Nanchi Yehoba Kyo Kyenu Kya Kwimwabilapo Nyi?
“Twajijilai na kukeba Bufumu patanshi ne bololoke bwanji, ne bino bintu byonse bikemubikilwapo.”—MAT. 6: 33.
1, 2. (a) “Bena Isalela ba Lesa” batongolwa mu Ngalatiya 6:16 bemenako bañanyi? (b) Nga “bisaka jikumi na bibiji bya Isalela” byatongolwa mu Mateo 19:28 bimenako bañanyi?
INGE mwatanga jizhina ja Isalela mu Baibolo, ki ka kiya mu milanguluko yenu? Nanchi mulanguluka pe Izaka mwana Yakoba, ye batumbile’mba Isalela nyi? Inyi mulanguluka pa ba mu kikota kyanji bena Isalela bakala? Nanchi mulangulukapo pa bena Isalela ba ku mupashi nyi? Baibolo inge keambe pa bena Isalela mu bukifwanyikizho, javula ulumbulula “bena Isalela ba Lesa,” ba 144,000 bashingwa na mupashi wazhila kwikala bamfumu ne bañanga ba Lesa mwiulu. (Nga. 6:16; Lum. 7:4; 21:12) Pano akilangulukai ne pa mikoka 12 ya bena Isalela yatongolwa mu Mateo 19:28.
2 Yesu waambile’mba: “Pa kukalenga jibiji bintu ke bipya, kimye Mwana muntu kyo akekala pa jitanda janji ja lukumo, anweba mwandondela mukekala pa matanda jikumi na abiji na kuchibila mambo bisaka jikumi na bibiji bya Isalela.” Mu kino kyepelo, ba mu “bisaka jikumi na bibiji bya Isalela” ke boba ba baji na luketekelo lwa kwikala mu Paladisa pano pa ntanda bo bakachibila mambo ku baana ba bwanga bashingwa ba kwa Yesu. Kabiji bakamwenamo bingi mu mingilo ya buñanga ya ba 144,000.
3, 4. Bashingwa baikala byepi bakumwenako bawama?
3 Byonka byajinga bañanga ba Lesa ne bena Levi, bena Kilishitu bashingwa bamona mwingilo ye bengila kwikala jishuko bingi. (Bala. 18:20) Bashingwa kechi baketekela kwibabilapo nyaunda nangwa mpunzha pano pa ntanda pa kwikala ne. Abo batengela kwikala bamfumu ne bañanga mwiulu pamo ne Yesu Kilishitu. Basakutwajijila kwingijila Yehoba byonka byaamba kinembelo kya Lumwekesho 4:10, 11 pa bashingwa baji na luketekelo lwa kwikala mwiulu.—Ezi. 44:28.
4 Bashingwa umvwe bakiji pano pa ntanda bekala bwikalo bumwesha patoka kuba’mba Yehoba kyo kyabo kya kwibabilapo. Banemeka bingi mwingilo wa Lesa. Baji na lwitabilo mu bukuzhi bwa kwa Kilishitu kabiji batwajijila kumulondela, kuba bino kumwesha’mba ‘kwitwa ne kusalululwa kwabo kwa kine.’ (2 Pe. 1:10) Bwikalo bwabo ne bulume byapusana pusana. Bino kechi baleka makatazho kwibalengela kwingila na mulele mwingilo wa Lesa ne. Pakuba abo batangizhako mwingilo wa Lesa ne kwingila papelela bulume bwabo. Kabiji bekala bakumwenako bawama ku boba baji na luketekelo lwa kwikala pano pa ntanda mu paladisa.
5. Yehoba wakonsha kwikala byepi kya kwibabilapo bena Kilishitu bonse, kabiji kino kyakatazha byepi?
5 Nangwa tuji na luketekelo lwa kuya na kwikala mwiulu nangwa pano pa ntanda, twafwainwa ‘kwikana atweba bene ne kusenda kichi kyetu kya lumanamo ne kulondelanga Kilishitu.’ (Mat. 16:24) Bantu bavula babena kutengela kwikala mu Paladisa pano pa ntanda bapopwela Lesa ne kulondela byaubanga Kilishitu. Bebikishako bingi kwingila papelela bulume bwabo. Bavula batundaikwa kupezhako bwikalo bwabo ne kutwela mu mwingilo wa bupainiya. Bakwabo nabo bengila bupainiya mu bañondo bamo pa mwaka pa mwaka. Pakuba bakonsha kubula kwingila bupainiya, bebikako kwingila pakatampe mu mwingilo. Bantu ba uno mutundu baji nobe Maliya waichijile Yesu manyi anunkila. Yesu waambile’mba: “Wangubila mwingilo wawama. . . . Waingila papelela bulume bwanji.” (Mako 14:6-8) Kwingila papelela bulume bwetu kechi kwapela ne, mambo tubena kwikala mu ntanda mwaangela Satana. Nangwa byonkabyo, tubena kwibikako kwingila papelela bulume bwetu ne kutwajijila kuketekela mwi Yehoba. Monai byo twakonsha kuba bino mu mashinda ana.
Kukeba Patanshi Bufumu bwa Lesa
6. (a) Bantu babena kumwesha byepi amba buno bwikalo kyo kyabotu kya kwibabilapo? (b) Mambo ka o kyawamina kwikala na muchima wajingapo ne Davida?
6 Yesu wafunjishe baana banji ba bwanga kukeba Bufumu ne bololoke bwa Lesa patanshi. Bantu bavula babena kupupila bya pano pa ntanda. Baibolo wamba’mba bo “bantu ba pano pa ntanda, baji na byabo mu yenka uno mweo.” (Tangai Salamo 17:1, 13-15.) Byo babula kunemeka Mulenga, batatu muchima pa kwikala bwikalo bwa ntentente, kukomesha baana, ne kwibashila bya buswanyi. Byonka byo babena kwiyowa mu buno bwikalo byo byonka. Davida aye wateletu muchima pa kulenga “jizhina jawama” ne Yehoba byonka mwananji Solomone byo aishile kutundaika bantu bonse kuba. (Sapwi. 7:1) Byonka byajinga Asafwa, Davida naye wayukile’mba bulunda bwanji ne Yehoba bwanemene bingi kukila bintu byonse byo akebanga mu bwikalo. Watemenwe kwenda ne Lesa. Mu ano moba bena Kilishitu batangizhako bintu bya ku mupashi mu bwikalo bwabo kukila nkito.
7. Ñanyi kintu kyawama kyamwekejile mulongo watangizheko Bufumu patanshi?
7 Akilangulukai pa bwikalo bwa ba Jean-Claude bekala mu kyalo kya Central African Republic. Bano ke bakulumpe mu kipwilo, baji na bakazhi ne baana basatu. Mu kino kyalo kutwela nkito kwakatazha bingi, kabiji bantu bapelelwa bakokelatu byonse pa kuba’mba batwajijile pa nkito. Juba jimo mukulumpe wa nkito waambijile ba Jean-Claude kuba’mba basakwingilanga bufuku kutendeka na 6 koloko wa mabanga mulungu yense. Ba Jean-Claude balumbulwile’mba baji na mutembo wa kumwena ba mu kisemi byo bakeba ku mubiji ne ku mupashi. Kabiji baambile ne kuba’mba baji ne na mwingilo wa kulama kipwilo. Mukulumpe wa nkito wibakumbwile’mba: “Umvwe washukilwa nkito, wafwainwa kulubako bintu bikwabo, nabiji mukazhobe, baana bobe ne makatazho. Wafwainwa kwipana ne kutatu muchima pa nkito kwapwa. Usalepo kimo, bya bupopweshi nangwa nkito.” Inge anweba mwakonsha kuba byepi? Ba Jean-Claude bayukile kuba’mba nangwa wibapanga nkito, Lesa ukebalama. Bayukile’mba bakatwajijila kwikala na bya kuba byavula mu mwingilo wa Lesa, kabiji Yehoba ukatwajijila kwibakwasha kumwena kisemi kyabo bya mu bwikalo. Onkao mambo, abo bayile na kupwila kwa mukachi ka mulungu. Byo benengezhenga kuya ku nkito aku na kuzhinauka inge basakutwajijila mingilo, baumvwinekotu lamya wajila wakwibabula’mba mukulumpe wabo wa nkito bamupanga mingilo. Mulongo wetu washajile pa nkito.
8, 9. Yehoba wakonsha kwikala byepi kyetu kyakwitwabilapo byonka byo ajinga ku bañanga ne bena Levi?
8 Bamo bapitapo kala mu bintu bimweka nobe bisakwibapangisha nkito balanguluka’mba: ‘Pano nsakumwenanga byepi ba mu kisemi kyami?’ (1 Timo. 5:8) Nangwa muji mu bwikalo bwa uno mutundu nangwa ne, kwesakana na bintu byo mwapitamo mu bwikalo bwenu mwafwainwa mwashiinwa kuba’mba Lesa kechi ukemulengesha bumvu ne, inge waikala kyenu kya kwimwabilapo kabiji mwanemeka mwingilo wanji. Yesu byo atundaikile baana banji bwanga ‘kutwajijila na kukeba Bufumu patanshi’ wabwelele wibalaya ne kuba’mba: “Ne bino bintu byonse bikemubikilwapo.”—Mat. 6:33.
9 Akilangulukai pa bwikalo bwa bena Levi babujile kutambula ntanda ya kwikalapo. Na mambo a kuba’mba bupopweshi bwa kine kyo kintu kyanemene bingi mu bwikalo bwabo, baketekejile Yehoba kwibamwena bya mu bwikalo, yenka wibambijile’mba: ‘Amiwa ne kyenu kyo bemwabilapo.’ (Bala. 18:20) Nangwa kya kuba kechi twingijila pa nzubo ya Lesa byonka byaingilanga bañanga ne bena Levi ne, ne atweba twafwainwa kwikala na luketekelo lwa kuba’mba Yehoba witumwenanga bya mu bwikalo. Byo tubena kunangijila ku mpelo ya buno bwikalo, luketekelo lwetu mu bulume bwa Lesa bwa kwitumwena bya mu bwikalo lubena kukoselako.—Lum. 13:17.
Kukeba Bololoke bwa Lesa Patanshi
10, 11. Bamo baketekela byepi mwi Yehoba pa mambo a nkito? Ambai kyakumwenako.
10 Yesu watundaikile baana banji ba bwanga ‘kutwajijila kukeba bololoke bwa Lesa patanshi.’ (Mat. 6:33) Kuba bino kulumbulula kunemeka mizhilo ya Yehoba yaamba pa byawama ne byatama kukila bisho bya bantu. (Tangai Isaya 55:8, 9.) Kala bantu bavula bajimanga ne kupotesha fwanka, bafunjishanga bakwabo bya kulwa nkondo, balenganga ne kupotesha bilwilo bya nkondo. Bino byo bayukile bukine, bavula baubileko lupimpu ku nkito yo baingilanga ne kufikilamo kubatizhiwa.—Isa. 2:4; 2 Ko. 7:1; Nga. 5:14.
11 Pa baubile bino pajinga ne ba Andrew. Abo ne bakazhi babo byo bafunjile pe Yehoba, bafuukwilepo kumwingijila. Batemenwe bingi nkito yo baingilanga, nangwa byonkabyo beisankijilepo. Mambo ka? Mambo baingilanga nkito yavwangilemo bya bumulwilantanda kabiji bakebeshe kutangizhako bololoke bwa Lesa patanshi. Ba Andrew bajinga na baana babiji kimye kyo balekele nkito kabiji kechi bajinga na mwakumwena mali ne, bashajiletu na mali acheche akonsheshe kupwatu mu bañondo bacheche. Bantu bakonsheshe kumona nobe kechi baji na ‘bya buswanyi’ ne. Abo baketekejiletu mwi Lesa ne kukeba nkito. Bavuluka kuba’mba, abo ne kisemi kyabo bemwenejile abo bene amba kuboko kwa Yehoba kechi kwaipipa ne. (Isa. 59:1) Byo bapezhezheko bwikalo, ba Andrew ne bakazhi babo baingijileko mwingilo wa kimye kyonse. Baambile’mba: “Kwikala bimye bimo byo twikala na bijikila bya mali, nzubo, butuntulu bwa mubiji ne bukote. Bino Yehoba kimye kyonse witukwasha. . . . Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, kwingijila Yehoba kyo kintu kyawamisha kukila byonse kabiji mufuma byawama bingi.”a—Sapwi. 12:13.
12. Ki ka kyo twafwainwa kwikala nakyo pa kuba’mba tukokelenga mizhilo ya Lesa? Ambai byakumwenako bya koko kwenu.
12 Yesu waambile’mba: “Umvwe mwaikala na lwitabilo nobe luchacha wa masitate, mukambila iwe mutumba amba, ‘Fuma papo uye popa,’ ne aye ukafumapo kabiji kafwako kyo mukakankalwa ne.” (Mat. 17:20) Nanchi mwakonsha kukokela mizhilo ya Lesa nangwa kya kuba kyakonsha kuleta makatazho nyi? Inge mubena kuzhinauka, isambaipo na bakwenu ba mu kipwilo. Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, mwakonsha kutundaikwa ku mupashi pa kumvwa byo bapitamo mu bwikalo.
Kunemeka Bintu bya ku Mupashi Bitunengezhezha Yehoba
13. Yehoba witukwasha byepi ku mupashi inge ketwibikisheko kumwingijila?
13 Inge mwanemeka kwingijila Yehoba, mwafwainwa kuketekela kuba’mba usakukemumwenanga byonse byo mukeba ku mubiji ne ku mupashi byonka byo aubanga ku bena Levi. Akilangulukai pe Davida. Nangwa kya kuba wafyamine mu jiyengo, waketekejile mwi Yehoba kumumwena byo akajilwanga. Nangwa kya kuba twiumvwa kupelelwa kya byepi, twafwainwa kuketekelatu mwi Yehoba. Vulukainga kuba’mba Asafwa byo ‘atwelele mwazhila mwa Lesa’ maana anji alubulukile, popo ayukile ne kine kintu kyamulengejilenga kwinyengaika. (Sala. 73:17) Ne atweba twafwainwa kuta muchima ku maana a Lesa etukosesha ku mupashi. Inge twauba bino tumwesha’mba tumusanchila Lesa pa mwingilo wanji ye etupa kechi na mambo a bwikalo bwetu byo buji ne. Kabiji Yehoba ukekala kyetu kya kwitwabilapo.
14, 15. Twafwainwa kuba byepi inge kyeya kyasama pa binembelo bimo, kabiji mambo ka?
14 Muba byepi inge Yehoba, aye Mwine wasamisha kyeya kya ku mupashi pa “bintu byazhika bya Lesa” bya mu Baibolo? (1 Ko. 2:10-13) Petelo ke wakumwenako wawama bingi kwesakana nabyo aubile kimye kyaambile Yesu amba: “Umvwe mwabula kuja mubiji wa Mwana muntu ne kubula kutoma mashi anji, kechi mukekala na bumi ne.” Byo baumvwine bino byambo baana banji ba bwanga bavula baambile’mba: “Bino byambo byakatazha bingi; ñanyi usakwibyumvwa?” Kabiji “babwelele ku bintu byo bashile.” Pa kuba Petelo waambile’mba: “Nkambo, tukaya kwi ñanyi? Anweba muji na byambo bipana bumi bwa myaka.”—Yoa. 6:53, 60, 66, 68.
15 Petelo kechi waumvwishishe mwatajile byambo bya kuba’mba kuja mubiji ne kutoma mashi anji ne. Pakuba aye watajilenga kwi Lesa kusamisha kyeya kya ku mupashi. Inge kyeya kyasama pa bintu bimo, nanchi mweseka kuyuka bishinka bya mu Binembelo byalengela lolo lupimpu kwikalako nyi? (Mana 4:18) Bena Beliya ba mu kitota kitanshi batambwijile byambo “na muchima yense ne kubalaula bulongo Binembelo moba onse.” (Byu. 17:11) Kulondela byo baubanga kuketulengela kumusanchila Yehoba pa mwingilo ye etupa walengela kuba’mba ekala kyetu kya kwitwabilapo.
Kusongolatu Kana Monka mwi Nkambo
16. Lesa wakonsha kwikala byepi kyetu kya kwitwabilapo kupichila mu kulondela lujimuno luji mu 1 Kolinda 7:39?
16 Jishinda jikwabo bena Kilishitu mo bakonsha kumweshesha’mba kechi bavulama kyaswa muchima wa Lesa ne, ke kupichila mu kulondela mukambizho wa mu Baibolo wa kusongola nangwa kusongolwatu “kana monka mwi Nkambo.” (1 Ko. 7:39) Bavula basalapo kwikala bunke na mambo a kukokela luno lujimuno. Yehoba wibanemeka bingi. Davida waubile byepi kimye kyo ajingatu kwa bunke kwabujile wa kumukwasha? Waambile amba: “Ndondolola mambo ami ku meso [a Lesa]; Ne kumwesha ku meso anji malwa ami. Muchima wami byo apungijile munda.” (Sala. 142:1-3) Ne ngauzhi Yelemiya naye wafwainwa byobyo eumvwinenga pa myaka yavula yo aingijile Lesa mu bukishinka kwa kubula kusongola. Inge mukeba kuyuka byavula pa bwikalo bwanji monai kitango 8 mu buku wa Ifyo Lesa Aletweba Ukupitila Muli Yeremia.
17. Nyenga umo muzhike uba byepi inge waumvwa mukose?
17 Nyenga umo mu United States waambile’mba: “Kechi nafuukulapo kwikala buzhike ne. Mwanamulume yense, kikulutu walumbuluka wakonsha kunsongola. Bamama babula mu lwitabilo, baesekele kuntundaika kusongolwa ku yense wakonsha kunsolomoka. Nebepwizhe inge bakonsheshe kuswa kuba’mba nkebajijile inge kya kuba masongola ami palutwe abula kulumbuluka. Mu kuya kwa kimye natwelele nkito yawama, bamwene kuba’mba nelaminenga amiwa mwine ne kwikala na lusekelo. Na mambo a kino balekele kunkatazha.” Uno nyenga kimye kimo umvwa mukose. Waambile’mba: “Naketekela mwi Yehoba. Kechi wandekelela ne.” Ki ka kyamukwasha kuketekela mwi Yehoba? Waambile’mba: “Lulombelo lo lunkwasha kuyuka’mba Lesa kine ko aji kabiji ne kuba’mba kechi ukansha ne. Mwine Wakila walengele bintu byonse uteleka ku milombelo yami, pano mambo ka o nakonsha kubujila kwiumvwa kunemekwa ne kwikala na lusekelo?” Byo ayuka’mba “mu kupana mufuma lusekelo lukatampe kukila mu kutambula,” waambile’mba: “Nepana kukwasha bakwetu, kwakubula kuketekela’mba nabo bakankwasha. Kulanguluka’mba, ‘Nakonsha kukwasha byepi iwe muntu?’ Kundetela bingi lusekelo mu muchima wami.” (Byu. 20:35) Kya kine, Yehoba waikala kyanji kya kumwabilapo kabiji kumwingijila kumuletela bingi lusekelo uno nyenga.
18. Mwakonsha kwikala byepi ba kwa Yehoba?
18 Nangwa bintu bikatazhepotu byepi, Yehoba wakonsha kwikala wenu wa kwimwabilapo. Kuba bino kukemulengela kwikala na lusekelo. (2 Ko. 6:16, 17) Kino kyakonsha kulengela Yehoba kwikala kyenu kya kwimwabilapo, byonka byo kyajinga ku bapopwelanga Lesa kala. (Tangai Mpitulukilo ya mu mizhilo 32:9, 10.) Byonkatu Lesa byo ajinga kya kwibabilapo bena Isalela mukachi ka mikoka ibazhokolokele, ne anweba mwakonsha kwikala banji kabiji ukemulama.—Sala. 17:8.
[Tubyambo twa mushi]
a Monai Awake! wa November 2009, mapa 12-14.
Musakukumbula’mba Ka?
Yehoba wakonsha kwikala byepi kyenu kya kwimwabilapo kupichila
• mu kukeba Bufumu bwa Lesa ne bololoke bwanji?
• mu kunemeka kajo ka ku mupashi?
• mu kulondela mukambizho wa Lesa wa kusongola nangwa kusongolwatu kana monka mwi Nkambo?
[Kipikichala pa peja 13]
Yehoba wikala kyetu kya kwitwabilapo inge twatatu muchima pa kumwingijila
[Kipikichala pa peja 15]
Kyakumwenako kya kwa Yelemiya kitutundaika bingi