“Labainga Mukenkentenga”!
“Kyo nemwambila anweba nebambila bonse, namba, Labainga mukenkentenga.”—MAKO 13:37.
1, 2. (a) Ñanyi lufunjisho mwanamulume umo loafunjile pamambo akulamawizha bipe byanji? (b) Mukishimpi kyakwa Yesu kyangivi, tufundamoka pabyotwakonsha kulabanga nekukenkenta?
JUAN wasungilanga bintu byanji byabuneme munzubo. Wibifyanga munshi yamwanya, mpunzha yoamwene’mba yoyawama kufyamo. Bino nangwa byonkabyo, juba jimo bufuku, ngivi wibatwelejile kumwanya saka balaala mutulo aye nemukazhanji. Ngivi wayukile mwajinga byoanangile. Watolele kishinshi bintu byabuneme byonse byajinga munshi yamwanya nemali Juan oatujile mukakabachi kakumwanya. Byobwakile lukelo, Juan wataine’mba bamwibila. Kabiji kechi ukalubamo lufunjisho loafunjijilekone, lwakuba’mba: Muntu uji mutulo kuba walamawizha bipe byanjine.
2 Popamotu nebintu byakumupashi. Umvwe twalaala tulo kuba twakonsha kulamawizha luketekelo nelwitabilo lwetune. Onkao mambo, Paulo witujimuna kuba’mba: ‘Kechi tulaale tulo byo balaala bakwabo ne, nanchi tulabenga ne kukenkenta kasa tutekanya.’ (1 Tesalonika 5:6) Pakuba’mba amweshe buneme bwakwikala balaba, Yesu waingijishe kishimpi kyangivi. Walondolwele bintu bikamweka kumwesha kwiya kwanji nobe Mutonyi, kabiji wajimwine nekuba’mba: “Onkao mambo labainga mukenkentenga: mambo kechi mwayuka juba jo akeshilamo Nkambo yenu ne. Kabiji yukai kino namba umvwe mwina nzubo wayukijile jimo paishile ngivi, inge walabilenga ne kukenkenta ne kuleka nzubo yanji amba eisabe ne. Ne anweba mwikale ba kutengelela jimo: mambo Mwana muntu ukeya mu kimye kyo mwabula kuketekela.” (Mateo 24:42-44) Ngivi kechi ubulañena jimo juba joakeshilamone. Ukeba kwiya mukimye bantu kyobabula kumuketekela. Byonkabyo, ne Yesu waambile’mba, mpelo yabuno bwikalo ikeya ‘mu kimye kyotwabula kuketekela.’
“Labainga ne Kukenkenta, Koselai mu Lwitabilo”
3. Yesu byoaingijishe kishimpi kyabakalume bapembelejilenga kubwela kwankambo yabo kufuma kukijiilo kyamasongola, waambile byepi buneme buji mukulaba nekukenkenta?
3 Mu Mambo awama anembele Luka, Yesu wapashañenye bena Kilishitu kubakalume bapembelejilenga kubwela kwankambo yabo kufuma kukijiilo kyamasongola. Bafwanyijilwe kulabanga nekukenkenta pakuba’mba inge wafika atane babena kulaba, sabatengela kumutambwila. Mujonkaje jishinda Yesu waambile’mba: “Mwana muntu ukeya po mwabujila kuketekela.” (Luka 12:40) Bamo baingijila Yehoba pamyaka yavula bakonsha kulabama kwesakana nabino bimye byotujimo. Bakonsha nekupwisha kwitaba mumuchima wabo kuba’mba mpelo iji kwalepa. Bino milanguluko yauno mutundu yakonsha kwitulengela kuvulama bintu byakumupashi nekuta muchima kubintu byakumubiji, bintu byakonsha kwitulengela kulaala tulo twakumupashi.—Luka 8:14; 21:34, 35.
4. Ñanyi kishiino kisa kwitutundaika kwikala balaba nekukenkenta, kabiji Yesu waambile byepi kino?
4 Twakonsha kufunjilako nelufunjisho lukwabo kukishimpi kyakwa Yesu. Nangwa kyakuba bakalume kechi bayukile kimye kyakufikilamo nkambo yabone, bino kyamweka bayukile bufuku bwakwiya kwanji. Kyakonsheshe kwibakatazha kutwajijila nakulaba nekukenkenta bufuku bonse umvwe kyakuba balangulukilenga’mba nkambo yabo ukeya bufuku bungi. Bino kechi kibakatezhene, bayukile bufuku boaishijilengamo, kabiji kino kibakoseshe kwikala balaba nekukenkenta. Byonkabyo, bungauzhi bwamu Baibolo bwamweshatu patoka kuba’mba tubena kwikala mumoba apelako; bino kechi bwitubula juba nangwa kimye kyampelo inene. (Mateo 24:36) Lwitabilo lwetu lwakuba’mba mpelo ibena kwiya lwitukwasha kwikala balaba nekukenkenta, bino umvwe twashiinwa kuba’mba kine juba ja Yehoba jiji pepi, tukakilapo kwikala balaba nekukenkenta.—Zefwaniya 1:14.
5. Twakonsha kubapoka palujimuno lwakwa Paulo lwakuba’mba “labainga nekukenkenta”?
5 Kimye Paulo kyoanembejile bena Kolinda, wibakambizhe’mba: “Labainga ne kukenkenta, koselai mu lwitabilo.” (1 Kolinda 16:13) Ee, kulaba nekukenkenta kwendela pamo nakukosela mulwitabilo lwabwina Kilishitu. Twakonsha kwikala byepi balaba nekukenkenta? Twakonsha kwikala bino umvwe satufunda maana akine amu Byambo bya Lesa. (2 Timoti 3:14, 15) Kwikala namuteeto wawama wakufunda lufunjisho lwapabunke nekutanwanga kukupwila kimye kyonse kwitukwasha kukosesha lwitabilo lwetu, ne kulabijila juba ja Yehoba kelubaji lwanema mulwitabilo lwetu. Kupituluka pakimye nepakimye mu Binembelo byalumbulula bukine kuba’mba twafika kala kumpelo yabuno bwikalo kuketukwasha kubula kuvulama bukine bwanema bwamba pajuba jakupelako jibena kwiya.a Kabiji kyawama nekulabijila bintu bibena kumweka muntanda bibena kufikizha bungauzhi bwamu Baibolo. Mulongo umo mu Germany wanembele’mba: “Kimye kyonse kyonteleka kubyambo bishimunwa patelevizhonyi, makondo, bitentanshi, malwañano nebyobabena kutamisha ntanda, mona kuba namba mpelo yafika kala kepepi.”
6. Muñanyi jishinda Yesu moalumbulwijile kisela kyakulaala tulo twakumupashi mukupita kwakimye?
6 Mu Mako kyapitala 13, tutanamo jishimikila jikwabo Yesu joashimikizhe kubaana banji babwanga kuba’mba balabenga nekukenkenta. Kwesakana nakino kyapitala, Yesu wibapashañenye kwimalonda ubena kupembelela kubwela kwankambo yanji kufuma kuntanda ingi. Malonda kechi wayukile kimye kyakubwelelamo nkambo yanjine. Wafwanyijilwetu kulabanga nekukenkenta. Yesu watongwele bilo bina byapusana-pusana byafwainwe kufikilamo nkambo yanji. Kilo kyabuna kyajinga nobe kyamaawala asatu kumakya poso nejuba jasela. Pakyokya kilo kyapeleleko kyokimye kyoakunukilenga bingi malonda. Kyambiwa’mba, bashilikale bamona kimye kyakunangijila kumakya kuba’mba kyokyawama kulukukilamo balwanyi saka bakiji mubwilube bwine. Byonkabyo, mukino kipungu kyapelako kyaano moba akumpelo, bantu muino ntanda pobalajilamo tulo twine twakumupashi, kyokimye kyotwafwainwa kwibikishako bingi kutwajijila nakulaba nekukenkenta. (Loma 13:11, 12) Onkao mambo, mukishimpi kyanji, Yesu wabwezhapo javula kukambizha’mba: “Sa mujimuka ne kutoñama . . . Byonkabyo ne anweba labainga mukenkentenga . . . Kyo nemwambila anweba nebambila bonse, namba, Labainga mukenkentenga.”—Mako 13:32-37.
7. Kizumbaka kijipo, kabiji namambo akino, ñanyi lutundaiko lotutana javula mu Baibolo?
7 Pabimye byavula mukachi kamwingilo wanji nepanyuma yakusangulwa, Yesu wakambizhe kuba’mba tulabenga. Binembelo byavula byaamba pakupwa kwabuno bwikalo, byajimunako nekuba’mba labainga nekukenkenta.b (Luka 12:38, 40; Lumwekesho 3:2; 16:14-16) Kwambatu kine, kukunuka kumupashi kwakonsha kwitubika mukizumba. Bonse tukebewa lujimuno lwayenka uno mutundu!—1 Kolinda 10:12; 1 Tesalonika 5:2, 6.
Batumwa Basatu Bakankelwe Kulaba Nekukenkenta
8. Mubujimi bwa Ngesemani, batumwa basatu bakwa Yesu baubile byepi byoebabujile kuba’mba mulabenga?
8 Bintu byawama byobilengela kulaba nekukenkenta, byonka byotwaya tumone byaubile ba Petelo, Yakoba ne Yoano. Bano bajinga banabalume bakumupashi balondelenga Yesu mubukishinka kabiji bamutemenwe bingi. Nangwa byonkabyo, bufuku bwapa Nisani 14, 33 C.E., bakankelwe kulaba nekukenkenta. Byobafumine munzubo yapeulu mobajiijile kijiilo Kyalupitailo, batumwa basatu bayile pamo na Yesu kubujimi bwa Ngesemani. Byobafikile kokwa Yesu wibambijile’mba: “Muchima wami waubisha bulanda usaka ne kufwa: aki shalai pano, mulabenga pamo ne amiwa.” (Mateo 26:38) Yesu walombele jisatu kwi shanji wamwiulu, kabiji wabwelele jisatu kubalunda nanji, nekutana balaala tulo.—Mateo 26:40, 43, 45.
9. Kika kyalengejile batumwa kuba’mba bakunukenga?
9 Mamboka bano banabalume bakishinka kyobafichishishe Yesu kumuchima pabobwa bufuku? Bakokele bingi. Kyajinga kimye kyabufuku, kampepo kunangijila kumakya, ne “meso abo anemene na tulo.” (Mateo 26:43) Kabiji Yesu waambile’mba: “Labainga ne kulomba, kuchina’mba mwakatwela mu lweseko; muchima kine waswa, pakuba mubiji wanekena [wakoka, NW].”—Mateo 26:41.
10, 11. (a) Nangwa kyakuba wakokele bingi, kika kyakwashishe Yesu kuba’mba alabenga nekukenkenta mubujimi bwa Ngesemani? (b) Ñanyi lufunjisho lotwakonsha kufunda kubyaubile batumwa basatu kimye Yesu kyoebambijile’mba labainga nekukenkenta?
10 Kwakubula nangwa kuzhinaukane, Yesu naye wakokele bingi pabobwa bufuku bukabula kulubiwako. Pano nangwa byonkabyo mukifulo kyakulaala tulo, waingijishe kino kimye kyapeleleko kyanema saakiji nabwana bwabene kulomba namukoyo. Mumoba acheche apichilepo wakambizhe baana banji babwanga kulomba, kuba’mba: “Kabiji jimukai anweba moba onsetu ne kulomba, mukakonshe kupuluka ku byobya byonse bikafika, ne kwimana ku meso a Mwana muntu.” (Luka 21:36; Efisesa 6:18) Umvwe twaumvwina lujimuno lwakwa Yesu nekulonda byubilo byanji pamambo alulombelo, lusanshijilo lwetu lwakufuma panshi yamuchima lwakusanchila Yehoba luketukwasha kulabanga kumupashi.
11 Kine Yesu wayukile kuba’mba katatakatu bamukwate nekumufwisha namambo amba afwe, nangwa kyakuba baana banji babwanga abo pakyokya kimye kechi bakiyukilene. Meseko oapichilengamo afikile pene pakankomo kimye kyoapopelwe pakichi kyalumanamo. Yesu wajimwineko batumwa banji bino bintu, bino kechi baumvwine byoaambilengane. Onkao mambo, baponene mutulo aku aye saalaba nekulomba. (Mako 14:27-31; Luka 22:15-18) Byonka byokyajinga kubatumwa, mibiji yetu nayo yakoka kabiji kuji nebintu bimo byotukyangye kuyukane. Bino, umvwe twavulama kuba’mba tuji mubimye byapelako, tukalaala tulo twakumupashi. Kujimuka nekukenketa kokonka kwitulengela kuba’mba tulabenga.
Byubilo Bisatu Bikatampe
12. Ñanyi byubilo bisatu Paulo byoaambapo kuba’mba byobyakonsha kwitukwasha kuba’mba tulabenga?
12 Twakonsha kutako byepi maana kwikala balaba? Twamona kala buneme buji mululombelo nebuji mukulabijila juba ja Yehoba. Kunungapo, Paulo watongola byubilo bisatu bikatampe byotwafwainwa kwikala nabyo. Waambile’mba: “Atweba byo tuji ba mute, twikale batekanya, tuvwale kyela kya pa kyaji kya lwitabilo ne butemwe; ne kyapa mutwe kya luketekelo lwa lupulukilo.” (1 Tesalonika 5:8) Twayai twisambeko pacheche palwitabilo, luketekelo nebutemwe byobitukwasha kuba’mba tulabenga kumupashi.
13. Lwitabilo lwitukwasha byepi kuba’mba tulabenga?
13 Twafwainwa kwikala nalwitabilo lwakosa kuba’mba Yehoba koaji, nekuba’mba “ye ufweta boba bamukebesha.” (Bahebelu 11:6) Kufikizhiwa kutanshi kwabungauzhi bwakwa Yesu mukitota-myaka kitanshi pamambo ajuba japelako kukosesha bingi lwitabilo lwetu mukufikizhiwa kwabo kukatampe muano moba etu. Kabiji lwitabilo lwetu lwitutundaika kupembelela nakizaku juba ja Yehoba, kuba’mba “[bimwesho byamubungauzhi] kine bikamweka, kechi bikabanda ne.”—Habakuka 2:3.
14. Luketekelo lwanema byepi umvwe tukeba kulaba nekukenkenta?
14 Luketekelo lwetu lwakine luji nobe “kimiko kya muchima” lwitulengela kuchinchika mumakatazho nangwa kyakuba twafwainwa kupembelela kufikizhiwa kumo kwamilaye ya Lesa. (Bahebelu 6:18, 19) Margaret, nyenga wamubashingwa namupashi uji namyaka yakusemwa 90 kabiji kufuma kimye kyoabatizwe papita myaka 70, waitaba’mba: “Mwata wami byoafwile nakikola kyakansa mu 1963, nalangulukile namba kyakonsha kuwama umvwe mpelo yafika bukiji. Pano bino luno nayuka namba nalangulukilengatu byangwamijile amiwa mwine kwapwa. Akya kimye kechi twayukile mwingilo byoabayile kufika monse mwaya ntandane. Nangwatu luno, uno mwingilo popo abena kufika mumapunzha amo amo. Nji bingi nalusekelo pakumona Yehoba byoatekanya.” Mutumwa Paulo witubujishatu’mba: ‘Butekanye [kuchinchika, NW] buleta bulumbuluke; bulumbuluke nabo buleta luketekelo: ne luketekelo kechi luleta bumvu ne.’—Loma 5:3-5.
15. Butemwe bwakonsha kwitutundaika byepi nangwatu umvwe twalanguluka’mba twapembelela kimye kyabaya?
15 Butemwe bwabwina Kilishitu kekyubilo kimo kikatampe mambo kyokitutundaika mubyonse byotuba. Twingijila Yehoba mambo twamutemwa, kechi namambo akimye kyoatanchika kwingijilamone. Kutemwa bakwetu kwitulengela kwibasapwila mambo awama a Bufumu, nangwa kyakuba twapembelela nkebelo ya Lesa pakimye kyabaya kabiji nangwa kyakuba tubatu monka twabwelela kumazubo antutu amo. Byonka byanembele Paulo, kuba’mba “lwitabilo, ne luketekelo, ne butemwe, byaikala; kabiji kikatampe kya mu bino bisatu bo butemwe.” (1 Kolinda 13:13) Butemwe bwitukwasha kuchinchika nekutwajijila nakulaba. “[Butemwe] buketekela byonse, kabiji butekanya mu byonse. Butemwe kechi bupwa ne.”—1 Kolinda 13:7, 8.
“Kwachisha Akya kyo uji Nakyo”
16. Mukifulo kyakulabama, ñanyi byubilo byotwafwainwa kwikala nabyo?
16 Tubena kwikala mumoba akatazha bingi kimye bintu bibena kumweka muntanda kyobibena kwituvululako kuba’mba tuji mumoba apelako. (2 Timoti 3:1-5) Kino kechi kyokimye kyakulabamane, bino kekimye ‘kyakukwachisha abya byotuji nabyo.’ (Lumwekesho 3:11) ‘Kwikala ba milombelo,’ balwitabilo, baluketekelo nebabutemwe, kuketulengela kuyuka mwakubila kimye kyalweseko. (1 Petelo 4:7) Tukelwenga kwingijisha mwingilo wa Nkambo. Kupayankana mumingilo yakunemeka Lesa kuketukwasha kwikala bantu babena kulaba nekukenkenta.—2 Petelo 3:11.
17. (a) Mamboka kufichishiwa kumuchima bimye bimo kyokwafwainwa kubula kwitulefwila? (Monai kabokoshi papeja 31.) (b) Twakonsha kulonda byepi Yehoba, kabiji mapeshoka apembelela aba boba bino?
17 Yelemiya wanembele’mba, “Yehoba kyo kyami kyo bangabilapo; onkao mambo nkaketekela mwi aye. Yehoba ye wawama ku boba bamupembelela, bo boba bamukeba. Kyamuwamina muntu kuketekela ne kwilupembelela lupulukilo lwa Yehoba kasa atekanya.” (Majilo a Yelemiya 3:24-26) Atweba bamo popo tubatweletu mumukwekele wakupembelela. Bakwabo nabo bapembelela lupulukilo lwa Yehoba pamyaka yavula bingi. Kuno kupembelela byokwaipipapo inge twikwesakanya nabumi bwakulutwe bwamyaka nemyaka! (2 Kolinda 4:16-18) Kabiji byotubena kukipembelela kimye kyanji mwine Yehoba, twakonsha kukomesha byubilo bikebewa byabwina Kilishitu nekukwasha bakwetu kushukilwa butekanye bwa Yehoba nekufunda bukine. Twayai atweba bonse tulabenga nekukenkenta. Tulonde Yehoba nekutekanya, tumusanchile paluketekelo loetupa. Kabiji byotubena kulaba nekukenkenta, twayai tukwachishe lwitabilo lwabumi bwamyaka nemyaka. Kepo buno bungauzhi bwalaiwa bukafikizhiwa muano moba etu kuba’mba: ‘[Yehoba] ukakutumbijika’mba, ukaswane ntanda: Babi byo bakachibiwako ku bumi ukeimona.’—Masalamo 37:34.
[Tubyambo twa mushi]
a Bishinka bitanu nakimo bimwesha’mba tuji ‘mu moba apelako’ biji mu Kyamba kya Usopa, kya Kibemba kya January 15, 2000, pamapeja 12-13.—2 Timoti 3:1.
b Kwamba pakyambo kya Kingiliki kyakuba’mba “labainga,” nembi wa dikishonale aye W. E. Vine walondolola’mba kine kyambo kilumbulula ‘kupanga tulo,’ kabiji “kechi kilumbululatu kulaba konkane, bino kilumbulula kulaba nekukenkenta kwikala nobe bantu babena kupembelelapo kintu kimo.”
Musakukumbula’mbaka?
• Twakonsha kukosesha byepi lwitabilo lwetu kuba’mba mpelo yabuno bwikalo yafika kala pepi?
• Ñanyi lufunjisho lotwakonsha kufunda kubyaubile ba Petelo, Yakoba ne Yoano?
• Byubiloka bisatu byakonsha kwitukwasha kutwajijila kwikala balaba kumupashi?
• Mamboka kino kimye byokyaikela ‘kyakukwachisha abya byo tuji nabyo’?
[Kitenguluzha/Kipikichala pa peja 31]
“Ye Mwine wa Lusekelo awa Upembelela.”—Danyela 12:12
Akifwanyikizhai’mba malonda ubena kutengela kuba’mba ngivi waya eye nakwiba pampunzha poabena kusopa. Byokyafika kimye kyabufuku, malonda ubena kuteleka nekuteshako maana kukyongo kyonse kyakonsha kumulengela kuyuka’mba ngivi wafika. Kimye nekimye ubena kutelekesha nekukenkenta. Kyapela bingi kubazhimunwa nakyongo kiji kyonse, nabiji kupupa kwamwela kubichi nangwatu pushi ubena kukaisha kintu.—Luka 12:39, 40.
Kino byobyo kyakonsha nekumwekela boba babena ‘kupembelela lumwekesho lwa Nkambo yetu Yesu Kilishitu.’ (1 Kolinda 1:7) Batumwa balangulukilenga’mba bukiji-bukijitu panyuma yalusanguko lwanji Yesu ‘ukabwezha bufumu ku bena Isalela.’ (Byubilo 1:6) Myaka byoyapichilepo, bena Kilishitu mu Tesalonika bavulwilweko kuba’mba kwikalapo kwakwa Yesu kwaji kukyangye kufika. (2 Tesalonika 2:3, 8) Nangwa byonkabyo, milanguluko yabubela pamambo ajuba ja Yehoba kechi yalengejile baana babwanga bakwa Yesu kusankilapo jishinda jiya kubumine.—Mateo 7:13.
Muano moba etu alelo, kufichishiwa kumuchima namambo akwiya kwampelo yabuno bwikalo ibena kumweka kubanda kechi kwakonsha kwitulengela kulaala tulo nekuleka kukenkentane. Malonda ubena kulaba wakonsha kubepwa nakyongo kyatu, bino nangwa byonkabyo wafwainwa kutwajijila nakulaba nekukenkenta! Yonkito yanji. Popamotu nebena Kilishitu.
[Bipikichala pa peja 29]
Kupwila, lulombelo, nemuteeto wawama walufunjisho lwapabunke bitukwasha kuba’mba tulabenga nekukenkenta