Chinuzhukainga Bintu Bilabikañana mu Jino “Juba ja Mawi a Lusekelo”

BANTU ba mbumba bana balangulukilepo bingi pa bintu byo bafuukwilepo. Kafwako nangwa umo wibapelepo bya bupe pa jijiba ja muzhi ne. Bena Silya bashinkijile bena Samaliya kubula kutwela mu muzhi pa kuba’mba batembukenga na nzala. Kechi kya kebewenga ne kutwela mu muzhi ne, mambo bakanjizhizhe mutengo wa kajo. Mwaumvwanyikile miluwe ya kwija bantu bene na mambo a nzala.—2 Mfu. 6:24-29.

Bantu ba mbumba batendekele kulanguluka amba ‘mambo ka o twabujila kuya ku kampu wa bena Silya? ‘Kechi tukakajilwa kintu nangwa kimo ne.’ Byo kwafichile banyamukile kebaye kwa kubula nangwa umo wibamwene ne. Byo bafikile pa kampu, pazhindaminetu nzo. Kechi kwajinga bamalonda ne. Bambili ne bambongolo bebakashile, kabiji kechi kwajingapo bashilikale ne. Bamo bambumba bana basumbijilenga mu tente. Kafwapo nangwa umo ye bamwenemo ne, mwajingatu kajo ne bya kutoma byavula. Bajiile ne kutoma. Kabiji bamwene ngolode, siliva ne bivwalo ne bintutu bikwabo bya buneme. Batunchile byonse byo bakebele kusenda ne kukebifya. Kampu yense bamutemañene ku bashilikale. Yehoba mu jishinda ja kukumya ye walengejile bena Silya kumvwa nobe nzhita ya bashilikale ibena kwiya. Byo bamwene’mba balukukwa banyemene kya nkasami jinungo. Bintu byonse byashajiletu patoka.

Bantu ba mbumba betolawijile bintu bya buneme ne kuya na kufilulula. Nangwa byonkabyo, bavulukile bantu batembukilenga na nzala mu Samaliya kabiji kino kibakatezhe mu milanguluko. Batendekele kwiambila’mba: “Kechi tubenakuba kyawama ne. Jino juba jo juba ja mawi a lusekelo.” Ba mbumba bakabwelele jibiji ku Samaliya na kushimuna mbila ya lusekelo ya byo bataine.—2 Mfu. 7:1-11.

Ne atweba tubena kwikala mu kimye kyakonsha kutelwa amba “juba ja mawi a lusekelo.” Byo aambilenga pa lubaji lwanema lwa “kiyukilo . . . kya mpelo ya buno bwikalo,” Yesu waambile amba: “Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa panopantanda ponse mwa kwibashimwina ba mu mikoka yonse ya bantu; bino ke ku mpelo.” (Mat. 24:3, 14) Kino kitulamata byepi?

Bya Kutabataba Byakonsha Kwitunemena

Bantu ba mbumba byo basangalele na bintu byo batulukile balubilemo bena Samaliya pa kimye kicheche. Bazanzhiletu meso pa byo bafwainwe kwikala nabyo. Nanchi ne atweba twakonsha kuba bino nyi? “Bipowe bya nzala” ke lubaji lwa kiyukilo kikatampe kya mpelo ya buno bwikalo. (Luka 21:7, 11) Yesu wajimwineko baana banji ba bwanga amba: “Kabiji iketai anwe bene, kuchina’mba, michima yenu yakanemenwa na bya kujajaja, ne kupendwa, ne na bya kutabataba bya buno bumi.” (Luka 21:34) Byo tuji bena Kilishitu, twafwainwa kujimuka ne kumona kuba’mba kechi twaleka bya kutabataba byetu bya pa juba pa juba kwitulengela kuvulamako kuba’mba tubena kwikala mu “juba ja mawi a lusekelo” ne.

Mwina Kilishitu umo wa jizhina ja Blessing kechi walekele bya kutabataba kumunemena ne. Waingijile bupainiya, wapwishishe sukulu, ne kusongolwa ku wa mwingilo pa Betele, kabiji bebechile kuya na kwingijila pa Betele ku Benin. Waambile’mba: “Ñingila mwingilo wa kuwamisha mu bibamba, kabiji uno mwingilo wami na mutemwa bingi.” Blessing uvuluka mwingilo wa kimye kyonse ye aingila pa myaka 12 kabiji kimuletela bingi lusekelo pa kumona kuba’mba watatu muchima ku “juba ja mawi a lusekelo” jo tubena kwikalamo.

Jimukai ku Bintu Byakonsha Kwimutaila Kimye Kyabaya

Pa kutuma baana ba bwanga 70, Yesu waambile amba: “Kine bujimi bwa kunowa bo bwabayisha, pakuba ba kunowabo bakepa. Byonkabyo lombai kwi Mwina bujimi, atume ba kunowa mu bujimi bwanji.” (Luka 10:2) Byonkatu kuba mushina pa kunowa kajo byo kwakonsha kulengela kajo konaika, ne kuba mushina pa kwingila mwingilo wa kusapwila byo kwakonsha kulengela myeo ya bantu konaika. Onkao mambo Yesu wanungilepo amba: “Kechi mwimune muntu pa jishinda ne.” (Luka 10:4) Kyambo kine kya mu mulaka mutanshi kwafuma kyambo kya ‘kwimuna’ kechi kyakonsha kulumbululatu kwamba’mba “byepi” nangwa’mba “kyawama” ne. Kyakonsha kyavwangamo ne kwiimuna mu maboko kabiji ne kwisamba kwikalapo umvwe twasambakana na mulunda netu. O ene mambo Yesu o afunjishe baana banji ba bwanga kuchinuzhuka bintu bilabikañana byakonsheshe kwibatayila kimye. Mambo awama o basapwijilenga ajinga a bukiji bukiji.

Akilangulukai pa kimye kyo mwakonsha konawina ku bya kutabataba. Pa myaka yavula kutamba malangalanga kyo kintu kikatampe bantu kyo batayilapo kimye mu mapunzha avula. Pano kiji byepi pa mambo a tumafoni twamulupi ne makompyuta? Bantu 1,000 bo batebawizhe mu Britain bamwesheshe kuba’mba “Bangikazhi ba mu Britain bataya maminiti 88 na kwisambatu pa foni, maminiti akwabo 62 pa kafoni kamulupi, maminiti 53 pa Intaneti ne maminiti 22 na kwinembela tubyambo twa pa foni.” Bimye byonse byo bataya ku bino bintu panyuma ya kwibivwanga pamo, bikilapo jibiji pa bimye bingila painiya wa kukwasha pa juba jimo! Nga anweba mutaya kimye kyabaya byepi ku bino bintu?

Ernst ne Hildegard Seliger bayukile bya kwingijisha kimye kyabo bulongo. Bonse babiji batayile myaka 40 mu kampu wa bena Nazi ne mu kaleya wa ba Communist. Byo bebakasulwile, baingijilenga bupainiya kufikatu ne kimye kyo bapwishishe mwingilo wabo wa panopantanda.

Bavula bakebelenga kulondela kya kumwenako kya kisemi kya ba Seliger. Bano ba mulume ne mukazhi baingijishanga kimye kyabo kya kilabila kutanga ne kunemba makalata. Pano bino banemekele bingi bintu bya ku mupashi mu bwikalo bwabo.

Atweba bonse tutemwa bingi kutambwila makalata ne mafoni ku batemwe betu, kabiji kino kechi kyatama ne. Kyawama kubangapo bintu byawama byapusana pusana mu bwikalo bwa pa juba pa juba. Nangwa byonkabyo, twafwainwa kumona bintu byakonsha kwitonawina kimye kyetu mu jino juba ja mawi a lusekelo.

Sapwilainga Bulongo Mambo Awama

Byo jaikalapo jishuko kwikala mu jino “juba ja mawi a lusekelo.” Kechi twafwainwa kongolwa byonka byaubile bantu ba mbumba bana kimye kitanshi ne. Baishile kwamba’mba: ‘Kechi tubena kuba kyawama ne.’ Po pamotu, ne atweba kechi kyawama kuleka bya kutabataba nangwa bintu bilabikañana kwitujila kimye kya kwingilako pakatampe mu mwingilo ne.

Tuji na kya kumwenako kyawama kulondela. Byo avulukile myaka 20 yo aingijile mu mwingilo, mutumwa Paulo wanembele amba: ‘Napwisha kusapwila mambo awama a Kilishitu.’ (Loma 15:19) Paulo kechi walekele kintu nangwa kimo kumupwishisha kizaku ne. Twayai ne atweba twikale na kizaku kyo ajingapo nakyo mu kusapwila mambo a Bufumu mu jino “juba ja mawi a lusekelo.”

[Kipikichala pa peja 28]

Blessing kechi walekele bya kutabataba kumulengela kubula kwingila mwingilo wa kimye kyonse ne

[Kipikichala pa peja 29]

Ba Seliger ne bakazhi babo bayukile bingi bya kwingijisha kimye kyabo bulongo