BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w16 December pp. 29-31
  • Kukooka Muchima—Kumwesha Maana

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Kukooka Muchima—Kumwesha Maana
  • Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2016
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • BUWAME BUJI MU KUKOOKA MUCHIMA
  • Kukooka Muchima—Kwitukwasha Byepi?
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2020
  • ‘Ñanyi Mwenu Uji Na Maana Ne Kuyukisha?’
    Kyamba kya Usopa—2008
  • Ikalai Bakooka Muchima
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2023
Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2016
w16 December pp. 29-31
Muntu wingila nkito ya kukwasha bakote babena kumukajipila ku mwanamukazhi wazhingila

Kukooka Muchima Kumwesha Maana

Ba Antonia bengila mwingilo wa kukwasha bakote. Juba jimo, bayile pa nzubo imo ne kukonkonsha, kabiji mwanamukazhi wibashinkwijileko. Uno mwanamukazhi wibakajipijile bingi ne kwibambila mwenga mambo bakelelwe kuya na kukwasha bainanji bakikulumpe. Kishinka ke kya kuba’mba ba Antonia kechi bakelelwe ne. Nangwa byonkabyo, balombele lulekelo lwa mambo ku uno mwanamukazhi pa kyamwekele.

BYO babweleleko jikwabo, uno inetu wabwezhezhepo kwibanena bingi. Ba Antonia baubilepo byepi? Baambile’mba: “Kino kintu kyankatezhe bingi. Kechi nalengelepo mambo a kuntukilapo ne.” Nangwa byonkabyo, ba Antonia balombele lulekelo lwa mambo jikwabo ku uno mwanamukazhi ne kumubuula’mba bayukile makatazho o apichilengamo.

Inge yenu mwajinga ba Antonia, inge mwaubile byepi? Nanchi inge mwibikileko kumwesha muchima wakooka nyi? Inyi inge kimukatezhe kufwomona bukaji? Ibyo, kechi kyapela kumwesha muchima wakooka inge wapita mu bintu byalumbululwa peulupo ne. Inge twakooka nangwa betuzhingijisha, kikatazha bingi kumwesha kukooka muchima.

Pano bino, Baibolo utundaika bena Kilishitu kwikala bakooka muchima. Mambo a Lesa aamba ne kuba’mba bantu bakooka muchima bo baji na maana. Yakoba waipwizhe’mba: “Ñanyi mwi anweba uji na maana kabiji ukwatakanya bintu? Ekale na byubilo byawama bimwesha’mba uba bintu byonse na kukooka muchima kwiya na mambo a kwikala na maana.” (Yako. 3:13) Kukooka muchima kumwesha byepi maana afuma mwiulu? Kabiji twakonsha kuba byepi pa kuba’mba twikale na kino kyubilo kya Lesa?

BUWAME BUJI MU KUKOOKA MUCHIMA

Kukooka muchima kufwomona bukaji. “Kukumbula na jiwi jakooka kufwomona bukaji, pakuba byambo byashinta bikolomona bukaji.”—Maana 15:1.

Kukumbula na bukaji kwakonsha kulengela bintu kuya mu nsunya mambo kujitu nobe kusonsela nkunyi pa mujilo. (Maana 26:21) Pakuba kukumbula na jiwi jakooka kufwomona bukaji. Kwakonsha ne kulengela muntu waji kuzhingila kubwezhamo muchima.

Ba Antonia bemwenejile kino kishinka. Mwanamukazhi wibakajipijile byo amwene kukooka muchima kwabo, wajijile ne mipolo. Waambile’mba ubena kupita mu makatazho avula bingi, anji mwine, ne a mu kisemi. Ba Antonia bamusapwijile uno mwanamukazhi, kabiji batendekele ne kumufunjisha Baibolo. Bino byaubiwe na mambo a kutekanya ne kukooka muchima.

Kukooka muchima kwitulengela kwikala ba lusekelo. “Bo ba lusekelo aba bakooka michima, mambo bakaswana ntanda.”—Mat. 5:5.

Mambo ka bantu bakooka muchima o bekela na lusekelo? Bantu bavula bajinga na bukaji kala baji na lusekelo luno mambo bafunda kwikala bakooka michima. Bapimpula bwikalo bwabo, kabiji bayuka’mba bakamwenamo byawama kulutwe na lwendo. (Kolo. 3:12) Ba Adolfo, ba kalama ba mwanzo ku Spain bavuluka bwikalo bwabo byo bwajinga kala saka bakyangye kufunda bukine.

Ba Adolfo baambile’mba: “Bwikalo bwami bwatamine bingi. Nazhingilanga bingi bukiji kya kuba bakwetu bamo banchinanga na mambo a bukaji. Na mambo a kutemwa kulwa, kimye kimo bangashile mipenyi kya kuba kwashajiletu pacheche kufwa. Onkao mambo, napimpwile byubilo byami.”

Pano luno, mu byambo ne mu byubilo byabo, ba Adolfo bafunjisha bakwabo kwikala bakooka michima. Bantu bavula bebatemwa bingi na mambo a byubilo byabo byawama. Ba Adolfo baji bingi na lusekelo na mambo a kupimpula byubilo byabo. Kabiji basanchila bingi Yehoba pa kwibakwasha kwikala na muchima wakooka.

Muntu wakooka muchima usangajika muchima wa Yehoba. “Mwanami, wikale wa maana ne kusangajika muchima wami, pa kuba’mba namukumbule awa uñendeleka.”—Maana 27:11.

Yehoba babena kumwendeleka kwi Diabola. Ino myendeleko yakonsha kuzhingijisha Lesa, bino Baibolo waamba’mba Yehoba “ubanda kuzhingila.” (Lupu. 34:6) Inge twibikako kwikala babanda kuzhingila kabiji bakooka muchima nobe Lesa, tukekalanga bwikalo busangajika Yehoba ku muchima.—Efi. 5:1.

Bantu ba mu ino ntanda bashinta bingi. Javula tusambakana bantu “bejantula, belundumika, ba mwenga, . . . ba luntepentepe, babula kwikanya, bashinta.” (2 Timo. 3:2, 3) Kino kechi kyafwainwa kulengela mwina Kilishitu kukankalwa kwikala na muchima wakooka ne. Mambo a Lesa etubuula’mba “maana afuma mwiulu . . . a mutende, abula kuminatu pa kintu kyo akeba.” (Yako. 3:17) Inge ketwikale mu mutende na bantu ne kubula kuminatu pa byo tukeba, tumwesha’mba tuji na maana afuma mwiulu. Kwikala na ano maana kuketukwasha kukumbula na muchima wakooka inge betuzhingijisha kabiji tukafwenya kwipi ne Yehoba, Nsulo ya maana.

Byo Mwakonsha Kwikala na Muchima Wakooka

Inge muntu wimuba nshiji, ñanyi kintu kyafwainwa kwimukwasha kubula kuzhingila ne kukumbula mu jishinda jisangajika Yehoba? Langulukai pa mafunde alondelapo.

  1. 1 KANAI “MUPASHI WA PANO PA NTANDA.”—1 Ko. 2:12. Bantu bavula bamba’mba muntu wakooka muchima kileya. Balanguluka’mba muntu wafwainwa kushinta ne kukanama, kumwesha’mba kechi uji na moyo ne. Ino ndangulukilo imwesha mupashi wa pano pa ntanda, kechi maana afuma mwiulu ne. Mambo Baibolo waamba’mba muntu wakooka muchima uji bingi na bulume. “Kutekanya kufwomona mukulumpe wa nzhita, kabiji lujimi wanekena wakonsha kumokola kikupa.”—Maana 25:15.

    Mepuzho a kulangulukapo:

    Nanchi ndanguluka’mba muntu wakooka muchima kileya nyi, inyi uji na bulume?

    Abya mbena kwibikako kuchinuzhuka “mingilo ya mubiji” nabiji bukaji nyi?—Nga. 5:19, 20.

  2. 2 IKALAINGAPO NA KIMYE KYA KULANGULUKA LANGULUKAPO. “Muchima wa waoloka ulangulukila jimo saka akyangye kukumbula, bino kanwa ka mubi kambatu bintu byatama.” (Maana 15:28) Inge twakumbula saka twazhingila, twakonsha kwamba byambo byatama byakonsha kwitulengela kwilangulusha kulutwe. Pano bino, inge twalangulukilapo jimo saka tukyangye kukumbula, tukakumbula na jiwi jakooka, kabiji kechi tukazhingijisha mukwetu ne.

    Mepuzho a kulangulukapo:

    Kuzhingila bukiji kwakonsha kundengela kuba byepi?

    Nanchi nakonsha kulubakotu ku byatamisha mukwetu pa kuba’mba twikale mu mutende nyi?—Maana 19:11.

  3. 3 LOMBAINGA KIMYE KYONSE. Lombai Lesa amba emupe mupashi wazhila, bulume bwakila bulume bonse. (Luka 11:13) Vulukai kuba’mba pa bipangwa bya mupashi wazhila wa Lesa paji ne kukooka muchima ne kwikanya. Ba Adolfo baambile’mba: “Kulomba kwi Yehoba kimye kyonse kunkwasha bingi kikatakata inge bintu kechi biji bulongo ne.” Ne atweba umvwe saka tulomba “na mukoyo,” Yehoba ukakumbula milombelo yetu ne kwitupa mupashi wazhila.—Loma 12:12.

    Mepuzho a kulangulukapo:

    Nanchi ndomba kwi Yehoba kimye kyonse kuba’mba ampimepime ne kuyuka milanguluko yami nyi?

    Nanchi namulomba mupashi wazhila ne maana pa kuba’mba ngubilenga bintu mu jishinda jimusangajika nyi?—Sala. 139:23, 24; Yako. 1:5.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu