Nge lenda kuzwa kizunu na ntangu ya mpasi mingi

1. “Kizunu ya Nzambi” ke yinki, mpe wapi bambote beto ke kuzwá na kuvanda na yawu? (Bafilipi 4:6, 7)

YA KE na kizunu yina bantu ya yinza yayi zaba ve. Ya ke “kizunu ya Nzambi,” kizunu beto ke na yawu samu beto ke na kindiku ya kitoko na Yehova. Ntangu beto ke vandá na kizunu ya Nzambi, beto ke vandá ve na boma. (Tanga Bafilipi 4:6, 7.) Beto ke na kindiku ya ngolo na “Nzambi yina ke pesaka kizunu,” mpe na ba yina ke zolak’ yandi. (1 Tes. 5:23) Kana beto zaba Tata ya beto ya mazulu, ke tulá ntima na yandi, mpe ke tumamá na yandi, kizunu ya Nzambi lenda zunisa ntima ya beto ntangu beto ke kutaná na bamambu ya mpasi mingi.

2. Samu na yinki beto lenda vanda ya kundima ti beto lenda kuzwa kizunu ya Nzambi?

² Beto lenda kuzwa kwandi kizunu ya Nzambi ntangu kimbevo ya nene ke basiká, to na ntangu ya bamambu ya mpasi mingi mutindu bamvula ya nene, muvusu na bwala, to bankwamusu ya bambeni ya beto? Bamambu ya mpasi nyonso yayi lenda sala beto boma mingi. Kasi Yesu zonzá na bilandi ya yandi: “Beno tala ntima mpasi ve, mpe beno vwanda na boma ve.” (Yoa. 14:27) Beto ke na kilengi mingi na yina bampangi ya kento na ya bakala ke na landá dilongi ya Yesu. Na ngolo ya Yehova, ba me lenda kuvanda na kizunu na kati ya bamambu ya mpasi.

KUZWA KIZUNU NTANGU KIMBEVO YA NENE KE BASIKÁ

3. Wa’ faso kimbevo ya nene yina ke mwanganá lenda bebisa kizunu ya beto?

³ Kimbevo yina ke mwanganá na bwala to na yinza lenda kotisa muvusu na luzingu ya beto. Beto lenda kanisa na COVID-19. Bantu ya mayela sosá kuzaba wapi bamambu ya mpasi kimbevo yayi natá na luzingu ya bantu. Ba kwizá tala ti mingi kumá na mpasi na kuzwa pongi. Na kati ya kimbevo yayi, bantu mingi kumá na ntima na zulu mpe manyongi ya kulutila. Ba ya nkaka kumá kunwa dyamba mpe malafu ya kulutila. Makanda mingi kumá kuswana mpe kunwana. Bantu mingi sosá kufwa nzutu. Kana kimbevo ya mutindu yayi me kuma kisika nge kele, yinki nge lenda sala samu na kuvanda ve na manyongi ya kulutila, mpe kuzwa kizunu yina ke katuká na Nzambi?

4. Samu na yinki kuzaba mbikudulu ya Yesu na yina me tadila bilumbu ya nsuka ke sadisá beto na kuvanda na kizunu?

⁴ Yesu zonzá ti na bilumbu ya nsuka, ya ke vanda na bimbevo ya nene yina ke mwangana “na bizunga mingi.” (Luke 21:11) Samu na yinki kuzaba mambu yayi lenda sadisa beto na kuvanda na kizunu? Bimbevo ya faso yayi ke pamusá ve beto samu beto zaba ti Yesu zonzá ti ya ke vanda. Na yawu, beto ke landá dilongi yayi Yesu pesá na ba yina ke zinga na ntangu ya mansukina: “Beno vwanda na boma ve.”—Mat. 24:6.

5. a) Wa’ faso Bafilipi 4:8, 9 ke sadisá beto na kuzaba yinki ya kuzonza na lusambu ntangu kimbevo ya nene ke basikaka? b) Wa’ faso ba audio ya Biblia sadisá mpangi mosi, mpe yinki beto lenda longoka na kifwani ya yandi?

⁵ Ntangu kimbevo ya nene ke basiká, ya lenda sala ti beto kuma na boma mpe manyongi ya kulutila. Ni yawu kuminá na mpangi mosi ya kento na nkumbu ya Desi.b Papa ya yandi ya leki, mwana ya papa ya yandi ya kuluntu mpe docteur ya yandi kufwá na COVID-19. Desi kumá na boma ti yandi mpe lenda kuzwa yawu mpe kupesa yawu na mama ya yandi yina ke ya kununa. Yandi kumá mpe na boma ti yandi vanda dyaka ve na kisalu samu na kimbevo yayi. Yandi vandá kanisa kana yandi ke dyaka ve na kisalu, wa’ faso yandi zolá sala samu na kuzwa kima ya kudya, mpe kufuta yinzo. Nyonso yayi vandá nyongisa yandi mingi, mpe pongi kimak’ yandi. Kasi Desi lendá kuvutula kizunu ya yandi. Yinki yandi salaka? Na lusambu, yandi zonzilá pwelele na Yehova na kusadisa yandi na kuvanda na kizunu mpe makanisi ya mbote. (Tanga Bafilipi 4:8, 9.) Yandi vandá “kuwa” ndinga ya Yehova na nzila ya ba audio ya Biblia. Yandi me zonza: “Bampangi yina ke tangá ke salak’ yawu na lembami nyonso. Kuwa ndinga ya bawu zunisá ntima ya munu, mpe bambulá munu ti Yehova ke zolá munu.”—Nku. 94:19.

6. Wa’ faso kulongoka Biblia nge mosi mpe balukutakanu lenda sadisa nge?

⁶ Ntangu kimbevo ya nene ke basiká, ya lenda kanga nge nzila ya kusala bamambu ya nkaka yina nge vandá sala na ntama. Kasi kubika ve ya kanga nge nzila na kulongoka Biblia nge mosi, to na kuvanda na balukutakanu. Masolo ya bampangi ya beto yina ke na mikanda mpe bavideo ke sadisa nge na kutala ti bampangi ya nge ya kento na ya bakala ke biká ve kusadila Yehova ata na mpasi. (1 Pi. 5:9) Balukutakanu ke sadisa nge na kuvanda na makanisi ya mbote yina ke katuká na Biblia. Kuna, nge ke kuzwa bweso ya kukindisa bampangi, mpe bawu mpe ke kindisa nge. (Rom. 1:11, 12) Kana nge kanisa mutindu Yehova sadisá bisadi ya yandi ntangu ba vandá na bimbevo, boma, to ba vandá tala ti ba ke kaka bawu mosi, kiminu ya nge ke kuma ngolo, mpe nge ke vanda ya kundima ti yandi ke sadisa mpe nge.

7. Yinki kifwani ya ntumwa Yoane ke na longá beto?

⁷ Sala bangolo samu na kuzwa bansangu ya bampangi ya kento na ya bakala. Ntangu kimbevo ya nene ke basiká, ba lenda lomba na beto na kuvanda ve pene-pene na bampangi, ata na ntangu yina beto ke kintwadi. Ya lenda nata nge na kuvanda na makanisi mosi na ntumwa Yoane. Yandi vandá na nsatu na kusolola na ndiku ya yandi Gayusi, mbombo na mbombo. (3 Yoa. 13, 14) Kasi Yoane zabá ti na ntangu yina, yandi zolá lenda ve kukutana na Gayusi. Na yawu, yandi sonikilá Gayusi, samu ti ni yawu yandi lendá kusala. Kana nge lenda kukutana ve na bampangi ya nge, nge lenda sadila téléphone samu na kusolola mpe kutala bawu, to nge lenda filisa bawu ba messages. Kusala yawu ke sadisa nge na kuvanda na kizunu na ntima, mpe kutala ti nge ke ve nge mosi. Kana nge ke na manyongi ya kulutila, bokila bakuluntu, mpe ndima ba kindisa nge.—Iza. 32:1, 2.

KUZWA KIZUNU NA NTANGU YA BAMAMBU MUTINDU BAMVULA YA NENE

8. Wa’ faso bamambu mutindu bamvula ya nene lendá bebisa kizunu ya nge?

⁸ Kana bamvula ya nene, kuningana ya ntoto, to batiya me salama kisika yina nge kele, ya lenda sala ti nge vanda na manyongi ya kulutila na kati ya bantangu mingi. Kana nge me fwidila bantu yina nge ke zolá, to nge ke dyaka ve na yinzo mpe bima ya nkaka, ya lenda sala ti nge vanda na mawa, nkele, to ya kulemba. Ya ke ve yimbi na kuvanda na manyongi. Mpe bantu ya nkaka lenda kanisa ti ya lenda nata nge na kusala mambu ya yimbi. (Yobi 1:11) Kasi, ata na bamambu ya mpasi mingi yayi, nge lenda kuzwa kizunu. Wa’ faso?

9. Yinki Yesu zonzá samu na kusadisa beto na kubongama na bamambu ya mpasi?

⁹ Kuzimbana ve bamambu yina Yesu bikulaka. Yandi zonzá na bilandi ya yandi ti “ntoto ke ningana na ngolo nyonso” na bisika mingi, mpe bamambu ya nkaka ya mutindu yina ke salama tekila nsuka ya yinza yayi kwiza. (Luke 21:11) Na yinza, bantu ya nkaka ke kanisá ti ba lenda kutana ata fioti ve na bamambu mutindu kuningana ya ntoto. Kasi, beto bakristo, beto zaba ti na ntangu ya beto, bamambu ya mutindu yayi ke lutila. Mpe ya lenda salama kisika beto kele. Yesu zonzá mpe ti “mambu ya yimbi ke lutila.” Ni yawu ke na salamá bubu yayi. Bantu ke salá bamambu ya ngolo, ba ke kufwá bampangi, mpe ba ya nkaka ke salá terrorisme. (Mat. 24:12) Yesu zonzá ve ti kana bamambu yayi me kumina beto, ya zola zonza ti Yehova me bika beto. Mingi ya bisadi ya Yehova kutaná na bamambu ya mpasi ya mutindu yayi. (Iza. 57:1; 2 Ko. 11:25) Ata ti Yehova sala ve kimangu samu na kubumba beto, yandi ke pesa beto nyonso yina beto ke na yawu nsatu samu na kuvanda na kizunu mpe kutekita ve.

10. Samu na yinki kubongama bubu yayi tekila mambu kubwa ke lakisá ti beto ke na kiminu? (Bingana 22:3)

¹⁰ Kana beto ke ya kubongama, ya ke vanda ve mpasi na kubumba kizunu ntangu mambu ke kubwa. Kasi, kubongama zola zonza kwandi ti beto ke ve na kimunu na Yehova? Ata fioti ve. Kubongama tekila mambu kubwa ke lakisá ti beto ke na kiminu ti Yehova lenda kipe beto. Samu na yinki beto ke na zonzak’ yawu? Mambu ya Nzambi ke zonzá na beto na kubongama tekila mambu kubwa. (Tanga Bingana 22:3.) Mpe na nzila ya Yinzo ya Kengidi, Réveillez-vous !, balukutakanu ya kimvuka mpe mikanda yina ba ke filisá beto, kimvuka ya Yehova ke zonzá na beto bambala mingi na kubongama tekila mambu kubwa.c Kana beto ke tudilá Yehova ntima, beto ke landa malongi yayi bubu yayi, tekila mambu ya mpasi kubwa.

11. Yinki kifwani ya Margaret ke na longá nge?

¹¹ Beto zonzila kifwani ya mpangi ya kento na nkumbu ya Margaret. Ntangu tiya ya nene salamá kisika yina yandi vandá vandá, luyalu zonzá na bantu na kukatuka na kisika yina. Samu bantu mingi vandá kima, ba camions mingi kumá na nzila, mpe nzila kumá ya kukangama. Mulinga ya ndombe vandá mingi, mpe Margaret vandá lenda ve kubasika na camion ya yandi. Kasi yandi vuuká samu yandi vandá ya kubongama. Na kati ya saki ya yandi, yandi vandá na karti yina vandá lakisa nzila ya nkaka yina yandi lendá baka. Tekila mambu yango kubwa, yandi lutá na nzila yina, samu yandi zimbana ve yawu kana mambu kubwa. Samu Margaret vandá ya kubongama, yandi vuukaka.

12. Samu na yinki beto ke landá malongi yina ba ke pesá beto na ntangu ya mpasi?

¹² Samu na kubumba beto mpe kubumba bantu ya nkaka, luyalu lenda lomba na beto na kutumama na misiku na yina me tadila couvre-feu, na kukatuka kisika beto kele, to na kulanda misiku ya nkaka. Bantu ya nkaka ke salá yintu-ngolo to ke tumamá ve na mbangu samu ba zola ve kubika bima yina ba ke na yawu. Yinki bakristo ke salaka? Biblia ke zonzá na beto: “Samu na mfumu Nzambi, beno tumama na bamfumu nyonso. Beno tumama na ntinu yina kele mfumu ya bantu nyonso, mpe na bilandi ya yandi yina yandi ke filisaka.” (1 Pi. 2:13, 14) Dibuundu ya Yehova ke pesá mpe beto malongi samu na kubumba beto. Bambala mingi, ba ke zonzá na beto na kupesa bakuluntu numero ya beto ya téléphone yina ke lutá, samu ba lenda kubokila beto ntangu mambu ke kubwa. Bakuluntu ke kwandi na numero ya nge? Ba lenda zonza na beto na kuvanda kaka na yinzo to na kukima. Ba lenda zonza mpe na beto yinki ya kusala samu na kuzwa bima yina kimvuka ya Yehova me filisa, to wa’ faso mpe na wapi ntangu beto lenda sadisa bampangi. Kana beto tumama ve, beto lenda tula luzingu ya beto na ya bakuluntu na mpasi. Kuzimbana ve ti babakala ya kiminu yayi ke bumbá beto. (Ebr. 13:17) Margaret me zonza: “Mu zaba ti mu vuuká samu mu landá malongi ya bakuluntu mpe ya kimvuka ya Yehova.”

13. Yinki pesá kilengi mpe kizunu na bakristo yina katuká kisika yina ba vandaka?

¹³ Mingi ya bampangi ya beto me katuka na kisika yina ba vandá samu na bamambu mutindu bamvita, muvusu na bwala to kuningana ya ntoto. Bampangi yayi salá nyonso samu na kumesana na luzingu ya bawu ya malu-malu, mpe kusala mingi na kisalu ya Yehova. Mutindu bakristo ya ntete yina mwanganá na bisika mingi ntangu ba vandá kwamisa bawu, bakristo yayi ke biká ve ‘kuzabisa nsangu ya mbote.’ (Bis. 8:4) Kusamuna ke sadisá bawu na kutula makanisi ya bawu na Kimfumu, kasi na bamambu ya bawu mosi ve. Ya ke salá ti ba lenda kubumba kilengi mpe kizunu ya bawu.

KUZWA KIZUNU NTANGU BA KE KWAMISÁ BETO NA BAMBENI YA BETO

14. Wa’ faso bankwamusu ya bambeni ya beto lenda bebisa kizunu ya beto?

¹⁴ Ntangu ba ke kwamisá beto na bambeni ya beto, ya lenda sala ti beto vanda dyaka ve na bamambu yina ke sadisá beto na kuvanda na kizunu. Na kifwani, ya ke salá beto kilengi ntangu beto ke kutaná na bampangi, beto ke samuná, mpe beto ke salá bamambu ya nkaka na ata boma ti ba ke kanga beto. Kana beto ke dyaka ve na nzila ya kusala bamambu yayi, ya lenda pesa beto manyongi mingi, mpe beto lenda vanda na boma ya bamambu yina lenda kumina beto. Ya ke ve disumu na kuvanda na makanisi yayi. Kasi beto me bonga kusala keba. Yesu zonzá ti bankwamusu ya bambeni ya beto lenda nata ba ya nkaka na kubika kusadila Yehova. (Yoa. 16:1, 2) Wa’ faso beto lenda bumba kizunu ya beto ntangu ba ke kwamisá beto na bambeni ya beto?

15. Samu na yinki beto me bonga ve kuvanda na boma ya bankwamusu? (Yoane 15:20; 16:33)

¹⁵ Mambu ya Nzambi ke zonzá na beto: ‘Bantu nyonso yina ke zola kuzinga kintwadi na Yesu Kristo na kuvanda ya kukwikama na Nzambi, ke tala mpasi mingi.’ (2 Tim. 3:12) Beto zonzila kifwani ya mpangi mosi ya bakala na nkumbu ya Andrei. Ntangu luyalu niminá kisalu ya beto na bwala yina yandi ke vandá, ya vandá mpasi na yandi na kundima ti ba lenda kwamisa bampangi nyonso. Yandi vandá kanisa: ‘Bambangi ya Yehova ke mingi na bwala ya beto. Wa’ faso luyalu ke lenda kukanga beto nyonso?’ Kasi makanisi yayi vandá pesa ve yandi kizunu. Ya vandá sala ti yandi vanda ntangu nyonso na ntima na zulu. Bampangi ya nkaka biká bamambu na maboko ya Yehova, mpe ba vandá kanisa ve ti ba ke kanga ve bawu. Ba tulá na bayintu ya bawu ti ba lendá kanga bawu. Ata mpili yina, ba vandá ve na ntima na zulu mutindu Andrei. Ntangu Andrei talak’ yawu, yandi baká mukanu ya kulanda kifwani ya bawu mpe kutula ntima ya yandi nyonso na Yehova. Ya salá ti yandi kuzwa kizunu na ntima. Mpe bubu yayi, yandi ke na kilengi ata ti bankwamusu ke kaka. Ya lenda vanda mpe mutindu mosi samu na beto. Ata ti Yesu zonzá ti ba ke kwamisa beto, yandi lakisá mpe ti beto lenda bikana ya kukangama na Yehova.—Tanga Yoane 15:20; 16:33.

16. Wapi misiku beto me bonga kulanda ntangu ba ke kwamisá beto na bambeni ya beto?

¹⁶ Ntangu ba ke niminá kisalu ya beto, to ba ke kangá beto nzila ya kulungisa yawu na faso ya mbote, bampangi ya filiale mpe bakuluntu ya kimvuka lenda zonza na beto bamambu ya kusala. Bamambu nyonso ba ke zonzá na beto, ya ke samu na kubumba beto, kusala ti beto kuzwa ntangu nyonso madya ya kimpeve, mpe kusadisa beto na kubika ve kusamuna. Sala nyonso na kulanda misiku yina kimvuka ya Yehova ke pesá, ata ti nge zaba ve mbote-mbote samu na yinki ba ke na lombá na beto na kusala yawu. (Zaki 3:17) Mpe kuzonza ata fioti ve bamambu na yina me tadila bampangi, to faso bamambu ke salamá na kimvuka, na bantu yina me lunga ve kuzaba yawu.—Lon. 3:7.

17. Mutindu bantumwa, yinki beto ke bika ve kusala?

¹⁷ Mosi ya bamambu yina ke natá Satana na kunwanisa bisadi ya Nzambi ke ti ba ‘kele na kisalu ya kusala kimbangi samu na Yesu.’ (Luz. 12:17) Kubika ve Satana na yinza ya yandi pesa nge boma. Kusamuna mpe kulonga bantu ata na ntangu ba ke kwamisá beto, ke pesá beto kilengi na kizunu. Ntangu bamfumu ya bazwife zonzá na bantumwa na kubika kusamuna, babakala ya kiminu yayi soolá kutumama na Yehova. Ba biká ve kusamuna, mpe kisalu yayi pesá bawu kilengi. (Bis. 5:27-29, 41, 42) Ntembe ve, ntangu ba ke kangá beto nzila ya kulungisa kisalu ya beto na faso ya mbote, beto fwana kusala keba ntangu beto ke samunaka. (Mat. 10:16) Kasi kana beto sala bangolo ya beto nyonso, beto ke vanda na kizunu samu beto zaba ti beto ke sepelisá Yehova, mpe beto ke tulá diboko na kisalu yina ke vuukisá bantu.

‘NZAMBI YINA KE PESAKA BETO KIZUNU KE VANDA NA NGE’

18. Na nani ke katuká kizunu ya tsyeleka?

¹⁸ Vanda ya kundima ti ata na kati ya bampasi ya kulutila, nge lenda vanda na kizunu. Na kati ya bantangu yina, beto zimbana ve ti kizunu yina beto ke na yawu nsatu, ni kizunu ya Nzambi. Ya zola zonza kizunu yina kaka ni Yehova lenda pesa beto yawu. Tula ntima na yandi ntangu bimbevo ya nene ke basiká, mpe na ntangu ya bamambu mutindu bamvula ya nene, to bankwamusu ya bambeni ya beto. Bikana ya kukangama ngolo na dibuundu ya Yehova. Tula makanisi ya nge na bamambu ya mbote yina ke na vingilá nge na mantwala. Kana nge sala yawu, ‘Nzambi yina ke pesaka beto kizunu ke vanda na nge.’ (Flp. 4:9) Na disolo yina ke landa, beto ke tala wa’ faso beto lenda sadisa bampangi ya beto yina ke kutaná na bampasi, na kuzwa kizunu ya Nzambi.