BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • wp16 Na. 2 pp. 3-4
  • Nanchi kya Kine Bino Bintu Byamwekele Nyi?

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Nanchi kya Kine Bino Bintu Byamwekele Nyi?
  • Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya bena kengi)—2016
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • BISHINKA BIMWESHAPO KA?
  • NANCHI YESU WASANGWILWE NYI?
  • Lusanguko lwa kwa Yesu Lulumbulula ka kwi Atweba?
    Kyamba kya Usopa—2014
  • Nanchi kya Kine Lwajingako Nyi?
    Kyamba kya Usopa—2013
  • Tuji na Luketekelo lwa Kuba’mba Lusanguko Lukekalako
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2020
  • Yesu Kilishitu Mepuzho Etu Akumbulwa
    Kyamba kya Usopa—2012
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya bena kengi)—2016
wp16 Na. 2 pp. 3-4
Mubiji wa kwa Yesu babena kumufumya pa kichi kya lumanamo, baana banji ba bwanga saka baimana palepa byobya

MUTWE WA PA NKUPIKO | MAMBO KA YESU O AMANAMIJILE NE KUFWA?

Nanchi Kya Kine Bino Bintu Byamwekele Nyi?

Yesu mwina Nazala bamwipayile kimye kya mwela wa mebele mu 33 C.E. Bamupelemo mambo a bubela a kuba’mba nsatuki, kabiji bamupumine kyatama bingi ne kumupopa pa kichi kya lumanamo. Wafwile lufu lwatama bingi. Bino Lesa wamusangwile kabiji byo papichile moba 40 wayile mwiulu.

Jino jishimikila jiji mu mabuku ana a Mambo Awama aji mu Binembelo bya Kingiliki bya Bwina Kilishitu bitelwa’mba Lulayañano Lupya. Nanchi bino bintu kine byamwekele nyi? Buno ke bwipuzho bwanema bingi. Inge kechi byamwekele ne, ko kuba’mba lwitabilo lwa bena Kilishitu ke lwatutu, kabiji luketekelo lwa kwikala mu paladisa myaka ne myaka pano pa ntanda ke kilototu. (1 Kolinda 15:14) Pano bino, inge kya kuba bino bintu kine byamwekele, ko kuba’mba atweba bonse tuji na luketekelo lwa bwikalo bwawama kulutwe lo twafwainwa kubuulako ne bakwetu. Nanchi mashimikila a Mambo Awama a kine nyi, inyi a bubela?

BISHINKA BIMWESHAPO KA?

Kupusanako na mashimikila a kala a kusombatu, Mambo Awama aamba pa bintu bine byamwekele. Muji mashimikila alumbulula mazhina a mapunzha a kine ajingako, kabiji ajiko ne kino kimye. Aamba pa bantu bajingako bo baambapo ne ku bashayuka ba bintu byamwekele kala.—Luka 3:1, 2.

Yesu bamutongola ne ku bantu banembanga mabuku bajingako kala mu myaka kitota kitanshi ne kya bubiji.a Jishinda jo afwijilemo kwesakana na byaamba mabuku a Mambo Awama jakwatankana na mashinda bena Loma o baipayilangamo bantu pa kyo kya kimye. Mabuku a Mambo Awama akwatankana kabiji aamba ne pa bintu baana ba bwanga ba kwa Yesu byo balubankanyanga. (Mateo 26:56; Luka 22:24-26; Yoano 18:10, 11) Bino byonse bimwesha kuba’mba banembi ba Mambo Awama bajinga ba kishinka kabiji banembele bya kine pe Yesu.

NANCHI YESU WASANGWILWE NYI?

Nangwa kya kuba bantu bavula bayuka’mba Yesu wajingako kabiji wafwile, bamo bazhinauka lusanguko lwanji. Nangwatu batumwa banji kechi baitabijile sawakya mutanshi wa kuba’mba wasanguka ne. (Luka 24:11) Nangwa byonkabyo, bekilekele kuzhinauka kimye bano batumwa ne baana ba bwanga bakwabo kyo bamwene Yesu saka asanguka. Juba jimo kwajinga bantu bavula kukila pa 500 bamumwene.—1 Kolinda 15:6.

Baana ba bwanga babikile ne bumi bwabo mu kizumba pa kusapwila pa lusanguko lwa kwa Yesu ne ku bantu bonka bamwipayile. (Byubilo 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32) Nanchi baana ba bwanga bafwainwe kusapwila na kuchinchika inge kya kuba kechi bashiinwe’mba Yesu wasanguka nenyi? Lusanguko lwa kwa Yesu lo lwalengejile bena Kilishitu ba kala ne ba mu ano moba kusapwila na mukoyo.

Mashimikila a mu Mambo a Awama aamba pa lufu lwa kwa Yesu ne lusanguko o mashimikila a kine pa mashimikila onse anemba bantu. Kutanga ano mabuku kukemukwasha kushiinwa kuba’mba bino bintu kine byamwekele. Kuyuka ene mambo bino bintu o byamwekejile kukakosesha lwitabilo lwenu. Kibaba kyalondelapo kisakulumbulula bino.

a Tasitusa, wasemekelwe nobe mu 55 C.E., wanembele’mba “Kilishitu, kwafuma jizhina ja kuba’mba [bena Kilishitu], bamumanyikile bingi kwi Pontiusa Pilato kitumbafumu wa bena Loma mu kimye kya bukalama bwa kwa Tibeliusa.” Yesu bamutongola ne kwi Suetonius (mu myaka kitota kitanshi); Muyudea wanembanga pa bintu byamwekele kala aye Josephus (mu myaka kitota kitanshi); ne Pliny the Younger, wajinga ndamakyalo wa mu Bitinya (ku ntendekelo ya myaka kitota kya bubiji).

Mambo ka Mabuku Avula kyo Abujila Kwambapo?

Kwa kubula Baibolo, nanchi twafwainwa kuketekela kuba’mba mabuku akwabo ajingako myaka kitota kitanshi akonsha kwitupa bishiino bimwesha kuba’mba Yesu kine wajingako kabiji wasangwilwe nyi? Ine. Mabuku a Mambo Awama anembelwe kala papita ne myaka nobe 2,000. Kabiji kujitu mabuku acheche anembelwe kimye kyanembejilwemo mabuku a Mambo Awama. (1 Petelo 1:24, 25) Kikwabo, balwanyi ba kwa Yesu bavula kechi bakonsheshe kunemba bintu byakonsha kulengela bantu kwitabila mwi Yesu ne.

Pa kwamba pa lusanguko lwa kwa Yesu, umo wa mu batumwa banji aye Petelo walumbulwile’mba: “Lesa wamusangwile pa juba ja busatu ne kumuswisha kwisolola, kechi ku bantu bonse ne, bino ku bakamonyi bonka Lesa bo atongwejile jimo, kwi atweba twajiilenga ne kutoma nanji kimye kyo asangukile mu bafu.” (Byubilo 10:40, 41) Mambo ka o abujijile kwisolola ku bantu bonse? Mambo Awama anembele Mateo etubuula’mba balwanyi ba kwa Yesu byo baumvwine sawakya wa kuba’mba Yesu wasangulwa, bakebele jishinda ja kukainyamo bantu kusampanya uno sawakya.—Mateo 28:11-15.

Nanchi kino kilumbulula’mba Yesu wakebelenga’mba bantu bavula babule kuyuka’mba wasangulwa nyi? Ine, mambo Petelo waambile’mba: “Witukambizhe kusapwila bantu ne kushimuna bulongo amba uno ye yewa Lesa ye aambilepo amba ye ukekala mutonyi wa bomi ne bafu.” Bena Kilishitu ba kine byo byo baubile kabiji ne luno byo byo babena kuba.—Byubilo 10:42.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu