Yehoba Ulama Na Kifyele Bakalume Banji Bakikulumpe

‘Lesa kechi wabula koloka’mba, avulame mwingilo wenu ne butemwe bo mwijimwesha jizhina janji ne.’—HEBE. 6:10.

1, 2. (a) Umvwe mwamona muntu wa mvwi, wimuvululamo ka? (b) Nga Yehoba umona byepi bena Kilishitu bakikulumpe?

INGE mwamona bakikulumpe baji na mvwi mu kipwilo, abya muvulukapo jishimikila jimo ja mu buku wa mu Baibolo wa Danyela nyi? Mu kimwesho kyo apele Danyela, Yehoba Lesa wimwesheshe aye mwine nobe uji na mvwi. Danyela wanembele’mba: ‘Byo natajilenga batujile matanda ne umo, yenkaye Wa-kala-kene, waikajile pa jitanda janji; kivwalo kyanji kyatokele to nobe sino, ne nsuki yanji yaubile nobe boya bwa mukooko bwatokatu to.’—Da. 7:9.

² Javula boya bwikala butoka. Onkao mambo, mvwi ne jizhina ja mushingi ja kuba’mba “Wa-kala-kene” bimwesha myaka ne myaka ne maana a Lesa, kabiji bino byonse bibiji twafwainwa kwibinemeka. Pano nga uno Wa-kala-kene, Yehoba, umona byepi banabalume ne banabakazhi bakikulumpe baikala bakishinka? Mambo a Lesa aamba’mba, “Mutwe wa mvwi ye munchinya wa lukumo; mu jishinda ja bololoke muntu mo mo amumwena.” (Mana. 16:31) Ee, umvwe mwina Kilishitu waikala na mvwi mu bukishinka, Lesa utemwa bingi. Nanchi ne anweba mumona balongo ne banyenga yenu bakikulumpe byonka Yehoba byo ebamona nyi?

Mambo ka kyo Banemena?

3. Mambo ka bapopweshi bakwetu bakikulumpe kyo banemena kwi atweba?

³ Pa bano bakalume ba Lesa bakikulumpe paji ne ba mu Jibumba Jitangijila ja Bakamonyi ba kwa Yehoba, bakulumpe benda baingilanga kala ne bakingila luno, bapainiya bengila na mukoyo, ne basapwishi ba Bufumu bafikapo, ko kuba’mba balongo ne banyenga babena kwingila mu bukishinka mu bipwilo byetu. Kampe mwayukapo bamo baingila mwingilo wa kusapwila mambo awama mu bukishinka pa myaka yavula kabiji bya kumwenako byabo byakwasha bakyanyike kwikala bwikalo bwawama. Bapopweshi bakwetu bamo bakikulumpe baingila mingilo yanema bingi kabiji bachinchika meseko na mambotu a mambo awama. Yehoba ne ‘kalume wa kishinka ne wa maana’ basanta bingi ku bano bonse pa mingilo yo baingijile kala ne yo bakingila luno ya Bufumu.—Mat. 24:45.

4. Mambo ka o twafwainwa kunemekela bena Kilishitu bakikulumpe ne kwibalombelangako?

⁴ Bano balongo bakikulumpe bakishinka bakebewa kwibasanchila ne kwibanemeka ku bakalume bakwabo ba Yehoba Lesa. Mizhilo ya Lesa yapainwe kupichila mwi Mosesa yaamba pa lukwatankano luji pakachi ka kuta muchima ne kunemeka bakikulumpe na moyo wa kwakamwa Yehoba. (Levi 19:32) Twafwainwa kimye kyonse kwibalombelangako bano bakishinka ne kumusanchila Lesa pa mingilo yo bengila mu butemwe. Mutumwa Paulo walombejileko bakwabo ba mwingilo, banyike ne bakulumpe.—Tangai 1 Tesalonika 1:2, 3.

5. Twakonsha kumwenamo byepi mu kupwanañena pamo na bapopweshi bakikulumpe ba Yehoba?

⁵ Kabiji bonse mu kipwilo bakonsha kumwenamo mu kupwanañena pamo na bena Kilishitu bakikulumpe. Kupichila mu kufunda, kumona, ne kwingila, kwalengela bapopweshi bakikulumpe baingijila Yehoba mu bukishinka kufunda bintu byavula bingi byanema. Bafunda bya kwikala batekanya, ne kuba lusa, kabiji umvwe bintu byo bafunda bebifunjisha ku bantu bakwabo, kibaletela bingi lusekelo. (Sala. 71:18) Anweba bakyanyike, ikalai na maana ne kufunda ku bano bakikulumpe byonkatu byo mwakonsha kumwenamo mu kutapula mema aji mu mushima wazhika.—Mana. 20:5.

6. Mwakonsha kumwesha byepi bakikulumpe amba kine mwibanemeka?

⁶ Nanchi bakikulumpe bamona’mba mwibatemwa byonka bibatemwa Yehoba nyi? Jishinda jimo jo mwafwainwa kumwesheshamo amba mwibatemwa ke kwibabula’mba kine mwibatemwa pa bukishinka bwabo kabiji munemeka bingi bintu byo bamba. Kabiji umvwe ke mwingijile pa bintu byo mufunda kwi abo, mumwesha’mba mwibanemeka kya kine. Bena Kilishitu bavula bakikulumpe bakonsha kuvuluka lufunjisho lo bafunjile ku balongo bakikulumpe ne buwame bo batanamo mu kulondela byobyo byambo mu bwikalo bwabo.a

Batai Muchima kya Kine Kupichila mu Kwibakwasha

7. Bañanyi kikatakata Yehoba bo apa mutembo wa kulama bakikulumpe?

⁷ Lesa wapana mutembo ku bisemi muji bakikulumpe wa kwibakebela bibafwainwa. (Tangai 1 Timoti 5:4, 8.) Yehoba utemwa bingi umvwe bisemi ke bingile mingilo yabyo ya kukwasha balongo babo bakikulumpe ne kumwesha’mba bebata muchima byonka aye byo ebata muchima. Lesa ukwasha bingi bino bisemi ne kwibipesha pa kwibikako ne kwipana kwabyo konse.b

8. Mambo ka bipwilo kyo byafwainwa kutela muchima bena Kilishitu bakikulumpe?

⁸ Popamotu, Yehoba utemwa bingi inge bakikulumpe bakishinka bakajilwa ke bebakwashe ku bipwilo mo baji pano babula balongo babo ba ku mubiji baji mu lwitabilo nangwa babula balongo babo befuukwila kwibakwashako. (1 Timo. 5:3, 5, 9, 10) Mu jino jishinda, ba mu bipwilo bamwesha’mba baji na ‘muchima umo, ba lusa, batemwañana byo baji balongo na balongo, ba michima yanekena’ ya kukwasha bakikulumpe. (1 Pe. 3:8) Kuno kuta muchima balongo bakikulumpe baji mu kipwilo Paulo wikwambilepo byo aambile’mba umvwe kinungwa kimo kya mubiji kyamanama, “byonse byamanama pamo.” (1 Ko. 12:26) Kuba lusa kupichila mu kukwasha bakikulumpe kumwesha jifunde jaambilepo Paulo amba: “Isendelaingako bimunemena anwe bene na bene, byonkabyo mukafikizha muzhilo wa Kilishitu.”—Nga. 6:2.

9. Ñanyi mitembo yakonsha kwikala na bakikulumpe?

⁹ Ñanyi mitembo yanema iji na bakikulumpe? Bamo bakoka bukiji. Bakonsha kwiumvwa’mba kwingila mingilo imo nabiji kuya kwi dokotala, kunemba bya kunembanemba, kuwamisha mu nzubo, ne kunengezha kajo kechi bakonsha kwiingila ne. Byo kiji kuba’mba, kijiika ne kilaka biya na kupwa monka muya myaka, bakonsha kulanguluka’mba kechi bafwainwa kuja nangwa kutoma mema byonkatu byo kyafwainwa kwikala ne. Byo byo bakonsha ne kwiumvwa byonkabye ne pa mambo a kuja kajo ka ku mupashi. Na mambo a bukote, meso ne matwi byakonsha kwibalengela kushupikwa bingi pa kubatu’mba batange ne kuteleka ku kupwila kwa bwina Kilishitu, kabiji bakonsha kuba kebakoke bingi pa kubatu’mba baye ku kupwila kwa bwina Kilishitu. Pano nga bena Kilishitu bakwabo bakonsha kuba byepi ku bano bakikulumpe?

Byo Mwakonsha Kwibakwasha

10. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kuba byepi pa kuba’mba bakwashe bakikulumpe?

¹⁰ Mu bipwilo byavula, bakikulumpe bebalama bingi bulongo. Balongo ne banyenga ba butemwe bebapotelako bintu, kwibatekelako, ne kwibawamishishako. Bakwashako bakikulumpe pa kufunda bukine, pa kwinengezha kuya ku kupwila, ne kuyanga jonse mu mwingilo. Bakamonyi bakyanyike baya nabo ne kunengezha bya ñendelo. Umvwe bakikulumpe bakankalwa kufuma pa nzubo, kupwila konse bekumvwina pa lamya, nangwa ku majashi akopwa. Monse mo kyapelela, bakulumpe mu kipwilo bamona kuba’mba kuji lunengezho lwawama lwa kukwasha bakikulumpe mu kipwilo.c

11. Shimikizhaipo kisemi kimo byo kyakwashishe mulongo wakikulumpe.

¹¹ Bena Kilishitu nabo pa muntu pa muntu bakonsha kukwashañana ne kumwesha muchima wa kutambwila bantu. Mulongo umo wa kikulumpe byo afwishishe mukazhanji, watendekele kukankalwa kupana mali a kusonkela nzubo kwakubula mali a penshonyi ya mukazhi. Aye ne mukazhanji bafundanga Baibolo na nsemi wa mulume ne wa mukazhi pamo na baana babo babiji ba bakazhi bajinga na nzubo ikatampe. Uno mulongo bamupeleko bibamba bibiji mwakwikala. Pa myaka 15 yo baikele nanji, bajilangatu pamo kajo, kusekela pamo, ne kumumweshatu bulongo bwa kine. Baana babo nabo bamwenejilemo bingi mu lwitabilo lwanji ne bya kumwenako byawama byo apitamo, kabiji ne aye wamwenejilemo bingi mu kwikala na kino kisemi. Uno mulongo wakikulumpe waikelengatu nabo kufika ne byo afwile na myaka ya kusemwa 89. Kino kisemi ne luno kikisanchila Lesa pa mapesho avula o bamwenejilemo kupichila mu kupwanañena pamo ne aye. Kabiji ‘mfweto kechi ibabujile’ ne, pa kukwasha mwana wa bwanga mukwabo wa kwa Yesu Kilishitu.—Mat. 10:42.d

12. Mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mumweshe’mba mwanemeka balongo ne banyenga bakikulumpe?

¹² Kampe anweba kechi mwakonsha kukwasha mulongo nangwa nyenga wakikulumpe byonka byaubile kyokya kisemi ne, bino mwakonsha kukwasha bakikulumpe kuya ku kipwilo ne mu mwingilo wa mu bujimi. Kabiji mwakonsha ne kwibeta ku nzubo yenu ne kuyatu nabo ku mapunzha akwabo. Mwakonsha kwibafwakesha, kikatakata inge bakolwa nangwa ke bakankalwe kwenda. Kunungapo, mwafwainwa kwibanemekanga kimye kyonse mambo bakulumpe. Kikulutu bakonsha kukwashañana, mwafwainwa kwikala nabo bena Kilishitu bakikulumpe kimye kyo mubena kufuukula bya kuba. Nangwatu boba bakepa bulume bwa kulanguluka bakonsha kuyuka’mba mwibanemeka.

Yehoba Kechi Ukalubamo Mingilo Yenu Ne

13. Mambo ka kuta muchima bena Kilishitu bakikulumpe kyo kwanemena?

¹³ Kyanema bingi kuta muchima bakikulumpe. Bakikulumpe nabo balefulwa na mambo a kukankalwa kwingila mingilo yonse yo baingilangapo kala byo bakijinga na bulume saka bakiji banyike, ne butuntulu bwa mubiji. Kya kumwenako, nyenga umo waingijile Yehoba na mukoyo pa myaka nobe 50 kabiji wajinga painiya wa kimye kyonse waishile kwikala na kikola kyatendekele kumukonyangazha kabiji kyamulengejile ne kukatazhiwa pa kuba’mba aye na kupwila. Inge wavuluka byo aingilanga mwingilo ne byo aji pa kyokyo kimye, wajilanga bingi. Wakunyikile mutwe ne kutendeka kujila’mba, “Kechi nkiji na bulume bwa kwingila mingilo ne.”

14. Ñanyi lutundaiko bakalume bakikulumpe ba Yehoba lo bakonsha kufundamo mu buku wa masalamo?

¹⁴ Umvwe ne anweba mwi bakikulumpe, abya mwakiumvwapo kala bino nyi? Inyi kujipo bimye bimo byo mulanguluka’mba Yehoba kampe wimusha? Nyimbi wa masalamo naye kampe walangulukanga byonkabye mu myaka yanji ya bukulumpe, mambo wamusashijile Yehoba amba: “Kechi muntaye mu kimye kya bukote bwami ne; Nangwa kundeka byo buya na kupwa bulume bwami ne. . . . Ne kufika ku bukote ne kuba mvwi, anweba Lesa, kechi mundeke ne.” (Sala. 71:9, 18) Kino kechi kyalumbulwilenga’mba Yehoba wakebelenga kumusha nyimbi wa masalamo ne, kabiji ne anweba kechi ukemusha ne. Mu salamo mukwabo, Davida waambile byambo byamwesheshe’mba waketekejile mwi Lesa. (Tangai Salamo 68:19.) Ketekelai kuba’mba umvwe mwi bena Kilishitu bakikulumpe bakishinka, Yehoba uji nenu kabiji ukatwajijila kwimukwasha pa juba pa juba.

15. Ki ka kyakonsha kukwasha bakikulumpe kwikala na milanguluko yawama?

¹⁵ Byonse byo mwauba anweba Bakamonyi bakikulumpe ba Yehoba ne byo mubena kuba mu kumuletela lukumo Lesa kechi walubamo ne. Baibolo waamba’mba: ‘Lesa kechi wabula koloka’mba, avulame mwingilo wenu ne butemwe bo mwijimwesha jizhina janji ne’. (Hebe. 6:10) Onkao mambo, kange mulefulwe ne kulanguluka’mba byo mwakota, Yehoba waleka kwimuta muchima ne. Langulukaingatu pa bintu byawama kechi byatama ne. Temwai pa mapesho ne luketekelo lo muji nalo lwa kimye kya kulutwe! Tuji na “bwikalo bwawama bwa kulutwe” bo aketupa Mulenga wetu. (Yele. 29:11, 12; Byu. 17:31; 1 Timo. 6:19) Langulukainga pa luketekelo lwenu, langulukainga pa bintu byawama, kabiji yukai’mba mwanema bingi mu kipwilo!e

16. Mambo ka mulongo umo wakikulumpe kyo alangulukijile’mba aleke kwikala mukulumpe mu kipwilo, bino jibumba ja bakulumpe mu kipwilo ja mutundaikile byepi?

¹⁶ Akimonai byajinga Johan, wa myaka ya kusemwa 80 ulama bingi bulongo mukazhanji Sannie wa kishinka pano luno bulume bwakepa.f Banyenga bekwasha na kusunga Sannie pa kuba’mba Johan ekalengako na kimye kya kuya na kupwila ne kuya mu mwingilo. Nangwa byonkabyo, katatakatu papo, Johan walefwilwe, kabiji walangulukile’mba kechi wafwainwe kutwajijila kwikala mukulumpe mu kipwilo ne. Waipwizhe aku mipolo saka yayengelela mu meso amba: “Bino’mba pajipo ne kya kwikela mukulumpe mu kipwilo? Kechi mbena kwingila mingilo ibena kukwasha kipwilo ne.” Bakulumpe mu kipwilo bakwabo bamwambijile’mba ne luno mingilo yenu yakinema. Bamutundaikile kutwajijila kwikala mukulumpe mu kipwilo, nangwa kya kuba waingijilenga mingilo icheche. Byo atundaikilwe, Johan watwajijila kwikala mukulumpe mu kipwilo, kabiji kipwilo kimwenamo bingi.

Yehoba Uta Bantu Muchima kya Kine

17. Baibolo walaya bena Kilishitu bakikulumpe amba ka?

¹⁷ Binembelo byalumbulula bingi bulongo amba bakikulumpe bakonsha kutwajijila na kwingila mingilo yalumbuluka kwi Yehoba nangwa kya kuba babena kupita mu makatazho a mu bukote. Nyimbi wa masalamo waambile’mba: “Bajimbwa mu nzubo ya Yehoba . . . bakapanganga bipangwa mu bukote bwabo: Bakayula na mema saka batalalatu.” (Sala. 92:13, 14) Mutumwa Paulo, awo wapichilenga mu makatazho, ‘kechi wapungijile ne; pakuba nangwa bumuntu bwanji bwa mubiji bwayilenga na konaika.’—Tangai 2 Kolinda 4:16-18.

18. Mambo ka bapopweshi bakwetu bakikulumpe ne boba bebalama kyo bakebewa kwibakwasha?

¹⁸ Bya kumwenako bya ano moba bimwesha’mba bakikulumpe bakonsha kutwajijila na ‘kupanganga bipangwa.’ Bino makatazho eya na mambo a kukolwa ne bukote akonsha kuleta bijikila, ne ku bobatu baji na balongo babo bakonsha kwibakwasha. Aba balamañana nabo bakonsha kukoka. Kipwilo kiji na jishuko ne mutembo wa kumwesha butemwe ne kukwasha bakikulumpe ne boba bebalama. (Nga. 6:10) Buno bukwasho kechi bumwesha’mba tubena kwambila bano bantu amba “yainga mu mutende mube kyuya, ne kwikuta” kwa kubula kwibakwasha ne.—Yako. 2:15-17.

19. Mambo ka bena Kilishitu bakishinka bakikulumpe kyo bakonshesha kuketekela kimye kya kulutwe?

¹⁹ Kukoma kwakonsha kulengela mwina Kilishitu kubula kwingilanga byo aingilanga kala, bino kimye kyapitapo kechi kimulengela Yehoba kubula kutemwa bakalume banji bakikulumpe ne. Abano bonse bena Kilishitu bakishinka bakikulumpe banema kwi aye, kabiji kechi ukebasha ne. (Sala. 37:28; Isa. 46:4) Yehoba ukebakwasha ne kwibatangijila mu myaka yonse ya mu bukote bwabo.—Sala. 48:14.

[Tubyambo twa mushi]

Musakukumbula’mba Ka?

• Kusanta pa lukumo ne buneme bwa Yehoba kwafwainwa kwitulengela kuba ka?

• Twakonsha kufunjilako ka pa mambo a buneme kwi Yesu byo aubile na muntu wajinga na mbumba?

• Twakonsha kupana byepi lukumo kwi Yehoba mu jishinda ja mushingi?

[Bipikichala pa peja 18]

Ba mu kipwilo banemeka bingi bakikulumpe