafwainwa kumvwinanga Yehoba ne bansemi baji mu lwitabilo?

¹⁴ Ne anweba Mulenga wenu wimutemwa bingi kufuma panshi ya muchima wanji. Ukeba anweba kwikala balusekelo myaka ne myaka, kechi kino kyonka kimyetu ne! Onkao mambo, byonka biji kifyele kimwesha nsemi wa butemwe, ne Yehoba wimwambila anweba ne bonse bamupopwela amba: “Jishinda jino jo mwafwainwa kuyamo.” (Isa. 30:21) Umvwe muji na bansemi baji mu lwitabilo batemwa Yehoba kya kine, ko kuba’mba mwashukwa bingi. Umvwinai na mushingi lujimuno lwabo kimye kyo mubena kufuukula bya kuba. (Mana. 1:8, 9) Bakeba anweba kwikala na bumi, mambo bwanema kukila bunonshi nangwa kutumbalala mu ino ntanda.—Mat. 16:26.

15, 16. (a) Ñanyi luketekelo lo twakonsha kwikala nalo mwi Yehoba? (b) Lufunjisho ka lwanema lo twakonsha kufunjila ku bwikalo bwa kwa Baluka?

¹⁵ Aba bavuluka Mulenga wabo bapezhako bwikalo bwabo, saka basumininwa amba Yehoba “kechi” ukebasha “nangwa” kachechetu ne. (Tangai Bahebelu 13:5.) Ino ndangulukilo byo yapusana na ya ino ntanda, twafwainwa kujimuka kuchina mupashi wa ino ntanda waketuluwika. (Efi. 2:2) Akimonai kya kumwenako kya munembeshi wa kwa Yelemiya aye Baluka, waikalangako mu moba apeleleko mu Yelusalema kwiya kufika mu kimye kya konaunwa kwa uno muzhi mu 607 B.C.E.

¹⁶ Kyamweka Baluka wakebelenga kwikala bwikalo bwawama bwa ku mubiji. Yehoba wamwene kino kabiji wamujimwineko mu butemwe kuba’mba aleke kwikebela mwine “bintu bikatampe.” Baluka wipelwile ne kwikala na maana, mambo waumvwijile Yehoba ne kupuluka lonaiko lwa Yelusalema. (Yele. 45:2-5) Pano bantu bajingako mu moba a kwa Baluka byo bekebejilenga bene “bintu bikatampe” bya ku mubiji, ne kubula kuta muchima kwi Yehoba, bintu byabo byonse byaishile konaika byo bebalukukile ku bena Kalodeya (bena Babilona). Kabiji bavula bafwile. (2 Moba. 36:15-18) Bwikalo bwa kwa Baluka bwitufunjisha kuba’mba bulunda bwawama na Lesa bwanema kukila bunonshi nangwa kutumbalala mu ino ntanda.

Londelainga bya Kumwenako Byawama

17. Mambo ka Yesu, Paulo, ne Timoti kyo baikela bakumwenako bawama ku bakalume ba Yehoba lelo jino?

¹⁷ Mambo a Lesa etukwasha kwenda mu jishinda jaya ku bumi kupichila mu kwitupa bya kumwenako byawama bingi kulondela. Kya kumwenako, Yesu wajinga na mashuko avula bingi, pano watele muchima pa kusapwila “mambo awama a bufumu” akonsheshe kukwasha bantu myaka ne myaka. (Luka 4:43) Pa kuba’mba amupe Yehoba byawamisha, mutumwa Paulo walekele nkito ya ku mubiji yawama ne kwingijisha kimye ne bulume bwanji kusapwila mambo awama. Timoti awo wajinga ‘mwana wa kine mu lwitabilo’ walondejilenga kya kumwenako kya kwa Paulo. (1 Timo. 1:2) Abya Yesu, Paulo, ne Timoti bajilemo mpwa kubula mu bwikalo bwabo nyi? Ine kwalepeshatu! Paulo watelele bintu bya ino ntanda amba “binchatu” umvwe byaesakanyiwa ku jishuko ja kwingijila Lesa.—Fili. 3:8-11.

18. Ñanyi lupimpu lukatampe lwaubile mulongo umo wakyanyike, kabiji mambo ka kyo abujila kumvwina kutama?

¹⁸ Bena Kilishitu bavula bakyanyike lelo jino balonda lwitabilo lwa kwa Yesu, Paulo, ne Timoti. Kya kumwenako, mulongo umo wakyanyike waingilanga nkito ya kutakotu jisaka pa kufola mali wanembele’mba: “Byo ndondela mafunde a mu Baibolo, bampele kifulo kikatampe pa nkito katatakatu papo. Pano nangwa kya kuba mali avujilenga, namwene kuba’mba mbena kujatu mwela. Byo namonañene na bakulumpe ba pa kampanyi, nebambijile namba mbena kukeba kwingila mwingilo wa kimye kyonse wa busapwishi, bino abo bafikenejiletu kunungilapo mali akwabo amba kampe nsakutwajijila kwingila nkito. Bino nakebeshe bingi kuleka nkito. Bantu bavula kechi baumvwine ene mambo o nalekejile kwingila yoya nkito yawama ne kutendeka mwingilo wa kimye kyonse ne. Mukumbu wami ke wa kuba’mba mbena kukeba kwikela mwayila kwipana kwami kwi Lesa. Bwikalo bwami byo bwata muchima pa kwingijila Lesa, nji bingi na lusekelo ne kutondwa kukila lusekelo lo nakonsha kwikala nalo na mambo a kwikala na mali ne kutumbalala.

19. Bakyanyike bavula batundaikwa kufuukulapo kuba bintu ka byawama?

¹⁹ Mwaya ntanda yonse bakyanyike bavula nabo bafuukulapo kuba bintu byawama bingi. Onkao mambo, anweba bakyanyike, umvwe kemulanguluke pa byo mukeba kuba kulutwe na lwendo, vulukainga juba ja Yehoba. (2 Pe. 3:11, 12) Kange mukumbwenga boba babena kwikala bulongo mu ino ntanda ne. Mu kifulo kya byobyo, umvwinainga boba bemutemwa kya kine. Kwibikila “nsabo mwiulu” kyo kintu kyakilamo kunema kyo mwafwainwa kuba kabiji mo monkatu muji mfweto ya myaka ne myaka. (Mat. 6:19, 20; Tangai 1 Yoano 2:15-17.) Ee, vulukainga Mulenga wenu. Umvwe ke mumuvuluke, Yehoba ukemufweta.

[Tubyambo twa mushi]

Mwakonsha Kuvuluka Nyi?

• Tumwesha byepi amba twaketekela mwi Lesa?

• Lufunjisho ka lwakilamo kuwama?

• Twakonsha kufunjilako ka kwi Baluka?

• Bañanyi bajinga na byubilo byawama bo twafwainwa kumwenangako?

[Bipikichala pa peja 13]

Yehoba ufunjishañana bingi bulongo

[Kipikichala pa peja 15]

Baluka waumvwijile Yehoba ne kupuluka lonaiko lwa Yelusalema. Mwakonsha kufunjilako ka ku kino kya kumwenako?