တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်လၢ ယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး

၁. ပမ့ၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤလၢ ကျဲမ့ၢ်ကျဲတီန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

ယဟိဝၤကစၢ်ယွၤ အံးက့ၤကွၢ်က့ၤပှၤ သပှၢ်တၢၢ်, ဒီးအဲၣ်ဒိးလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်လၢ ကစၢ်အတၢ်နဲၣ်လိလၢ ပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤလၢ ကျဲမ့ၢ်ကျဲတီန့ၣ်ဒီး, ပကသူၣ်ခုသးခုဒီး ဟးဆှဲးတၢ်အိၣ်မူ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ကသ့လီၤ. ဒီးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒီး တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၇) တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအိၣ်ဝဲ အကယၤတဖၣ် လၢအစံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်သိၣ်လိဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. သနာ်က့, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ​မ့ၢ်မတၤလဲၣ်, ဒီးကစၢ်မုၢ်လၢ်တၢ်လၢ ပအိၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤဆီဒိၣ်မးလီၤ.

၂. ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤလၢ ကျဲမ့ၢ်ကျဲတီကသ့ဒ်လဲၣ်, တၢ်အဒိအတဲာ် မနုၤကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကနၢ်ပၢၢ်တၢ်အံၤအဂီၢ်လဲၣ်.

^၂ နဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤလၢ ကျဲမ့ၢ်ကျဲတီ မ့ၢ်,တမ့ၢ်န့ၣ် နသ့ၣ်ညါကသ့ဒ်လဲၣ်. တလိၣ်လၢ နဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ ဒီးထိၣ်သတြီၤကွၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခဲလၢာ်အံၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်. လိၣ်ဒၣ်ထဲ နကဘၣ်မၤလိ လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိတၢ်နီၢ်နီၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်လၢ အမ့ၢ်အတီန့ၣ်လီၤ. အဒိ, လၢထံကီၢ်အါဘ့ၣ်အပူၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်လၢအမ့ၢ် စ့မၤဒိးန့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်ဘၣ်မၤတၢ်မၤဒ်သိး တၢ်နီၤဖး စ့မၤဒိးတဖၣ်န့ၣ် နကမၤဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ တၢ်ဃုတိၢ်နီၣ် စ့မၤဒိး အကလုာ်တဖၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. နမ့ၢ်သူတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကဃုသ့ၣ်ညါ စ့နီၢ်ကီၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်တက့ၢ်လီၤ. နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါပာ် စ့နီၢ်ကီၢ် အဂ့ၢ်ဒီး နနီၤဖး စ့မၤဒိးကသ့လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, နနီၤဖး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါပာ်ဒီး နနီၤဖး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အကမၣ်သ့လီၤ.

၃. ဒ်ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲအသိး, ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးမၤန့ၢ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၃ အကါဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤလၢ ကျဲလၢအဝဲဘၣ်သူၣ် ဘၣ်သးန့ၣ်လီၤ. ပှၤအါဂၤနာ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤဘၣ်အသးလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခဲလၢာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လံာ်စီဆှံတသိၣ်လိဝဲ ဒ်သိးန့ၢ်ဘၣ်. ထဲနစံးလၢ နမ့ၢ်ခရံာ်ဖိန့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. ​ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ပှၤလၢအစံးဘၣ်ယၤ, ကစၢ်ဧၢ, ကစၢ်ဧၢန့ၣ် တမ့ၢ်အကလဲၤနုာ်ဆူ မူခိၣ်အဘီအမုၢ် ကိးဂၤဒဲးဘၣ်. မ့ၢ်ထဲပှၤလၢအမၤဝဲဖဲဒၣ် ယပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် အသးန့ၣ်ဧိၤလီၤ.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤလိသ့ၣ်ညါ ကစၢ်ဃ့တၢ်လၢ ပအိၣ်တဖၣ်ဒီး မၤထွဲအီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢတမၤ ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးတဖၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကိးအီၤလၢ “ပှၤမၤတၢ်အၢတၢ်သီ” တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၇:၂၁- ၂၃) ဒ်စ့မၤဒိးအသိး, တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကမၣ်န့ၣ် အလုၢ်အပှ့ၤတအိၣ်နီၢ်နီၢ်ဘၣ်. နးန့ၢ်တက့ၢ်, တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ.

၄. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးကျဲခံဘိန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. ကျဲတဘိ စုာ်စုာ်န့ၣ် အခိၣ်လိၤဖဲလဲၣ်.

^၄ ယဟိဝၤဟ့ၣ် တၢ်အခွဲးအယာ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်လၢ ပၤရဒံစူးအပူၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤလၢ ကျဲမ့ၢ်ကျဲတီဒီး ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပကဘၣ်အိၣ်မူဒံးကျဲလၢ ကစၢ်တူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. လီၤသးအုးလၢ ပှၤအါဂၤ ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲလၢ ကမၤဝဲဒ်သိးအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “လဲၤနုာ်လၢကျဲစၢၤ အအံၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကျဲစၢၤမ့ၢ်အလဲၢ်, ဒီးကျဲမ့ၢ်အဒိၣ်လၢ အဆှၢဝဲဆူ တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤန့ၣ် ဒီးပှၤလၢအလဲၤနုာ် လၢအီၤတဖၣ် အိၣ်အါဂၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ကျဲစၢၤမ့ၢ်အအံၣ်, ဒီးကျဲမ့ၢ်အဆံးလၢ အဆှၢဝဲဆူတၢ်မူန့ၣ်, ဒီးပှၤလၢအထံၣ်န့ၢ်အီၤတဖၣ် အိၣ်စှၤဂၤလီၤ.” (မးသဲ ၇:၁၃:၁၄) တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီန့ၣ် ဒုးဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မူအထူအယိာ်လီၤ. မ့မ့ၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကမၣ်န့ၣ် ဆှၢပှၤဆူ တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလီၤ. ယဟိဝၤ တအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကဟးဂီၤနီတဂၤဘၣ်, လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲဟ့ၣ်တၢ်အခွဲးအယာ်လၢ ပှၤကညီလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး ကမၤလိကစၢ်အဂ့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ပ့းတရူး ၃:၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ကျဲလၢပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤန့ၣ် ဒုးမူပှၤ မ့တမ့ၢ် ဒုးသံပှၤသ့လီၤ.

တၢ်နီၤဖး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီသ့ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်

၅. ပနီၤဖးပှၤလၢ အမၤထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီတဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၅ ပဃုထံၣ်န့ၢ် ‘သးသမူအကျဲ’ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီန့ၣ် ကအိၣ်ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ ပှၤလၢအမၤထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ်အံၤ အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ “သုကသ့ၣ်ညါအီၤလၢ အတၤသၣ်လီၤ. . .ကယဲၢ်သ့ၣ်အဂ့ၤ ကိးထံးဒဲးန့ၣ် သၣ်ထီၣ်တၤသၣ်အဂ့ၤလီၤ.” (မးသဲ ၇:၁၆, ၁၇) ပမ့ၢ်စံးကဒီးတမံၤန့ၣ် ပှၤလၢအမၤထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် ပနီၤဖးအီၤသ့ ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်နာ်, အသကဲာ်ပဝးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ပှၤတလၢပှဲၤဒီး မၤတၢ်ကမၣ်သ့ သနာ်က့ ပှၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ် အမ့ၢ်အတီတဖၣ်အံၤ ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲလၢ ကမၤကစၢ်တၢ်ဘၣ်အသး ဒ်ကရူၢ် ဒီကရူၢ်န့ၣ်လီၤ. ပကဆိကမိၣ်ကွၢ်သကိး တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ် ဃုမံၤလၢ ပကသ့နီၤဖး ပှၤလၢအမၤထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီတက့ၢ်.

၆, ၇. ကစၢ်ယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် အတၢ်ထံၣ်လံာ်စီဆှံန့ၣ်ဒ်လဲၣ်, ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်အဒိအတဲာ်မနုၤလဲၣ်.

^၆ ကစၢ်ယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. လံာ်စီဆှံ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ကယဲၢ်တၢ်ကွဲးအသးခဲလၢာ်န့ၣ်, ကွဲးအသးလၢယွၤအသးစီဆှံ, ဒီးဂ့ၤလၢသိၣ်တၢ်သီတၢ်အဂီၢ်, လၢသိၣ်ဃီၣ်တၢ်အဂီၢ်, လၢဃၣ်လိၤတၢ်အဂီၢ်, လၢသိၣ်လိနဲၣ်လိတၢ်လၢ တၢ်တီတၢ်လိၤအပူၤအဂီၢ်, ဒ်သိးယွၤအပှၤကညီ ကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်, ဒီးကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသး လၢလၢပှဲၤပှဲၤ, လၢကယဲၢ်တၢ်မၤဂ့ၤတမံၤလၢ်လၢ်အဂီၢ်လီၤ.” (၂ တံၤမသ့း ၃:၁၆, ၁၇) တၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးလံာ်လၢ ခရံာ်ဖိကဒဲကဒဲအအိၣ် ဒ်အံၤလီၤ– “လၢသုဒိးန့ၢ် ယွၤအကလုၢ်အကထါလၢ သုနၢ်ဟူလၢပှၤန့ၣ် သုတဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဒ် ပှၤကညီအကလုၢ်အသိးဘၣ်. မ့မ့ၢ်သုဒိးန့ၢ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်နီၢ်နီၢ်အသိး, လၢယွၤလၢ အမၤတၢ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ် သုဝဲအပူၤအကလုၢ်န့ၣ်လီၤ.” (၁ သ့းစၤလနံ ၂:၁၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီအံၤ အတၢ်နာ်ဒီး အလုၢ်အလၢ်န့ၣ် တဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ပှၤကညီအတၢ်ထံၣ်ဒီး အလုၢ်အလၢ်ဘၣ်. သန့ၤထီၣ်အသးလၢ ယွၤအကလုၢ်ကထါ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်လီၤ.

^၇ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ပာ်တ့ၢ်ဝဲ ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် ခီဖျိလၢအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်ဝဲလၢ ယွၤအကလုၢ်ကထါအပူၤန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢ အပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အအိၣ်န့ၣ် စံးဝဲလၢ “နကလုၢ်နကထါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၇:၁၇) ယ့ၣ်ၡူးနာ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါဒီး အဝဲအတၢ်သိၣ်လိတဖၣ်န့ၣ် လီၤပလိာ်အသးဒီး လံာ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲတလီၢ်လီၢ်လၢ “တၢ်ကွဲးအသး”န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၄:၄, ၇, ၁၀) ထဲန့ၣ်ဒီး, ယ့ၣ်ၡူး ယၢၤထီၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံတဆၢန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, ယဟိဝၤ အပှၤကလုာ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ် တသိၣ်လိတၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆိကမိၣ်ဒၣ်ဝဲဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံမ့ၢ် ယွၤအကလုၢ်ကထါဒီး အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်ဝဲ ကျၢၤကျၢၤလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်လီၤ.

၈. တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၈ ပှၤလၢအမၤထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ထဲဒၣ် ​ယဟိဝၤတဂၤဧိၤဒီး ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤလၢ ကစၢ်အမံၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူး တဲဖျါထီၣ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ယွၤနကစၢ်န့ၣ် နဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ, ဒီးနဘၣ်မၤထဲ အဝဲဒၣ်အတၢ်ဧိၤလီၤ.” ​(မးသဲ ၄:၁၀) လၢတၢ်အံၤအဃိ, ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤ တဖၣ်န့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ထဲဒၣ် ယဟိဝၤ တဂၤဧိၤလီၤ. တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အံၤ ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါ ပှၤအဂၤတဖၣ်လၢ ယွၤအမ့ၢ်အတီအမံၤဒီး ယွၤမ့ၢ်ကစၢ်ဒ်လဲၣ်တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၃:၁၈ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဒ်အံၤလီၤ– “ဒီးကသ့ၣ်ညါလၢ နဲဒၣ်တဂၤဃီလၢ နမံၤမ့ၢ် ယဟိဝၤ န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ထီကတၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါအဖီခိၣ်လီၤ.” ယ့ၣ်ၡူးပာ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ အမၤစၢၤ ပှၤအဂုၤဂၤတဖၣ်လၢတၢ် ဒုးသ့ၣ်ညါကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ် ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ပှၤလၢနဟ့ၣ်ယၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဖိအကျါန့ၣ်, ယလီၣ်ဖျါလံ နမံၤလၢအီၤလံ.” (ယိၤဟၣ် ၁၇:၆) ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်န့ၣ် သိၣ်လိပှၤဂုၤဂၤတဖၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအမံၤ, ကစၢ်အတၢ်တိာ်ပာ်, ဒီးအတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဝါတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

၉, ၁၀. ခရံာ်ဖိ အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် လၢတဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အဲၣ်လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.

^၉ ကစၢ်ယွၤအပှၤကလုာ်န့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်နီၢ်နီၢ်လၢ တဃုထဲအတၢ်ကဲဘျုးဒၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “လၢသုအဲၣ်လိာ်ကွံလိာ် သုသးအဃိဒီး, ပှၤခဲလၢာ်ကသ့ၣ်ညါလၢ သုမ့ၢ်ယပျဲၢ်ယဘီၣ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၅) ခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ် ဒ်သိးအံၤလီၤ. တၢ်အဲၣ်လၢ သန့ၤထီၣ်အသးလၢ လံာ်စီဆှံ တၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် မၤနၢၤဝဲ ပှၤကလုာ်, တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်, ဒီးထံကီၢ်အတၢ်တြီဃာ်တဖၣ်ဒီး ထုးန့ၢ်ပှၤအဂၤတဖၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတၢ်ကရၢကရိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ် စၢဃာ်အသးကျၢၤကျၢၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၁၄) ပှၤလၢတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကမၣ်ပူၤတဖၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတၢ်ကရၢကရိလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်ဒ်သိးန့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်သ့ဒ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ထံကီၢ် မ့တမ့ၢ် ကလုာ်လီၤဆီအဃိ မၤသံလိာ်သး ကဒဲကဒဲန့ၣ်လီၤ. ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တစိာ် တၢ်စုကဝဲၤလၢ ကမၤသံ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခရံာ်ဖိတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤအဂုၤအဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲဒ်အံၤလီၤ– “လၢတၢ်အံၤအဃိဒီး, ယွၤအဖိ, ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ်အဖိအိၣ်ဖျါဝဲလီၤ. ကယဲၢ်ပှၤလၢအတမၤဘၣ် တၢ်တီတၢ်လိၤ, ဒီးပှၤလၢအတအဲၣ်ဘၣ် အဒီပုၢ်ဝဲၢ်န့ၣ်, တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီးယွၤဘၣ်. . . . ဒ်သိးပကအဲၣ်လိာ် ကွံလိာ်ပသးလီၤ. တမ့ၢ်ဘၣ်ဒ်စီၤကၤယံၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ပှၤအၢတဂၤ, ဒီးမၤသံအဒီပုၢ်ဝဲၢ် အသိးန့ၣ်ဘၣ်.”—၁ ယိၤဟၣ် ၃:၁၀-၁၂; ၄:၂၀, ၂၁.

^၁၀ နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, တၢ်အဲၣ်အမ့ၢ်အတီန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ တၢ်တမၤသံ ပှၤအဂုၤအဂၤဘၣ်. ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် တဃုထဲ အဘျုးဒၣ်ဝဲဘၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်, အတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ, ဒီးအတၢ်ထုးတၢ်တီၤတဖၣ်န့ၣ် သူဝဲလၢ တၢ်မၤစၢၤလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅) ဖဲကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ မၤစၢၤလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်လီၤ, ဒီးရ့ဒီးပှၤအဂုၤအဂၤတဖၣ် တီတီလိၤလိၤလီၤ. မ့ၢ်လီၤ, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ အိၣ်မူမၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် “ကမၤဂ့ၤတၢ်လၢ ပှၤကညီကိးဂၤဒဲး” အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—ကလၤတံ ၆:၁၀.

၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ အကါဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်တူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အကျဲလဲၣ်.

^၁၁ ခရံာ်ဖိ အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် တူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးလၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အကျဲန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “မံၤအဂုၤအဂၤလၢ ပှၤကညီအကျါ, လၢမူခိၣ်အဖီလာ်, တၢ်တဟ့ၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပဘၣ်တုၤလၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလၢ အပူၤနီတမံၤဘၣ်.” (မၤတၢ် ၄:၁၂) ဒ်ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်နီၤဖး ၅ အသိး ယ့ၣ်ၡူးညိကွံာ် အသးသမူလၢ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၢ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်တၢ်ပှ့ၤက့ၤအသိးန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၀:၂၈) တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ, ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ပာ်ထီၣ်အီၤလၢ မူခိၣ်ဘီမုၢ်အစီၤပၤ လၢကပၢ​ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ဆၢဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကစူၢ်ယ့ၣ်ၡူး အကလုၢ်ဒီး အိၣ်မူထွဲမၤထွဲ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲ ဒ်သိးအံၤလီၤ– “ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ဖိခွါန့ၣ်, အိၣ်ဒီးတၢ်မူအထူအယိာ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အတစူၢ်တနာ်ဘၣ်န့ၣ်, တထံၣ်ဘၣ်တၢ်မူဘၣ်.”—ယိၤဟၣ် ၃:၃၆.

၁၂. တၢ်တဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ် တၢ်မနုၤပာ်ဃုာ်လဲၣ်.

^၁၂ ပှၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ် အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်အံၤဘၣ်. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူးဘၣ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢ ရိမ့ၤအပှၤပၢတၢ် ပံၤလး အမဲာ်ညါအခါ ကစၢ်စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ယဘီယမုၢ် တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အံၤဘၣ်.” (ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၆) အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အိၣ်လၢ ထံကီၢ်မနုၤဂ့ၤဂ့ၤ, ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ် နီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ ဒိးပၢအသးလၢ မူခိၣ်ဘီမုၢ်အဖီလာ်အဃိ, ဟီၣ်ခိၣ် အထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အပူၤ အဝဲသ့ၣ်ပၢၤဃာ် အတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤ ဃံးဃံးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တပာ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အတၢ်ဂ့ၢ်လိာ် ဘှီလိာ်အပူၤဘၣ်. ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤတဖၣ်န့ၣ် တမၤတံာ်တာ် ပှၤအဂၤအတၢ်ပာ်ဃုာ်လၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်, တၢ်ထဲနုာ်တၢ်ဖး (တၢ်ဃုထၢ ပှၤတဂၤဂၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်တမံၤမံၤ) ဘၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ အပှၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ် အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်သနာ်က့ ဒိကနၢ်ဒီးယူးယီၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ​ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါ မၤလိာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “ပှၤကိးဂၤဒဲး ကဘၣ်ဒိကနၣ် ထံကီၢ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် အကလုၢ်” အဃိလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၃:၁, ခစ) ဖဲကစၢ်ယွၤဃ့တၢ်ဒီး ထံကီၢ်အတၢ်သုးကျဲၤ ဃ့တၢ်တဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်တလီၤပလိာ်သး မ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်န့ၣ် ပှၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်လၢ အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် မၤထွဲဝဲ တၢ်မၢဖိတဖၣ် အဒိအတဲာ်လၢ အစံးဝဲ “ပဘၣ်စူၢ်ယွၤ အါန့ၢ်ပစူၢ်ပှၤကညီ တက့ၢ်လီၤ.” —မၤတၢ် ၅:၂၉; မၢ်ကူး ၁၂:၁၇.

၁၃. ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်နီၢ်နီၢ်တဖၣ် အတၢ်ထံၣ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ်ဒ်လဲၣ်, လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၃ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ် နီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မုၢ်လၢ်ထဲတမံၤဧိၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ် ဆိပာ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ဒီးဘီမုၢ်အတၢ်သးခုအကစီၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ, လၢတၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ. တုၤနုၤတစု တၢ်အကတၢၢ်န့ၣ်ကဟဲဘၣ်ဝဲလီၤ.” (မးသဲ ၂၄:၁၄) ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်နီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ် တဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤအဂၤတဖၣ်လၢ, ကဘၣ်ပာ်ဂံၢ်ပာ်ဘါ ဟီၣ်ခိၣ်စီၤပၤတဖၣ်လၢ တၢ်ကသုးကျဲၤ ပှၤကညီအတၢ်သဘံၣ်ဘူၣ် တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်, အဝဲသ့ၣ် ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မုၢ်လၢ်ထဲတမံၤဧိၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၆:၃) ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိပှၤလၢ ပကဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်လၢ တၢ်ပၢတၢ်ပြးလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်အံၤအဂီၢ် ဒ်အံၤလီၤ– “နဘီနမုၢ်န့ၣ် မ်အဟဲတက့ၢ်. ဒ်လၢမူခိၣ်အသိးန့ၣ် မ်တၢ်မၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢစ့ၢ်ကီး ဖဲဒၣ်နသးတက့ၢ်.” (မးသဲ ၆:၉, ၁၀) ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ ကတိၤဆိပာ်ဝဲလၢ မူခိၣ်ဘီမုၢ်အံၤန့ၣ် “ကမၤလီၤကလဲ, ဒီးကမၤလၢာ်ကွံာ် ဘီမုၢ် [လၢအအိၣ်ဝဲ ခဲအံၤ] ခဲလၢာ်လီၤ. မ့မ့ၢ်အဝဲန့ၣ် ကအိၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.”—ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄,၄၅.

၁၄. မ့ၢ်နနာ်လၢ ကရၢဖဲလဲၣ်တကရၢန့ၣ် မၤလၢပှဲၤဝဲ တၢ်မၤလိာ်တဖၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီအဂီၢ်လဲၣ်.

^၁၄ ပကက့ၤဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢပသမံသမိးဝံၤတဖၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒီး, ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသး ဒ်အံၤလီၤ– ‘တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ တၢ်ကရၢကရိမနုၤလၢ သန့ၤထီၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤဒီး မၤဝဲဒ်သိး ပှၤအါဂၤကသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤအမံၤအဂီၢ်လဲၣ်. တၢ်ကရၢကရိမနုၤလၢ အမၤထွဲ ယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး, ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်, ဒီးတဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်အံၤ, ဒီးဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မုၢ်လၢ် ထဲတမံၤဧိၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်အဂ့ၢ်လဲၣ်. ကယဲၢ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကရၢလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအပူၤ, ကရၢဖဲလဲၣ်တကရၢန့ၣ် မၤလၢပှဲၤဝဲ တၢ်မၤလိာ်တဖၣ်အံၤလဲၣ်.’ ဖျါတြၢၤကလာ်လၢ မ့ၢ်ဒၣ် ယဟိဝၤအပှၤအုၣ်အသး တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၄၃:၁၀-၁၂.

နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်

၁၅. ပကဘၣ်နာ်လၢ ကစၢ်ယွၤအိၣ် တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ ကစၢ်ဃ့တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၅ တၢ်ကဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးအဂီၢ် ထဲဒၣ်ပနာ်ယွၤန့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်နါတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် နာ်ဝဲလၢကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. (ယၤကိာ် ၂:၁၉) ဘၣ်ဆၣ် တၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် တမၤဝဲယွၤအတၢ်ဘၣ်သးဘၣ်, တဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး ကစၢ်အတၢ်ဘၣ်သးဘၣ်. ပကဒိးန့ၣ်ဘၣ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ်, ပဘၣ်နာ်လၢ ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲ တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ ပကဘၣ်မၤ တၢ်ဘၣ်ကစၢ်အသးန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, ပကဘၣ်ဟးထီၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်ဒီး ပကဘၣ်တူၢ်လိာ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီန့ၣ်လီၤ.

၁၆. ပမ့ၢ်ပာ်ဃုာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်န့ၣ် ပကြၢးမၤဒ်လဲၣ်.

^၁၆ တၢ်မၢဖိပီလူး ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပတဘၣ် မၤဘၣ်ဃးပသးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကမၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ‘ဟးထီၣ်လၢအကျါ, ဒီးအိၣ်လီၤဆီတက့ၢ်. ဒီးထိးဘၣ် တၢ်တကဆှီဘၣ်န့ၣ်တဂ့ၤ. ဒီးယကတူၢ်လိာ်သု’ လီၤ.” (၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၇; ယၡါယၤ ၅၂:၁၁) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် ​ဟးဆှဲးဝဲ ကယဲၢ်တၢ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်ကမၣ်ဘါကမၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

၁၇, ၁၈. “ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်” န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်, ဘၣ်မနုၤအဃိ အကါဒိၣ်လၢ ပကဘၣ် “ဟးထီၣ်လၢအပူၤ” လဲၣ်.

^၁၇ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ် အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် ​“ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်” အကူာ်အခီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.a (လီၣ်ဖျါ ၁၇:၅) မံၤဝဲအံၤန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ လၢပျၢၤဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်, လၢအစးထီၣ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်ကမၣ်ဘါကမၣ်လၢ ​နိအၤအစိၤ ထံလုၣ်ဘၢတၢ်ဝံၤ အလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး လုၢ်လၢ်အါတက့ၢ်လၢ ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ် အပူၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်စးထီၣ်အသးလၢ လၢပျၢၤဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, ပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲ ယွၤသၢဂၤတဂၤဃီ တဖၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအါမး အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အဂံၢ်ခီၣ်ထံးန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်သၢဂၤတဂၤဃီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံသိၣ်လိဝဲ ဖျိဖျိဖျါဖျါလၢ ယွၤနီၢ်နီၢ်ထဲတဂၤဧိၤ, မ့ၢ်ယဟိဝၤ, ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်မ့ၢ် အဖိခွါန့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၇:၃) ပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် နာ်ဝဲလၢ ပှၤကညီသံဝံၤအလီၢ်ခံ သးလၢအသံတသ့န့ၣ် ဟးထီၣ်ဝဲ, ဒီးလဲၤတုၤလၢ တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်အလီၢ်သ့လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အါတက့ၢ်န့ၣ် သိၣ်လိဝဲ တၢ်နာ်လၢအမ့ၢ် သးလၢအသံတသ့န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်အီၤလၢ လရာ်မ့ၣ်အူ အပူၤလီၤ.

^၁၈ လၢပျၢၤဘၤဘူၤလိၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ် ရၤလီၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါအဃိ, မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် တၢ်ပာ်အီၤဒ် တၢ်ဘူၣ်ကမၣ်ဘါကမၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အ့ၣ်ပၣ်ယၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလီၤ. လံာ်စီဆှံကတိၤဆိပာ်ဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်ကမၣ်ဘါကမၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အ့ၣ်ပၣ်ယၣ်ဒီဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် ကကတၢၢ်ဝဲ သတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၈:၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, တၢ်အိၣ်လီၤဆီဒီး ကယဲၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ် အကူာ်အခီတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အကါဒိၣ်လဲၣ်န့ၣ် နထံၣ်သ့ၣ်ညါ ကစီဒီဧါ. ယဟိဝၤကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ န“ဟးထီၣ်လၢအပူၤ” အဆိအချ့ ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်အိၣ်ဒံး အဖၢန့ၣ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၈:၄.

၁၉. လၢနဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤအဃိ နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၉ နပာ်လီၤနသးလၢ နတမၤထွဲလၢၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်အဃိ ပှၤတနီၤတမ့ၢ် ကရ့လိာ်သးဒီးနၤလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ​ယဟိဝၤတဖၣ်န့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အါန့ၢ်ဒံး တၢ်လၢနဘၣ်ဒုးလီၤမၣ်ကွံာ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ် အဆိကတၢၢ်လၢ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ်ဒီး ပိာ်ထီၣ်ကစၢ်အခံအသိး, နကအိၣ်ဒီး နီၢ်သးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ. နကကဲထီၣ် ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီတဂၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ဒူၣ်ဖိထၢဖိလၢ အိၣ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်နီၢ်နီၢ်အကျါန့ၣ်လီၤ. ‘တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအသီ လၢအကဟဲ’ န့ၣ်နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်အဂ့ၤကတၢၢ် လၢအမ့ၢ် တၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ်လီၤ. (မၢ်ကူး ၁၀:၂၈-၃၀, ဟသ) လၢနတၢ်နာ်အဃိ ပှၤလၢအတရ့လိာ်သး ဒီးနၤတဖၣ်န့ၣ် အဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဘၣ်ဒီး ကဃုမၤလိလံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒီး ကဲထီၣ်ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤသ့န့ၣ်လီၤ.

၂၀. ခါဆူညါ တၢ်မနုၤအိၣ်ပာ်စၢၤလၢ ပှၤလၢအမၤထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီတဖၣ်အဂီၢ်လဲၣ်.

^၂၀ လံာ်စီဆှံသိၣ်လိဝဲလၢ တယံာ်ဘၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤ ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအအၢအံၤဒီး တၢ်န့ၣ်အလီၢ် ကပာ်က့ၤဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်သီအတီအလိၤလၢ အိၣ်လၢကစၢ်အဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ပ့းတရူး ၃:၉, ၁၃) ကကဲထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်သီလၢ အဂ့ၤဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ! တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအသီလၢ အမ့ၢ်အတီအံၤန့ၣ် ကအိၣ်ထဲဒၣ် တၢ်ဘါတခါ, တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အမ့ၢ်အတီ အလုၢ်အလၢ် ထဲတမံၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ နမ့ၢ်မၤတၢ်လၢ အလိၣ်တဖၣ်ဒ်သိး နကပာ်ဖှိၣ်နသးဒီး ပှၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်လၢ အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကူၣ်သ့အကျဲ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.