မ့ၢ်နတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ် “မၤခုပှၤအသး” ဧါ

၁-၂. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤန့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ မၤလိန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

လၢအပူၤကွံာ် အနံၣ်အါမးန့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ခံဂၤ လဲၤအိၣ်သကိးဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အတထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ထီဘိဘၣ်တဂၤ. ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ပၠးဝဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ လံာ်စီဆှံအဆၢတနီၤ လၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်. ဒီးအဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ န့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ခံဂၤအံၤ ကက့ၤအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ တဲအီၤလၢ “သုတသ့ၣ်ညါ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ယလဲၤခီဖျိဘၣ်အီၤတဖၣ်ဘၣ်.” တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ခံဂၤအံၤ တချုးလၢ အကဟ့ၣ်ကူၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤအခါ တသံကွၢ်ဆိဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ အတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးအတၢ်အိၣ်သးဘၣ်. အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဘၣ်.

^၂ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အဟ့ၣ်ကူၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤလၢ လံာ်စီဆှံအဆၢန့ၣ်​ တဲဝဲလၢ “ဖဲန့ၣ်အခါ ယဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ အတၢ်ပာ်ကဲ တအိၣ်နီတစဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲယဆိကမိၣ်ထံက့ၤတၢ်အခါ ယသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ယတသံကွၢ်ဘၣ်အီၤလၢ အလဲၤခီဖျိဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်လဲၣ်ဘၣ်​ ဒီးယကဘၣ်မၤစၢၤအီၤ ဒ်လဲၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ယပၠးအီၤလၢ လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်.” တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤအံၤ ဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိ လၢအတၢ်လဲၤခီဖျိအဃိ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်​ အဝဲကဲထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိသူၣ်ဒိသး ဒီးအကဲဘျုးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.

၃. မတၤတဖၣ်​ ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤသ့လဲၣ်.

^၃ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ မ့ၢ်ပှၤကွၢ်သိအဃိ အဝဲသ့ၣ်အမူဒါအိၣ်လၢ အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ်​ ကဘၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤတဖၣ်​ ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤသ့လီၤ. အဒိ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ တဂၤဂၤန့ၣ်​ ကဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ အသကိးလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၁:၅; ကတိၤဒိ ၂၅:၁၂) မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သးပှၢ်တဂၤက “ဟ့ၣ်ကူၣ်ပိာ်မုၣ်လၢ အသးစၢ်တဖၣ်” ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တံတူး ၂:၃-၅ ပာ်ဖျါဝဲအသိးလီၤ. ဒီးအဂၤအခါန့ၣ်​ မိၢ်ပၢ်တဖၣ်နာ်က့ ကဟ့ၣ်ကူၣ်အဖိ ဒီးကသိၣ်က့ၤသီက့ၤအဖိစ့ၢ်ကီး. တၢ်မၤလိတခါအံၤ ဘၣ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤအီၤ လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်အဂီၢ် သနာ်က့ ပဝဲခဲလၢာ် ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိတခါအံၤအပူၤန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ကကဲဘျုးလၢ ပှၤဂၤအဂီၢ် ဒီးက “မၤခုပှၤအသး” အဂီၢ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၂၇:၉.

၄. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၄ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်လွံၢ်ထံၣ်​ လၢအမ့ၢ် (၁) ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤန့ၣ်​ ကဘၣ်မ့ၢ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤအဃိလဲၣ်. (၂) မ့ၢ်ပှၤလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ သပှၢ်ကတၢၢ်ဧါ. (၃) မတဂၤ ကြၢးဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလဲၣ်. (၄) ဒ်သိး နတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ကကဲဘျုးအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤန့ၣ်​ ကဘၣ်မ့ၢ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤအဃိလဲၣ်

၅. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ အမ့ၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်လၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤန့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤကသးအိၣ်ဒိကနၣ်အီၤလဲၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၃:၄, ၇)

^၅ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ အဲၣ်ဝဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ်​ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤဂၤ အခီၣ်ခါဘူးကကမၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ဟ့ၣ်ပလီၢ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ကလၤတံ ၆:၁) ဘၣ်ဆၣ်​ တချုးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် လဲၤတဲတၢ်ဒီးအီၤဒံးဘၣ်န့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကဆိကမိၣ်ထံဝဲ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအခီပညီ လၢစီၤပီလူးတဲဝဲဒၣ်လီၤ. စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ်​ ဝံသးစူၤတၢ် ဒီးအသူၣ်ဂ့ၤသးဝါ . . . လဲၤခီဖျိတၢ်ခဲလၢာ်, နာ်တၢ်ခဲလၢာ်, မုၢ်လၢ်တၢ်ခဲလၢာ် ဒီးတူၢ်တၢ်ခဲလၢာ်လီၤ.” (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၃:၄, ၇.) တချုးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်ဒံးဘၣ်အခါ အမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံဝဲ လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အံၤန့ၣ်​ ကမၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကသမံသမိးလီၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးဟ့ၣ်ကူၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ် ခီဖျိလၢ အအဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဃိလီၤ. ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဂၤ အမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အဲၣ်အီၤန့ၣ်​ အကသးအိၣ်ဒိကနၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤလီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀.

၆. တၢ်မၢဖိပီလူး ပာ်လီၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၆ တၢ်မၢဖိပီလူးန့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤလၢ အပာ်လီၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လီၤ. အဒိ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ သ့းစၤလနံတဖၣ်​ လိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အခါ စီၤပီလူး တထုးယံာ်ထုးနီၢ်အသးလၢ ကဟ့ၣ်ကူၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. စီၤပီလူးဟ့ၣ်ကူၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ လံာ်ပရၢအပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အဆိကတၢၢ်န့ၣ်​ စီၤပီလူးစံးပတြၢၤအဝဲသ့ၣ်​ ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်, ဖံးတၢ်မၤတၢ်လၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအဃိလီၤ. ဒီးစီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ အနၢ်ပၢၢ်စၢၤအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်သး ဒီးအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်​ တညီဝဲဘၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်မၤအၢမၤနးလၢ တၢ်သးတီအပူၤလီၤ. (၁ သ့းစၤလနံ ၁:၃; ၂ သ့းစၤလနံ ၁:၄) တကးဒံးဘၣ်​ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဲထီၣ်​ ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ခရံာ်ဖိအဂၤတဖၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး. (၁ သ့းစၤလနံ ၁:၈, ၉) စီၤပီလူး ပတြၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်အံၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ကသးခုဒိၣ်မး ဒီးကနာ်ဝဲလၢ စီၤပီလူးအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မး. အဃိ စီၤပီလူးကွဲးန့ၢ်ဝဲ လံာ်ပရၢလၢ ပှၤသ့းစၤလနံဖိတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်​ ကဲဘျုးလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၄:၁, ၃-၅, ၁၁; ၂ သ့းစၤလနံ ၃:၁၁, ၁၂.

၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတနီၤတအဲၣ်ဒိး ဒိကနၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဘၣ်လဲၣ်.

^၇ ပမ့ၢ်တဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤဘၣ်န့ၣ်​ တၢ်ကကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်လဲၤခီဖျိတဂၤတဲဝဲလၢ “ပှၤတနီၤတတူၢ်လိာ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဘၣ်န့ၣ်​ တမ့ၢ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ကမၣ်အဃိဘၣ်. မ့ၢ်လၢ ပှၤတဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤဘၣ်အဃိလီၤ.” ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်. ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ဒီးတမ့ၢ်လၢတၢ်သးထီၣ်အပူၤဘၣ်န့ၣ်​ ပှၤကတူၢ်လိာ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂီၢ် ကညီထီၣ်ဝဲလီၤ.

မ့ၢ်ပှၤလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ သပှၢ်ကတၢၢ်ဧါ

၈. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ တချုးလဲၤဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤအခါ အကြၢးသံကွၢ်လီၤအသးဒ်လဲၣ်.

^၈ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ တကြၢးဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်ချ့ချ့ဘၣ်. တချုးအဝဲသ့ၣ်​ ဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ကဘၣ်သံကွၢ်လီၤအသးလၢ ‘မ့ၢ်ပှၤလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ အနီၢ်ကီၢ်ဧါ. တၢ်လၢအမၤဝဲန့ၣ်​ မ့ၢ်အကမၣ်​ နီၢ်ကီၢ်ဧါ. တၢ်လၢအမၤဝဲန့ၣ်​ မ့ၢ်လီၤဆီဒီးယၤသနာ်က့ မ့ၢ်အထီဒါလိာ်အသးဒီးလံာ်စီဆှံဧါ.’ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ဂုာ်ကျဲးစၢးဟးဆှဲး “ကတိၤတၢ်ချ့ချ့” လီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၉:၂၀) ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ အတသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်လၢ အကဘၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ပှၤတဂၤဂၤအခါ အကလဲၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အဂၤတဂၤအအိၣ်​ ဒီးကသံကွၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤအံၤလၢ မ့ၢ်အဝဲစ့ၢ်ကီး အဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤအံၤ မၤကမၣ်​ လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တမံၤမံၤဧါ. ဒီးမ့ၢ်အလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဧါ.—၂ တံၤမသ့း ၃:၁၆, ၁၇.

၉. တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကူတၢ်သိးဒီး တၢ်ခွံခိၣ်ခွံနၢ်န့ၣ်​ ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မနုၤလၢ စီၤပီလူးအအိၣ်လဲၣ်. (၁ တံၤမသ့း ၂:၉, ၁၀)

^၉ ပကတဲသကိး တၢ်အဒိတခါ. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ကဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤဂၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်ကူတၢ်ကၤ ဒီးအတၢ်ခွံခိၣ်ခွံနၢ်အခါ အကဘၣ်သံကွၢ်လီၤအသးလၢ ‘အတၢ်ကူတၢ်ကၤ ဒီးအတၢ်ခွံခိၣ်ခွံနၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်အထီဒါလိာ်အသးဒီး လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ တမံၤမံၤဧါ’ ခီဖျိလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်န့ၣ်​ တအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်ဒ် အနီၢ်ကစၢ်တၢ်ထံၣ်ဘၣ်အဃိ အဝဲကသံကွၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အဂၤတဂၤ မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤဂၤ အတၢ်ထံၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကက့ၤဆိကမိၣ်ထံဝဲ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကူတၢ်သိး ဒီးတၢ်ခွံခိၣ်ခွံနၢ် ဒ်သိးသိးလီၤ. (ဖး ၁ တံၤမသ့း ၂:၉, ၁၀.) စီၤပီလူးတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ်​ ကြၢးကူကၤဝဲ တၢ်ကူတၢ်သိးလၢ အကြၢးအဘၣ်​ ဒီးလီၤပာ်ကဲ. စီၤပီလူးတပာ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပှၤတဂၤအကဘၣ်သိးတၢ်အဝဲအံၤ, တဘၣ်သိးတၢ်အဝဲန့ၣ်န့ၣ်ဘၣ်. စီၤပီလူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်ကူတၢ်သိးတဖၣ်​ အမ့ၢ်တထီဒါလိာ်အသးဒီး လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဘၣ်န့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ကသိးဝဲတမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤသ့. အဃိ ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ကလဲၤဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ကြၢးဆိကမိၣ်ထံဝဲလၢ မ့ၢ်ပှၤတဂၤအံၤ အတၢ်ကူတၢ်သိး ဒီးအတၢ်ခွံခိၣ်ခွံနၢ်န့ၣ်​ အဖျါအကြၢးအဘၣ်​ ဒီးအလီၤပာ်ကဲဧါ.

၁၀. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဂၤအတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၀ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ခရံာ်ဖိလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤခံဂၤန့ၣ်​ အတၢ်ဃုထၢ မ့ၢ်လီၤဆီလိာ်သး သနာ်က့ အခီပညီတမ့ၢ်လၢ အကမၣ်တခါ ဒီးအဘၣ်တခါန့ၣ်ဘၣ်. ပတကြၢးမၢဆူၣ်​ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အကမၤဝဲဒ်သိးဒီး တၢ်လၢပဆိကမိၣ်လၢ အဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်.—ရိမ့ၤ ၁၄:၁၀.

မတဂၤကြၢး ဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်လဲၣ်

၁၁-၁၂. တချုးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤဒံးဘၣ်အခါ အကြၢးသံကွၢ်လီၤသးဒ်လဲၣ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

^၁၁ ပှၤတဂၤမ့ၢ်ကြၢးမ့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤကဘၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤန့ၣ်​ မတဂၤကြၢး ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလဲၣ်. တချုးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ကလဲၤဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အထီၣ်ပှၢ်တဂၤ မ့တမ့ၢ် ဖိသၣ်တဂၤဒံးဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲကလဲၤ တဲသကိးဆိတၢ်ဒီး ဟံၣ်ခိၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ဟံၣ်ခိၣ်န့ၣ်​ အကအဲၣ်ဒိးတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အနီၢ်ကစၢ်လီၤ.b မ့တမ့ၢ် ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်အခါ အကမၢဝဲ ဟံၣ်ခိၣ်တဂၤ ကဟဲဆ့ၣ်နီၤဒိကနၣ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အကျါစ့ၢ်ကီး. ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ်​ ဒ်လံာ်အဆၢ ၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤကမၢဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အသးပှၢ်တဂၤလၢ အဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အသးစၢ်တဂၤလီၤ.

^၁၂ တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကြၢးဆိကမိၣ်ထံဝဲန့ၣ်အိၣ်ဒံး. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ကြၢးသံကွၢ်လီၤအသးလၢ ‘ပှၤတဂၤအံၤ ယမ့ၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤန့ၣ်​ ကဂ့ၤဒိၣ်ဧါ မ့တမ့ၢ် ပှၤအဂၤတဂၤ ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤန့ၣ်​ ကဂ့ၤဒိၣ်တစဲးဧါ.’ အဒိ, ပှၤလၢအထံၣ်လီၤသးလၢ အလုၢ်အပှ့ၤတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အတၢ်လဲၤခီဖျိမ့ၢ် အိၣ်ဒ်သိးဒီးအီၤတဂၤ မ့ၢ်ဟဲဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤန့ၣ်​ ကကဲဘျုးဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိ ဒ်သိးဒီးအီၤဘၣ်တဂၤလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အလဲၤခီဖျိဘၣ်တၢ်ဒ်အံၤတဂၤန့ၣ်​ ကနၢ်ပၢၢ်ပှၤတဂၤအံၤ အဂ့ၢ်ဂ့ၤဒိၣ်တစဲး, ဒီးတၢ်လၢအတဲဝဲန့ၣ်​ ပှၤကတူၢ်လိာ်ဘၣ်အီၤ ညီဒိၣ်တစဲး. ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်​ အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီးမၤစၢၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ဒ်သိးကမၤတၢ်ဆီတလဲ လၢကလီၤပလိာ်သးဒီး လံာ်စီဆှံတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဂီၢ်. အဃိ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဂၤန့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ မ့ၢ်တအိၣ်ဒ်သိးဒီးအီၤဘၣ်​ သနာ်က့ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလီၤ.

ဒ်သိးနတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ကကဲဘျုးအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်

၁၃-၁၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ကဘၣ်ဒိကနၣ်န့ၢ် ပှၤဂၤလဲၣ်.

^၁၃ သးအိၣ်ဒိကနၣ်ပှၤဂၤဂ့ၤဂ့ၤ. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ ကဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်အခါ ကြၢးသံကွၢ်လီၤအသးလၢ ‘ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤအံၤ အတၢ်အိၣ်သး အိၣ်ဒ်လဲၣ်, တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီးအီၤ မနုၤလဲၣ်, မ့ၢ်အထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်အိၣ်ဧါ ဒီးတၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်ဝဲ ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.’

^၁၄ ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်တဂၤ ကဘၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဖဲ ယၤကိာ် ၁:၁၉ အပူၤလီၤ. စီၤယၤကိာ်တဲဝဲလၢ “ပှၤကိးဂၤဒဲး ကဘၣ်သးအိၣ်ကနၣ်တၢ် ဘၣ်ဆၣ်​ တဘၣ်ကရီတဲတၢ်ဘၣ်​ ဒီးတဘၣ်သးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ချ့ချ့ဘၣ်.” ဒီးအဂၤတခါန့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤ တၢ်ဂ့ၢ်ခဲလၢာ်လံ. အဃိ ကတိၤဒိ ၁၈:၁၃ ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ “ပှၤလၢအစံးဆၢတၢ်တမံၤလၢ အတချုးနၢ်ဟူဒံးဘၣ်​ အဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ပှၤဟးဂီၤဖိအတၢ် ဒီးတၢ်မဲာ်ဆှးလၢအဂီၢ်လီၤ.” ပမ့ၢ်နၢ်ဟူ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်အအိၣ်န့ၣ်​ ကဂ့ၤဒိၣ်ဝဲလီၤ. အဃိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ တချုးလၢ အတဲတၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်​ အကဘၣ်​ ဒိကနၣ်ဆိဝဲလီၤ. ပကဆိကမိၣ်ကွၢ်က့ၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ ပတဲဖျါထီၣ်အဂ့ၢ် လၢတၢ်မၤလိအခီၣ်ထံး. အသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ လၢအကတဲဘၣ်ဆိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အကတဲာ်ကတီၤဝဲအလီၢ် အကြၢးသံကွၢ်ဆိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ “နထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်လဲၣ်,” “ယကဘၣ်မၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်.” တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ မ့ၢ်ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ တၢ်အိၣ်သးန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ မၤစၢၤဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ကသ့အါထီၣ်လီၤ.

၁၅. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဖဲ ကတိၤဒိ ၂၇:၂၃ အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ ဃုသ့ၣ်ညါ သိဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ. ဒ်ပမၤလိဘၣ်လၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးအသိး ပတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ကကဲဘျုးအဂီၢ် တမ့ၢ်ထဲ ပကဘၣ်ဖးပၠးလံာ်စီဆှံ ဒီးဟ့ၣ်ကူၣ်အဝဲသ့ၣ်​ တခါခံခါဘၣ်. ပကဘၣ်​ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်​ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်, နၢ်ပၢၢ်စၢၤအဝဲသ့ၣ်​ ဒီးသးအိၣ်မၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ဖး ကတိၤဒိ ၂၇:၂၃.) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးရ့ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်​ ကကဲထီၣ်​ ဒီသကိးအဂီၢ်လီၤ.

၁၆. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ ဒ်သိး ပှၤကအဲၣ်ဒိး ဒိကနၣ်​ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်​ ကဘၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၆ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ တအဲၣ်ဒိးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်​ ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်​ တဲတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ထဲဒၣ်ဖဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ မၤကမၣ်တၢ် အခါန့ၣ်ဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ကဘၣ်တဲသကိးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်ထီဘိ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ အဆၢကတီၢ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်လဲၤခီဖျိတဂၤ တဲဝဲလၢ “နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ နကကဲထီၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ အသကိး. အဃိ ဖဲနဘၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဝဲသ့ၣ်အခါ ကညီလၢ နကဟ့ၣ်ကူၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်.” ဒီးပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဂၤစ့ၢ်ကီး ကညီလၢ ကတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂီၢ်လီၤ.

၁၇. လီၤဆီဒၣ်တၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးတၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါ လၢဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်.

^၁၇ အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးတၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါ. ဖဲနဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ လံာ်စီဆှံပူၤအခါ ပှၤမ့ၢ်တအဲၣ်ဒိး မၤထွဲအီၤဘၣ်န့ၣ်​ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ နကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤ ဒီးတၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ တတူၢ်လိာ် အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ဒီးမၤထွဲအီၤဘၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်​ တကြၢးသးထီၣ်တၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်​ လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “တပိၢ်တဘိလၢ အသဘှံးန့ၣ်​ အဝဲ တမၤတဲာ်ကွံာ်ဝဲဘၣ်​ ဒီးမ့ၣ်အူဒၢအပှံာ်လၢ အကဲၤဒံး ထဲတစဲးဖိန့ၣ်​ အဝဲ တမၤလီၤပံာ်ဝဲဘၣ်.” (မးသဲ ၁၂:၂၀) အဃိ ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အခါ ကဘၣ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ဒီးကမၤစၢၤအီၤဒ်သိး ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဘၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလဲၣ်​ ဒီးအကသးအိၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤတဂၤန့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အကလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်လၢပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလီၤ. အဃိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် မ့ၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးတၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါအပူၤန့ၣ်​ ကညီထီၣ်လၢ အကဒိကနၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂီၢ်. ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ်​ ကြၢးဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါလီၤ.

၁၈. (က) ဖဲပဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်အခါ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဒ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်လွံၢ်နၢၣ်ပူၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး မိၢ်ပၢ်ခံဂၤအံၤ တၢၣ်ပီၣ်သကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၈ ဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ နတၢ်ကမၣ်. မ့ၢ်လၢပတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ ပကမၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ တၢ်မၤလိအံၤအပူၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတန့ၢ် ခဲလၢာ်ဘၣ်. (ယၤကိာ် ၃:၂) ပမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်သ့, ဘၣ်ဆၣ်​ ပကဘၣ်ဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိ လၢပတၢ်ကမၣ်. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ မ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်​ ကညီလၢ အကပျၢ်ကွံာ် ပတၢ်ကမၣ်​ ဖဲပတဲကမၣ်, မၤကမၣ်ဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အခါလီၤ.—ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢအမ့ၢ် “လၢမိၢ်ပၢ်အဂီၢ်.”

ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်

၁၉. ပမၤခု ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အသး ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၉ ဒ်ပသ့ၣ်ညါအသိး ပကဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤ ဒ်သိးပှၤကသးအိၣ်​ ဒိကနၣ်​ ဒီးမၤထွဲအီၤအဂီၢ်န့ၣ်​ တညီထီဘိဘၣ်. ပတလၢတပှဲၤဘၣ်​ ဒီးပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်စ့ၢ်ကီး တလၢပှဲၤဘၣ်. အဃိ ပကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢတၢ်မၤလိတခါအံၤအပူၤ. ဖဲပဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤအခါ ကဘၣ်မ့ၢ်လၢ ပအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်အဃိ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ မ့ၢ်လိၣ်ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ အနီၢ်ကီၢ်မး ပကဟ့ၣ်ကူၣ်အဝဲသ့ၣ်. ဒီးပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး ပမ့ၢ်ပှၤအဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤလၢ အကဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤဧါ. တချုးလၢပဟ့ၣ်ကူၣ်​ ပှၤဂၤဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ပကြၢးသံကွၢ်အဝဲသ့ၣ်​ တၢ်သံကွၢ် ဒီးဒိကနၣ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ်​ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. ပကဘၣ်နၢ်ပၢၢ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်, ဂုာ်ကျဲးစၢးနၢ်ပၢၢ်စၢၤအီၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါ ဒီးရ့ဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ. ဒီးဖဲပဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤအခါ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ်​ တမ့ၢ်ထဲ ပှၤကသးအိၣ်​ ဒိကနၣ်ဒီးမၤထွဲ ပတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဘၣ်. ပတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲပက “မၤခုပှၤအသး” စ့ၢ်ကီးလီၤ.—ကတိၤဒိ ၂၇:၉.