Byo Twakonsha Kushinda Bintu Bisakasaka Michima Yetu

1. Ñanyi bintu byo tupitamo atweba bonse?

NANCHI mwakikalapo kala na milanguluko ya kukeba kuba bintu byashikwa Yehoba nyi? Inge ibyo, kange mulangulukenga’mba yenu bonka mubena kupita mu bino bintu ne. Baibolo waamba’mba: “Kafwako lweseko lwimufikila lwabula kupitamo bantu bakwabo ne.” (1 Ko. 10:13) Kino kibena kulumbulula’mba meseko onse o mwakonsha kupitamo, ne bakwenu nabo oo babena kupitamo. Vulukainga’mba kechi muji bunke ne, kabiji Yehoba ukemukwasha kwiashinda.

2. Ñanyi meseko amo apitamo bena Kilishitu ne bafunda Baibolo? (Monai ne bipikichala.)

² Kabiji Baibolo waamba’mba: “Muntu yense wesekwa kupichila mu kumukoka ne kumujimbaika ku bya kusakasaka byanji mwine.” (Yako. 1:14) Kino kibena kulumbulula’mba atweba bonse twesekwa na bintu byapusana pusana. Bena Kilishitu bamo bakonsha kwesekwa kuba bulalelale. Kabiji bakwabo bakonsha kwesekwa kuba bulalelale na mukwabo wamulume nangwa wamukazhi. Bamo balekele kutamba byamulekese, bakonsha kwikala na mujojo wa kukeba kubwelela uno muteeto watama. Kabiji bakwabo nabo bakonsha kwikala na kilaka kya kubwelela michi ipendañana nangwa kutoma maalwa. Bino ke bya kusakasaka bichechetu byeseka lwitabilo lwa bena Kilishitu bamo ne bantu babena kufunda Baibolo. Pa bimye bimo atweba bonse tumvwa byonka byaumvwinenga mutumwa Paulo, wanembele’mba: “Byo nkeba kuba kyaoloka, kyatama kyo kinkosela.”​—Loma 7:21.

3. Milanguluko ya kukeba kuba byatama inge yakosela muntu yakonsha kumulengela kutendeka kulanguluka’mba ka?

³ Inge milanguluko ya kuba byatama imukosela, mwakonsha kulefulwa ne kutendeka kulanguluka’mba mwakankalwa kushinda lolo lweseko. Kabiji mwakonsha kupelelwa ne kutendeka kulanguluka’mba Yehoba wimushikwa na mambo a kwikala na ino milanguluko. Mwane shiinwai kuba’mba kechi byobyo kiji ne. Pa kuba’mba tuyuke ene mambo o twaambila bino, uno mutwe usakukumbula mepuzho abiji: (1) Ñanyi ukeba’mba tulefulwe ne kupelelwa? (2) Ñanyi bintu byakonsha kwimukwasha kushinda bintu bisakasaka muchima wenu?

SATANA BYO AKEBA’MBA TULANGULUKENGA

4. (a) Mambo ka Satana o akebela’mba tulangulukenga’mba kechi twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba byatama ne? (b) Mambo ka o twashiinwa’mba twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba byatama?

⁴ Satana ukeba’mba tulefulwe ne kutendeka kulanguluka’mba twakankalwa kushinda lweseko. Yesu wayukile kino byo afunjishe baana banji ba bwanga kulomba’mba: “Tukwashai pa kuba’mba tubule kuponena mu lweseko, kabiji tupokololai kwi aye mubi.” (Mat. 6:13) Satana uzhinauka’mba bantu kechi bakonsha kukookela Yehoba inge baikala na milanguluko ya kukeba kuba byatama ne. (Yoba 2:4, 5) Mambo ka Satana o alangulukila bino. Mambo aye wakankelwe kushinda milanguluko yatama yo ajinga nayo, kabiji walekele kwikala wa kishinka kwi Yehoba. Kyamweka ulanguluka’mba twakonsha kuba byonka byo aubile, ne kusatukila Yehoba inge twaesekwa. Satana walangulukilenga’mba ne Mwana Lesa walumbuluka naye wakonsha kusatuka inge waesekwa. (Mat. 4:8, 9) Akilangulukai pa kino: Nanchi kya kine twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba byatama nyi? Twakonsha kushinda. Twaswa byaambile mutumwa Paulo amba: “Mambo bintu byonse nji na ngovu ya kwibyuba na mambo a yewa umpa bulume.”​—Fili. 4:13.

5. Twayuka byepi amba Yehoba wituketekela’mba twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama?

⁵ Kupusanako na Satana, Yehoba wituketekela kuba’mba twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama. Twayuka byepi bino? Mambo Yehoba waambijile jimo kuba’mba jibumba jikatampe ja bantu bakishinka jikapuluka malwa akatampe. Akilangulukai pa kino byo kilumbulula. Yehoba Lesa ubula kubepa waamba’mba jibumba jikatampe jikapuluka ne kutwela mu ntanda ipya saka “bachapa minkukumba yabo ne kwiitokesha mu mashi a Mwana Mukooko,” ko kuba’mba saka baji na bulunda bwawama ne Yehoba. (Lum. 7:9, 13, 14) Kwambatu kine, Yehoba wayuka’mba twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama.

6-7. Mambo ka Satana o akebela’mba tulangulukenga’mba kechi twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama ne?

⁶ Satana ukeba tulangulukenga’mba Yehoba kechi uketuswisha kwikala myaka ne myaka ne, na mambo a kuba’mba pa bimye bimo twikala na milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama. Mambo ka Satana o akebela’mba tulangulukenga bino? Satana ye wabula luketekelo, mambo Yehoba wamuzhachisha kuba’mba kechi ukekala myaka ne myaka ne. (Nte. 3:15; Lum. 20:10) Satana wituzhingijila na mambo a kuba’mba tuji na luketekelo lwa kukekala myaka ne myaka. Onkao mambo, ukeba’mba tulangulukenga’mba ne atweba kechi tuji na luketekelo lwa kukekala myaka ne myaka ne. Pano bino atweba twapusanako ne aye, mambo atweba tuji na luketekelo. Baibolo witubula’mba Yehoba ukeba kwitukwasha, kechi kwituzhachisha ne. Kabiji “kechi usaka muntu nangwa umo amba akafwe ne, bino ukeba’mba bonse balapile.”​—2 Pe. 3:9.

⁷ Onkao mambo, inge tulefulwa nangwa kupelelwa na mambo a kwikala na milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama, ko kuba’mba tubena kulanguluka byonka Satana byo akeba’mba tulangulukenga. Kuyuka kino kuketukwasha kumwimena saka twakosa.—1 Pe. 5:8, 9.

BUMBULWAKULUMBULUKA BWETU

8. Kununga pa kuba bintu byatama, ñanyi bintu bikwabo byavwangwa mu bundengamambo? (Salamo 51:5) (Monai ne “Kulumbulula Kyambo.”)

⁸ Kuji kintu kikwabo kyakonsha kwitulengela kulefulwa ne kupelelwa na mambo a kwikala na milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama. Ñanyi kintu kyonkakyo? Ke bumbulwakulumbuluka bo twaswaine ku bansemi betu batanshi.a​—Yoba 14:4; tangai Salamo 51:5.

9-10. (a) Bundengamambo bwalengejile Adama ne Evwa kumvwa byepi? (Monai ne kipikichala.) (b) Bundengamambo bo twaswaine bwitulengela kumvwa byepi?

⁹ Akilangulukai pe Adama ne Evwa byo baumvwine ku muchima byo balengele mambo. Byo basatukijile Yehoba, bayile na kufyama ne kwinyinga mabula. Kafwako kyakonsheshe kwibakwasha kuleka kwizhachisha, kwikala na bijikila ne bumvu ne, mambo kechi bakonsheshe kwikala balunda ne Yehoba jibiji ne. Nangwa kwipokolola abo bena ku bundengamambo ne.

¹⁰ Atweba twapusanako na byajinga Adama ne Evwa. Ba Adama ne Evwa kechi bakamwenamo mu bukuzhi ne. Pa kuba atweba, bukuzhi bwitutokesha ku bundengamambo ne kwitulengela kwikala na jiwi ja muchima jatoka. (1 Ko. 6:11) Nangwa byonkabyo, twaswaine bundengamambo ne bumbulwakulumbuluka. O ene mambo ne atweba o twizhachishisha, kwakamwa ne kumvwa bumvu. Baibolo waamba’mba bundengamambo bwatwajijila kulama bantu. Kabiji bwatwajijila kuba bino “nangwatu ku boba babujile kulenga mambo byonkatu Adama byo alengele mambo.” (Loma 5:14) Nangwa byonkabyo, kechi twafwainwa kwakamwa ne kupelelwa ne. Twakonsha kushinda ino milanguluko yatama. Mu ñanyi jishinda?

11. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuvulukanga inge ketulanguluke’mba kechi twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama ne, kabiji mambo ka? (Loma 6:12)

¹¹ Na mambo a kuba’mba twibambulwa kulumbuluka, twakonsha kulefulwa ne kutendeka kulanguluka’mba kechi twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama ne. Kijitu nobe tubena kumvwa jiwi jibena kwitwambila’mba, kechi twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba byatama ne. Pano bino kechi twafwainwa kumvwina jino jiwi ne. Mambo ka? Mambo Baibolo witufunjisha’mba kechi twafwainwa kuswisha bundengamambo kutwajijila kwitulama nobe mfumu ne. (Tangai Loma 6:12.) Kino kibena kulumbulula’mba twakonsha kufuukulapo kubula kulondela milanguluko yetu ya kukeba kuba bintu byatama. (Nga. 5:16) Yehoba wayuka’mba twakonsha kushinda lweseko. (Mpitu. 30:11-14; Loma 6:6; 1 Tesa. 4:3) Kwambatu kine, twakonsha kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama.

12. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuvulukanga inge twalefulwa ne kutendeka kulanguluka’mba kechi twakonsha kushinda milanguluko ya kuba bintu byatama ne, kabiji mambo ka?

¹² Kyo kimotu, inge twapelelwa ne kutendeka kulanguluka’mba Yehoba witushikwa, na mambo a kwikala na milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama, kijitu nobe jiwi ja bundengamambo, kabiji kechi twafwainwa kwijumvwina ne. Mambo ka? Mambo Baibolo witufunjisha’mba Yehoba wayuka’mba twibandengamambo. (Sala. 103:13, 14) Yehoba “wayuka bintu byonse” pe atweba, kuvwangakotu ne bintu byapusana pusana byo tuba na mambo a bundengamambo. (1 Yoa. 3:19, 20) Yehoba utwajijila kwitutemwa inge twabula kulondela milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama. Mambo ka o twaambila bino?

13-14. Nanchi kwikala na milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama kulumbulula’mba Yehoba kechi wakonsha kwitutemwa nenyi? Lumbululai.

¹³ Baibolo waamba’mba paji lupusano lukatampe bingi pa kwikala na milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama ne kwibyuba. Kechi kimye kyonse kyo twakonsha kukanya milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama ne. Bino twakonsha kwikanya kwibyuba. Akilangulukai pa bena Kilishitu bamo ba mu myaka kitota kitanshi bajinga mu kipwilo kya mu Kolinda belaalanga na banabalume bakwabo nangwa na banabakazhi bakwabo. Paulo wanembele’mba: “Bamo mwajinga byonka bino.” Nanchi kino kibena kulumbulula’mba kechi baikalangapo na milanguluko ya kuba bino nenyi? Bafwainwa baikalanga na ino milanguluko. Mambo kechi kyapelele kusankilapo ino milanguluko ne. Nangwa byonkabyo, Yehoba watwajijile kutemwa bena Kilishitu bekanyanga kuba bisakasaka michima yabo. Yehoba wibamonanga’mba “bebomvwa ne kwibatokesha.” (1 Ko. 6:9-11) Byobyo kiji ne kwi anweba.

¹⁴ Mwakonsha kushinda milanguluko iji yonse ya kukeba kuba bintu byatama yo mwakonsha kwikala nayo. Nangwa kya kuba kechi mwakonsha kwiikiba yonse ne, bino mwakonsha kwikanya ‘kuba bintu bikeba mubiji wenu ne milanguluko yenu.’ (Efi. 2:3) Ñanyi bintu byakonsha kwimukwasha kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama?

BYA KUSHINDA MILANGULUKO YATAMA

15. Mambo ka o twafwainwa kubujila kwikangaizhanga inge tukeba kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama?

¹⁵ Pa kuba’mba mushinde milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama, mwafwainwa kuyuka bukoke bo muji nabo. Kange mwijimbaikenga anweba bena na “milanguluko yatama” ne. (Yako. 1:22) Chinuzhukainga milanguluko nabiji ya kuba’mba, ‘Kuji batoma maalwa kukila byo ntoma,’ nangwa kwamba’mba, ‘Bakazhi bami bo bandengela kutamba bya mulekese mambo kechi bammwesha butemwe ne.’ Ino ndangulukilo yakonsha kwimulengela kuleka kwibikako kwikanya. Onkao mambo, kange mwikangaizhenga pa bintu byatama byo muba nangwatu mu milanguluko ne. Anweba bene yenu mwafwainwa kwikanyanga kuba byatama.​—Nga. 6:7.

16. Ñanyi bintu byakonsha kwimukwasha kutwajijila kwibikako kuba byawama?

¹⁶ Kununga pa kubula kwikangaizha, mwafwainwa kutwajijila kwibikako kwikanya kulondela milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama. (1 Ko. 9:26, 27; 1 Tesa. 4:4; 1 Pe. 1:15, 16) Langulukai pa bintu bibena kwimubika mu lweseko ne kimye kyo mubilapo bino bintu. Kampe kuji lweseko lumo nangwa kimye kyo mwesekelwapo bingi. Nanchi kimukatazha kushinda lolo lweseko inge mwakooka nangwa kimye kya bufuku nyi? Inengezhezhai jimo ne kuyuka byo mwafwainwa kuba pa kuba’mba mushinde lolo lweseko. Mwafwainwa kuba bino saka mukyangye kwesekwa.​—Maana 22:3.

17. Tubena kufunjilako ka ku byaubile Yosefwa? (Ntendekelo 39:7-9) (Monai ne bipikichala.)

¹⁷ Akilangulukai pa byaubile Yosefwa kimye muka Potifwalo kyo akebelenga kulaala nanji. Yosefwa wakaine ponkapotu. (Tangai Ntendekelo 39:7-9.) Tubena kufunjilako ka ku kino? Yosefwa wafuukwijile jimo mu muchima wanji kuba kyawama muka Potifwalo saka akyangye kumukwata kuba’mba alaale nanji. Ne anweba mwafwainwa kufuukwilapo jimo kuba kyawama lweseko saka lukyangye kwimufikila. Kuba bino kukemukwasha kukaana lweseko ne kulondela byo mwafuukwilapo jimo.

“IESEKAINGA ANWE BENE”

18. Mwakonsha kushinda byepi milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama? (2 Kolinda 13:5)

¹⁸ Pa kuba’mba tushinde milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama, twafwainwa kutwajijila ‘kwieseka atweba bene,’ ko kuba’mba kwipesapesa anwe bene kimye kyonse pa kuba’mba muyuke biji milanguluko yenu. (Tangai 2 Kolinda 13:5.) Pa kimye pa kimye, pesapesainga milanguluko yenu ne byubilo byenu pa kuba’mba muyuke mo mwafwainwa kupimpulako. Nangwatu inge mwashinda lweseko, mwafwainwa kwiipuzha’mba: ‘Papichile kimye kyabaya byepi pa kuba’mba nkaane luno lweseko?’ Inge mwamona’mba mwakankazhamine kukaana lweseko, kange mwizhachishe ne. Pa kuba mwafwainwa kubapo bimo pa kuba’mba kimye kikwabo mukawamisheko. Iipuzhai mepuzho nabiji a kuba’mba: ‘Inge naikala na milanguluko yatama, nanchi neikiba bukiji nyi? Nanchi kinkatazha kushinda lweseko na mambo a bya kisangajimbwe byo nsala nyi? Nanchi ponkapotu nkanya meso ami kutala pa bipikichala byatama nyi? Nanchi nayuka’mba kwikanya pa kuba’mba nkookele mizhilo ya Yehoba mufuma byawama nyi?’​—Sala. 101:3.

19. Kufuukula kutama mu tubintu tucheche kwakonsha kwitulengela byepi kukankalwa kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama?

¹⁹ Chinuzhukainga kwijimbaika anweba bene. Baibolo waamba’mba: “Muchima uji bingi na bujimbijimbi kukila bintu byonse kabiji watama bingi.” (Yele. 17:9) Yesu waambile’mba mu muchima mo mufuma “milanguluko yatama.” (Mat. 15:19) Nabiji muntu waleka kutamba bya mulekese, pa kupitapo kimye wakonsha kutendeka kulanguluka’mba kijitu bulongo kutala pa bipikichala bibindankanya mubiji mambo kechi bipikichala bibena kumwesha bya mulekese ne. Nangwa wakonsha kutendeka kulanguluka’mba kijitu bulongo kulangulukapo, kikulutu kechi nebyuba ne. Inge muntu kealanguluke bino, ko kuba’mba ubena ‘kulangulukila jimo kuba bisakasaka mubiji wanji.’ (Loma 13:14) Mwakonsha kuchinuzhuka byepi kuba bino? Jimukai kabiji kange mufuukulenga kutama mu tubintu tucheche ne, mambo kuba bino kukemulengela kufuukula kutama ne mu bintu bikatampe nabiji kulenga mambo akatampe.b Chinuzhukainga ‘milanguluko yonse yatama’ yakonsha kwimujimbaika kuba bintu byatama.

20. Ñanyi luketekelo lo tuji nalo, kabiji ñanyi bukwasho bo tuji nabo pa kino kimye?

²⁰ Byonka byo twafunda, Yehoba wakonsha kwitupa bulume bwa kushinda meseko. Kabiji na mambo a lusa lwanji, tuji na luketekelo lwa kukekala na bumi bwa myaka ne myaka mu ntanda ipya. Tukekala bingi na lusekelo kwingijila Yehoba kwakubula kwikala na milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama. Pa kino kimye, twashiinwa kuba’mba tukashinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama. Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, na bukwasho bwa Yehoba, tukashinda!