BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w10 9/15 pp. 12-16
  • Lukwatankano Luyukanyikisha Mpopwelo Ya Kine

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Lukwatankano Luyukanyikisha Mpopwelo Ya Kine
  • Kyamba kya Usopa—2010
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Mpopwelo ya Kine Ikwatankanya Byepi Bantu?
  • Kufuma Mikambizho ya ku Mupashi
  • Bya Kushinda Muchima wa Kwitota ne Kichima
  • Kilishitendomu Wayukanyikilwa ku Mabano
  • Mpopwelo ya Kine Yanema Kukila Kyalo
  • Lukwatankano Lwa Bena Kilishitu Lutumbijika Lesa
    Kyamba kya Usopa—2010
  • Kukwatankana Kwa Bena Kilishitu Bakine Kwakonsha Kwiyako Byepi?
    Mwingilo Wetu wa Bufumu—2003
  • Kukwatankana mu Mpopwelo Kulumbulula ka mu Kimye Kyetu kya Lelo?
    Popwelai Lesa Yenka wa Kine
Kyamba kya Usopa—2010
w10 9/15 pp. 12-16

Lukwatankano Luyukanyikisha Mpopwelo Ya Kine

‘Nkebabika pantu pamo nobe mikooko iji mu kipaka.’—MIKA 2:12.

1. Bilengwa bimwesha byepi maana a kwa Lesa?

1 NYIMBI wa masalamo waambile amba: ‘Anweba Yehoba, mingilo yenu byo yavujisha! Monka mu maana mo mwiilengejile yonse: Panopantanda payula bilengwa byenu.’ (Sala. 104:24) Maana a Lesa amwekela mu lukwatankano luji pa bintu byavula byo alenga panopantanda nabiji bichi, bilongolo, banyama ne twishi kabiji bino bintu kechi byakonsha kwikalako inge kya kuba kimo pa bino kifwako ne. Kabiji mu mubiji wenu muji binungwa bingila mu mashinda apusana pusana, kutendekelatu ku binungwa bikatampe kufika ne ku tubibese twakepesha, bino byonse bingijila pamo pa kuba’mba mwikale na mubiji yense kabiji wawama.

2. Byonka byo kyamweshiwa pa jipa 13, mambo ka kukwatankana kwa bena Kilishitu kyo kwakonsheshe kukumisha bantu?

2 Yehoba walengele bantu kuba’mba bakaketekelenga mu bantu bakwabo. Mitundu ya bantu iji na mwekelo, byubilo, ne busendwe bwa kuba bintu bwapusana pusana. Kabiji kunungapo, walengele bantu batanshi kuba’mba bamweshenga byubilo byanji byakonsha kwibalengela kukwatankena pamo na bakwabo bantu ne kwibaketekela. (Nte. 1:27; 2:18) Nangwa byonkabyo, bantu bavula betolwela kufuma kwi Lesa, kabiji kechi boba bintu mu kukwatankana ne. (1 Yoa. 5:19) Onkao mambo, pa kumona kipwilo kya bena Kilishitu bajingako mu myaka kitota kitanshi byo kyajinga na bantu bapusana pusana nabiji bena Efisesa bajinga bazha, banabakazhi Bangiliki batumbalele, banabalume Bayudea bafunjile, kabiji ne boba balekele kupopwela bankishi, bakonsheshe kukumya bingi pa kumona bano bantu byo bakwatankene.—Byu. 13:1; 17:4; 1 Tesa. 1:9; 1 Timo. 6:1.

3. Baibolo walondolola byepi lukwatankano luji pa bena Kilishitu, kabiji tusakwisamba pa ka mu luno lufunjisho?

3 Mpopwelo ya kine ilengela bantu kukwatankena pamo byonka biji mubiji wetu. (Tangai 1 Kolinda 12:12, 13.) Mbaji imo yo tusakwisambapo mu uno mutwe ke ya kuba’mba: Mpopwelo ya kine ikwatankanya byepi bantu? Mambo ka o kyaikela kuba amba Yehoba bunke ye wakonsha kukwatankanya bantu bavula ba mu mikoka yonse? Ñanyi mikiika ilengela bantu kubula kukwatankana yo etukwasha Yehoba kushinda? Kabiji pa mambo a lukwatankano, bwina Kilishitu bwa kine bwapusana byepi na Kilishitendomu?

Mpopwelo ya Kine Ikwatankanya Byepi Bantu?

4. Mpopwelo ya kine ikwatankanya byepi bantu?

4 Bantu baji mu mpopwelo ya kine bayuka amba na mambo a kuba Yehoba ye walengele bintu byonse, ko kuba amba ye Nkambo wafwainwa kulama bintu byonse. (Lum. 4:11) Onkao mambo, nangwa kya kuba bena Kilishitu bakine bekala mu mapunzha avula, kabiji ne bwikalo bwapusana pusana, bonse bakokela mizhilo ya Lesa intutu imo, kabiji balondela mafunde a mu Baibolo antu amo. Bapopweshi bakine bonse bamutela bulongo Yehoba amba “Tata.” (Isa. 64:8; Mat. 6:9) Mu jino jishinda, bonse ke balongo ba ku mupashi kabiji bakonsha kwiyowa lukwatankano lwabo lo aambapo nyimbi wa masalamo amba: “Talai, byo kyawama ne byo kitutokela ku muchima kana balongo ne balongo baikala pamo na muchima umotu!”—Sala. 133:1.

5. Kyubilo ka kilengela bapopweshi bakine kukwatankana?

5 Nangwa kya kuba bena Kilishitu bakine ke bambulwa kulumbuluka, bapopwela pamo mu lukwatankano, mambo bafunda kwitemwa bene na bene. Yehoba wibafunjisha kwitemwa, mambo kafwako muntu mukwabo wakonsha kwibafunjisha bino ne. (Tangai 1 Yoano 4:7, 8.) Mambo anji aamba’mba: “Vwalai bumuchima wanekena, ne lusa, ne kwipelula, ne bukimote, ne kukokamuchima; kasa mwitekenya anwe bene na bene, ne kwilekela mambo, umvwe umo uji na mambo na mukwabo; monka mo emulekejile mambo Nkambo, mo monka mo mubilanga ne anweba: ne pa bino byonse vwalai butemwe, ye mukwato ulumbulula byonse.” (Kolo. 3:12-14) Uno mukwato ulumbulula byonse, ko kuba’mba butemwe, ke kyubilo kiyukanyikisha bena Kilishitu bakine. Kwesakana na byo mwimwena anweba bene, nanchi luno lukwatankano kechi lo lumwesha mpopwelo ya kine nenyi?—Yoa. 13:35.

6. Kuketekela mu Bufumu kwitukwasha byepi kwikala bakwatankana?

6 Kabiji bapopweshi bakine bakwatankana mambo baketekela mu Bufumu bwa Lesa kuba’mba bo bonkatu bwaketekelamo bantu. Bayuka amba katatakatu Bufumu bwa Lesa bukafumyepo makafulumende a bantu ne kulengela bantu balukokelo kwikala na mutende wa kine myaka ne myaka. (Isa. 11:4-9; Da. 2:44) Onkao mambo, bena Kilishitu bomvwina byaambile Yesu pa mambo a baana banji ba bwanga amba: “Abo kechi bo ba panopantanda ne, byonka byo nji amiwa kechi ne wa panopantanda ne.” (Yoa. 17:16) Bena Kilishitu bakine kechi betumpa mu milukuchi ya ino ntanda ne. Onkao mambo, kino kibalengela kukwatankana nangwa kya kuba bantu bakwabo baji mu nkondo.

Kufuma Mikambizho ya ku Mupashi

7, 8. Mu ñanyi jishinda mikambizho ya mu Baibolo mo itukwatankenya pamo?

7 Bena Kilishitu ba mu myaka kitota kitanshi bakwatankene bingi mambo bonse batundaikilwe na mikambizho ya ku mupashi. Bayukile amba Yesu ye wafunjishenga ne kutangijila kipwilo kupichila mu jibumba jitangijila, jalengelwe na batumwa ne banabalume bakulumpe mu Yelusalema. Bano banabalume bepaine bafuukulanga bintu monka mwayijile Mambo a Lesa kabiji bajinga ne na bakalama benda batwalanga mikambizho ku bipwilo mu mapunzha avula. Pa mambo a bano bakalama bamo, Baibolo waamba’mba: “Byo bapichilenga mu mizhi, bebapelenga mizhilo yo batongwele batumwa ne bakulumpe mu Yelusalema amba beilame.”—Byu. 15:6, 19-22; 16:4.

8 Po pamotu ne lelo jino, Jibumba Jitangijila jalengwa na bena Kilishitu bashingwa na mupashi jingilako mwingilo wa kukwatankanya kipwilo mwaya ntanda. Jibumba Jitangijila jinemba mabuku a ku mupashi mu milaka yavula atundaika bantu. Kano kajo ka ku mupashi kafuma mu Mambo a Lesa. Onkao mambo, bintu byo tufunda kechi bya bantu ne, bifuma kwi Yehoba.—Isa. 54:13.

9. Mwingilo wetu witupa Lesa witukwasha byepi kwikala bakwatankana?

9 Bakalama ba bwina Kilishitu nabo betukwatankenya pamo kupichila mu kwitutangijila mu kusapwila. Lukwatankano lwa boba bengijila pamo mu mwingilo wa Lesa lwakosa bingi kukila bantu ba mu ino ntanda besambilatu pamo kya byonkabya. Kipwilo kya bena Kilishitu kechi kabungwe ka bya makayo ne, bino kyaikelako kunemeka Yehoba ne kumwingijila mwingilo wa kusapwila mambo awama, kulenga baana ba bwanga, ne kukosesha kipwilo. (Loma 1:11, 12; 1 Tesa. 5:11; Hebe. 10:24, 25) Mutumwa Paulo kyo kyo aambijile pa bena Kilishitu amba: “Mwakosela mu mupashi umo, kasa mwibilwila na muchima umo abya byaitabilwa bya mambo awama.”—Fili. 1:27.

10. Ñanyi mashinda amo o twakwatankenamo byo tuji bantu ba Lesa?

10 Byo tuji bantu ba kwa Yehoba, twakwatankana mambo tulondela bumfumu bwa Yehoba, kutemwa balongo betu, kuketekela mu Bufumu bwa Lesa, ne kunemeka boba bo bengijisha kwi Lesa kwitutangijila. Yehoba witukwasha kushinda miteeto imo yo twikala nayo na mambo a bumbulwa kulumbuluka bwetu yakonsha kwitulengela kubula kukwatankana.—Loma 12:2.

Bya Kushinda Muchima wa Kwitota ne Kichima

11. Mambo ka kwitota kyo kwabenya bantu, kabiji Yehoba witukwasha byepi kushinda kino kyubilo?

11 Kwitota kwabanya bantu. Muntu witota wimona mwine nobe wakila bakwabo kabiji javula uba bintu na bwitote. Pano javula kino kilengela bantu kubula kukwatankana, mambo aba bamonako bibena kwitota muntu bakonsha kumvwa kichima. Mwana wa bwanga Yakoba witubula kwa kubula kupita mu mbaji amba: “Kwitota konse kwa byonkabyo ko kubi.” (Yako. 4:16) Kumona bakwenu nobe bapanshi kechi ke butemwe ne. Yehoba ye wakumwenako wawama mu kwikala bepelula, mambo wayuka mwakwingijila na bantu bambulwa kulumbuluka baji nobe atweba. Davida wanembele amba: “Kukokamuchima [kwikepesha] kwenu [anweba Lesa] kwangalula ka nji mukatampe.” (2 Sam. 22:36) Mambo a Lesa etukwasha kuleka kwitota kupichila mu kwitufunjisha kuyuka mwa kulangulukila bulongo. Paulo watundaikilwe na mupashi kwipuzha amba: “Ñanyi wakumona’mba wakila mukwenu? kabiji i ki ka kyo uji nakyo kyo wabujile kutambula? Kabiji umvwe wikitambwile, mambo ka o witotela nobe wabujile kwikitambula?”—1 Ko. 4:7.

12, 13. (a) Mambo ka o kyapelela kwikala na kichima? (b) Bintu ka bifuma mu kumona bantu byonka Yehoba byo ebamona?

12 Kichima ke mukiika mukwabo witulengela kubula kukwatankana. Na mambo a bumbulwa kulumbuluka, bonse tuji na ‘muteeto wa kuba kichima,’ kabiji nangwatu bena Kilishitu baingila myaka yavula kimo kimye bakonsha kuba kichima pa mambo a bwikalo, bintu bimo, mashuko, nangwa bulume buji na bakwetu. (Yako. 4:5) Kyakumwenako, mulongo uji na kisemi wakonsha kumvwa kichima pa kumona mashuko abena kwiyowa wa mwingilo wa kimye kyonse, kwakubula kuyuka amba wa mwingilo wa kimye kyonse naye kapitako ka kumvwina kichima yewa mutwe wa kisemi uji na baana. Pano twakonsha kulengela byepi kino kichima kubula kuvundankanya lukwatankano lwetu?

13 Pa kuba amba tubule kwikala na kichima, vulukai kuba’mba Baibolo waesakanya bashingwa ba mu kipwilo kya bena Kilishitu ku binungwa bya mubiji wa muntu. (Tangai 1 Kolinda 12:14-18.) Kyakumwenako, nangwa kya kuba jiso jenu jimweka kukila muchima wenu, nanchi bino binungwa byonse bibiji kechi byanema kwi anweba nenyi? Po pamotu, Yehoba naye wanemeka bonse ba mu kipwilo nangwa kya kuba bamo pa kimye kimo bakonsha kuyukanyikwa kukila bakwabo. Onkao mambo, twayai tumonenga bantu byonka byo ebamona Yehoba. Mu kifulo kya kumvwina bakwetu kichima, twakonsha kwibata muchima ne kwibakwasha. Kuba bino, kupusanyako bena Kilishitu bakine na boba baji mu machechi a Kilishitendomu.

Kilishitendomu Wayukanyikilwa ku Mabano

14, 15. Bwina Kilishitu bwasendukile mu lwitabilo bwalekele byepi kukwatankana?

14 Lukwatankano luji na bena Kilishitu bakine lwapusana bingi na lutobo luji mu machechi a Kilishitendomu. Mu myaka kitota kya buna, bwina Kilishitu bwasendukile mu lwitabilo bwavujile bingi kya kuba ndamakyalo wa bena Loma wabulanga kupopwela Lesa wa kine watendeka ne kwibutangijila kabiji Kilishitendomu wanungulukijileko. Byo kwaikele mabano, bufumu bwavula bwaabenepo kufuma mu Loma ne kulenga machechi mu Byalo byao.

15 Buno bufumu bwavula bwilwishañenyenga bwine pa myaka yavula bingi. Mu myaka kitota kya bu 17 ne kya bu 18, bantu mu Britain, France, ne mu United States batumbijikilenga Byalo byabo, kya kuba bino byalo byaikele nobe bupopweshi. Mu myaka kitota kya bu 19 ne kya bu 20, bantu bavula batendekele kutangijila bantu bakwabo mu byalo. Kyapeleleko, machechi a mu Kilishitendomu aabene mu tumachechi twavula, kabiji tuno tumachechi twatumbijikilenga kyalo kyato. Bantu ba mu machechi baya ne ku nkondo na kulwa na bakwabo ba mu lwitabilo lumo na lwabo baji mu kyalo kingi. Ne lelo jino, Kilishitendomu waabanwapo na tumachechi twaitabila mu bintu byo tufunda twine ne mu kutumbijika kyalo.

16. Bintu ka bimo bilengela ba mu Kilishitendomu kwabenamo?

16 Mu myaka kitota kya bu 20, tumachechi twavula twa mu Kilishitendomu twaletele mulanguluko wa kukwatankanya machechi. Pano bino pakupitapo myaka yavula, machechi achechetu o akwatankana ne kulenga chechi imo, kabiji bantu bavula baya mu machechi ne luno kechi bayila mumo pa mambo a mepuzho aamba pa bintu nabiji bya kuba amba bintu bilengeletu bine, kufumya jimi, kwilaala kwa banabalume nangwa banabakazhi bonka bonka, ne kubika banabakazhi pa bifulo bya buntangi ne. Mu mbaji imo ya Kilishitendomu, bantangi ba mu machechi beseka kuleta bantu ba mu tumachechi tukwabo pamo kabiji kechi bata muchima ku mafunjisho ebalengejile kwabana ne. Nangwa byonkabyo, kulengulula ano mafunjisho kulengelatu bantu kubula kwikala na lwitabilo lwakosa kabiji kechi kukwatankanya bupopweshi bwavula bwaabenamo mu Kilishitendomu ne.

Mpopwelo ya Kine Yanema Kukila Kyalo

17. Mpopwelo ya kine yaambijilwe jimo byepi amba ikakwatankanya bantu “mu moba akapelako”?

17 Nangwa kya kuba bantu baabenamo bingi kukila kala, kukwatankana kwatwajijila kupusanyako bapopweshi bakine ku boba babubela. Ngauzhi wa Lesa Mika waambijile jimo amba: ‘Nkebabika pantu pamo nobe mikooko iji mu kipaka.’ (Mika 2:12) Mika waambijile jimo pa kusuntulwa kwa mpopwelo ya kine kuba amba ikanema kukila mitundu ikwabo ya mpopwelo, kikale ya balesa babubela nangwa ya kwalula Kyalo ke kalesa. Wanembele amba: “Mu moba akapelako mutumba paji nzubo ya Yehoba bakamwikazha ke mwine walepesha kukila mitumba ikwabo, kabiji bakamusuntwila peulu ya tutumbatumba. Kabiji mitundu ya bantu ikakungulukila konka. Mambo ba mu mitundu yonse ya bantu benda mu mazhina a balesa babo pa mutundu, pa mutundu, bino atweba tukendanga mu jizhina ja Yehoba Lesa wetu myaka yonsetu.”—Mika 4:1, 5.

18. Mpopwelo ya kine itukwasha kupimpula mu bintu ka?

18 Kabiji Mika walondolwele mpopwelo ya kine byo yakonsheshe kukwatankanya ne boba bajinga balwanyi. “Bantu ba mu mikoka yavula bakeya ne kwamba’mba: Twayai, tuye ku mutumba wa Yehoba, ku nzubo ya Lesa wa Yakoba, namba aketufunjishe mwa kwendela, twendenga mu mashinda anji. . . . Kabiji ne abo bakabundanga mapoko abo ne kwialula ke bya kujimako, ne mafumo abo bakealula ke mapoko a kutokeshako mu bichi; mukoka umo kechi ukasumbwila mpoko mukoka mukwabo ne, kabiji kechi bakafundanga bya kulwa nkondo jibiji ne.” (Mika 4:2, 3) Aba bafuma mu mpopwelo ya balesa bo babasa ku bantu nangwa ya kupopwela kyalo kyabo ne kwiya na kupopwela Yehoba beyowa lukwatankano lwa ntanda yonse. Lesa wibafunjisha mu mashinda a butemwe.

19. Lukwatankano lwa bantu bavula baji mu mpopwelo ya kine lumwesha ka?

19 Lukwatankano lwa ntanda yonse lwa bena Kilishitu bakine lelo jino lwapusanako bingi kabiji lumwesha amba Yehoba watwajijila kutangijila bantu banji kupichila mu mupashi wanji. Bantu babena kufuma mu mikoka yonse babena kwibakwatankanya pamo kukila ne byo kyajinga kala. Kibena kubiwa bino mu kufikizha bungauzhi buji mu Lumwekesho 7:9, 14, kabiji kimwesha amba bamalaika ba kwa Lesa katatakatu bakalekeko “luvula” lukonauna buno bwikalo bwatama. (Tangai Lumwekesho 7:1-4, 9, 10, 14.) Nanchi kechi jishuko ja kukwatankena pamo na balongo betu mwaya ntanda yonse nenyi? Pano atweba pa muntu pa muntu twakonsha kuleta byepi luno lukwatankano? Kino kikambiwapo mu mutwe walondelapo.

Musakukumbula’mba Ka?

• Mpopwelo ya kine ikwatankanya byepi bantu?

• Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba kichima kibule kuvundankanya lukwatankano lwetu?

• Mambo ka kutumbijika kyalo kyo kwakonsha kubula kwabenya bapopweshi bakine?

[Kipikichala pa peja 13]

Bena Kilishitu ba mu myaka kitota kitanshi bafumine mu bisho byapusana pusana?

[Bipikichala pa peja 15]

Bukwasho bwenu mu mwingilo wa buntungi bwa Mazubo a Bufumu bukwatankanya byepi bantu?

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu