Mambo ka o Nafwainwa Kubula Kutamba bya Mulekese?

Nanchi wakonsha kuchinuzhuka kwibitamba nyi?

Inge wingijisha intaneti, uyuke’mba juba jimo ukamonapo bya mulekese bimo. Hayley uji na myaka 17 waambile’mba, “kechi kwikala ne kwibikeba ne, abyo byonka byo bikukeba.”

Bya mulekese byakonsha kongola ne boba bafuukulapo kwibichinuzhuka. Greg uji na myaka 18 waambile’mba, “Nafuukwilepo kuba’mba kechi nkatambapo bya mulekese ne, bino nebitambile. Kechi wakonsha kwamba’mba kino kechi kikammwekela ne.”

Lelo jino, bya mulekese byapeela kutaana kukila byo kyajinga kala. Kabiji byo kwaiya kwitumina byambo, bipikichala nangwa mavidyo abindankanya mubiji, bakyanyike bavula balenga ne kutuma bya mulekese byabo.

Kishinka: Ubena kupita mu lukatazho lukatampe kukila lwapichilemo bansemi yobe nangwa bankambo yobe kimye kyo bajinga pa jifumbi jobe. Bwipuzho ke buno, nanchi wakonsha kukana kutamba bya mulekese nyi?​—Salamo 97:⁠10

Wakonsha, inge wasalapo kuba byobyo. Bino patanshi wafwainwa kushiinwa’mba bya mulekese byatama. Twaya twisambe pa bubela bumo ne bishinka bimo pa uno mutwe.

Bubela ne bishinka

Bubela: Bya mulekese kechi byakonsha kuntwala mungi ne.

Kishinka: Byonkatu fwanka byo oba ku mapwapwa obe, ne bya mulekese byo byo byuba ku milanguluko yobe. Bikonauna. Bilengulula kintu kyanema Lesa kyo alengele’mba kikekalenga myaka pakachi ka bantu babiji. (Ntendekelo 2:24) Mu kuya kwa kimye byakonsha ne kukulengela kubula kutako muchima ku kyawama ne kyatama. Kyakumwenako, bashayuka bamo bamba’mba banabalume batemwa kutamba bya mulekese kechi batako muchima ku banabakazhi babo ne, bebamanyika.

Baibolo waamba’mba kuji bantu bamo ‘babuula bumvu.’ (Efisesa 4:19) Mawi abo a mu muchima aleka kwingila kya kuba bafika ne pa kipimo kya kuleka kwilangulusha umvwe bauba byatama.

Bubela: Bya mulekese byakonsha kukufunjisha kwilaala.

Kishinka: Bya mulekese bikufunjisha lwiso. Bilengela kubula kunemeka wamulume nangwa wamukazhi ne kumumona nobe wa kwilaalatu nanji pa kuba’mba upwishe kilaka kyo uji nakyo. O ene mambo upesapesa umo o aambijile’mba aba batamba bya mulekese bakankalwa kupwisha kilaka kya kwilaala inge batwela mu masongola.

Baibolo ubuula bena Kilishitu kukana “bulalelale, bubipisho, kusakasaka kubindankanya muchima, kusakasaka kubi ne lwiso,” ko kuba’mba bintu byonse biya na mambo a kutamba bya mulekese.​—Kolose 3:⁠5.

Bubela: Aba bakana bya mulekese bamona kwilaala amba kimalwamalwa.

Kishinka: Bantu bakana bya mulekese banemeka bingi kwilaala. Bamona’mba buno ke bupe bwalengele Lesa bulengela bantu baji mu masongola kukwatankana. Aba baji na ino ndangulukilo bo beyowa bingi kwilaala inge batwela mu masongola.

Kyakumwenako, wabuula banabalume basongola amba: “Usangalele mu mukazhobe wa mu bwanyike bobe . . . Wikale wa kwibukomoka butemwe bwanji moba onse.”​—Byambo bya Mana 5:​18, 19.

Bya Kukana Kutamba bya Mulekese

Wakonsha kuba byepi inge wamona’mba lweseko lwa kutamba bya mulekese lwakatazha kushinda? Kunemba “Bya Kukana Kutamba bya Mulekese” kwakonsha kukukwasha.

Yuka kuba’mba wakonsha kushinda lweseko lwa kukeba kutamba bya mulekese. Kabiji inge utamba bya mulekese wakonsha ne kwibileka. Ukamwenamo byavula mu kuba kino.

Languluka pe Calvin waambile’mba watendekele kutamba bya mulekese saka aji na myaka nobe 13. Waambile’mba: “Nayukile’mba byatama, pano bino nakankelwe kwikileka. Kabiji inge nafuma na kwibitamba muchima wankatazhanga bingi. Mu kuya kwa moba batata bayukile, kabiji kwambatu kine naumvwine bingi bulongo! Mambo bampele bukwasho bo nakebelenga.”

Calvin wafunda kukana kutamba bya mulekese. Waamba’mba: “Kutamba bya mulekese kechi kwawama ne, mambo ne pa kino kimye bipikichala bikiya mu milanguluko yami. Kabiji jimo mponena mu lweseko lwa kulanguluka pa bintu byo nakonsha kumona inge natamba bintu byo nafwainwa kubula kutamba. Bino ndanguluka pa byo nji wa lusekelo, wabula biko ne pa bintu byawama bya bwikalo bwami bwa kulutwe inge nauba bintu monka mukebela Yehoba.”