MUTWE WA KUFUNDA 26
Inengezhezhai Jimo Juba ja Yehoba Saka Jikyangye Kwiya
“Juba ja Yehoba jikeya nobe ngivi bufuku.” —1 TESA. 5:2.
LWIMBO 143 Labainga ne Kwingila byo Mubena Kupembelela
BIJI MU UNO MUTWEa
1. Ñanyi kintu kyo twafwainwa kuba pa kuba’mba tukapuluke juba ja Yehoba?
BAIBOLO inge waamba pa “juba ja Yehoba,” ulumbulula kimye Yehoba kyo a konauna balwanyi banji ne kupulusha bantu banji. Kala Yehoba wakambulanga bisaka bimo bya bantu. (Isa. 13:1, 6; Ezi. 13:5; Zefwa. 1:8) Mu kino kimye kyetu, “juba ja Yehoba” jikatendeka kimye bantangi ba bumulwila ntanda kyo bakonauna Babilona Mukatampe. Kepo pakalondela nkondo ya Amagedonyi. Pa kuba’mba tukapuluke joja “juba,” twafwainwa kwinengezhezha jino lonka luno. Yesu wafunjishe’mba “inengezhezhai jimo” “malwa akatampe” saka akyangye kwiya, ko kuba’mba twafwainwa kutwajijila kwinengezha.—Mat. 24:21; Luka 12:40.
2. Ñanyi bintu byo twafwainwa kumwenamo mu 1 Tesalonika?
2 Mutumwa Paulo waingijishe bintu byavula mu nkalata yo anembejile bena Tesalonika byakwashishe bena Kilishitu kwinengezhezha jimo, juba jikatampe ja Yehoba ja luzhachisho saka jikyangye kwiya. Paulo wayukile kuba’mba juba ja Yehoba kechi jakonsheshe kwiya mu kyonkakya kimye ne. (2 Tesa. 2:1-3) Nangwa byonkabyo, wakambizhe balongo kwinengezhezha jimo ne kumonanga jino juba nobe jikeya kesha. Ne atweba twakonsha kwingijisha lujimuno lwanji. Twayai twisambe pa bino bintu byo aambilepo: (1) juba ja Yehoba byo jikeya, (2) bakabula kupuluka joja juba, ne (3) byo twafwainwa kwinengezha pa kuba’mba tukapuluke.
JUBA JA YEHOBA JIKEYA BYEPI?
Mutumwa Paulo byo anembele 1 Tesalonika waingijishe bintu byo twafwainwa kumwenamo lelo jino (Monai jifuka 3)
3. Juba ja Yehoba jikeya byepi nobe ngivi bufuku? (Monai ne kipikichala.)
3 “Nobe ngivi bufuku.” (1 Tesa. 5:2) Kino kyo kintu kitanshi kyo aingijishe kulumbulwilamo kwiya kwa juba ja Yehoba. Javula bangivi boba bintu bukiji kabiji beya bufuku kimye bantu kyo babula kuketekela. Juba ja Yehoba najo jikeya kimye bantu kyo babula ne kuketekela. Nangwatu bena Kilishitu bakine nabo bakakumya bingi pa kumona bintu byo bikobiwa nobe mu kukopatu kwa jiso. Bino kechi bakonaunwa byonka bikonaunwa babi ne.
4. Juba ja Yehoba jikeya byepi nobe bisanso bifikila mwanamukazhi waimita?
4 “Nobe bisanso bifikila mwanamukazhi waimita.” (1 Tesa. 5:3) Mwanamukazhi waimita kechi uyuka kine kimye kyo akapaapa ne. Bino uketekela’mba ukapaapa. Bisanso bitendekatu kya kubazhimukila kabiji kechi bileka ne. Kyo kimotu ne juba ja Yehoba, kechi twayuka juba ne kimye kyo jikatendeka ne. Bino twayuka’mba jikeya ne kuba’mba luzhachisho lwa babi lukeya kya kubazhimukilatu kabiji kechi bakapuluka ne.
5. Malwa akatampe beesakanya byepi na ku makya?
5 Nobe ku makya. Paulo waambile pa kintu kya busatu kyavwangamo bangivi babena kwiba bufuku. Pano bino, Paulo waesakenye juba ja Yehoba na ku makya. (1 Tesa. 5:4) Bangivi baya na kwiba bufuku bakonsha kwiyekatu na kusenda bipe balubako’mba bwakya kala. Inge bwakya bakonsha kwibamona ne kwibakwata. Ne malwa akatampe byo byo akataana bonse batwajijila kuba bintu bifichisha Lesa ku muchima. Atweba kechi twafwainwa kwikala nobe abo ne. Twafwainwa kwinengezha ne kuleka kuba bintu bifichisha Lesa ku muchima kabiji twafwainwa kutwajijila kumweshanga “buwame bonse ne bololoke ne bukine.” (Efi. 5:8-12) Paulo waingijisha bintu bikwabo bibiji kulumbulwilamo bantu bakabula kupuluka.
BAÑANYI BAKABULA KUPULUKA JUBA JA YEHOBA?
6. Bantu bavula baji byepi nobe bantu balaala tulo? (1 Tesalonika 5:6, 7)
6 “Aba balaala.” (Tangai 1 Tesalonika 5:6, 7.) Paulo waesakenye bantu bakabula kupuluka juba ja Yehoba ku bantu balaala. Bano bantu kechi bayuka bintu bibena kubiwa nangwa kimye byo kibena kwenda ne. Onkao mambo, kechi bakwatakanya bintu byanema bimweka nangwa kubapo kintu kimo ne. Bantu bavula bingi lelo jino bajitu nobe bantu balaala tulo. (Loma 11:8) Kechi baswa bishiino bimwesha’mba tubena kwikala mu “moba a kupelako” ne kuba’mba malwa akatampe ajitu pepi ne. Umvwe lupimpu lukatampe lwaubiwa mu ntanda, bantu bamo bakeba kuteleka ku mambo a Bufumu. Nangwa byonkabyo, bantu bavula bakankalwa kutwajijila kulaba. Nangwatu bamo baitabila balanguluka’mba juba ja luzhachisho jikiji kwalepa. (2 Pe. 3:3, 4) Bino kyanema bingi atweba kumvwina lujimuno lwa kutwajijila kwikala balaba.
7. Mambo ka bantu Lesa bo a konauna o bebesakenya ku bantu bapendwa?
7 “Aba bapendwapendwa.” Mutumwa waesakenye bantu Lesa bo a konauna ku bapendwapendwa. Bantu bapendwa kechi batako muchima ku bibena kumweka ne kabiji kechi bafuukula bintu bulongo ne. Byo biji ne babi kechi bomvwina lujimo lwa Lesa ne. Basalapo kuba bintu bikebatwala ku lonaiko. Bino bena Kilishitu bebakambizha kulabanga ne kulanguluka bulongo. (1 Tesa. 5:6) Shayuka wa Baibolo umo waamba’mba muntu ulanguluka bulongo ke muntu “watekanya, upimapima bintu pa kuba’mba afuukule bulongo bya kuba.” Mambo ka o twafwainwa kwikela bajimuka ne kulanguluka bulongo? Twafwainwa kuba bino pa kuba’mba tubule kwivwanga mu milukuchi ya bumulwila ntanda ne kukeba kupwisha makatazho a bantu. Juba ja Yehoba byo jibena kufwenya pepi, kikakatazha bingi kubula kwivwanga mu bino bintu. Bino kechi twafwainwa kwakamwa pa byo tukakumbulanga ne, mambo mupashi wa Lesa uketukwasha kutekanya, kulanguluka bulongo ne kufuukula bintu bulongo.—Luka 12:11, 12.
ÑANYI BINTU BYO TWAFWAINWA KUBA PA KUBA’MBA TWINENGEZHEZHE JIMO JUBA JA YEHOBA SAKA JIKYANGYE KWIYA?
Bantu bavula batwajijila kubula kutako muchima ku kwiya kwa juba ja Yehoba, bino atweba tubena kwinengezhezha jimo byo twatwajijila kuvwala pa kyaji kyela kya lwitabilo ne butemwe ne kampompo ka luketekelo (Monai mafuka 8, 12)
8. 1 Tesalonika 5:8 witukwasha byepi kwikala na byubilo biketulengela kutwajijila kulaba ne kufuukula bintu bulongo? (Monai ne kipikichala.)
8 “Kuvwala pa kyaji kyela . . . ne . . . ku mutwe kampompo.” Paulo witwesakanya ku bashilikale bajimuka kabiji bavwala bya nkondo. (Tangai 1 Tesalonika 5:8.) Bantu baketekela’mba bashilikale bafwainwa kwinengezhezha jimo kimye kyonse kulwa nkondo. Ne atweba twafwainwa kwinengezhezha jimo juba ja Yehoba saka jikyangye kwiya ne kuvwala pa kyaji kyela kya lwitabilo ne butemwe ne kuvwala ku mutwe kampompo ka luketekelo. Bino byubilo biketukwasha bingi.
9. Lwitabilo lwetu lwituzhikijila byepi?
9 Kyela kya pa kyaji kyazhikijilanga muchima wa mushilikale. Lwitabilo ne butemwe bizhikijila muchima wetu wa kifwanyikizho. Bino byubilo bitukwasha kutwajijila kwingijila Lesa ne kulondela Yesu. Lwitabilo lwitulengela kushiinwa’mba Yehoba uketufweta inge twatwajijila kumukeba na muchima wetu yense. (Hebe. 11:6) Lwitabilo luketulengela kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Ntangi wetu Yesu, nangwatu kwitukwasha kuchinchika inge tubena kupita mu makatazho. Kufunda pa bantu ba mu ano moba batwajijile kwikala ba kishinka nangwa kya kuba bebamanyikilenga nangwa kya kuba bajinga bayanji kuketukwasha kukosesha lwitabilo lwetu ne kuchinchika makatazho. Kabiji twakonsha kuchinuzhuka kutemwa mali ne kukebesha kwikala na bintu byavula inge twauba bintu byaubile bano bantu bapezhezheko bwikalo bwabo ne kutangizhako Bufumu patanshi.b
10. Kutemwa Lesa ne bantu kwitukwasha byepi kuchinchika?
10 Butemwe nabo bwitulengela kwikala balaba ne kulanguluka bulongo. (Mat. 22:37-39) Kutemwa Yehoba kwitukwasha kuchinchika mu busapwishi nangwa kya kuba kimo kimye tupita mu makatazho. (2 Timo. 1:7, 8) Na mambo a kuba tumwesha buno butemwe ku bantu babula kupopwela Yehoba, twatwajijila na kwibasapwila ne kwingila mu nyaunda yetu, nangwatu kusapwila kwingijisha mafoni ne makalata. Tuji na luketekelo lwa kuba’mba juba jimo bano bantu bakapimpula byubilo byabo ne kutendeka kuba byawama.—Ezi. 18:27, 28.
11. Kutemwa balongo ne banyenga kwakonsha kwitukwasha byepi? (1 Tesalonika 5:11)
11 Kabiji twatemwa balongo ne banyenga. Tumwesha butemwe bwa uno mutundu inge ‘ke twitundaike ne kwikomesha atwe bene na bene.’ (Tangai 1 Tesalonika 5:11.) Byonkatu bashilikale byo betundaika bene na bene inge babena kulwa nkondo ne atweba twafwainwa kwitundaikanga atweba bene na bene. Kimo kimye mushilikale wakonsha kukozha mushilikale mukwabo kya na mapuso, bino kechi ubilamotu ne. Ne atweba kechi twafwainwa kukozha balongo ne banyenga ku muchima kya nshiji nangwa kushinkanya ne. (1 Tesa. 5:13, 15) Kabiji tumwesha’mba twatemwa balongo babena kwitutangijila umvwe saka twibanemeka. (1 Tesa. 5:12) Paulo wanembejile nkalata kipwilo kya mu Tesalonika saka kikyangyetu ne kupwisha mwaka kufuma po kyalengejilwe. Kyamweka banabalume batangijilenga po po batongwelwetu kabiji kampe balubankenyengapo mumo mumo. Nangwa byonkabyo, bonse mu kipwilo bafwainwe kwibanemeka. Malwa akatampe byo abena kufwenya pepi tukakebanga bingi lutangijilo lwa bakulumpe mu kipwilo kukila byo kiji ano moba. Kampe kechi tukatambwilanga mikambizho kufuma ku ofweshi mukatampe wa ntanda yonse ne ku ofweshi wa musampi ne. Onkao mambo, twafwainwa kufunda kutemwa ne kunemeka bakulumpe mu kipwilo lonka luno. Nangwatu kwamweka bintu bya mutundu ka, twayai tutwajijile kwikala balaba, kechi kuta muchima pa bumbulwa kulumbuluka bwabo ne, bino twafwainwa kuvulukanga kishinka kya kuba’mba Yehoba ye ubena kutangijila bano banabalume kupichila mwi Kilishitu.
12. Luketekelo lwetu luzhikijila byepi milanguluko yetu?
12 Byonkatu kampompo byo kazhikijila mutwe wa mushilikale, luketekelo lwetu lwa lupulukilo luzhikijila milanguluko yetu. Na mambo a kuba’mba tuji na luketekelo lwakosa twayuka kuba’mba bintu bya mu ino ntanda byatutu. (Fili. 3:8) Luketekelo lwetu lwitukwasha kubula kubambisha muchima ne kulanguluka bulongo. Kino kyo kyamwekejile ba Wallace ne ba Laurinda bengijila mu Africa. Mu milungutu isatu ba Wallace bafwishishe bashabo ne ba Laurinda nabo bafwishishe bainabo. Na mambo a mwalo wa COVID-19 bakankelwe kubwela kwabo pa kuba’mba bakajijile pamo na bisemi byabo. Ba Wallace banembele’mba: “Luketekelo mu lusanguko lunkwasha kulanguluka pe abo, byo bakekala mu ntanda ipya kechi pa byo bajinga saka bakyangye kufwa ne. Luno luketekelo luntekenesha bingi umvwe naumvwa bulanda.”
13. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba twikale na mupashi wazhila?
13 “Kange mukanyenga mupashi kwingila mwi anweba ne.” (1 Tesa. 5:19) Paulo waesakenye mupashi wazhila ku mujilo uji mwi atweba. Inge twaikala na mupashi wa Lesa, tukekala na mukoyo wa kuba kyawama kabiji tukengilanga mwingilo wa Yehoba na ngovu. (Loma 12:11) Ñanyi kintu kyo twafwainwa kuba pa kuba’mba twikale na mupashi wazhila? Twafwainwa kulomba pa kuba’mba twikale na uno mupashi wazhila, kufunda Mambo a Lesa ne kwikala mu jibumba ja Lesa. Kuba bino kuketulengela kwikala na “bipangwa bya mupashi.”—Nga. 5:22, 23.
Ishikishai anweba bene amba: ‘Nanchi byubilo byami bimwesha’mba nkeba kutwajijila kutambula mupashi wa Lesa nyi?’ (Monai jifuka 14)
14. Ñanyi bintu byo twafwainwa kubanga pa kuba’mba tutwajijile kwikala na mupashi wazhila? (Monai ne kipikichala.)
14 Lesa inge witupa mupashi wazhila, twafwainwa kujimuka kuchiina’mba ‘twakakanyanga mupashi kwingila mwi atweba.’ Lesa upanatu mupashi wanji ku bantu baji na milanguluko yawama ne byubilo byawama. Kechi ukatwajijila kwitupa mupashi wanji inge twaikala na milanguluko yatama ne byubilo byatama ne. (1 Tesa. 4:7, 8) Pa kuba’mba Lesa atwajijile kwitupa mupashi wazhila kechi twafwainwa “kulengululanga bungauzhi ne.” (1 Tesa. 5:20) Pa kino kyepelo “bungauzhi” bubena kulumbulula byambo Yehoba byo etupa kwingijisha mupashi wanji wazhila, kubikapo ne byambo byaamba pa juba ja Yehoba ne kimye kyo tubena kwikalamo. Kechi tulanguluka’mba juba ja Yehoba, ko kuba’mba Amagedonyi kechi ikeya mu moba etu ne. Pakuba tutengela kwiya kwa juba ja Yehoba inge twatwajijila kwikala na byubilo byawama ne kwingila “mingilo ya kunemeka Lesa” kimye kyonse.—2 Pe. 3:11, 12.
“MONAI’MBA BINTU BYONSE BIJITU BULONGO”
15. Twakonsha kuchinuzhuka byepi kujimbaikwa na byambo bya bujimbijimbi bya bandemona? (1 Tesalonika 5:21)
15 Katatakatu balwanyi ba Lesa bakabijike’mba: “Mutende ne luzhikijilo.” (1 Tesa. 5:3) Byambo bya bujimbijimbi bya bandemona bikakumbana ntanda yonse ne kutwala mungi bavula. (Lum. 16:13, 14) Nga atweba kikekala byepi? Kechi tukajimbaikwa ne, inge ‘twamona [nangwa’mba, kupima] bintu byonse.’ (Tangai 1 Tesalonika 5:21.) Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa’mba “monai’mba . . . bijitu bulongo,” bekingijishanga pa kulumbulula bantu byo bapimanga mabwe a buneme nabiji ngolode ne siliva pa kuba’mba bayuke inge a kine. Onkao mambo, twafwainwa kupimanga byambo byo tumvwa ne byo tutanga pa kuba’mba tuyuke inge bya kine. Kuba bino kwanemene bingi ku bena Tesalonika kabiji kwanema bingi ne kwi atweba kikatakata malwa akatampe byo abena kufwenya pepi. Kechi twafwainwa kwitabilanga byonse byamba bantu ne. Pakuba twafwainwa kwingijishanga bulume bwetu bwa kulanguluka ne kwesakanya byo tutanga ne byo tumvwa ku byaamba Baibolo ne jibumba ja Yehoba. Umvwe ketube bino kechi tukajimbaikwa na byambo bya bujimbijimbi bya bandemona ne.—Maana 14:15; 1 Timo. 4:1.
16. Ñanyi luketekelo lo tuji nalo, kabiji ñanyi bintu byo twafwainwa kwibikako kubanga?
16 Twayuka’mba bantu ba Yehoba bakapuluka malwa akatampe. Bino atweba pa muntu pa muntu kechi twayuka bintu byo bikekala kesha ne. (Yako. 4:14) Nangwa byonkabyo, inge tukapuluka malwa akatampe nangwa tukafwa saka akyangye kwiya, tukatambula bumi bwa myaka ne myaka inge twatwajijila kwikala ba kishinka. Bashingwa bakekala ne Kilishitu mwiulu. Mikooko ikwabo ikekala mu paladisa pano pa ntanda. Twayai atweba bonse tutwajijile kwikala na luketekelo lwawama ne kwinengezhezha jimo juba ja Yehoba saka jikyangye kwiya.
LWIMBO 150 Mukebai Lesa pa Kuba’mba Mukapuluke
a Mu 1 Tesalonika kitango 5, muji bintu bimo bitufunjisha pa juba ja Yehoba jiji kulutwe. Jino “juba” jo ji ka, kabiji jikeya byepi? Bañanyi bakapuluka? Bañanyi bakabula kupuluka? Ñanyi bintu byo twafwainwa kuba pa kuba’mba twinengezhezhe jimo? Tusakwisamba pa byambo bya mutumwa Paulo ne mikumbu ya ano mepuzho.
b Monai bibaaba bya kuba’mba “Bepaine na Muchima Yense.”