Samu na yinki beto zolá vanda na boma ya Nzambi?

1-2. Faso ke na zonzá Nkunga 25:14, yinki beto me lunga kusala samu na kuvanda na kindiku ya ngolo na Yehova?

NA NGE, wapi yina ke bifu yina ke mfunu samu na kubumba kindiku na muntu? Mvutu ya nge lenda vanda: bandiku ya mbote ke lakisá luzolo mpe ke salasanaka. Ntangu ya nkaka nge me kanisa ve ti boma ke mfunu. Kasi verse yina ba me benda yintu dyambu ya disolo yayi, ke na lakisá ti muntu yina me zola kuvanda na kindiku ya ngolo na Yehova me lunga ʻkuwa yandi boma.ʼ​—Tanga Nkunga 25:14.

² Ata bamvula yina beto me sala na kusadila Yehova, beto nyonso me lunga kuvanda kaka na boma ya yandi. Kasi yinki zola zonza kuvanda na boma ya Nzambi? Wa’ faso beto lenda longoka kuvanda na boma ya Nzambi? Mpe na yina me tadila kuvanda na boma ya Nzambi, yinki beto lenda longoka na bifwani ya Obadia, nganga-nzambi ya nene Yehoyada mpe mfumu Yehoashi?

YINKI ZOLA ZONZA KUVANDA NA BOMA YA NZAMBI?

3. Zonzila wa’ faso boma lenda bumba beto.

³ Kuvanda na boma ya Nzambi zola zonza, kuvanda na boma ya kusala bamambu yina ke sepelisá ve yandi. Ya ke mbote na kuvanda na boma yayi samu ya ke sadisa beto na kubaka mikanu ya mbote. Boma ya kubwa na dibulu ya nene mpe yinda ke sala ti beto tambula ve pene-pene na yawu. Boma ya kutala mpasi ke sala ti beto baka mikanu ya mbote. Boma ya kubebisa kindiku na muntu yina beto ke zolá ke sala ti beto zonza to beto sala ve bamambu yina ke nyongisa yandi.

4. Zonzila boma yina Satana zola beto vanda na yawu na Yehova.

⁴ Satana zola ti bantu vanda na boma ya Yehova na faso ya yimbi. Yandi zola beto tala ti, Yehova ke kaka na nkele, yandi ke sembá kaka beto, mpe ata kima yina beto lenda sala, lenda sepelisa yandi. (Yobi 4:18, 19) Yandi zola mpe ti boma ya mutindu yayi nata beto na kubika kusadila Yehova. Na yawu beto kubwa ve na mutambu ya yandi. Beto longoka wa’ faso beto lenda vanda na boma ya Yehova na faso ya mbote.

5. Yinki zola zonza kuvanda na boma ya Nzambi?

⁵ Muntu yina ke talá boma ya Yehova ke zolak’ yandi, mpe ke zolá ve kusala ata mambu yina ke bebisa kindiku ya yandi na Yehova.Yesu “vandaka kuwa Nzambi boma.” (Ebr. 5:7, nwt-MK) Na luzingu ya yandi nyonso, Yesu vandá salá ve bamambu samu yandi vandá na boma ti Yehova talisa yandi mpasi. (Iza. 11:2, 3) Kasi, yandi vandá tumamá na Yehova na ntima mosi samu yandi vandá zolak’ yandi mingi. Yandi vandá na luzolo ya mingi na Yehova mpe tumamá na yandi na ntima mosi. (Yoa. 14:21, 31) Mutindu Yesu, beto mpe me bonga kuzitisa Yehova samu yandi ke luzolo, yandi ke na ndwenga, na lunungu, mpe ngolo mingi. Samu Yehova ke zolá beto mingi, yina beto ke salá ntangu yandi ke longá beto ke mfunu mingi samu na yandi. Beto ke nyongisak’ yandi ntangu beto ke tumamá ve na yandi. Mpe yandi ke vandá na kilengi ntangu beto ke tumamá na yandi.​—Nku. 78:41; Bin. 27:11.

BETO LENDA LONGOKA KUVANDA NA BOMA YA NZAMBI

6. Wapi yina ke mosi ya bamambu yina lenda sadisa beto na kulongoka kuvanda na boma ya Nzambi? (Nkunga 34:11)

⁶ Beto ke butuká ve na boma ya Yehova, kasi beto ke longoká kuvanda na yawu. (Tanga Nkunga 34:11.) Mosi ya bafaso ya kulongokak’ yawu, ni kukanisa na bima yina yandi yidikaka. Ntangu beto ke talá “bisalu ya [Nzambi],” beto ke talá na manima ya yawu, ndwenga ya yandi, ngolo ya yandi, mpe luzolo ya yandi samu na beto. Nyonso yayi ke sala ti beto pesa yandi buzitu mpe beto zola yandi mingi. (Rom. 1:20) Mpangi mosi ya kento na nkumbu ya Adrienne zonzaka: “Ntangu mu ke talá bima yina Yehova yidiká, mu ke talá ndwenga ya yandi, mpe ya ke sadisá munu na kutala ti yandi zaba yina me lutila mbote samu na munu.” Kukanisa ntangu nyonso na yawu, natá munu na kuyufula: “Samu na yinki mu ke sosa kusala mambu yina ke kabula munu na Yehova muntu yina yidiká munu?” Lumingu yayi, nge lenda baka kwandi ntangu ya kukanisa na kima mosi yina Yehova yidikaka? Kusala yawu ke sadisa nge na kukulisa luzolo mpe buzitu ya nge samu na Yehova.​—Nku. 111:2, 3.

7. Wa’ faso balusambu lenda sadisa beto na kukulisa dyaka buzitu ya beto samu ya Yehova?

⁷ Kima ya nkaka yina lenda sadisa beto na kukulisa boma ya beto samu na Nzambi, ni kusambila ntangu nyonso. Kusambila mingi, ke natá beto na kubakila Yehova mutindu muntu yina beto lenda tala. Ntangu nyonso beto ke lombá na Yehova na kupesa beto ngolo ya kukanga ntima, ya ke bambulá beto ti yandi ke na ngolo mingi. Ntangu beto ke vutulak’ yandi matondo na yina yandi pesá Mwana ya yandi samu na beto, ya ke natá beto na kubambuka moyo luzolo ya yandi samu na beto. Mpe ntangu beto ke bondilá Yehova na kusadisa beto na mantwala ya mambu, ya ke bambula beto ndwenga yina ke na yandi. Balusambu ya mutindu yayi ke kulisa dyaka buzitu ya beto samu na Yehova. Ya ke lutila kupesa beto ngolo ya kumanga kusala yina lenda bebisa kindiku ya beto na yandi.

8. Wa’ faso beto lenda bumba boma ya beto samu na Nzambi?

⁸ Kulongaka Biblia na dikanisi ya kubenda bileso na bifwani ya mbote mpe ya yimbi yina ke na kati, ke sadisa beto na kubumba boma ya beto samu na Nzambi. Beto zonzila bifwani ya bisadi zole ya Yehova yina kangamá na yandi: Obadia yina vandá salá na yinzo ya mfumu Ahabi mpe nganga-nzambi ya nene Yehoyada. Beto ke tala mpe yinki beto lenda longoka na kifwani ya mfumu ya Yuda Yehoashi, yina bandá kusadila Yehova kasi na manima kwizá bika.

VANDA NA BUKINDI MUTINDU OBADIA

9. Wa’ faso boma ya Yehova sadisá Obadia? (1 Bamfumu 18:3, 12)

⁹ Biblia ke bandá kuzonzila Obadiab mutindu yayi: ‘Obadia vandaka kuwa Yehova boma mingi.’ (Tanga 1 Bamfumu 18:3, 12.) Wa’ faso boma ya Nzambi sadisá Obadia? Samu ti yandi vandá ve muntu ya luvunu, mpe yandi vandá muntu yina ba lenda tula ntima, mfumu bikak’ yandi twadisa yinzo ya yandi. (Fwanisa yawu na Nehemi 7:2.) Obadia vandá na bukindi ya nene samu ti yandi vandá na boma ya Yehova. Yandi vandá na nsatu ya kuvanda na bukindi samu yandi zingá na ntangu ya mfumu Ahabi. Ahabi ‘vandaka yimbi na meso ya Yehova kuluta bantu nyonso yina vandaka na mantwala ya yandi.’ (1 Mf. 16:30) Kento ya Ahabi, Yezabele vandá sambilá Baale nzambi ya luvunu, yandi vandá zolá ve Yehova mpe vandá na nsatu ti bana ya Izraele sambila dyaka ve Yehova. Na yawu, yandi kufwá bambikudi mingi ya Nzambi. (1 Mf. 18:4) Ya vandá mpasi na Obadia na ntangu yina na kusadila Yehova na faso ya mbote.

10. Wa’ faso Obadia lakisá bukindi mosi ya nene?

¹⁰ Wa’ faso Obadia lakisá bukindi mosi ya nene? Na ntangu yina Yezabele vandá sosa kufwa bambikudi ya Nzambi, Obadia bumbá bambikudi 100 mpe tulá bawu ‘na bimvuka ya bantu 50 na konso dibulu mpe vandaka kupesa bawu mampa na maza.’ (1 Mf. 18:13, 14) Kana Yezabele zabá mambu yina Obadia salá, Yezabele zolá kufwa yandi. Obadia vandá sosa ve kufwa. Na yawu, yandi vandá na boma samu na luzingu ya yandi. Kasi luzolo ya yandi samu na Yehova mpe samu na bisadi ya yandi lutilá luzolo samu na luzingu ya yandi mosi.

11. Wa’ faso bisadi ya Yehova ya ntangu ya beto ke na landá kifwani ya Obadia? (Tala mpe kizizi.)

¹¹ Bubu yayi, bisadi mingi ya Yehova ke vandá kisika yina ba ke niminá bisalu ya beto. Ba ke pesá buzitu na bamfumu ya bwala, kasi faso Obadia, bampangi ya beto ke mangá kubika kusadila Yehova. (Mat. 22:21) Ba ke lakisá boma ya bawu na Yehova ntangu ba ke tumamá na yandi kasi ve na bantu. (Bis. 5:29) Samu na kusamuna mpe kusala balukutakanu, ba ke bumbanaka. (Mat. 10:16, 28) Ba ke sadisá bampangi ya bawu na kuzwa madya ya kimpeve. Beto tala kifwani ya mpangi mosi na nkumbu ya Henri, yina ke vandá na bwala mosi ya Afrique, kisika yina ba niminá bisalu ya beto na kati ya mwa ntangu. Na ntangu yina, Henri vandá pesá mikanda ya beto na Bambangi ya nkaka yina vandá na bwala. Yandi sonikaka: “Mu ke muntu mosi ya nsoni. Kasi, boma ya munu samu na Yehova vandá pesa munu bukindi yina mu vandá na yawu nsatu.” Nge ke talá kwandi ti nge lenda vanda na bukindi yina Henri vandá na yawu? Nge lenda vanda na bukindi kana nge kulisa boma ya nge na Yehova.

VANDA YA KUKANGAMA MUTINDU NGANGA-NZAMBI YA NENE YEHOYADA

12. Wa’ faso nganga-nzambi ya nene Yehoyada na kento ya yandi lakisá ti ba vandá ya kukangama na Yehova?

¹² Nganga-nzambi ya nene Yehoyada vandá na boma ya Yehova, mpe boma yina salá ti yandi kangama na yandi mpe nata bampangi na kusadila Yehova. Kukangama ya yandi talaná pwelele ntangu mwana ya Yezabele, Atalia, baká kimfumu ya Yuda na ngolo. Bantu vandá ve na boma ya Atalia ya mpamba. Yandi vandá na ntima ya yimbi ya kulutila mpe nsatu ya mingi ya kuvanda muntu ya nene. (2 Ns. 22:10, 11) Ni yawu natak’ yandi na kufwa dibuta nyonso ya kimfumu ya Yuda yina vandá mitekolo ya yandi mosi. Mosi ya mitekolo yango, na nkumbu ya Yehoashi vuuká samu kento ya Yehoyada, Yehoshabeti, bumbak’ yandi. Yehoyada na kento ya yandi vandá kipe Yehoashi. Ni yawu salá ti ba bumba dibuta ya Davidi. Yehoyada vandá kaka ya kukangama na Yehova mpe tekitá ve na boma na mantwala ya Atalia.​—Bin. 29:25.

13. Ntangu Yehoashi kumá na bamvula 7, wa’ faso Yehoyada lakisá dyaka kukangama ya yandi na Yehova?

¹³ Ntangu Yehoashi kumá na bamvula 7, Yehoyada lakisá dyaka kukangama ya yandi na Yehova. Yandi kanisá na bamambu yina yandi zolá sala samu Yehoashi kuma mfumu. Kana ya zolá simba ve, Yehoyada zolá kufwa. Na lusakumunu ya Yehova, bamambu simbaka. Yehoyada vandá na lubakusu ya bamfumu ya makanda na ya Balevi. Ya salá ti Yehoashi kuma mfumu mpe ba kufwa Atalia. (2 Ns. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Na ntangu yina, Yehoyada ‘salaka luwawanu na kati ya Yehova na mfumu mpe na bantu, ti bawu ke landa kuvanda bantu ya Yehova.’ (2 Mf. 11:17) Yehoyada ‘tulaka mpe bakengidi ya bamwelo na bamwelo ya yinzo ya Yehova, samu ata muntu mosi ve yina kele mvindu ya konso mutindu yina kukota.’​—2 Ns. 23:19.

14. Wapi bweso Yehova pesá na Yehoyada samu yandi kumisak’ yandi?

¹⁴ Bamvula na manima, Yehova zonzaka: ‘Bantu yina ke kumisa munu, munu ke kumisa bawu.’ Ya lunganá na Yehoyada. (1 Sa. 2:30) Na kifwani, Yehova salá ti disolo ya luzingu ya yandi vanda ya kusonama na kati ya Biblia samu na kulonga beto bubu yayi. (Rom. 15:4) Mpe ntangu Yehoyada kufwá, yandi kuzwá bweso ba kunda yandi ʻna mbanza ya Davidi kisika mosi na bamfumu, samu yandi salaka mambu ya mbote na Izraele samu na Nzambi ya tsyeleka mpe yinzo ya yandi.ʼ​—2 Ns. 24:15, 16.

15. Yinki beto lenda longoka na disolo ya Yehoyada? (Tala mpe kizizi.)

¹⁵ Disolo ya Yehoyada lenda sadisa beto nyonso na kukulisa boma ya Nzambi. Bakuluntu lenda landa kifwani ya Yehoyada na kutalá ntangu nyonso faso ba lenda bumba kimvuka ya Nzambi. (Bis. 20:28) Bampangi ya kukula lenda longoka na kifwani ya Yehoyada ti, kuvanda na boma ya Yehova mpe kukangama na yandi lenda sala ti Yehova sadisa bawu samu na kulungisa dikanisi ya yandi. Yehova ke sadilá bawu samu ba ke kaka mfunu na meso ya yandi. Bantwenya lenda benda bileso na mutindu Yehova bakilá Yehoyada mpe ba lenda landa kifwani ya Yehova na kubakilá bampangi ya kukula na buzitu nyonso, mingi-mingi ba yina me sadila Yehova na kati ya bamvula mingi. (Bin. 16:31) Mpe, beto nyonso lenda benda kileso na yina me tadila bamfumu ya makanda mpe Balevi yina sadisá Yehoyada. Beto bika ve kusadisa ʻbantwadisi ya betoʼ na kutumamá na bawu.​—Ebr. 13:17.

KULANDA VE KIFWANI YA MFUMU YEHOASHI

16. Wa’ faso mfumu Yehoashi lakisá ti yandi vandá ve ngolo na kimpeve?

¹⁶ Yehoyada sadisá Yehoashi na kuvanda muntu ya mbote. (2 Mf. 12:2) Ya salá ti, yandi sala bamambu ya mbote na meso ya Yehova ntangu yandi vandá mfumu na buntwenya. Kasi na manima ya lufwa ya Yehoyada, yandi bandá kuwa bantu yina pesá Yehova mukongo. Ya natak’ yandi na bisadi ya yandi na ‘kubanda kusadila bayinti ya santu na biteki.’ (2 Ns. 24:4, 17, 18) Mambu yina ba salá nyongisá mingi Yehova. Ata mpili yina yandi biká ve ‘kufilisa bawu bambikudi samu na kuvutula bawu na yandi, kasi bawu mangaka kuwa.’ Yehoashi mangá kuwa ata Zekaria, yina vandá ve kaka nganga-nzambi ya nene mpe mbikudi ya Yehova kasi yina vandá mpe mwana ya Yehoyada mpe mpangi ya menga ya Yehoashi. Na kutala, yandi zimbaná bambote nyonso yina dikanda ya Yehoyada salá samu yandi kuma mfumu, mpe Yehoashi kumá tii na kufwa Zekaria.​—2 Ns. 22:11; 24:19-22.

17. Wa’ faso bamambu balukilá Yehoashi?

¹⁷ Yehoashi bumbá ve boma ya yandi samu na Yehova, mpe bamambu balukilak’ yandi na manima. Bamvula mingi tekila Yehoashi butuka, Yehova zonzaka: ‘Kasi bantu yina ke yina munu, munu ke yina bawu.’ (1 Sa. 2:30) Basoda ya Siria yina vandá kaka ndambu kwendá nwanisa Yehoashi yina vandá na “basoda mingi” mpe ‘yandi lwalaka ngolo.’ Ntangu bantu ya Siria kwendá, bisadi ya yandi mosi kufwak’ yandi samu yandi kufwá Zekaria.c Bantu kanisá ti yandi vandá mfumu ya yimbi, na yawu ba ziká ve yandi ‘na bandyamu ya bamfumu.’​—2 Ns. 24:23-25.

18. Mutindu Yeremia 17:7, 8 ke na lakisak’ yawu, yinki beto lenda sala samu na kuvanda ve mutindu Yehoashi?

¹⁸ Yinki beto lenda longoka na kifwani ya Yehoashi? Yandi vandá mutindu yinti yina myanzi (racines) ke ve ya kukota mbote-mbote na yinsi ya ntoto. Ya ke na nsatu ya kima samu na kuvanda ya kutelama. Yehoyada vandá mutindu kima yina vandá sala ti Yehoashi vanda ya kutelama. Na manima ya lufwa ya yandi, Yehoashi kubwaka. Yandi landá malongi ya luvunu mpe kangamá dyaka ve na Yehova. Kifwani yayi ke na lakisá beto ti beto zolá tumama ve na Yehova samu, bantu ya dikanda ya beto to bakristo ya nkaka ke na lakisá beto kifwani ya mbote. Samu kimpeve ya beto vanda ngolo ntangu nyonso, mosi na mosi ya beto me bonga kukulisa boma ya Yehova. Beto ke sala yawu na nzila ya kulongoka ya beto ya Biblia, kukanisa na yawu, mpe balusambu.​—Tanga Yeremia 17:7, 8; Kol. 2:6, 7.

19. Yinki Yehova zola beto sala?

¹⁹ Yehova lendá lomba ve na beto na kusala bamambu yina beto ke lenda ve kusala. Yandi ke kaka na nsatu beto sala yina Longi 12:13 ke zonzaka: ‘Kuwa Nzambi ya tsyeleka boma mpe zitisa bansiku ya yandi, samu yayi mambu nyonso yina muntu fwana sala.’ Kuvanda na boma ya Nzambi, ke sadisa beto na kukangama mutindu Obadia na Yehoyada na mantwala ya bamambu yina lenda kumina beto. Ata kima ke lenda bebisa kindiku ya beto na Yehova.