Nowa ne Muyulo Kechi Kishimitu ne, Kine
NANCHI mutonga kwikala mu ntanda ipya, bantu mo bakekala mutende, mukabula nkondo, malwañano ne lumanamo nyi? Umvwe ibyo, mwakonsha kutundaikwa na jishimikila ja kala kampe jo mwayukila jimo. Jino ke jishimikila ja Nowa, wajinga muntu wawama wafiikile bwato moapulukijile aye pamo ne kisemi kyanji kimye kya muyulo wa ntanda yonse waonawine bantu babi.
Kujitu mashimikila acheche ayukanyikwa ku bantu bavula. Jishimikila jaamba pa byamwekejile Nowa jitanwa mu Baibolo mu buku wa Ntendekelo, kitango 6 kufika ku 9 kabiji jashimikizhiwa ne mu buku wa Koran ne mu bishimitu byavula bishimikizha bantu mwaya ntanda. Nanchi Muyulo kya kine wajingako nyi, inyi kishimitu kya kutundaikilamo bantu kuba bintu byawama? Bantu bafunda bya bupopweshi ne bashayuka ba bya sayansi bechochekapo bingi myaka yavula pa buno bwipuzho. Bino, Mambo a Lesa, Baibolo aambatu patoka’mba jino jishimikila ja kine, kechi kishimitu ne. Akimonai ene mambo o kyaikela bino:
Buku wa Ntendekelo witubula mwine mwaka, ñondo ne juba jatendekejilemo Muyulo, kimye ne mpunzha kwakashakamijile bwato kabiji ne kimye mema kyo aumine panopantanda. Kabiji bwine bwato byo bwajinga nabo bwalumbululwa bulongo—ndengelo yabo, bipimo ne bintu byaingijishiwe pa kwibufiika. Bishimi javula kechi bilumbulula bulongo bintu byo byajinga ne.
Mashimikila abiji aji mu Baibolo aamba pa ndonda ya bisemi, amwesha’mba Nowa kine wajingako. (1 Byambo bya moba 1:4; Luka 3:36) Ba Ezela ne Luka banembele ino ndonda ya bisemi, patanshi bakipesele peselepo bulongo saka bakyangye kunemba. Luka walumbulwile ndonda ya kisemi kya Yesu Kilishitu kufika ne kwi Nowa.
Ngauzhi Isaya ne Ezikyo kabiji ne batumwa ba bwina Kilishitu abo ba Paulo ne Petelo, nabo baambilepo pe Nowa ne pa Muyulo.—Isaya 54:9; Ezikyo 14:14, 20; Bahebelu 11:7; 1 Petelo 3:19, 20; 2 Petelo 2:5.
Yesu Kilishitu waambilepo pa Muyulo amba: “Byonka byajinga mu myaka ya Nowa, ne mu myaka ya Mwana muntu namo kikekala byonkabyo. Bajilenga, batomenenga, basongwelenga, ne kusongolwa, kufika ne ku juba jo atwelele Nowa mu bwato, ne muyulo wa mema waishile, ne kwibonauna bonse.” (Luka 17:26, 27) Umvwe Muyulo kechi wajingako ne, byambo byo aambile Yesu pa mambo a “myaka ya Mwana muntu” byakonsha kwikala byatutu.
Mutumwa Petelo waambijile jimo amba, kukekala “ba mwenga” bakalengululanga byaamba Baibolo. Wanembele’mba: ‘Bakalonda bya lwiso lwabo,’ ‘mambo baswa kwikivulama kino amba . . . ntanda ya [mu moba a Nowa] yaonaikile, byo yalobele mu mema.’ Nanchi twafwainwa kwikivulama “kino” nyi? Ine kwalepeshatu! Petelo watwajijila kwamba’mba: “Pakuba bya mwiulu bya katataka ne ntanda, byalaminwa mujilo ku aja jiwi jimo jonka, kutengela juba ja kije ne ja lonaiko lwa bantu babulwa kwakamwa Lesa.”—2 Petelo 3:3-7.
Lesa ne jikwabo ukonauna babi, kabiji kukekala bakapuluka ne jikwabo. Umvwe ketulondele byaubile Nowa, twakonsha kwikala pa boba baoloka bakapuluka ne kutwela mu ntanda yawama.