Ikalai Na Lusekelo Mu Mwingilo Wa Kulenga Baana Ba Bwanga
‘Onkao mambo yainga na kwibasambisha . . . baluke ke baana ba bwanga.’—MAT. 28:19.
1-3. (a) Bavula bomvwa byepi pa mambo a kufunjisha mafunjisho a Baibolo? (b) Mepuzho ka o twaya twisambepo?
N YENGA umo wingijila pamo na jibumba jamba mulaka wa ki Hindi mu United States waambile’mba: “Mfunjisha kisemi kimo kyafuma mu kyalo kya Pakistan, pano luno papita ne milungu jikumi na umo.” Watwajijila kwamba’mba: “Twaikala ke balunda. Mipolo ilukumuka bingi umvwe ke ndanguluke kino kisemi kikabwela katatakatu ku kyalo kya Pakistan. Mipolo ilukumuka kechi na bulandatu bo ngikala nabo byo bakansha ne, bino ne na lusekelo lonji nalo pa byo nebafunjisha kumuyuka Yehoba.”
2 Nanchi ne anweba mwakikalapo kala na lusekelo pa kufunjisha muntu Baibolo byonka biji uno nyenga nyi? Yesu ne baana banji ba bwanga ba mu myaka kitota kitanshi bajinga bingi na lusekelo mu mwingilo wa kulenga baana ba bwanga. Baana ba bwanga 70 bo afunjishe Yesu byo babwelele na sawakya wawama, Yesu “wasekelele mu Mupashi Wazhila.” (Luka 10:17-21) Popamotu, ne lelo jino bavula basekela bingi pa kulenga baana ba bwanga. Kino kyamwekele mu 2007, mambo balongo balusekelo baingijile na ngovu kufunjisha mafunjisho a Baibolo nobe mamilyonyi atanu ne kichika pa ñondo pa ñondo!
3 Nangwa byonkabyo, basapwishi bamo kechi bafunjishapo kala lufunjisho lwa Baibolo ne. Bakwabo nabo kechi bafunjishapo kala lufunjisho pa myaka yapitapo katataka papo ne. Makatazho ka o twakonsha kwikala nao byo tweseka na ngovu kufunjisha lufunjisho lwa Baibolo? Twakonsha kushinda byepi ano makatazho? Kabiji mfweto ka yo twikala nayo umvwe twaingila papelela bulume bwetu kukokela mukambizho wa kwa Yesu wa kuba’mba: Onkao mambo yainga na kwibasambisha . . . baluke ke baana ba bwanga’?—Mat. 28:19.
Makatazho Akonsha Kwitupwishisha Lusekelo
4, 5. (a) Mu mapunzha amo mwaya ntanda bantu bavula bobapo byepi inge bebasapwila? (b) Makatazho ka apitamo basapwishi mu mapunzha akwabo?
4 Mu mapunzha amo mwaya ntanda, bantu batemwa bingi kutambula mabuku etu, kabiji bakeba bingi kwibafunjisha Baibolo kwi atweba. Bamulume ne mukazhi bamo ba ku Australia baingijilengako kimye kimo mu Zambia banembele’mba: “Ano mashimikila a kine. Kyalo kya Zambia ke mpunzha yawama bingi kusapwilamo. Busapwishi bwa mu mikwakwa bwingila bingi bulongo! Bantu betusolomokatu bene, bamo betwambilatu bene amba twibapeko magazini.” Mu mwaka wa katataka umo, balongo ne banyenga mu Zambia bafunjishe mafunjisho a Baibolo kukila pa 200,000, ko kuba’mba musapwishi umo wafunjishe bantu Baibolo kukila pa umo.
5 Nangwa byonkabyo, mu mapunzha akwabo, kyakonsha kushupa bingi pa kuba’mba basapwishi bashile bantu mabuku ne kufunjishanga mafunjisho a Baibolo kimye kyonse. Mambo ka? Javula bantu kechi batanwa pa mazubo ne, umvwe musapwishi wakonkonsha ku mazubo abo, kabiji aba batanwa pa nzubo bakonsha kukana kumvwa ku bya bupopweshi. Kampe bakomejile mu nzubo mo babula kuyuka bya bupopweshi, nangwa kimo kimye bakonsha kwibafichisha ku muchima pa kumona bukamfutumfutu buji mu bupopweshi bwa bubela. Bantu bavula basubakana ne kupelelwa na mambo a bakafunga ba bubela. (Mat. 9:36) Kya kine, bantu ba uno mutundu bakonsha kukankazhama bingi kwisamba pa Baibolo.
6. Basapwishi bamo bakonsha kumvwa byepi?
6 Basapwishi bamo bakishinka bapita mu makatazho apusana pusana akonsha kwibalengela kubula kwikala na lusekelo. Nangwa kya kuba kimye kimo babambakene bingi mu mwingilo wa kulenga baana ba bwanga, luno babwela munyuma na mambo a kukolwa nangwa bukote. Kabiji monai ne makatazhotu akwabo o twakonsha kwiletelela atweba bene. Kya kumwenako, nanchi mumona’mba kechi mwayuka kufunjisha lufunjisho lwa Baibolo nenyi? Mwakonsha kumvwa byonka byaumvwine Mosesa kimye Yehoba kyo amupele mwingilo wa kwamba kwi Felo. Mosesa waambile’mba: “Nkambo amiwa kechi napela pa kanwa ne, nangwa ku moba a ku nyuma.” (Lupu. 4:10) Kintu kilengela kumvwa’mba kechi twakonsha kufunjisha lufunjisho ne, ke kuchina kukankalwa. Twakonsha kuchina’mba muntu ye tubena kufunjisha kechi ukekala mwana wa bwanga ne, mambo kechi twayuka kufunjisha ne. Pa kuba’mba tubule kukankalwa, twakonsha kufuukulapo kubula kufunjisha lufunjisho. Pano twakonsha kushinda byepi ano makatazho aambiwapo?
Nengezhai Muchima Wenu
7. Yesu watundaikilwe byepi mu mwingilo wanji?
7 Kintu kitanshi ke kunengezha muchima wetu. Yesu waambile’mba: “Mu muchima wanji [muntu] usolola byawama.” (Luka 6:45) Yesu watundaikilwe bingi mu mwingilo wanji byo atele bantu muchima. Kya kumwenako, byo amwene’mba bakwabo Bayudea kechi batele muchima kwi Lesa ne, ‘wibobile lusa.’ Waambijile baana banji ba bwanga amba: “Bujimi bwa kunowa bwabayisha kine . . . Lombai ku Mwina bujimi atume bantu ba kunowa mu bujimi bwanji.”—Mat. 9:36-38.
8. (a) Twafwainwa kulangulukanga pa ka? (b) Twakonsha kufundako ka ku byambo byaambile muntu umo ufunda Baibolo?
8 Byo twingila mwingilo wa kulenga baana ba bwanga, kyawama kulangulukisha pa byo twamwenamo na mambo a muntu witufunjishe Baibolo. Kabiji langulukai ne pa bantu bo musa kusambakana mu mwingilo ne byo ba sa kumwenamo pa kuteleka ku byambo byo tusapwila. Mwanamukazhi umo wanembejile ku ofweshi wa musampi wa mu kyalo mo ekala amba: “Mbena kwimubulako amba nasanta bingi pa bimfunjisha Bakamonyi pa nzubo yami. Nayuka’mba, kimo kimye balefulwa na mambo a kwibepuzha mepuzho avula kabiji ne kwikala nabo kimye kyabaya. Bino bantekenya ne kukebesha kumfunjisha bintu byo bafunda kala. Namusanchila bingi Yehoba ne Yesu pa bano bantu babena kunkwasha mu bwikalo bwami.”
9. Yesu watele muchima pa ka, kabiji twakonsha kumulonda byepi?
9 Kya kine, kechi bonse baumvwine bintu byafunjishenga Yesu ne. (Mat. 23:37) Bamo bamulondejile pa kimye kimo, bino bakaine mafunjisho anji ne kuleka “kwenda nanji jibiji.” (Yoa. 6:66) Nangwa byonkabyo, aba bantu bakaine kumvwa byaambilenga Yesu kechi bamulengejile kumona’mba mwingilo wanji kechi wanemene ne. Nangwa kya kuba nkunwa yo akushile kechi yamenene ne, Yesu watele muchima pa byawama byo aubilenga. Wamwene’mba majimi atoka kala afwainwe kunowa kabiji wajinga bingi na lusekelo byo aingijilenga mwingilo wa kunowa. (Tangai Yoano 4:35, 36.) Mu kifulo kya kutatu muchima mu mapunzha aji nobe mimpalala mwabulapo ne kajo ne, nanchi atweba kechi twafwainwa kuta muchima pa mwingilo wanema wa kunowa mu mapunzha o betupa kwingijilamo nenyi? Twayai twisambe pa byo twakonsha kwikala na muchima wawama.
Byalainga Nkunwa na Mulanguluko wa Kunowa
10, 11. Mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mwikale na lusekelo?
10 Njimi ubyala nkunwa saka ayuka’mba ukanowa. Popamotu, ne atweba twafwainwa kusapwilanga na mulanguluko wa kutendeka mafunjisho a Baibolo. Pano mwakonsha kuba byepi inge kimye kyonse muya mu mwingilo wa mu bujimi pano mutanatu bantu bacheche pa mazubo abo nangwa kubula kutana bantu bo mwalaile kubwelako jibiji? Kino kyakonsha kwimulefula bingi. Nanchi mwafwainwa kwikileka kuya na kusapwila ku nzubo ku nzubo nyi? Ine kwalepeshatu! Bantu bavula batanwa bingi kupichila mu kwingijisha jino jishinda ja kusapwilamo jaingila myaka yavula.
11 Nangwa byonkabyo, pa kuba’mba mwikale na lusekelo, abya mwakonsha kwingijishangako mashinda akwabo a kusapwilamo kuba’mba mufikenga ku bantu nyi? Kya kumwenako, nanchi mwaesekapo kala kusapwila bantu mu mikwakwa nangwa ku mapunzha ko bengijila nyi? Abya mwakonsha kwisamba na bantu pa lamya nangwa kutambula manambala a lamya a boba bo mwisambapo kala nabo mambo a Bufumu pa kuba’mba mukabweleko jibiji nyi? Umvwe mwaikala na mukoyo ne kumonapo mashinda akwabo a kwingijilamo mwingilo, mukekala na lusekelo pa kutana bantu bakomvwa mambo a Bufumu.
Kuyuka Mwakubila na Bantu Bakana Kumvwa
12. Twakonsha kuba byepi inge bantu bavula mu nyaunda yetu bakana kumvwa mambo?
12 Mwakonsha kuba byepi inge bantu bavula mu nyaunda yenu bashikwa bya bupopweshi? Abya mwakonsha kutendeka mwisambo wenu na byambo byakonsha kwibazakula muchima nyi? Mutumwa Paulo wanembejile bakwabo ba mu lwitabilo mu Kolinda amba: “Ku Bayudea naalukile nobe Muyudea . . . Kwi abo babula Mizhilo, naalukile nobe wabula Mizhilo, bino kechi nabujile mizhilo kwi Lesa ne.” Paulo waubijilenga ka bino? Waambile’mba: “Naaluka ke bintu byonse ku bantu bonse, namba na bintu byonse mpulushepo bamo.” (1 Ko. 9:20-22) Nanchi ne atweba kechi twafwainwa kumonapo bishinka byakonsha kuzakula michima ya bantu baji mu nyaunda yetu nenyi? Bantu bavula baluba bya bupopweshi bakeba bingi kwikala na byubilo byakonsha kulengela bisemi byabo kukwatankana. Kampe bakeba ne kuyuka nkebelo ya bwikalo. Nanchi kechi twakonsha kwamba mambo a Bufumu ku bano bantu mu jishinda jakonsha kwibazakula muchima nenyi?
13, 14. Twakonsha kubaishako byepi lusekelo mu mwingilo wa kulenga baana ba bwanga?
13 Basapwishi bavula bekala bingi na lusekelo mu mwingilo ye bengila wa kulenga baana ba bwanga, nangwatu mu mapunzha muji bantu bavula babula kukeba kwiatambwila. Mu ñanyi jishinda? Kupichila mu kufunda mulaka ungi. Bamulume ne mukazhi bamo baji mu myaka ya kusemwa ya mu ma 60 bataine’mba baana ba sukulu bamba mulaka wa Kichainizi ne bisemi byabo baikalanga mu nyaunda ya kipwilo. Mulume waambile’mba: “Na mambo a kino, twatundaikilwe kufunda Kichainizi.” Watwajijile kwamba’mba: “Nangwa kya kuba kino kyalumbulwile amba twikalengako na kimye kya kufunda uno mulaka pa juba pa juba, kituletejile bingi lusekelo mambo twaikele na mafunjisho avula a Baibolo mu Kichainizi mu ino mpunzha yetu.”
14 Nangwa kya kuba kechi mwakonsha kufunda mulaka ungi ne, bino mwakonsha kwingijisha kabuku ka Mambo Awama a ku Bantu ba Mikoka Yonse umvwe mwasambakana bantu bamba mulaka ungi. Kabiji mwakonsha ne kutambulako mabuku a kupa bantu bo musambakana bamba yewo mulaka. Mwafwainwa kwikalako na kimye ne kwibikako na ngovu pa kuba’mba mumvwañane na boba bamba mulaka ungi ne bisho. Bino vulukai jifunde jiji mu Mambo a Lesa jaamba’mba: “Aye ukusa nkunwa yavula ukanowa kavula.”—2 Ko. 9:6.
Kipwilo Kyonse Kikwashañana
15, 16. (a) Mambo ka mwingilo wa kulenga baana ba bwanga kyo aikela wa kipwilo kyonse? (b) Bakikulumpe bengila mwingilo ka?
15 Bino kulenga baana ba bwanga kechi kwaimenatu pa bulume bwa muntu umo ne. Kipwilo kyonse kikwashañana. Mambo ka? Yesu waambile’mba: ‘Pa kyo kino po po bakayukila bonse amba anweba mwi baana bami ba bwanga, inge mwitemwe anwe bene na bene.’ (Yoa. 13:35) Ee, inge bantu bo tufunjisha Baibolo batanwa ku kipwilo, batemwa bingi pa kumona byo tumwesha butemwe ku kupwila kwetu. Muntu umo ufunda Baibolo wanembele’mba: Ntemwa bingi kutanwa ku kipwilo. Bantu bantambwila bingi!” Yesu waambile’mba aba bekala baana banji ba bwanga bakonsha kwibamanyika ku ba mu kisemi kyabo. (Tangai Mateo 10:35-37.) Nangwa byonkabyo, walayile’mba mu kipwilo bakekala na ‘balongo, nangwa banyenga, nangwa bainabo, nangwa baana’ ba ku mupashi.—Mako 10:30.
16 Balongo ne banyenga betu bakikulumpe bengila mwingilo wanema bingi wa kukwasha boba bafunda Baibolo kukomenako. Mu ñanyi jishinda? Nangwa kya kuba bakikulumpe bamo kechi bakonsha kufunjisha lufunjisho lwa Baibolo ne, pano bino byambo byabo bya lutundaiko kimye kya kupwila bikosesha bingi lwitabilo lwa bonse bebomvwa. Bukishinka bwabo byo benda “mu jishinda ja bololoke” bukwasha bingi kipwilo ne kulengela ba michima ya kishinka kwiya mu jibumba ja Lesa.—Mana. 16:31.
Kuyuka Mwakupwishisha Moyo
17. Twakonsha kuba byepi inge twamona’mba kechi twakonsha kufunjisha ne?
17 Mwakonsha kuba byepi inge mwatana’mba kechi mwafikilamo kufunjisha lufunjisho lwa Baibolo ne? Vulukai’mba Yehoba wakwashishe Mosesa kupichila mu kumupa mupashi wazhila ne muntu wa kwingila nanji, aye Alona. (Lupu. 4:10-17) Yesu walayile’mba mupashi wa Lesa witukwashanga mu mwingilo wetu wa kusapwila. (Byu. 1:8) Kabiji Yesu watuminenga bantu babiji babiji kuya na kusapwila. (Luka 10:1) Onkao mambo, umvwe kimukatazha kufunjisha lufunjisho lwa Baibolo, lombai mupashi wa Lesa emupe maana, kepo muye na ye musakwingila nanji mu busapwishi wakonsha kwimukosesha ne kumwena kwi aye byo asa kwingilanga. Lwitabilo lwetu lukosa bingi inge twayuka’mba Yehoba ufuukulapo kwingijisha bantu bo basula, ko kuba’mba “byanekena bya panopantanda,” kwingila uno mwingilo mukatampe.—1 Ko. 1:26-29.
18. Twakonsha kushinda byepi moyo wa kukankalwa kufunjisha lufunjisho?
18 Twakonsha kushinda byepi moyo wa kuchina kufunjisha lufunjisho lwa Baibolo? Twafwainwa kuvuluka’mba kulenga mwana wa bwanga kechi kuji pamo na kajo kakonshatu kunengezha bulongo muntu umo nangwa ne. Kulenga mwana wa bwanga kechi kwa muntu umo ne. Yehoba ye mwine wingila mwingilo wanema wa kukoka muntu kwi aye mwine. (Yoa. 6:44) Atweba ne bakwetu mu kipwilo twingila papelela bulume bwetu kwingijisha busendwe bwetu bwa kufunjisha kukwasha muntu kuba’mba anunguluke. (Tangai 2 Timoti 2:15.) Kabiji awa ubena kufunda wafwainwa kubanga ne bintu byo abena kufundapo. (Mat. 7:24-27) Umvwe muntu waleka kufunda Baibolo, kino kyakonsha kwitulefula. Twaketekela’mba bantu bafunda Baibolo bafuukulapo bulongo, bino bonse pa muntu pa muntu bafwainwa ‘kwiambila mambo kwi Lesa.’—Loma 14:12.
Mfweto ka Ijimo?
19-21. (a) Mfweto ka yo tutambwila byo tufunjisha mafunjisho a Baibolo? (b) Nga Yehoba wibamona byepi bonse bengila mwingilo wa kusapwila?
19 Kufunjisha Mafunjisho a Baibolo kwitulengela kusambila kukebesha Bufumu. Kabiji kwitulengela kulangulukishanga pa Mambo a Lesa ne kwialama mu michima yetu. Mambo ka kufunjisha lufunjisho kyo kwakonsha kwitulengela kwikala bino? Painiya umo wa jizhina ja Barak walondolola’mba: “Kufunjisha mafunjisho a Baibolo kulengela muntu kutanganga Mambo a Lesa. Ntana kuba’mba nafwainwa kuyuka byobyo bintu saka nkyangye kufunjisha muntu mukwabo.”
20 Umvwe kechi mubena kufunjishapo lufunjisho lwa Baibolo ne, nanchi kilumbulula’mba mwingilo wenu kechi wanema kwi Lesa nenyi? Ine! Yehoba witusanchila bingi pa byo tumutota. Bonse bengila mwingilo wa kusapwila ke “ba mu mwingilo umo ne Lesa.” Nangwa byonkabyo, kufunjisha lufunjisho lwa Baibolo kwituletela bingi lusekelo byo tumona Lesa wakomesha lukunwa ye twabyajile. (1 Ko. 3:6, 9) Painiya umo wa jizhina ja Amy waambile’mba: “Inge wamona muntu ubena kufunda Baibolo ke anunguluke, umusanchila bingi Yehoba pa byo akwingijisha kukwasha kupana kya bupe ku yeo muntu, ko kuba’mba jishuko ja kumuyuka Yehoba ne kutambula bumi bwa myaka ne myaka.”
21 Umvwe ke twingile papelela bulume bwetu na kutendeka ne kufunjisha mafunjisho a Baibolo, kitulengela kutesha muchima pa kwingijila Lesa luno ne kukosesha luketekelo lwetu lwa kupuluka ne kwikala mu ntanda ipya. Na bukwasho bwa Yehoba, twakonsha ne kupulusha boba betumvwa pamo. (Tangai 1 Timoti 4:16.) Kino byo kyakonsha kwituletelapo lusekelo!
Nanchi Mukivuluka Nyi?
• Makatazho ka akonsha kulengela bamo kubula kufunjisha mafunjisho a Baibolo?
• Twakonsha kuba byepi inge bamo mu nyaunda yetu bakana kutambwila mambo awama?
• Mfweto ka yo tutambwila byo tufunjisha lufunjisho lwa Baibolo?
[Kipikichala pa peja 9]
Nanchi mwingijisha mashinda akwabo pa kuba’mba mutane bantu ba michima ya kishinka nyi?