Funjilai ku Bangauzhi—Nahumi
1. Tufunjilako ka ku byaawile Nahumi?
1 Milumba yashajile ya muzhi wa Ninevwa kimye kyo aonawinwe ke kishiino kimwesha kuba’mba byonkatu byaawile ngauzhi Nahumi, Yehoba uzhachisha balwanyi banji, kabiji nangwa boba baji na bulume bukatampe kechi bakonsha kulwa nanji ne. (Na. 1:2, 6) Kulanguluka pa byaawile ngauzhi Nahumi kwitufunjishapo bimo pa mwingilo wetu wa kusapwila.
2. Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba byambo byo tusapwila bitekeneshenga bantu?
2 Tundaikainga Bantu ne Kwibatekenesha: Byatendeka buku bwa Nahumi bimwesha nobe uno buku waambatu pa luzhachisho lwa Ninevwa, muzhi mukatampe wa mu Asilya. (Na. 1:1; 3:7) Pano bino, bantu ba Yehoba basekejile bingi pa kumvwa bino byambo. Uno ngauzhi Nahumi, jizhina jilumbulula’mba “Utekenesha,” wakoseshe Bayudea bakwabo na byambo bya kuba’mba mulwanyi wabo ukazhiya. Kabiji wanungilepo amba Yehoba ye “kyamba kyakosa kya kufyamamo mu juba ja malwa.” (Na. 1:7) Ne atweba tusapwila mambo awama ne kutundaika bantu kufyama mwi Yehoba.—Na. 1:15.
3. Byonka byaubanga Nahumi, twakonsha kwingijisha byepi byamwekele kimye kyo tubena kufunjisha bantu?
3 Ingijishainga Byamwekele: Na lutangijilo lwa mupashi wazhila wa Yehoba, Nahumi waesakenye lonaiko lwa Ninevwa ku byamwekejile muzhi wa Tebesa (No-amonyi), wajinga mu Ijipita ye baonawine ku bonka bena Asilya. (Na. 3:8-10) Byo tusapwila bantu pa mpelo ya buno bwikalo bwatama, twakonsha kwamba pa bungauzhi bwa mu Baibolo bumwesha kuba’mba Yehoba ufikizha byonse byo alaya. Kimye bena Babilona ne bena Media kyo bayishile na kulukuka muzhi wa Ninevwa mu 632 B.C.E., kwanokele mvula mukatampe wayuzhizhe mukola wa Tigilisi ne kukundula lubaji lumo lwa nsakwa yakosa ya muzhi. Onkao mambo kechi papichile ne kimye kyabaya ne, Ninevwa bamutayile mu kañumbwañumbwa, monkatu mwaambijile Yehoba.—Na. 1:8; 2:6.
4. Twakonsha kwingijisha byepi byambo byapela kumvwa mu busapwishi?
4 Ingijishainga Byambo Byapela Kumvwa: Nembelo ya kwa Nahumi yajinga ya kulumbulula bulongo byamwekelenga. Byo aambilengapo byaumvwanyikile. (Na. 1:14; 3:1) Byonka byaubile Nahumi, ne atweba twafwainwa kwingijishanga byambo byapela kumvwa. (1 Ko. 14:9) Kimye kitanshi kyo mwafwakesha muntu, mwafwainwa kumubula ene mambo o mwaendela. Byo mubena kufunjisha bantu Baibolo, bakwashai kwikala na lwitabilo mwi Yehoba ne mu Baibolo kabiji ne kumona byo bakonsha kwingijisha byambo byo babena kufunda mu bwikalo bwabo.—Loma 10:14.
5. Ñanyi lutekenesho lo tutana mu bungauzhi bwa kwa Nahumi?
5 Buku wa kwa Nahumi umweshatu patoka kuba’mba Nahumi waketekejile’mba Yehoba ukafikizha byonse byo alaya. Byo twafika kwipi na mpelo ya ino ntanda ya kwa Satana, tutana bingi lutekenesho mu mulaye wa Lesa wa kuba’mba: “Bya malwa kechi bikeya jibiji ne.”—Na. 1:9, NW.