JISHIMIKILA JA BWIKALO
Kufunda Bukine kwa Kubula Maboko
Inge bantu baumvwa moyo, bakeba bingi kukwatapo ku kintu kimo. Amiwa kechi byobyo nguba ne mambo kechi nji na maboko ne. Banchibile maboko byo najinga na myaka itanu na ibiji pa kubatu amba bapulushe bumi bwami.
Nasemekelwe mu 1960, bamama saka baji na myaka 17. Batata banyemene bamama saka nkyangye kusemwa. Amiwa ne bamama twaikalanga ne bankambo ku Burg, kataunyi kacheche kaji ku kyalo kyatelwanga kala amba German Democratic Republic, nangwa’mba East Germany. Ku ino mpunzha bantu bavula kechi baitabijile amba Lesa ko aji ne, kabiji ne balongo bami nabo byobyo baitabijile. Kechi twayukile kuba’mba Lesa ko aji ne.
Byo nakomenenga, natemenwe bingi bankambo bantele bingi muchima. Bafunjishe mingilo yavula bingi nabiji kutemena bichi kwiulu. Byo najinga mwanyike, natemenwe bingi bino bintu. Kafwako kyo nachinanga mu bwikalo ne, kabiji najinga bingi na lusekelo.
MAPUSO APIMPWILE BWIKALO BWAMI
Juba jimo, kyatama kyammwekejile saka nji na myaka itanu na ibiji. Popo nayiletu mu guledi 2. Byo nabwelelenga ku nzubo, nakanjijile ku kipo kya malaichi. Byo nafikile palepa, bulume bwa malaichi bwantayile panshi. Byo napupulukilemo netainetu nji mu kipatela, kechi naumvwinenga’mba nji na maboko ne. Maboko onsetu apiile, kabiji bilonda bya bayile bingi. Kino kyalengejile kunchiba maboko pa kuba’mba bulembe bubule kukumbana mubiji yense. Akifwanyikizhai byo kibakolele ku muchima bamama ne bankambo. Byo najinga mwanyike, kechi nayukile’mba kubula maboko kukandengela kubula kubanga bintu bimo mu bwikalo ne.
Byo nafumine mu kipatela, natendekele kuya ku sukulu jikwabo. Bakwetu ku sukulu bansekanga, banshindaikanga ne kungasa bintu mambo bayukile’mba kechi nakonsha kwizhikijila ne. Kyankolanga bingi ku muchima byo bamanyikanga ne byo bañambilanga byambo bya mukeyu. Kino kyalengejile kuntwala ku Birkenwerder, kuno ko kwayanga baana basukulu balemana. Na mambo a kuba’mba uno sukulu wajinga kwalepa na ku nzubo, bamama ne bankambo bakankalwanga kwiya na kummona. Ne bamonangatu inge twashinka sukulu. Pa myaka jikumi kechi naikelepo na bamama nangwa bankambo ne.
KUKOMA KWA KUBULA MABOKO
Natendekele kufunda bya kwingijisha maulu pa kuba bintu byonse. Akifwanyikizhai kukwata mujisho nangwa foloko na mana pa kuja. Natendekele kuyuka bya kuba bino. Kabiji nafunjile bya kusukusa mukanwa ne kusakula nsuki kwingijisha maulu. Inge mbena kwamba na bantu naambanga ne na maulu. Maulu o ajinga maboko ami.
Byo najinga mwanyike, natemenwe bingi kutanga mabuku a bya sayansi afwanyikizha bintu bimo. Kimo kimye nafwanyikizhanga nji na maboko a kulenga akandengelanga kuba byonse byo nkeba kuba. Byo nafikizhe myaka 14, natendekele kupepa fwanka. Kuba bino kwandengelanga kumona’mba nakonsha kuba bintu byonse byakonsha kubapo bantu baji na maboko. Kino kyajingatu nobe mbena kwamba’mba: ‘Ne amiwa nakonsha kuba bino. Mambo kupepa fwanka kumwesha’mba wakoma, nangwa uji na maboko nangwa ne.’
Napayankene bingi kabiji naubanga bintu byavula bingi. Najinga mu kipanyi kya banyike bakwetu kyatelwanga’mba Free German Youth. Kino kipanyi bekitundaikanga ku Kafulumende. Najinga munembeshi, kino kifulo kyanemene bingi ku bajinga mu kino kipanyi. Kabiji najinga ne mu jibumba ja banyimbi, nalabijilanga mashimikila kumutwe ne makayo akayanga balemana. Byo napwishishe kwingilako mingilo imo, natendekele kwingila ku kampanyi umo mu taunyi mo naikalanga. Byo nakomene, natendekele kuvwala maboko a kulenga pa kuba’mba ngikala nobe bantu bonse.
KUFUNDA BUKINE
Juba jimo byo napembelejilenga kukanjila shitima pa kuya ku nkito, mwanamulume umo waishile po najinga. Wangipwizhe inge nkeba kuba’mba Lesa akabwezhe maboko ami jikwabo. Nakuminye bingi pa kumvwa bino. Nakebelenga bingi kwikala na maboko jikwabo, pano bino, namwene nobe kechi kyakonsha kumweka ne. Byo nabujile kwitabila mwi Lesa, nayukile kuba’mba Lesa kechi ko aji ne. Kufumatu pa kyokya kimye, natendekele kuchinuzhuka uno mwanamulume.
Byo papichile kimye, mukwetu mo twaingijilanga wangichile kuya na kufwakeshapo kisemi kyanji. Pachaile, bansemi banji batendekele kwamba pe Lesa, ko kuba’mba Yehoba Lesa. Kyo kyajinga kimye kitanshi kumvwa kuba’mba Lesa uji na jizhina. (Salamo 83:18) Nangwa byonkabyo, mu muchima nakainenga ne kwamba’mba: ‘Kafwako Lesa, nangwa baamba’mba uji na jizhina. Nsakwibashiina kuba’mba byo babena kwamba bya bubela.’ Nangwa kya kuba namonanga’mba kechi kuji Lesa ne, naswile kutendeka kufunda Baibolo. Bino, nakuminye bingi, mambo nakankelwe kwibashiina’mba Lesa ufwako.
Byandengelanga kulanguluka’mba Lesa ufwako byatendekele kufuma mu mutwe byo natendekele kufunda bungauzhi bwa mu Baibolo. Bungauzhi bwavula bwafika, nangwa kya kuba byanembelwe kala kene. Juba jimo byo twafunjilenga Baibolo, twaesakenye bintu bibena kumweka mu ntanda na bungauzhi buji mu Mateo kitango 24, Luka kitango 21 ne 2 Timoti kitango 3. Byonkatu dokotala byo ayuka kikola kiji na muntu inge wamona biyukilo, ne amiwa bintu bibena kufikizha bungauzhi byankwashishe kuyuka’mba tubena kwikala mu moba Baibolo o itela’mba, “moba a kupelako.”a Nakuminye bingi. Nemwenejile buno bungauzhi byo bubena kufika.
Nashiinwe kuba’mba nafunjilenga bukine. Natendekele kulomba kwi Yehoba Lesa kabiji nalekele ne kupepa fwanka nangwa kya kuba napepele fwanka pa myaka yavula bingi. Natwajijile kufunda Baibolo pa mwaka umo. Pa 27 April mu 1986, nabatizhiwe mu bufyamfya mu kyakowelamo, mambo pa kyokya kimye mwingilo wa Bakamonyi ba kwa Yehoba ku Musela wa Germany bamulekeshe.
KUKWASHA BANTU
Na mambo a kuba’mba balekeshe uno mwingilo, twapwilanga mu tumabumba tucheche mu bufyamfya mu mazubo a balongo kabiji kechi nayukile bapopweshi bakwetu bavula ne. Kwa kubula ne kuketekela ne, bakulumpe ba mukafulumende banswishishe kuya ku Muzhika wa Germany ko babujile kulekesha mwingilo wa Bakamonyi. Kyo kyajinga kimye kitanshi kutaanwa ku kushonkena ko namwene balongo ne banyenga bavula bingi. Kino kintu kyawamine bingi.
Bakamonyi ba kwa Yehoba bebaswishishe kwingila mwingilo wabo jikwabo nsakwa ya Berlin byo ya kundukile. Pano twatendekele kupopwela Yehoba Lesa saka twakasuluka. Nakebelenga bingi kwingilako mu mwingilo wa kusapwila. Bino nangwa byonkabyo, kyankatazhanga bingi kwamba na bantu. Nemmonanga nobe kafwako byonji ne, na mambo a bulema ne kwikala mu nzubo mobalamina balemana saka nkiji mwanyike. Bino mu 1992, naesekele kwingilako maola 60 mu ñondo umo. Naingijile bingi bulongo kabiji najinga bingi na lusekelo. Onkao mambo, nafuukwilepo kwingilanga byonka bino pa bañondo bonse, kabiji naingijile pa myaka isatu.
Kimye kyonse ndanguluka pa byambo biji mu Baibolo bya kuba’mba: “Ñanyi wabula kukosa, ne amiwa nabula kukosa?” (2 Kolinda 11:29) Nangwa nalemana, bino ndanguluka ne kwambatu bulongo. Onkao mambo, nebikako bingi kukwasha bantu. Byo nabula maboko, kindengela kumvwina lusa bantu bakankalwa kuba bintu bimo. Nayuka byo kyumvwanyika inge ubena kukeba kuba bintu bimo, pano bino wakankalwa. Ntundaika bingi bantu bomvwa bino. Kukwasha bantu mu jino jishinda kundengela kumvwa bingi bulongo.
Kusapwila bantu mambo awama kundetela bingi lusekelo
YEHOBA UNKWASHA KIMYE KYONSE
Kwambatu kine, kimye kimo, ndefulwa bingi. Nkeba bingi kwikala biji bantu bonse. Ñingila mingilo yavula pa juba pa juba, pano bino, papita kimye pa kubatu amba mpwishe byo mbena kukeba kuba byonka byuba bantu babula kulemana. Kabiji nkoka bingi. Pa juba pa juba ñamba byambo bya kuba’mba: “Mambo bintu byonse nji na ngovu ya kwibyuba na mambo a yewa umpa bulume.” (Filipai 4:13) Kimye kyonse, Yehoba umpa bulume bunkwasha kuba bintu bya pa juba pa juba. Kino kyandengela kuyuka’mba Yehoba kechi wansha ne. Kuyuka bino, kwandengela kutwajijila kumwingijila.
Yehoba wampa kisemi kyawama bingi, kyo nabujile kwikala nakyo kimye kyo najinga mwanyike. Bakazhi bami ba Elke bawama bingi muchima. Bantemwa bingi kabiji baji bingi na lusa. Bakamonyi ba kwa Yehoba bo balongo bami ba ku mupashi.
Nabakazhi bami ba Elke
Kikwabo, kuyuka mulaye wa Lesa wa Paladisa, mo akalenga “bintu byonse kwikala ke bipya,” ne kumpa maboko jikwabo, kuntekenesha bingi. (Lumwekesho 21:5) Uno mulaye umfika bingi pa muchima inge nalanguluka pa byaubile Yesu byo ajinga pano pa ntanda. Kimye kimo, wabukile muntu walemana kuboko ne mwanamulume ye bakopwele kutwi. (Mateo 12:13; Luka 22:50, 51) Milaye ya Yehoba ne bya kukumya byaubile Yesu, bindengela kushiinwa kuba’mba katatakatu nkekale byonka biji bantu bonse.
Kuyuka Yehoba Lesa kyo kintu kyanema bingi mu bwikalo bwa muntu. Yehoba ye nsemi wami kabiji ye mulunda nami, untekenesha ne kumpa bulume. Ngumvwatu byonka byaambile Mfumu Davida wanembele’mba: “Yehoba bo bulume bwami . . . Natambwila bukwasho bwanji, kabiji muchima wami wasekela.” (Salamo 28:7) Bino byambo ne bilangulukapo bingi mu bwikalo bwami. Ne bitambwila nangwa kya kuba maboko mfwao.
a Umvwe mukeba kuyuka biyukilo bya moba a kupelako, monai kitango 9, kiji na mutwe wa kuba’mba, “Nanchi Mpelo ya ino Ntanda Yafwenya Pepi Nyi?” mu buku wa kuba’mba, Nanchi Baibolo Waamba’mba Ka? wanemba Bakamonyi ba kwa Yehoba kabiji uji ne pa www.jw.org/kqn.