တၢ်ဒိကနၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်န့ၣ် မၤပူၤဖျဲးနသးသမူ

ဖဲလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၆, ၂၀၀၄ န့ၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဝဲ ၉.၁ မဲးကနံးခၠူး (magnitude) ဖဲကီးစံၣ်မံလူၣ်လၢ အိၣ်လၢစူၤမါတြၤ ကလံၤစိးမုၢ်နုာ်တခီလၢ ကီၢ်အ့ၣ်ဒိၣ်နံၡၢအပူၤလီၤ. ပှၤကီးဖိတဖၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပီၣ်လဲၣ်ထံက့ၤလီၤဝဲချ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးလၢညါလီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲထံက့ၤလီၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ကိးပသူထီၣ်ဝဲလၢ “စမိ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ စူၤနၢ်မံးလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤဃ့ၢ်ထီၣ်ဝဲဆူ ကစၢၢ်ခိၣ်ဒီး အမံးနံး ၃၀ ပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ စူၤနၢ်မံး ဟဲဝဲဒီးမၤဟးဂီၤကွံာ် ဟံၣ်ဒီးသဝီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲစူၤနၢ်မံးဟဲအခါ ကီးစံၣ်မံလူၣ် မ့ၢ်ကီးအဆိကတၢၢ်တဘ့ၣ်လၢ စူၤနၢ်မံးဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ကီးဝဲအံၤအပူၤပှၤအိၣ်ဝဲ ၇၈, ၀၀၀ ဘၣ်ဆၣ်ပှၤသံဒၣ်ထဲနွံဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤသံဝဲစှၤထဲန့ၣ်လဲၣ်.a မ့ၢ်လၢပှၤကီးဖိအတၢ်ကတိၤအိၣ်ဝဲလၢ- ‘ဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဟူးလၢပီၣ်လဲၣ်အခံဒး ဒီးပီၣ်လဲၣ်ထံမ့ၢ်က့ၤလီၤဝဲန့ၣ် ပှၤကဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ဆူကစၢၢ်ဒီခိၣ်, မ့ၢ်လၢတယံာ်လၢၤဘၣ် ပီၣ်လဲၣ်အထံကဟဲက့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤဝဲအဃိလီၤ.’ လၢအပူၤကွံာ် ပှၤစံၣ်မံလူၣ်ကီးဖိသ့ၣ်တဖၣ် လဲၤခီဖျိဘၣ်တ့ၢ်ဝဲအဃိ စူၤနၢ်မံးကဟဲန့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲခီဖျိလၢ ပီၣ်လဲၣ်အတၢ်ဆီတလဲအသးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဒိကနၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အဃိ အသးသမူပူၤဖျဲးဝဲလီၤ.

လံာ်စီဆှံတဲဆိပာ်စၢၤဝဲ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ကဟဲကဲထီၣ်အသး ဒီးစံးဝဲ “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အခါဖဲန့ၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ကအိၣ်ဝဲလီၤ. တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကဲထီၣ်သီတုၤခဲကနံၣ်အံၤ, တအိၣ်ဘၣ်နီတခီၣ်ဘၣ်. ဒီးလၢခံလၢလာ်န့ၣ်, တအိၣ်ထီၣ်လၢၤဘၣ်ဝဲဘၣ်.” (မးသဲ ၂၄:၂၁) တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်လၢ အကဟဲကဲထီၣ်အသးအံၤန့ၣ် တမ့ၢ်လၢအကမၤဟးဂီၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်အံၤဘၣ်. ဒီးတဟဲကဲထီၣ်အသး လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မ့တမ့ၢ် န့ဆၢၣ်အတၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိစ့ၢ်ကီးဘၣ်. မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤတိာ်ပာ်ဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကအိၣ်လီၤထူလီၤယိာ်အဃိန့ၣ်လီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁:၄) တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်လၢအကဟဲန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ “ကမၤဟးဂီၤပှၤလၢ အမၤဟးဂီၤဟီၣ်ခိၣ်” တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၁:၁၈, ကတိၤဒိ ၂:၂၂) တၢ်အံၤလီၤသးခုဒိၣ်မးလီၤ.

တၢ်စံၣ်ညီၣ်အမုၢ်နံၤန့ၣ် ကမၤဟးဂီၤထဲ ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တလီၤဂာ်ဒ် စူၤနၢ်မံး, ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး ဒီးကစၢၢ်မ့ၣ်အူပိၢ်ဖး ဒီးမၤဟးဂီၤတၢ်န့ၣ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ “ယွၤမ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ” ဒီးအမံၤမ့ၢ် ယဟိဝၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ကစၢ်ယွၤအၢၣ်လီၤဝဲလၢ “ပှၤတီပှၤလိၤန့ၢ်သါဘၣ်ထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလီၤစိၤလီၤထီလီၤ.” (၁ ယိၤဟၣ် ၄:၈, စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နကပူၤဖျဲးလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးနကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. နကဘၣ်ဒိကနၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပလီၢ်နသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဆီတလဲတက့ၢ်

တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်ကမၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါ အမုၢ်နံၤမုၢ်သီ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ “တၢ်လၢမုၢ်နံၤအဝဲန့ၣ်, ဒီးနၣ်ရံၣ်အဝဲန့ၣ်, ပှၤတသ့ၣ်ညါဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. မူခိၣ်အကလူးတဖၣ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲဘၣ်. သ့ၣ်ညါထဲယပၢ်အိၣ်လၢ မူခိၣ်တဂၤဧိၤလီၤ.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ “ဆိးသီတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၄:၃၆; ၂၅:၁၃) ပကဘၣ်ဆိးသီလၢ တၢ်မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဆိပာ်ဝဲလၢ တချုးတၢ်အကတၢၢ် ဟဲတုၤဒံးဘၣ်န့ၣ် တၢ်ပနီၣ်ကဟဲကဲထီၣ်အသးလီၤ. ဒ်ပီၣ်လဲၣ်ထံက့ၤလီၤဝဲသတူၢ်ကလာ်လၢ ကီးစံၣ်မံလူၣ် တချုးလၢစူၤနၢ်မံးဟဲဝဲအသိးန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဆီတလဲအသးတဖၣ် ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တချုးလၢတၢ်အကတၢၢ် ဟဲဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကွၢ်လၢတၢ်လွံၢ်နၢၣ်အပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး လံာ်စီဆှံစံးပာ်ဝဲ တၢ်ဆီတလဲအသးမနုၤကအိၣ်ထီၣ်ဝဲလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.

ပမ့ၢ်တဲတီတီန့ၣ် တၢ်မၤအသးတဖၣ်အံၤအကျါတနီၤ ဟဲကဲထီၣ်တ့ၢ်အသးလၢညါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် “တၢ်န့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်” ဒ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်အပူၤပာ်ဖျါဝဲအသိးန့ၣ် နကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ကတၢၢ်အံၤဘူးထီၣ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လံန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၄:၃၃) သံကွၢ်လီၤနသးလၢ, ‘ (၁) တၢ်မၤအသးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်အသးသကုၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါဧါ, (၂) ကဲထီၣ်အသးတကတီၢ်ဃီဧါ ဒီး (၃) မၤအသးအၢထီၣ်နးထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်ဧါ.’ ပသ့ၣ်ညါလၢ ပအိၣ်မူဘၣ် ဖဲဆၢကတီၢ်အဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖျါယွၤအတၢ်အဲၣ်ပှၤ

အမဲရကၤကီၢ်ခိၣ်လၢညါတဂၤန့ၣ် စံးဝဲလၢ, “တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢတချုးလၢ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒံးဘၣ်န့ၣ်. . . မၤပူၤဖျဲးပှၤသးသမူလီၤ.” ၂၀၀၄ စူၤနၢ်မံးဘၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ စဲးလၢအဟ့ၣ်ပလီၢ် စူၤနၢ်မံးဟဲန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢစူၤနၢ်မံးဘၣ်တ့ၢ်အီၤတဖၣ် ဒ်သိးကကဲထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢလၢ ခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ကစၢ်ယွၤစ့ၢ်ကီး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဆိပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် တချုးလၢတၢ်အကတၢၢ်ဟဲဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ “ဒီးဘီမုၢ်အတၢ်သးခုအကစီၣ်အံၤ, ကဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ, လၢတၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ. တုၤနုၤတစု တၢ်အကတၢၢ်န့ၣ် ကဟဲဘၣ်ဝဲလီၤ.”—မးသဲ ၂၄:၁၄.

မဟိတနံၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် သူဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအဂီၢ်ကအိၣ်ဝဲ အနၣ်ရံၣ် အကကွဲၢ်တကထိ ခွံကယၤဘျဲၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ထံကီၢ်ဒီးတၢ်လီၢ် ၂၄၀ ဒီးကျိာ် ၇၀၀ ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်အုၣ်အသးတခါလၢ တၢ်အကတၢၢ်ဘူးထီၣ်လံန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်လၢအအဲၣ်ဘၣ်ပှၤလၢအဃၢၤတဖၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါဒီး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲလၢ ယွၤအမုၢ်နံၤဟဲဘူးထီၣ်ဝဲ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၂:၃၉) ကစၢ်ယွၤန့ၣ်တဘၣ် “အသးလၢပှၤကတုၤလၢ တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤနီတဂၤဘၣ်. မ့ၢ်လၢပှၤခဲလၢာ်ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးလီၤ.” နသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်အုၣ်အသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်နၤဒိၣ်မးလီၤ. (၂ ပ့းတရူး ၃:၉) မ့ၢ်နကတူၢ်လိာ်ယွၤအတၢ်အဲၣ် ဒီးဒိကနၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ.

ဃ့ၢ်ထီၣ်ဆူ တၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ်

ဒ်ပပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤအိၣ်လၢ ကီးစံၣ်မံလူၣ်တဖၣ် ဖဲအထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ထံက့ၤလီၤဝဲအခါ ဃ့ၢ်ထီၣ်ဝဲဆူ တၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ် ဒီးတအိၣ်ခိးဝဲလၢ ထံဟဲက့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤဝဲဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်အံၤအဃိ အသးသမူပူၤဖျဲးဝဲလီၤ. ဒ်သိးပကပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အဂီၢ် ပဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီးပကဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ဆူ နီၢ်သးအကစၢၢ်ခိၣ် တချုးလၢတၢ်ဆၢကတီၢ်စဲၤခံဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နကဃ့ၢ်ထီၣ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ဝံယၡါယၤကွဲးဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး “မုၢ်နံၤလၢခံတဖၣ်” န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်လီၤ. ဝံယၡါယၤတဲဆိပာ်ဝဲလၢ “ဟဲ, လဲၤထီၣ်သကိးဆူယွၤအကစၢၢ် . . . ဒီးကနဲၣ်လိပှၤလၢအကျဲတဖၣ်, ဒီးပကပိာ်အကျဲဧိၤကပူၤဧိၤလီၤ.”—ယၡါယၤ ၂:၂, ၃.

ပမ့ၢ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ဆူကစၢၢ်ဒီခိၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကထံၣ်စိတၢ်လၢအယံၤဒီး ပကပူၤဖျဲးစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး မ့ၢ်လၢ ပှၤလၢ အကကွဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဃုသ့ၣ်ညါထီၣ်ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ် ခီဖျိလၢ လံာ်စီဆှံအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁၆, ၁၇) မ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဟးဘၣ်ဝဲလၢယွၤ “အကျဲ” ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဒီသဒၢဒီး အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်နအဲၣ်ဒိးတူၢ်လိာ် ယွၤအတၢ်ကွဲမုာ် ဒီးအိၣ်သဒၢနသးလၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်အဒံးဆ့ဖီလာ်န့ၣ်ဧါ. ပဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်နၤလၢ နကကွၢ်ထံကွၢ်ဆး တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်” အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ နဟီၣ်ကဝီၤပူၤတဖၣ် သးအိၣ်မၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနကနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံ ဒီးနကမၤထွဲအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်လၢ နအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါတဖၣ်န့ၣ် နဃုကွၢ်အီၤလၢ ပပှာ်ယဲၤသန့ www.jw.org ဖဲ BIBLE TEACHINGS > BIBLE QUESTIONS ANSWERED အပူၤသ့န့ၣ်လီၤ.