BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w11 8/15 pp. 27-31
  • Londalondainga Mutende

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Londalondainga Mutende
  • Kyamba kya Usopa—2011
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Inge Twituntula
  • Inge Lukatazho Lwavwangamo Bavula
  • Bakulumpe byo Bakonsha Kukwasha
  • Twafwainwa Kulama Mutende ne Lesa
  • Kulondalonda Mutende Mufuma Byawama
  • “Tulonde Abya Bintu Bileta Mutende”
    Kyamba kya Usopa—2008
  • Mutende—Mwakonsha Kumutaana Byepi?
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2018
  • Pwishainga Makatazho mu Butemwe
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2016
  • ‘Kebai Mutende ne Kumulondalonda’
    Kyamba kya Usopa—2001
Kyamba kya Usopa—2011
w11 8/15 pp. 27-31

Londalondainga Mutende

“Twayai tulondelondenga bintu bileta mutende.”—LOMA 14:19.

1, 2. Mambo ka Bakamonyi ba kwa Yehoba o bekela mutende?

MUTENDE wa kine kechi wapela kutana ano moba ne. Nangwatu bantu ba mu kyalo kimo kabiji bamba ne mulaka umotu, javula kechi bakwatankana ne. Baabenamo na mambo a bupopweshi ne bya bumulwila ntanda, bamo baji na mali bakwabo ne, kabiji bamo bafunda bakwabo nabo ne. Bino bapopweshi ba Yehoba bekala mutende nangwa kya kuba bafuma ‘mu bisaka byonse, mikoka yonse, mitundu yonse ya bantu ne mu njimi yonse.’—Lum. 7:9.

2 Mutende ye tuji nanji kechi wiyatu mwine ne. Waikalako na mambo a kuba ‘twikala mu mutende ne Lesa’ kupichila mu lwitabilo lwetu mu Mwananji mwina mashi alengela mambo etu kulekelwa. (Loma 5:1; Efi. 1:7) Kikwabo, Lesa wa kine upana mupashi wazhila kabiji mutende ke lubaji lumo lwa kipangwa kya mupashi. (Nga. 5:22) Kabiji kishinka kikwabo kitulengela kwikala mutende ke ‘kubula kwikala ba pano pa ntanda.’ (Yoa. 15:19) Kechi twivwanga mu bya bumulwila ntanda ne. ‘Twabunda mapoko etu ne kwialula ke bya kujimako,’ onkao mambo kechi tulwako makondo o bealukamo bene nangwa a pakachi ka byalo ne.—Isa. 2:4.

3. Mutende wetu witulengela kuba ka, kabiji ki ka kyo tusakwisambapo mu kino kibaba?

3 Mutende wetu kechi wapelelatu mu kubula kuba byatama ku balongo betu ne. Nangwa kya kuba kipwilo kya Bakamonyi ba kwa Yehoba kyo tujimo muji bantu bafuma mu bisho ne bisaka byapusana pusana, ‘twitemwa atwe bene na bene.’ (Yoa. 15:17) Mutende wetu witulengela ‘kubila bonse byawama, kikatakata bakwetu ba mu lwitabilo.’ (Nga. 6:10) Twafwainwa kunemeka ne kuzhikijilanga mutende uji mu paladisa wetu wa ku mupashi. Pano twayai twisambe byo twakonsha kulondalonda mutende mu kipwilo.

Inge Twituntula

4. Twafwainwa kulondalonda byepi mutende inge twamona’mba mukwetu twamufichisha ku wankuji?

4 Mwana wa bwanga Yakoba wanembele’mba: “Atweba bonse twituntula javula. Umvwe muntu kechi wituntula mu byambo ne, ko kuba amba walumbuluka.” (Yako. 3:2) Onkao mambo, kwikatazha kwakonsha kwikalapo pakachi ka balongo ba mu lwitabilo. (Fili. 4:2, 3) Bino makatazho pakachi ka bantu babiji akonsha kupwa kwakubula kuvulañanya mutende mu kipwilo. Akivulukai lujimuno lo twafwainwa kulondela inge twamona’mba mukwetu twamufichisha ku wankuji.—Tangai Mateo 5:23, 24.

5. Twakonsha kulondalonda byepi mutende inge betubala?

5 Pano ibyepi inge betubala? Nanchi twafwainwa kupembelela witubala kwiya na kulomba lulekelo lwa mambo nyi? 1 Kolinda 13:5 waamba’mba: “[Butemwe] kechi buvuluka kintu kyatama ne.” Inge betubala, tulondalonda mutende kupichila mu kulekelako mukwetu mambo ne kulubako. Kino kilumbulula ‘kubula kuvuluka kyatama.’ (Tangai Kolose 3:13.) Abino byobyo twafwainwa kubanga na tubilubo tucheche mambo kilengela kwikala mu mutende na bapopweshi bakwetu kabiji ne kubula kwikala na milanguluko. Kishimpi kimo kyaamba’mba: ‘Buneme bwa muntu bumwekela mu kwibalekelako bantu mambo o bamulenga.’—Mana 19:11.

6. Twakonsha kuba byepi inge kitukatazha kulubakotu ku kintu kyo etuba mukwetu?

6 Pano ibyepi inge twamona’mba kintu kyo etuba mukwetu kitukatazha kulubakotu? Kechi kyawama kupitamo na kutandanya ku bavula ne. Miyebe ya uno mutundu yakonsha kuvundankanya mutende mu kipwilo. Pano twakonsha kupwisha byepi lukatazho mu meso anteka? Mateo 18:15 waamba’mba: “Umvwe mulongo wobe wa kulenga mambo, ya ukamubule mambo o a kulenga. Umvwe wakumvwa, ko kuba amba wamubwezha mu jishinda jawama.” Nangwa kya kuba kinembelo kya Mateo 18:15-17 kingila mu mambo akatampe, bino kwesakana na jifunde jiji mu kyepelo 15, twafwainwa kuya na kwisamba na yewo witubala ne kupwana mu bwanabwankazhi.a

7. Mambo ka o twafwainwa kupwishishanga makatazho bukiji?

7 Mutumwa Paulo wanembele’mba: ‘Mwakonsha kuzhingila, bino kulenga mambo ne; kange muzhikishe juba monka mwazhingijila ne, kabiji kange mumushile kanya Diabola ne.’ (Efi. 4:26, 27) Yesu waambile’mba: “Pwana bukiji na ye uji nanji na mambo byo mukiji pamo.” (Mat. 5:25) Kulondalonda mutende kukebewa kupwana bukiji. Mambo ka? Mambo kulengela makatazho kubula kufukula nobe kilonda. Kechi twafwainwa kuleka bwitote, kichima nangwa kutesha muchima ku bintu bya ku mubiji kwitulengela kubula kupwana bukiji ne.—Yako. 4:1-6.

Inge Lukatazho Lwavwangamo Bavula

8, 9. (a) Ñanyi lukatazho lwajinga mu kipwilo kya bena Kilishitu batanshi mu Loma? (b) Paulo wibajimwineko byepi bena Kilishitu ba mu Loma pa luno lukatazho?

8 Kimye kimo, makatazho mu kipwilo kechi ekalatu a bantu babiji bonka ne, avwangamo bavula. Byobyo kyajinga ne mu kipwilo kya bena Kilishitu mu Loma kimye Paulo kyo atangijilwe na mupashi wazhila kwibanembela nkalata. Mwajinga mitotololo pakachi ka bena Kilishitu Bayudea ne Bangentila. Kyamweka bamo mu kyokya kipwilo balengululanga bakwabo bajinga na jiwi ja muchima jakoka nangwa’mba jakilangamo kwibazhachisha. Bamo bazhachishanga bakwabo pa bintu byafwainwa kwifuukwila muntu mwine. Paulo wafunjileko byepi kipwilo?—Loma 14:1-6.

9 Paulo wafunjilekotu bonse. Waambijile boba baumvwishishe’mba kechi bakiji mu Mizhilo ya Mosesa ne, kuleka kulengulula balongo babo. (Loma 14:2, 10) Mambo kuba bino kwakonsheshe kutuntwisha bakwabo ba mu lwitabilo bakizhijile kuja bintu bimo byo bakainye mu Mizhilo ya Mosesa. Paulo wibajimwineko’mba: “Kilekai konauna mwingilo wa Lesa na mambotu a kajo. Kyawama kubula kuja nyama, kutoma binyu nangwa kuleka kuba kintu kyonse kyakonsha kutuntwisha mulongo wenu.” (Loma 14:14, 15, 20, 21) Kabiji Paulo wajimwineko bena Kilishitu bajinga na jiwi ja mu muchima jakosa kuleka kuzhachisha boba bamwenanga bintu mu jishinda jingi. (Loma 14:13) Wibambijile’mba: “Kechi mwilanguluke kukilapo po mwafwainwa kwilangulukila ne.” (Loma 12:3) Panyuma ya kukwasha bonse, Paulo wanembele’mba: “Onkao mambo, twayai tulondelondenga bintu bileta mutende ne bintu bya kwikomesha atwe bene na bene.”—Loma 14:19.

10. Byonka byajinga kipwilo kya bena Kilishitu batanshi mu Loma, ki ka kyo twafwainwa kuba pa kuba’mba tupwishe lukatazho?

10 Kyamweka bena Kilishitu ba mu Loma baumvwijile bibajimwineko Paulo ne kuleka kwitala kukanwa. Ne lelo jino, inge paikala lukatazho pakachi ka bena Kilishitu, nanchi kechi twafwainwa kwilupwisha mu meso anteka kupichila mu kukeba lutangijilo lwa mu Binembelo nenyi? Byonka byo kyajinga mu Loma, bonse baji mu lukatazho lelo jino bafwainwa kuleka kwitala kukanwa ne ‘kwikala mu mutende abo bene na bene.’—Mako 9:50.

Bakulumpe byo Bakonsha Kukwasha

11. Mukulumpe wafwainwa kuba byepi inge mwina Kilishitu waiya na kwisamba nanji pa lukatazho lo aji nalo?

11 Pano ibyepi inge mwina Kilishitu ukeba kwisamba na mukulumpe pa lukatazho lo aji nalo na wakilongo nangwa na mukwabo wa mu lwitabilo? Kinembelo kya Byambo bya Mana 21:13 kyamba’mba: “Awa ushinka matwi anji pa kumvwa kujila kwa muyanji, ne aye naye nangwa ukajila kechi bakamumvwa ne.” Mukulumpe mu kipwilo kechi wafwainwa ‘kushinka matwi anji ne.’ Nangwa byonkabyo, kishimpi kikwabo kyaamba’mba: “Mutanshi pa kwamba mambo ye umweka’mba waoloka, poso byo akeya mukwabo na kumusalawila.” (Mana 18:17) Mukulumpe wafwainwa kuteleka na lusa, bino kechi wafwainwa kwikala na kanswatu ne kumona mutanshi amba ye mutonte ne. Panyuma ya kumvwa byo aamba, mukulumpe wafwainwa kumwipuzha inge wisamba na yewo wamuzhingijisha. Mukulumpe wakonsha ne kubulako yewa ye bazhingijisha lutangijilo lwa mu Binembelo lo afwainwa kulondela pa kuba’mba ekale wa kulondalonda mutende.

12. Ambai byakumwenako bimwesha kutama kuji mu kufikenatu kuchibamambo ponkapo panyuma ya kumvwatu ku muntu umo.

12 Byakumwenako bisatu byanembwa mu Baibolo bimwesha ene mambo o kyatamina kuchibamambo panyuma ya kumvwatu ku muntu umo. Potifwalo waumvwijile mukazhanji byo amubujile’mba Yosefwa washi amukwate amba amulenge mambo. Na mambo a bukaji, Potifwalo watayile Yosefwa mu kaleya. (Nte. 39:19, 20) Mfumu Davida waumvwine byamubujile Ziba amba Mefibosheta wichina kala na balwanyi benu. Ponkapotu Davida waambile’mba: “Umvwa, nakupa byonse bya kwa Mefibosheta ke byobe.” (2 Sam. 16:4; 19:25-27) Mfumu Atazakeshi bamubujile’mba Bayudea babena kushimukulula nsakwa ya Yelusalema kabiji babena kukeba kusatukila Bufumu bwa bena Pelisha. Mfumu waumvwijile yewa sawakya wa bubela ye bamubujile kabiji wakambizhe’mba bekileke kushimukulula nsakwa ya Yelusalema. Kino kyalengejile Bayudea kuleka mwingilo wa kushimika nzubo ya Lesa. (Eze. 4:11-13, 23, 24) Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kulondela lujimuno Paulo lo ajimwineko Timoti lwa kubula kufikenatu kuchibamambo ponkapo.—Tangai 1 Timoti 5:21.

13, 14. (a) Umvwe bantu babiji babena kwikatazha, ki ka kyo twafwainwa kuvulukanga? (b) Ki ka kyakonsha kukwasha bakulumpe kuchibamambo mo aolokela?

13 Nangwatu panyuma ya kumvwa ku bonse babiji, kyanema bingi kuvulukanga’mba: “Nangwa kya kuba muntu wakonsha kulanguluka amba wayuka kintu, kechi wayuka mo kyayila ne.” (1 Ko. 8:2) Nanchi twayukatu byonse byalengela lutobo nyi? Abya twayuka bulongo abo bantu byo baji nyi? Umvwe bebeta’mba bachibe mambo, bakulumpe kechi bafwainwa kumvwina byabubela, bujimuku nangwa mañwiñwi ne. Mutonyi Lesa ye asala, aye Yesu Kilishitu, uchiba mambo moaolokela. “Kechi ukapwishisha mambo monka mwayila kumona kwa meso anji ne, nangwa kwiachibila monka mwayila kumvwa kwa matwi anji ne.” (Isa. 11:3, 4) Yesu utangijilwa na mupashi wa Yehoba. Ne bakulumpe mu kipwilo nabo bafwainwa kutangijilwanga na mupashi wazhila wa Lesa.

14 Saka bakyangye kuchibila mambo bakwabo ba mu lwitabilo, bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kulomba mupashi wa Yehoba kwibatangijila ne kumulondela kupichila mu kutanga Mambo a Lesa ne mabuku a kalume wakishinka kabiji wa maana.—Mat. 24:45.

Twafwainwa Kulama Mutende ne Lesa

15. Kimye ka kyo twafwainwa kubula bakulumpe mambo alenga mukwetu wa mu lwitabilo?

15 Atweba bena Kilishitu bonse betukambizha kulondalonda mutende. Baibolo waamba ne kuba’mba: “Maana afuma mwiulu patanshi alengela muntu kwikala wabula bubipisho, wa mutende.” (Yako. 3:17) Baibolo waamba’mba patanshi twafwainwa kwikala babula bubipisho. Kwikala babula bubipisho kilumbulula kulondela bitubula Lesa ne kuba bimutokesha pa muchima. Inge mwina Kilishitu wayuka’mba mukwabo wa mu lwitabilo walenga mambo, wafwainwa kumutundaika kuya na kubula bakulumpe mu kipwilo. (1 Ko. 6:9, 10; Yako. 5:14-16) Umvwe wabula kuba bino, awa mwina Kilishitu wayuka oo mambo wafwainwa kuya na kubula bakulumpe. Umvwe naye wakankalwa kubula bakulumpe na mambo a kukeba kulama mutende na yewo walenga mambo, kilumbulula’mba waitabizha byauba mukwabo.—Levi 5:1; tangai Byambo bya Mana 29:24.

16. Twakonsha kufunjilako ka ku byaubile Yehu na Mfumu Yolama?

16 Jishimikila ja kwa Yehu jimwesha’mba bololoke bwa Lesa bo bwakilapo kunema kukila mutende. Lesa watumine Yehu kuya na kuchibila mambo ba mu nzubo ya Mfumu Ahaba. Mfumu mubi aye Yolama, mwana Ahaba ye asemejile mwi Yezebeli, wakanjijile mu kalaki wanji ne kuya na kutundaila Yehu ne kumwipuzha’mba: “Mwaiya mu mutende nyi?” Kumvwa aye wamukumbwile’mba: “Kwikale mutende byepi byo kuji bupite ne buñanga bwa lubuko bwavula bwa kwa inobe Yezebeli?” (2 Mfu. 9:22) Ponkapo Yehu wavwemwine buta bwanji bwa mukanda ne kumwasa muketo wakapulankana ne mu muchima. Byonka byaubile Yehu, ne bakulumpe nabo kechi bafwainwa kulekatu ndengamambo wabula kulapila na mambotu a kukeba kulama mutende ne. Ndengamambo wabula kulapila bafwainwa kumupanga pa kuba’mba kipwilo kikale mutende ne Lesa.—1 Ko. 5:1, 2, 11-13.

17. Bena Kilishitu bonse bafwainwa kuba ka pa kuba’mba balame mutende?

17 Mitotololo ikala pakachi ka balongo javula kechi ekala mambo akatampe akebewa kavoto ne. Onkao mambo kyawama bingi kulubakotu ku tubilubo twa bakwetu. Mambo a Lesa aamba’mba: “Awa uvwetapo pa mambo ukeba butemwe, pakuba awa uya na kwialondololalondolola wibabanya aba betemwa.” (Mana 17:9) Kumvwina luno lujimuno, kuketukwasha kulama mutende mu kipwilo ne bulunda bwetu ne Yehoba.—Mat. 6:14, 15.

Kulondalonda Mutende Mufuma Byawama

18, 19. Ñanyi bintu byawama bifuma mu kulondalonda mutende?

18 Umvwe ke “tulonde abya bintu bileta mutende” mufuma byawama bingi. Twikala na bulunda bwawama ne Yehoba byo twibikako kulondela mashinda anji, kabiji tukosesha buumo bwa paladisa wetu wa ku mupashi. Kulondalonda mutende mu kipwilo kwitukwasha kuyuka bya kulondalonda mutende na bo tusapwilako “mambo awama a mutende.” (Efi. 6:15) Kabiji kwitulengela kuyuka ‘kwikanya umvwe betulenga mambo.’—2 Timo. 2:24.

19 Kabiji twafwainwa ne kuvulukanga’mba “kukekala lusanguko lwa baoloka ne babula koloka.” (Byu. 24:15) Akya kimye byo kikafika, bantu bavula bafwile bankomeno ne bamichima yapusana pusana, “kufumatu ku ntendekelo ya kulengwa kwa bantu” bakasanguka! (Luka 11:50, 51) Kufunjisha bakasanguka kwikala mutende kukekala jishuko jikatampe bingi. Bintu byo tubena kufunda mu ano moba pa bya kwikala mutende biketukwasha bingi pa kyokya kimye!

[Tubyambo twa mushi]

a Umvwe mukeba lutangijilo lwa mu Binembelo lwa kwimukwasha mwakubila na mambo akatampe nabiji luntepentepe ne bujimbijimbi, monai Kyamba kya Usopa kya Kibemba kya October 15, 1999, mapa 17-22.

Mwafundamo Ka?

• Twakonsha kulondalonda byepi mutende inge twafichisha mukwetu ku wankuji?

• Twafwainwa kulondalonda byepi mutende inge betuzhingijisha?

• Mambo ka o kyatamina kubingisha bukiji muntu umo inge bekatazha na mukwabo?

• Mambo ka o twafwainwa kubujila kufya mambo na mambotu a kukeba kulama mutende?

[Bipikichala pa peja 29]

Yehoba watemwa bingi boba balekelako bakwabo mambo

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu