ပမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီးတၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ ကန့ၢ်ဧါ
ပှၤအါဂၤ ဒုးလိာ်သးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤ. ပှၤတနီၤန့ၣ် ဒုးတၢ်လၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်, ဒုးတၢ် ဒ်သိး ကမၤဂ့ၤထီၣ် စံပွါယ့ မ့တမ့ၢ် ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဒ်သိးသိး. အဂၤတနီၤန့ၣ် ဒုးတၢ်ဒ်သိး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ ဒီးန့ဆၢၣ် တၢ်ထူးတၢ်တီၤ. တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ အါတက့ၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်သး ခီဖျိလၢ ကလုာ်ဒူၣ် ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ တဒ်သိးလိာ်သးအဃိ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ကကတၢၢ်ကွံာ် ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ကအိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဝဲမနုၤလဲၣ်. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မၤဝဲကန့ၢ် နီၢ်ကီၢ်ဧါ.
Drazen_/E+ via Getty Images
ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဂ့ၤထီၣ် တၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ် (စံပွါယ့)
တၢ်တိာ်ပာ်– ပဒိၣ်တဖၣ် မၤဝဲဒ်သိး ပှၤတၢ်အိၣ်မူ ကလဲၤထီၣ်လဲၤထီအဂီၢ်. ခီဖျိလၢ စံပွါယ့ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢအပတီၢ် တတုၤသိးလိာ်သးအဃိ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ကဲထီၣ်သး. အဃိပဒိၣ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤစှၤလီၤ မ့တမ့ၢ် မၤကတၢၢ်ကွံာ် စံပွါယ့ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢအပတီၢ် တတုၤသိးလိာ်သးဘၣ်.
တၢ်ကီတၢ်ခဲ– ပဒိၣ်တဖၣ် သူဝဲစ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆီတလဲက့ၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ. ဖဲ ၂၀၂၂ န့ၣ် ပဒိၣ်တဖၣ် သူဝဲစ့ဒီၤလၤ ၃၄.၁ ကလီၢ် ဒ်သိး ကမၤဃူမၤဖိးတၢ် ဒီးကမၤစၢၤ ပှၤဂၤဒ်သိး ပှၤတၢ်အိၣ်မူ ကလဲၤထီၣ်လဲၤထီအဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤ စ့ဒီၤလၤလၢ အဝဲသ့ၣ်သူဝဲအံၤ အစှၤန့ၢ်ဒံးစ့လၢ အဝဲသ့ၣ် သူဝဲလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဂီၢ်ဒံး.
“ပသူစ့လၢ ကမၤစၢၤ ပှၤလၢအဘၣ်ဒိလၢ တၢ်ဒုးအဃိ အါန့ၢ်ဒံး ပသူစ့လၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဒီသဒၢ ဒီးမၤဃူမၤဖိးတၢ်အဂီၢ်ဒံး.”—အဲၤထိနံၤယိၤ ကူထါရဲၤ, ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ နဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်.
လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်– ပဒိၣ် ဒီးတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် မၤစၢၤ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိသ့ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ် တသ့နီတဘျီဘၣ်.—၅ မိၤၡ့ ၁၅:၁၁; မးသဲ ၂၆:၁၁.
လံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ကမၤဃူမၤဖိးတၢ်
တၢ်တိာ်ပာ်– ဒ်သိး တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် တအိၣ်ထီၣ်တဂ့ၤ ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ကအိၣ်လၢ ပှၤခံဖုလၢာ် အဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်အၢၣ်လီၤ.
တၢ်ကီတၢ်ခဲ– ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤလၢအဝဲသ့ၣ်အကျါ တဖုဖု တအဲၣ်ဒိးတူၢ်လိာ် တၢ်အၢၣ်လီၤ မ့တမ့ၢ် ဟ့ၣ်အၡူဘၣ်. ဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ကမၤဃူမၤဖိးတၢ်န့ၣ် ညီနုၢ် ပှၤတမၤထွဲဝဲဘၣ်.
“လံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ကမၤဃူမၤဖိးတၢ် အဂီၢ်န့ၣ် အါတက့ၢ် ပှၤမၤလၢပှဲၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ်. တဘျီတခီၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ် မ့တမ့ၢ် ပှၤခံဖုအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် တတီတလိၤဘၣ်အဃိ လၢခံန့ၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ အါထီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဘၢၣ်စၢၤ.”—ရ့မၢၤ အဲၣ် စမံၣ်, အမဲရကၤ တၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ကမၤဃူမၤဖိးတၢ်.
လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်– ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကြၢး “ဃုတၢ်ဃူတၢ်ဖိး.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၁၄) ဘၣ်ဆၣ် ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤအါဂၤ ကမ့ၢ်ပှၤလၢ “အသးတတီဘၣ်, . . . ကမ့ၢ်ပှၤလၢအခိၣ်ကိၤ, . . . ကမ့ၢ်ပှၤလၢ အဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ပှၤဂၤ.” (၂ တံၤမသ့း ၃:၁-၄) ခီဖျိလၢ တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး တဖၣ်အံၤအဃိ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် ခိၣ်နၢ်လၢ အလီကီ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် မၤပတုာ်ဝဲ တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ တန့ၢ်ဘၣ်.
တၢ်မၤစှၤလီၤ တၢ်စုကဝဲၤ
တၢ်တိာ်ပာ်– ဒ်သိး ကမၤစှၤလီၤ မ့တမ့ၢ် မၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်စုကဝဲၤတဖၣ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ် နယူချံယါ တၢ်စုကဝဲၤ, ကသံၣ်ကသီ အစုၣ်အပျၢ် ဒီးတၢ်စုၣ်တၢ်ပျၢ် လၢအဂၤတဖၣ်.
တၢ်ကီတၢ်ခဲ– ထံကီၢ်အါဘ့ၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ် ဒီးဒီသဒၢလီၤအသး တန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်သး မၤစှၤလီၤ အတၢ်စုကဝဲၤဘၣ်. ထံကီၢ်အါဘ့ၣ် မၤစှၤလီၤ အတၢ်စုကဝဲၤမ့ၢ်န့ၢ် သနာ်က့ တၢ်ဂ့ၢ်အကလုာ်ကလုာ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤပတုာ်ဝဲတန့ၢ်ဘၣ်.
“ပဒိၣ်အါဂၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ဖဲ ၁၉၉၁ တၢ်ဒုးဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ် ကမၤစှၤလီၤ တၢ်စုကဝဲၤ, ကမၤစှၤလီၤ တၢ်အိၣ်သးလၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်, ကမၤလီၤကယး တၢ်သးတလီၤပလိာ်လၢ ထံကီၢ် တဘ့ၣ်ဒီးတဘ့ၣ် အဘၢၣ်စၢၤ ဒီးတိာ်ပာ်ဝဲလၢ ကမၤအါထီၣ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် တမၤလၢပှဲၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်.”—“တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်အိၣ်မူ လၢခါဆူညါအဂီၢ်– တၢ်မၤစှၤလီၤ တၢ်စုကဝဲၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ.”
လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်– ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကြၢးမၤဟးဂီၤကွံာ် အတၢ်စုကဝဲၤ ဒီး “ပိာ်က့ၤအနးလၢ ထဲၣ်ကနၣ်.” (ယၡါယၤ ၂:၄) ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးန့ၣ် အစးထီၣ်သးလၢ ပှၤသးပူၤအဃိ ဒ်သိး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တအိၣ်လၢၤတဂ့ၤအဂီၢ် ထဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်စုကဝဲၤန့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်.—မးသဲ ၁၅:၁၉.
ဖီၣ်လိာ်စု ဒီးမၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်
တၢ်တိာ်ပာ်– ပဒိၣ်တဖၣ် ဖီၣ်လိာ်စု ဒီးမၤသကိးတၢ် ဒ်သိး ကတြီဆၢ အဒုၣ်အဒါအဂီၢ်. ပဒိၣ်တဖၣ်အံၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဒုၣ်အဒါ မ့ၢ်စးထီၣ်ဒုးဝဲ အထံအကီၢ်န့ၣ် ဒုၣ်ဒါအံၤ ကဘၣ်ဒုးစ့ၢ်ကီး ထံကီၢ်အဂၤလၢ အမၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤ.
တၢ်ကီတၢ်ခဲ– တၢ်ဖီၣ်လိာ်စု ဒီးမၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးမၤပတုာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တန့ၢ်ဘၣ်. ထံကီၢ်ပဒိၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး တတီဒီး အတၢ်အၢၣ်လီၤ ထီဘိဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ် ကမၤစၢၤလိာ်သးလၢ ကထီဒါက့ၤ အဒုၣ်အဒါဒ်လဲၣ် ဒီးလၢအခါဖဲလဲၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် တမၤတၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်.
“ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢ ဒီးဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤစၢၤဝဲ ထံကီၢ်ပဒိၣ်တဖၣ် ဒ်သိး ကဖီၣ်လိာ်စု ဒီးမၤသကိးတၢ် ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်အံၤ မၤပတုာ်ဝဲ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တန့ၢ်ဘၣ်.”—“ဘြံးတၢၣ်နံခၤ အလံာ်ပီညါဂံၢ်ထံး.”
လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်– ညီနုၢ်န့ၣ် ပှၤအါဂၤ မ့ၢ်မၤသကိးတၢ် ဒီးမၤစၢၤလိာ်သးန့ၣ် အကဲဘျုး ဒိၣ်တစဲး. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၄:၁၂) သနာ်က့ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အပဒိၣ် ဒီးတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ တန့ၢ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “တဘၣ်နာ်န့ၢ် ပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢအအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ် တသ့ဘၣ်န့ၣ်တဂ့ၤ. ဖဲပှၤတဂၤသံအခါ အဝဲကဲထီၣ်ကဒါက့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်တနံၤန့ၣ် အတၢ်ဆိကမိၣ် ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၆:၃, ၄.
ထံကီၢ်အါဘ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ အလီၤပျံၤလီၤဖုး အိၣ်ထီၣ်ဒံးဝဲအါမး.