MUTWE WA PA NKUPIKO: LUSANGUKO LWA KWA YESU

Nanchi kya Kine Lwajingako Nyi?

UNEMBA bya mpito mu Kingiliki aye Herodotus wajingako pa myaka 2,500 yapitapo, waambile pa jishimikila ja bena Ijipita ba mu moba anji. Wanembele’mba: “Pa bijiilo bya banonshi byaikalangako panyuma ya kuja kajo ka mulajilo, mwanamulume wasendanga kipashañano kya muntu wafwa mu mbokoshi wenda upitañana kabiji wafwanyikizhangatu suka byonka byo kikala. Mbokoshi yalepanga kyubichi umo nangwa abiji. Wikimweshanga ku bonse bapwila ne kwamba’mba: “Tomai ne kusangalala, mambo inge mwafwa mukekala nobe kikye.’”

Bino byubilo byajinga na bantu pa mambo a bumi ne lufu kechi byajingatu ku bena Ijipita ne. Lelo jino, ñambilo ya kuba’mba “Jiilai saka mukyangye kufwa” beinemeka bingi. Inge kya kuba lufu yo mpelo ya bumi, kyawama kwitobwela. Mambo ka a kwibikilako kuba kyawama? Inge kya kuba lufu yo mpelo ya byonse, kyawama kujiila jimo lonka luno. Mutumwa Paulo naye waambile byonkabyo. Walumbulwile byubilo bya bantu babula kuketekela mu lusanguko amba: “Umvwe bafu kechi bakasangulwa ne, “twayai tujenga ne kutoma mambo kesha tukafwa.’”—1 Kolinda 15:32.

Paulo kechi waketekejile kuba’mba lufu lulumbulula kubula kwikalako jibiji ne. Waketekejile kuba’mba bafwa bakekala jibiji na bumi, ne kwikala myaka ne myaka. Luno luketekelo lwaimenejile pa kintu kikatampe kyamwekele, bukine bobakonsha kubula kukana, bwa lusangukoa lwa kwa Yesu Kilishitu. Lusanguko lwanji, lo lwalengejile lwitabilo lwa bena Kilishitu batanshi kukosa.

Pano nga lusanguko lwa kwa Yesu lulumbulula ka kwi atweba? Twayuka byepi amba lwajingako? Twayai tumone Paulo byo aambapo pa kino byo anembejile bena Kilishitu baikalanga mu Kolinda.

PANO IBYEPI INGE KILISHITU KECHI WASANGWILWE NE?

Bena Kilishitu bamo ba mu Kolinda kechi bayukile kishinka pa kino ne, bakwabo nabo kechi baitabijile mu lusanguko ne. Mu nkalata itanshi yo anembejile bena Kilishitu ba kokwa, mutumwa Paulo wanembele pa bintu byakonsha kufumamo inge kya kuba lusanguko kechi lwajinga lwa kine ne. Wanembele’mba: “Umvwe kafwako lusanguko, ko kuba amba ne Kilishitu kechi wasangwilwe ne. Bino umvwe Kilishitu kechi wasangwilwe ne, ko kuba amba kusapwila kwetu ko kwatu ne lwitabilo lwetu lo lwatu. Kabiji twakonsha kwikala batumonyi babubela ba Lesa . . . Lwitabilo lwenu lo lwatu; mukiji mu bundengamambo bwenu. . . . Ne aba bafwila mwi Kilishitu ko kuba amba nabo baonaika.”—1 Kolinda 15:13-18.

Paulo watendekejilepo na byambo byo bakonsha kukana amba: Umvwe bafu kechi bakasangulwa ne, ko kuba’mba Kilishitu byo afwile inge kechi wasangwilwe ne. Inge Kilishitu kechi wasangwilwe ne, inge kyajinga byepi? Kusapwila mambo awama inge kutayatu kimye. Lusanguko lwa kwa Kilishitu po paimena lwitabilo lwa bena Kilishitu, kabiji lwendela pamo na mafunjisho atanshi a mu Baibolo aamba pa bumfumu bwa Lesa, jizhina janji, Bufumu bwanji ne lupulukilo lwetu. Umvwe lusanguko kechi lwajingako ne, ko kuba’mba byasapwijilenga Paulo ne batumwa bakwabo byakonsha kwikala byatutu kabiji byabula kunema.

Kwakonsha kwikala ne makatazho akwabo. Umvwe Kilishitu kechi wasangwilwe ku bafwa ne, lwitabilo lwa bena Kilishitu lwakonsha kwikala lwatu, lwabula nkito, lwa bubela. Paulo ne bakwabo inge kechi baambiletu bubela pa lusanguko lwa kwa Yesu ne, bino inge babepele ne pa wamusangwile, aye Yehoba Lesa. Ne kyakilamo, lufunjisho lwa kuba’mba Kilishitu “witufwijile na mambo a bundengamambo bwetu” nabo inge lwa bubela, mambo inge kya kuba Mupulushi mwine kechi wasangukile ku bafwa ne, kechi wakonsha kupulusha bakwabo ne. (1 Kolinda 15:3) Kino kyakonsha kulumbulula kuba’mba bena Kilishitu bo baipayile na mambo a lwitabilo lwabo, bafwile na luketekelo lwa bubela lwa kuba’mba bakasangulwa.

Paulo wapezhezheko amba: “Umvwe na mambo a buno bumi twaketekela mwi Kilishitu, twashamwa kukila bantu bonse.” (1 Kolinda 15:19) Byonkatu byajinga bena Kilishitu bakwabo, Paulo wamanamine, wachinchikile makatazho kabiji wipaine kufwa mambo waketekejile mu lusanguko ne byonse bikafumamo. Lwitabilo lwanji lwakonsha kwikala lwatu inge lusanguko lwabulako.

ENE MAMBO O MWAFWAINWA KUKETEKELA MU LUSANGUKO

Paulo kechi waitabijile bino byambo bya bubela ne. Wayukile kuba’mba Yesu wasangwilwe ku bafwa, kabiji waambile pa byamwekele ku bena Kolinda amba: “Kilishitu witufwijile na mambo a bundengamambo bwetu monka mwaambila Binembelo, amba wazhikilwe, wasangwilwe pa juba ja busatu monka mwaambila Binembelo, wamwekele kwi Kefasa ne ku batumwa jikumi na babiji.”b Kabiji Paulo watwajijile’mba: “Panyuma ya kino, wamwekele ku balongo kukila pa 500 pa kimye kimo, bamo tukiji nabo nangwa kya kuba bakwabo bafwa kala. Panyuma ya kumweka kwi Yakoba, kepo amwekele ne ku batumwa bonse; kabiji kyapeleleko wamwekele ne kwi amiwa.”—1 Kolinda 15:3-8.

Paulo watendekele na byambo bya kuba’mba Kilishitu witufwijile na mambo a bundengamambo bwetu, bamuzhiikile kabiji bamusangwile. Ki ka kyalengejile Paulo kushiinwa? Kishinka kimo ke bukamonyi bwa bantu batainwepo. Yesu byo asangwilwe wamwekele ku bantu (ne kwi Paulo), ku tumabumba tucheche ne ku bantu 500, bavula pa bano kampe bazhinaukilenga byo baumvwine mbila ya kuba’mba Yesu wasanguka. (Luka 24:1-11) Bano batumonyi bavula bakijinga bomi mu moba a kwa Paulo kabiji bafwainwe kwibepuzha pa kuba’mba bashiinwe pa kino. (1 Kolinda 15:6) Kyakonsha kupela kukana bukamonyi bwa muntu umo nangwa babiji, pakuba bukamonyi bwa bantu 500 nangwa kukilapo kechi bwapela ne.

Kabiji monai kuba’mba Paulo waamba bimye bibiji pa lufu, kuzhiika ne lusanguko lwa kwa Yesu “monka mwaambila Binembelo.” Bino byamwekele bimwesha kuba’mba bungauzhi buji mu Binembelo bya Kihebelu byaamba pe Mesiasa bya kine, kulumbulula kuba’mba Yesu kya kine ye wajinga Mesiasa walaiwe.

Nangwa kya kuba kuji bishiino bya ba batumonyi ne Binembelo, kuji bantu bamo bakizhinauka lusanguko lwa kwa Kilishitu. Bamo bamba’mba mubiji wanji bamwibile ku batumwa banji baambilenga’mba bamweneko lusanguko lwanji. Pano bino, baana ba bwanga kechi bajinga na bulume bwa kushinda Baota ba bena Loma bo babikile pa kibelo kya kilende ne. Bakwabo nabo baamba’mba kyasangukile kyajinga kipuku. Luno lufunjisho lumwesha kuba’mba wamwekele ku bantu bavula pa bimye byapusana pusana. Kechi kyailamo kulanguluka’mba kipuku kyakonsha kuteka ne kunengezha masabi, byonka byaubile Yesu ku Ngalilea kimye kyo asangukile ne. (Yoano 21:9-14) Nanchi kipuku kyakonsha kwambila bantu kuba’mba bekikwate nyi?—Luka 24:36-39.

Bakwabo nabo bamba’mba lusanguko lwa kwa Yesu bwajingatu bubela bwabepelenga baana banji ba bwanga. Pano ñanyi bintu byawama byakonsha kufuma mu kuba bino? Kushimuna lusanguko kwalengejile baana ba bwanga kumanama, kwibayanjisha ne kwibepaya. Pano bakonsha kubika byepi bumi bwabo mu kizumba na kutundaika kintu kya bubela? Patanshi baambile byo bamwene mu Yelusalema pa meso a balwanyi babo, abo bapembejilenga mashinda mwa kwibapela mambo.

Lusanguko lo lwalengejile baana ba bwanga kuchinchika kushimuna bukamonyi pe Nkambo yabo nangwatu kimye kyo bebamanyikilenga. Lusanguko po paimenejile lwitabilo lwa bena Kilishitu. Bena Kilishitu batanshi kechi babikiletu bumi bwabo mu kizumba na mambotu a kushimuna bukamonyi pa mufunjishi ye baipaile ne. Babikile bumi bwabo mu kizumba pa kuba’mba bashimune lusanguko lwa kwa Yesu mambo kyamwekeshetu patoka kuba’mba wajinga Kilishitu, Mwana Lesa, wabulume, wajingako, wibatundaikanga ne kwibakwasha. Lusanguko lwanji lwalumbulwilenga amba nabo bakasangulwa ku bafwa. Inge kya kuba Yesu kechi wasangukile ne, bwina Kilishitu inge bufwako. Yesu inge kechi wasangwilwe ne, inge kechi twaumvwineko ne pe aye ne.

Pano lusanguko lwa kwa Kilishitu lulumbulula ka kwi atweba lelo jino?

[Tubyambo twa mushi]

[Kipikichala pa peja 3]

[Mabulañano pa peja 4]

“Wamwekele ku balongo kukila pa 500 pa kimye kimo . . . Panyuma ya kumweka kwi Yakoba, kepo amwekele ne ku batumwa bonse; kabiji kyapeleleko wamwekele ne kwi amiwa.”—1 Kolinda 15:6-8

[Kipikichala pa peja 5]

[Kitenguluzha pa peja 6]

MEPUZHO EPUZHA BAVULA

Bañanyi bakasangulwa?

“Kukekala lusanguko lwa baoloka ne babula koloka.” (Byubilo 24:15) Pa bantu baoloka paji banabalume ne banabakazhi bakishinka nabiji Nowa, Abalahama ne Sala. Babula koloka ke boba babujile kufikizha bikonkwanyi bya Lesa na mambo a kuba kechi bajinga na jishuko ja kufunda ne kuba byo akeba ne.

Aba bakasangulwa bakekala pi?

Bakwabo bakasangukila ku bumi bwa ku mupashi bwa kubula kufwa mwiulu na kulama ne Kilishitu kabiji bakekala bamfumu ne bañanga pano pa ntanda. (Lumwekesho 5:9, 10) Nangwa byonkabyo, bavula bakekala na bumi pano pa ntanda. Bakeyowa bumi bwa myaka ne myaka mu paladisa pano pa ntanda.—Luka 23:39-43.

Lusanguko lukekalako kimye ka?

Lukekalako panyuma ya kufumyapo bantu bonse boba byatama. Baibolo umwesha kuba’mba lusanguko lukakilamo kubaya lukekalako kimye kya bukalamo bwa kwa Yesu bwa myaka kiumbi, mu kino kyonka kimye ntanda po ikaluka ke paladisa.—Lumwekesho 20:6.

Nanchi kusekelela moba a kusemwa kwa kwa Yesu kwakwatankana na lusanguko nyi?

Kusekelela moba a kusemwa kwa kwa Yesu nabiji kwingijisha bisho byabula kukwatankana na lusanguko lwanji kwafuma ku bupopweshi bwa bubela. Bino byonse kechi byakwatankana na lusanguko lwa kwa Yesu, lo bamba’mba lo lwimenako Ishita ne. Nanchi kyatama kuba bino nyi? Ee, kyatama. Mambo a Lesa etukambizha kuchinuzhuka mpopwelo ya bubela ne ‘kupopwelanga Tata na mupashi ne na bukine.’—Yoano 4:23; 2 Kolinda 6:17.

Inge Yesu Lesa, kwesakana na bifunjisha machechi amo, ñanyi wasangwile Yesu?

Yesu kechi Lesa wa jizhina ja Yehoba ne, Yesu Mwana Lesa. Yehoba ye wasangwile Yesu kufuma ku bafwa. (Loma 10:9) Shayuka wa Baibolo umo waambilepo amba, “Ke bumbulwa maana muntu yense, ko kuba’mba nangwatu Yesu kwibika pa kwikala Lesa.”c

[Tubyambo twa mushi]