“Nangwa Nalemana, Kechi Nkatwajijila Kwikala Kilema Ne!”
Byashimikizha ba Sara van der Monde
Bantu javula bañambila’mba, “Sara wasangalala bingi. Ki ka kikulengela kwikala na lusekelo kimye kyonse?” Ne babula kuba’mba nji na luketekelo lwa kine. Luketekelo lwami ke lwa kuba’mba: “Nangwa nalemana, kechi nkatwajijila kwikala kilema ne!”
NASEMENWE mu 1974 mu muzhi wa Paris, mu kyalo kya France. Bintu byakatezhe bingi pa kubatu’mba bamama basampuluke kabiji byo nasemenwe bankwachile na kikola kya ku bongo kileta kalepu. Maboko ne maulu apapile kabiji kyankatazhanga pa kubatu’mba ñambe byaumvwanyika. Natendekele ne kukolwa kishimu, kabiji kechi nabandanga kusambula bikola bikwabo ne.
Byo nafikizhe myaka ya kusemwa ibiji, kisemi kyetu kyavilukijile ku muzhi wa Melbourne, ku Australia. Panyuma ya kupitapo myaka ibiji, batata bapondokele pa nzubo ne kusha kisemi kyetu. Kino kimye nekivuluka bingi kuba’mba kyo kyajinga kimye kitanshi kwiumvwa kufwenya kwipi ne Lesa. Bamama, byo bajinga Bakamonyi ba kwa Yehoba, bansendanga kimye kyonse ku kupwila kwa bwina Kilishitu, kabiji pa kuno kupwila nafunjile’mba Lesa wantemwa bingi kabiji wanta muchima. Bintu byo nafunjile, kuntemwa kwantemenwe bamama ne byo bantundaikanga byandengelanga kubula kwikala na binyenge nangwa kya kuba bintu bitutamijile pa kyokya kimye.
Kabiji bamama bamfunjishe bya kulomba kwi Yehoba. Nekitana kuba’mba kulomba kumpelela kukila kwamba. Inge mbena kulombela mu muchima, kechi kinkatazha ne, mambo mu muchima byambo “biyatu” bine. Kabiji na mambo a kuba’mba kwamba bulongo kunkatazha, kuyuka’mba Yehoba umvwa byonse, byo ñamba mu muchima nangwa byo ñamba na kikukuma kuntekenesha bingi.—Sala. 65:2.
Kuchinchika Makatazho
Byo nafikizhe myaka itanu, kikola kyami kya kalepu kyabayile kya kuba bankashilanga byela bya kushikamika maulu pa kwenda. Na bino byela natelengelangatu pa kwenda. Byo nafikizhe myaka 11, nalekele kwenda. Kyapeleleko, natendekele ne kukankalwa kulaala nangwa kubuka pa mwanya, kyankwashangatu ke munkinyi wa malaichi wamfumyanga pa mwanya ne kumbika mu kamupando ka mawilo ko nchintapotu kene kekende.
Bulema bundengela kwikala na binyenge kimye kimo. Pano bino, kimye kyonse mvuluka byambo byo twaambanga mu kisemi kyetu bya kuba’mba: “Kwakamwanga na bintu byo wakonsha kubula kuba ne. Kyawama kutatu muchima pa bintu byo wakonsha kuba.” Kino kyankwasha bingi kuba bintu nabiji kwenda pa bambili, kwendesha bwato, kuya na kufwakasha ne kwendesha motoka mu mikwakwa mubula kupita myotoka yavula. Natemwa bya kulengalenga nabiji, kupentapenta, kusona, kupikula, ne bya kubumbabumba.
Bamo balanguluka’mba byo nalemana, amiwa mwine kechi yami nefuukwijile kutendeka kwingijila Lesa ne. Byo nafikizhe myaka 18, mufunjishi wami umo wañambijile’mba mfume pa nzubo “kunyema” bupopweshi bwa ba mama. Kabiji wipaine kunkebela nzubo mwa kwikala. Nangwa byonkabyo, ne bambijile kuba’mba kechi nafwainwa kusha bupopweshi bwami ne, kabiji nakonshatu kufuma pa nzubo inge namona’mba nafikilamo kwiikela.
Kechi papichile ne kimye kyabaya ne, nabatizhiwe ne kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba. Byo papichile myaka ibiji, navilukijile mu kazubo kacheche. Natemwa bingi kwikala mu kano kazubo mambo bintu byampelelako kabiji nakasuluka kuba byo nkeba.
Kintu kyo Nabujile Kuketekela
Pa myaka yapitapo, napita mu meseko a lwitabilo akwabo avula. Juba jimo nakuminye bingi kimye mukwetu mo twafunjilanga naye wajinga kilema byo ansolomokele ne kuñambila’mba ukeba kunsongola. Patanshitu nakebelenga kuswa. Mambo byonka biji banabakazhi bonse ne amiwa nkeba kusongolwa. Pano bino kwikala na bulema bumo kechi ko kwakonsheshe kulengela masongola kwikala a lusekelo ne. Kabiji uno nsongwalume kechi wajinga mukwetu wa mu lwitabilo ne. Bintu byo aitabijilemo, byo aubanga ne bikonkwanyi byanji byapusene bingi na byami. Pano kine inge naikele byepi na muntu wa uno mutundu? Nafuukwilepo kukokela mukambizho wa Lesa wa kusongolwatu ku wa mu lwitabilo lumo ne amiwa. (1 Ko. 7:39) Onkao mambo, nabujile nsongwalume kuba’mba andekeleko mambo, kechi nakonsha kusongolwa kwi aye ne.
Nangwatu lelo, nayukishatu kuba’mba kyo nafuukwilepo kyawama bingi. Kabiji kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, nkasangalala bingi mu ntanda ipya itulaya Lesa. (Sala. 145:16; 2 Pe. 3:13) Pa kino kimye nafuukulapo kutwajijila kwikala wakishinka kwi Yehoba ne kutondwa na bwikalo bo njimo.
Ntonga bingi kimye kyo nkakiluka mu mupando wami ne kunyema nobe kanzhimbiji, kabiji nkabijika namba: “Naji kilema, pano kyapwa ne mutuntulu myaka ne myaka!”