တၢ်ပှ့ၤဒိၣ်ထီၣ်အဃိ ပကြၢးမၤဒ်လဲၣ်
သးမံဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးနၤ
ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးမံန့ၣ် အသးခုဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤ. ဒီးဖဲတၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲအခါ အဝဲသ့ၣ် မၤဘၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီး အတၢ်အိၣ်သး ဒီးတသူစ့ အါန့ၢ်ဒံး အတၢ်ဟဲနုာ်ဘၣ်.
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်သးမံဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးပှၤလဲၣ်
ကၠဲၤစံၤခၤ ခိၤအဲလၢၤ လၢအကဲ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ လၢအဃုသ့ၣ်ညါ ပှၤတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအဂ့ၢ်န့ၣ် (Psychologist) တဲဝဲလၢ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးမံန့ၣ် အါတက့ၢ် အအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ. အတဲစ့ၢ်ကီးလၢ ပှၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် တသးက့ၣ်ပှၤဂၤ အါအါဘၣ်. အဃိ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးမံန့ၣ် ညီနုၢ်အသးခု ဒီးအတသးကိၢ်တၢ် အါအါဘၣ်. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပှၤလၢအတၢ်ဖိတၢ်လံၤ ဒီးအစ့တအိၣ် အါအါဘၣ်န့ၣ် အကဲပှၤလၢအသးခု. ဒီးပှၤလၢ အဟ့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကရ့လိာ်သးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးအသကိးန့ၣ် အဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခု.
နမၤမနုၤသ့လဲၣ်
တဘၣ်ထိၣ်သတြီၤနသးဒီး ပှၤဂၤတဂ့ၤ. နမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤနသးဒီး ပှၤလၢအကဲဒိၣ်န့ၣ် နတသးမံဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးနၤဘၣ် ဒီးနကသးက့ၣ်ဘၣ် အဝဲသ့ၣ်. တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်လၢနထိၣ်သတြီၤန့ၣ် အတကဲဝဲ တၢ်အနီၢ်ကီၢ် ဒ်နထံၣ်အသိးဘၣ်. ပှၤတနီၤန့ၣ် ဖျါလၢအကဲဒိၣ် ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကမၢ်အိၣ်အါမး. ပိာ်မုၣ်တဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် နံၤခိ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်စဲနံကိန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ယကသးခုအဂီၢ် ယတလိၣ်ဘၣ် တၢ်အါအါဘၣ်. ပှၤဂၤ အတၢ်ဖိတၢ်လံၤ မ့ၢ်အိၣ်အါန့ၢ်ယၤ သနာ်က့ ယမ့ၢ်သးမံဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးယၤန့ၣ် ယကသးခု.”
မၤကွၢ်ဒ်အံၤ– တၢ်လၢပှၤကၠီၤညၤဝဲ မ့တမ့ၢ် ဝဲးပဆဲးလၢ အ့ၤထၢၤနဲၣ်အပူၤ လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဖိတၢ်လံၤ လၢအပှ့ၤဒိၣ် ဒီးအစ့အိၣ်အါ ထဲလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တဘၣ်ကွၢ်တဂ့ၤ.
ကဲပှၤလၢ အသ့ၣ်ညါဆၢတၢ်ဘျုး. ပှၤလၢ အသ့ၣ်ညါဆၢတၢ်ဘျုးန့ၣ် အသးမံဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤ ဒီးညီနုၢ်န့ၣ် အတလိၣ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ် တဆိကမိၣ်လၢ အကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ် အါန့ၢ်အလီၢ်ဘၣ်. ပိာ်ခွါလၢ အမံၤမ့ၢ် ရီဘၢၤထၢ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ဟ့းထံၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ယပာ်လီၤတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါ ဒီးတၢ်မၤဂ့ၤတၢ်လၢ ပှၤဂၤပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ယၤဒီးယဟံၣ်ဖိဃီဖိ အဖီခိၣ်. ဝံၤဒီး ယတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ ယပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤန့ၢ်လၢ ပဂီၢ်ဒိၣ်မး. ဒီးယဖိခွါလၢ အသးအိၣ် ဃိးနံၣ်န့ၣ် ယသိၣ်လိစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ အကစံးဘျုးပှၤဂၤ ဖဲပှၤဟ့ၣ်အီၤ တၢ်တမံၤမံၤအခါ.”
မၤကွၢ်ဒ်အံၤ– ကိးနံၤဒဲးန့ၣ် ကွဲးလီၤတၢ်ဂ့ၢ် တမံၤမံၤလၢ နပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ဒီးအဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ တၢ်စံးဘျုး. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကဲဝဲ နအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ လၢအဂ့ၤ, နဟံၣ်ဖိဃီဖိ, နသကိးလၢ နမုာ်ဒီးအီၤ မ့တမ့ၢ် နထံၣ်ဘၣ် မုၢ်လီၤနုာ် လၢအဃံလၤ.
တဘျီတခီၣ် ပကသးမံဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ် အတညီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်ဒီးတၢ်သးမံန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးအါမး. ပမ့ၢ်သးမံဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ် ပကသးခု ဒီးတၢ်သးခုအံၤ ပပှ့ၤလၢစ့ တန့ၢ်ဘၣ်.