BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w11 10/15 pp. 18-22
  • Kwingijila Yehoba Kundetela Bingi Lusekelo

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Kwingijila Yehoba Kundetela Bingi Lusekelo
  • Kyamba kya Usopa—2011
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Kwitufwakesha Kwapimpwile Bwikalo Bwami
  • Batatankazhi ba Mary Bankwashishe Bingi
  • Kukoma ku Mupashi, Kubatizhiwa ne Kuya pa Batele
  • Kushonkena ne Mingilo ya Buntungi yo Nkabula Kulubamo
  • Kupimpulwa kwa Bwikalo
  • Makatazho a mu Bukote
  • Kechi Naleka Kufunda Ne
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2024
  • Bulanda bo Ajinga Nabo Nobe Bamwasa Mpoko Bwapwile
    Kyamba kya Usopa—2014
  • Kuketekela mwi Yehoba Kwitukwasha Bingi
    Kyamba kya Usopa—2013
  • Kwamfikizha—Mwingilo wa Kimye Kyonse
    Kyamba kya Usopa—2014
Kyamba kya Usopa—2011
w11 10/15 pp. 18-22

Kwingijila Yehoba Kundetela Bingi Lusekelo

Byashimikizha ba Fred Rusk

Ku bwanyike bwami napichile mu bintu byaambilepo Davida mu Salamo 27:10 bya kuba’mba: “Batata ne bamama umvwe bandekelela, ponkapo Yehoba ukantola.” Ubai nemubule byo kyajinga.

NAKOMEJILE pa bujimi bwa butonge bwa bankambo babalume mu muzhi wa Georgia, mu U.S.A., mu kimye kyakatezhe bwikalo mu ma 1930. Lufu lwa bamama pa kupapa ne nkasami wapitaijile, lwibakolele bingi batata kumuchima kya kuba banshile amba ngikalenga ne bankambo babalume bafwijilwe byo bayile ku ngyangi kobakengijilenga nkito. Byo papichile moba batata bakebelenga kuba’mba ngye na kwikala nabo, bino bintu kechi byaendele bulongo ne.

Batatankazhi bakolojabo batata betukwashangako mu bwikalo. Nangwa kya kuba bankambo kechi bajingapo nangwa mu bupopweshi bumo ne, bino baana babo babambakene bingi mu kipwilo kya Southern Baptists. Na mambo a kuchina kupumwa, nayanga kya kunkanjikizha na kupwila pa Mulungu. Ku bwanyike nalengulwile bingi bya bupopweshi. Natemenweko makayo pa sukulu.

Kwitufwakesha Kwapimpwile Bwikalo Bwami

Kimye kya mute mu 1941, saka nji na myaka 15, pa nzubo paishile mwanamulume wakikulumpe. Bambujile’mba, “bamwisho yobe ba Talmadge Rusk.” Kechi nebayukile ne, bambujile’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba. Byo balumbulwile nkebelo ya Lesa ya kuba’mba bantu bakekala pano pa ntanda myaka ne myaka byapusene bingi nabyo nafunjile mu kipwilo konayanga. Bavula mu kisemi bakaine, ne kwibendeleka pa byo baambilenga. Kufumatu popo kechi bebatambwijilepo pa nzubo jikwabo ne. Nangwa byonkayo, batatankazhi, ba Mary bankijilekotu na myaka isatu, abo bebapele Baibolo ne mabuku amulumbulula.

Ba Mary bashiinwe’mba batana bukine kabiji babatizhiwe mu 1942 ne kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba. Popo bapichile mu byaambile Yesu amba: “Balwanyi ba muntu bakekala bonka ba mu nzubo yanji.” (Mat. 10:34-36) Ba mu kisemi batendekele kwibakatazha bingi. Batatankazhi bajinga na kifulo kikatampe mukafulumende bakasekawijile ku mukulumpe wa muzhi mu kafulumende kuba’mba bakase bamwisho ba Talmadge. Bebazhachishe na mambo a kuba busulu kwa kubula kitupa. Ne kwibakasa bebakashile.

Pepala wa byambo washimwine kuba’mba mukulumpe wa muzhi, yenka wajinga mutonyi waambile ku luonde lwajinga mu kije amba: “Mabuku abena kusampanya uno mwanamulume . . . ajitu nobe bulembe bwashinta bingi.” Bamwisho babingile na mambo byo balobele jikwabo panyuma ya kwikala moba jikumi mu kaleya.

Batatankazhi ba Mary Bankwashishe Bingi

Ba Mary kechi bapelejiletu mu kwisamba ne amiwa pa lwitabilo lwabo lwakatataka ne, batendekele kusapwilako ne ku bakinkalankulo. Nayile nabo ku lufunjisho lwa Baibolo lo bafunjishanga mwanamulume watambwile buku wa The New World.a Bakazhi ba uno mwanamulume betubujile’mba bamwatawabo bakishishe na kutanga uno buku. Nangwa kya kuba kechi nakebelenga kutendeka bya bupopweshi ne, bino bintu byo nafunjilenga byamfikile bingi pa muchima. Mafunjisho a mu Baibolo ne byubilo byabo byo byandengejile kushiinwa’mba kine Bakamonyi bantu ba Lesa.

Juba jimo byo twafuminenga na kujima matemate ne ba Mary twataine bakolojabo babakazhi basatu basoka mabuku, kijimba ne maselechi aamba pa bya mu Baibolo. Kyankolele bingi kumuchima batatankazhi byo bañambijile’mba: “Ukasanta kulutwe na lwendo pa byo twauba.”

Mu 1943, ba Mary bebapangile pa nzubo mambo bakaine kusankilapo bintu byakatataka byo baitabijilemo ne kusapwila ku bamukinkalankulo. Pa kyokya kimye natemenwe bingi byo nafunjile kuba’mba Lesa kechi ujitu na jizhina ja Yehoba ne, bino uji ne na butemwe, kifyele kabiji kechi usoka bantu mu mujilo wa helo ne. Kabiji nafunjile ne kuba’mba Yehoba uji na jibumba ja butemwe nangwa kya kuba kechi natanwanga ku kupwila ne.

Juba jikwabo byo nakupilenga na kamashinyi, namwenekotu motoka saka eya pachepache kabiji umo pa banabalume babiji bajingamo wangipwizhe amba yobe Fred nyi? Byo nayukile’mba bajinga Bakamonyi, nebambijile’mba: “Lekai nkanjile tukesambile kwalepa.” Ba Mary bo bebambijile’mba bakeye na kunsapwila. Umo pa bano banabalume wajinga Shield Toutjian, kalama wenda wantundaikile bingi ne kumbula bya kuba. Ba mu kisemi ne amiwa bangalukijilemo byo natendekele kutundaika byaitabilamo Bakamonyi ba kwa Yehoba.

Ba Mary bantumijile nkalata kufuma ku Virginia ko bavilukijile ne kuñambila’mba inge nafuukulapo kwingijila Yehoba, nakonsha kuya na kwikala nabo. Nafuukwilepo kuya na kwikala nabo. Pa Kitanu mabanga mu October 1943, napaikile tubipe twami mu kibokoshi ne kukekikashila ku kichi kwalepa na muzhi. Pa Kibelushi nakekitolele, nasezha kupichila ku nzubo ya bo twaikalanga nabo kipi kipi, ne lutendekako ne kwilutendekako lwa kuya ku ngyangi. Byo nafikile mu muzhi wa Roanoke, nataine ba Mary pa nzubo ya ba Edna Fowlkes.

Kukoma ku Mupashi, Kubatizhiwa ne Kuya pa Batele

Ba Edna bajinga Bakamonyi bashingwa bajinga na kifyele bingi, bajinga nobe Lidiya watongolwa mu Baibolo. Basonkelanga nzubo ikatampe kabiji bobetwichile amiwa ne ba Mary amba twikalenga nabo na baana babo babakazhi babiji ne ba bukwe yabo babakazhi bamuka bakolojabo. Baana babo babakazhi bajinga Gladys ne Grace baana ba ba Gregory baishile kwikala bamishonale. Ba Gladys baji na myaka 90, bengijila pa Betele mu Japan.

Byo twaikalanga pa nzubo ya ba Edna, kechi nashalanga ku kupwila ne, kabiji bamfunjishe bya kwingila mwingilo wa busapwishi. Byo kwabujile wakunkanya kufunda Mambo a Lesa ne kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu, kyandengejile kukoma bulongo ku mupashi. Kabiji pa 14 June 1944, nabatizhiwe. Ba Mary, Gladys ne Grace batendekele bupainiya kabiji bebatumine kuya na kwingijila ku buyeke bwa Virginia. Baingijile bingi kya kuba balenga ne kipwilo mu Leesburg. Ku ntendekelo ya 1946 natendekele bupainiya mu mpunzha ya kipi na ko bajinga. Mu kimye kya kisalo twayile bonse na kutanwa ku kukonkana kwa byalo kwajingako mu kyalo kya Cleveland, mu Ohio kutendeka pa 4 kufika pa 11 August.

Pa kokwa kukonkana kwa byalo, Mulongo Nathan Knorr watangijilanga jibumba ja Lesa waambile pa kunungako bishimikwa bya Betele mu Brooklyn. Kino kyavwangilemo ne kunungako bishimikwa mwakulaala ne mwakupulinchila mabuku. Uno mwingilo wakebewenga balongo bakumwingila. Nalangulukilepo kuya na kwingijila Yehoba pa Betele. Onkao mambo nanembesheko kuya na kwingijila pa Betele kabiji byo papichile bañondo bacheche pa 1 December mu 1946 bangichile kuya na kwingijila ku Betele.

Byo papichile mwaka umo, kalama watalanga pa mwingilo wa bya kupulinta aye Max Larson, waishile ku Dipatimenti ipayika makalata ne mabuku. Ba Max Larson bambujile kuba’mba nsakuya na kwingijilanga ku Dipatimenti ya Mwingilo. Ku ino Dipatimenti nafunjile bya kwingijisha mafunde a mu Baibolo ne bingila jibumba ja Lesa, kikatakata ba T. J. (Bud) Sullivan bajinga bakulumpe ku Depatimenti bankwashishe bingi.

Batata baiyanga nakumpempula javula pa Betele. Mu kuya kwa kimye batendekele kuta muchima ku bya bupopweshi. Byo baishile na kumpempula japeleleko mu 1965, bambujile kuba’mba: “Ukeye na kummonapo, mambo ja lelo jo japelako kwiya pano na kukumona.” Nayanga na kwibapempula saka bakyangye kufwa. Bajinga na luketekelo lwa kuya mwiulu. Naketekela Yehoba ukebavuluka, kabiji kimye kya lusanguko baketana ko babujile kuketekela kwikala, pano pa ntanda mu Paladisa.

Kushonkena ne Mingilo ya Buntungi yo Nkabula Kulubamo

Kushonkena kwa nkambi kwankwashanga bingi kukoma ku mupashi. Kukonkana kwa byalo kwajinga mu Muzhi wa New York mu Kibanza kya Yankee mu 1950 kwankwashishe bingi. Pa kukonkana kwajingako mu 1958, mu Kibanza kya Yankee ne mu kya Polo mwashonkenejile bantu 253,922 bafumine mu byalo 123. Paji kintu kimo kyaubiwe pa kuno kushonkena kyonkabula kulubamo ne. Byo najinga mu kibamba kimo kya pa kushonkena kwa nkambi mo naingijilenga, Mulongo Knorr waishile na kupimpauka ko najinga saamba’mba: “Fred nalubileko kutongola muntu wa kwisamba na bapainiya bapwila mukishimikwa kyo twasonkela. Nanchi wakonsha kunyemenako na kwamba jashi pa byo wakonsha kulanguluka mu jishinda nyi?” Byo nayilenga nakupemashika, nalombele mu jishinda saka nkyangye kufika.

Bipwilo byo byavujileko mu Muzhi wa New York kufuma mu 1950 kufika mu 1960, bipwilo bimo byatendekele kusonkela bishimikwa mambo Mazubo a Bufumu akepele. Onkao mambo, kufuma mu 1970 kufika mu 1990, twapotele bishimikwa bya kupwilamo bisatu ne kwibiwamisha mu muzhi wa Manhattan. Najinga wakumupando mu kavoto ka buntungi katajilenga pa ino mingilo, kabiji ne luno nkivuluka Yehoba byo alengejile uno mwingilo kwenda bulongo kupichila mu kukwatankanya balongo mu bipwilo kwingijila pamo ne kubingula mali a kuwamishisha bino bishimikwa bya kutundaikilamo mpopwelo ya kine.

Kupimpulwa kwa Bwikalo

Juba jimo mu 1957 byo nayilenga nakwingila pa mpunzha yajinga pakachi ka ofweshi wa Betele ne kishimikwa kya kupulinchilamo, mvula watendekele kunoka. Namwene nyenga waonsoka bulongo wakatataka ye baichile kwiya na kwingijila pa Betele saka abena kuya palutwe. Kechi wajinga na sumbulenyi ne, onkao mambo na mwambijile kutwela mu wami. Bino byo byo namwene Marjorie, kabiji kufumatu kimye kyo twisongwele mu 1960, twendela pamo byo twingijila Yehoba mu bimye byakatazha ne byawama. Twatemenwe bingi byo twafikizhe myaka 50 mu masongola mu September 2010.

Aku tubwelatu kufuma ko twayile na kufwakasha panyuma ya juba ja masongola, Mulongo Knorr wambujile’mba bantongola kwikala mufunjishi wa Sukulu wa Gileada. Jino jajinga jishuko jikatampe bingi. Kufuma mu 1961 kufika 1965, kwajinga kufunjisha mabumba atanu a bakulumpe bya kutangijila mingilo imo mu misampi pa kimye kyabaya. Ku mpelo ya 1965, twafunjishanga mabumba aiyanga ku sukulu pa bañondo batanu, popo twatendekele ne kufunjisha bamishonale.

Mu 1972, bamfumishe ku Sukulu wa Gileada ne kuntwala mu Kavoto Kakumbula Mepuzho ko nakekele Kalama wakutangijila. Kupesapesa bya kukumbula mepuzho apusana pusana ne bya kupwisha makatazho amo kwandengela kumvwisha Mambo a Lesa ne kuyuka byakwingijisha mafunde a Lesa pa kukwasha bakwetu.

Mu 1987 bantwajile ku Dipatimenti Ipana Mabulañano a bya mu Bipatela. Kwajinga lunengezho lwa kufunjisha bakulumpe mu bipwilo ba mu Kavoto ka Bambañana na ba Mingilo mu Bipatela bya kwisamba na badokotala, mitonyi, ne bantutu bakwabo pa byo twaitabilamo pa mashi. Lukatazho lwajinga lwa kuba’mba badokotala bajinga na kisonso kya kubika mashi baana ba Bakamonyi ne kutwala bansemi babo ku kije.

Inge badokotala bebabulapo mashinda akwabo a kubukilamo balwazhi kwakubula kwibabika mashi, badokotala javula bakananga’mba ao mashinda abo kechi beengijisha ne, nangwa’mba akebewanga kwingijisha mali avula. Naambijilepo dokotala umo amba: “Akitambika kuboko kobe.” Byo atambikile namwambijile’mba: “Ako kuboko kobe kwakonsha kubuka mulwazhi kwakubula kumubika mashi.” Bino byambo byamuvulwilemo byo akonsha kwingijisha bulongo biñambañamba bya kutumbwilako kwakubula kulengela mulwazhi kufuma mashi avula.

Pa myaka makumi abiji apitapo, Yehoba wakwasha bantu banji kuyuka bya kwisamba na badokotala ne bamitonyi. Luno badokotala bayuka paimena lwitabilo lwetu. Bayuka’mba mashinda a kubukilamo bantu kwakubula kwibabika mashi engila bulongo, kabiji ba dokotala bavula mu bipatela baswa kukwasha balwazhi bakeba kwibabuka kwakubula kwibabika mashi.

Kufuma mu 1996, amiwa ne Marjorie twatendekele kwingijila pa Watchtower Educational Center ku Patterson, mu New York, ku buyeke bwa Brooklyn, paji museke wa makilomita 110. Naingijileko mu Kavoto ka Mwingilo kabiji panyuma kacheche natendekele kufunjishako bakalama bamisampi ne bakalama benda. Bampele jibiji mwingilo wakutangijila mu Kavoto Kakumbula Mepuzho monaingila myaka 12, kobavilwila ku Patterson kufuma ku Brooklyn.

Makatazho a mu Bukote

Kwingila mingilo ya pa Betele luno kubena kunkatazha bingi mambo nakota kala nakila ne myaka 80. Namanama ku kikola kya kabe pa myaka jikumi. Neumvwa byonka biumvwine Hezekiya ye banungijileko myaka kwi Yehoba. (Isa. 38:5) Mwinakwami uji na kikola kya Kavulamya kyo twachinchikila pamo. Marjorie waingijila Yehoba pa myaka yavula, kabiji ukwasha bingi bakyanyike, ke mulunda nami wakishinka untundaika kwingijila Yehoba. Watemenwe bingi kutanga Baibolo ne kufunjisha, tuji na baana ba ku mupashi bavula betutemwa bingi.

Batatankazhi ba Mary bafwile na myaka 87 mu March 2010. Bajinga bafunjishi ba mambo a Lesa babambaka kabiji bakwashishe bavula kwiya mu mpopwelo ya kine. Baingila myaka yavula mu mwingilo wa kimye kyonse. Nebasanchila bingi pa byo bafunjishe bukine bwa mu Mambo a Lesa ne kundengela kutemwa Yehoba Lesa byonka byo bamutemenwe. Ba Mary bebazhika kwipi na kilende kya bamwatawabo, batendekejilepo kufwa saka baji mu mwingilo wa bumishonale mu kyalo kya Israel. Naketekela kuba’mba Yehoba ukebavuluka ne kwibasangula.

Nsanta bingi pa bintu byawama byo namona pa myaka 67 yo naingijila Yehoba. Kwingijila Yehoba kundetela bingi lusekelo! Byo nakinka manungo mu lusa lwanji lukatampe, nji na luketekelo lwa kukamona byalayile Mwananji amba: “Yense washa nzubo, bakolojanji, bankasanji, banyenga yanji, bashanji, bainanji, baana nangwa majimi na mambo a jizhina jami ukatambula byavula kukila pa bibye kabiji ukekala na bumi bwa myaka.”—Mat. 19:29.

[Tubyambo twa mushi]

a Wanembelwe mu 1942, luno kechi upulintwa ne.

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

Pa bujimi bwa butonge bwa bankambo babalume mu muzhi wa Georgia mu U.S.A. mu 1928

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

Batatankazhi ne bamwisho ba Talmadge

[Cifwanikiso icili apeeji 20]

Ba Mary, Gladys ne Grace

[Cifwanikiso icili apeeji 20]

Juba jo nabatizhiwe, pa 14 June mu 1944

[Cifwanikiso icili apeeji 20]

Ku Dipatimenti ya Mwingilo pa Betele

[Cifwanikiso icili apeeji 21]

Ne ba Mary mu 1958 pa kukonkana kwa byalo mu Kibanza kya Yankee

[Cifwanikiso icili apeeji 21]

Amiwa ne Marjorie pa juba ja masongola etu

[Cifwanikiso icili apeeji 21]

Na mwinakwami mu 2008

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu