LIMBILI LA MOYWANGA
Panga Chidwi na Athu Amo-iwa Unozi-a Madaliso O-omala
Ndili na am’manga koma teto murongolanga Pat, mu 1948
AMBWIYANGA aa-iyana anayo kali a pingo wa Angilikani koowawandela am’manga ira, “Wu Angilikani katinafunji-awo imbarimbari. Pitiliza saelasaela imbarimbari.” Kangakede onga vyevi, am’manga koowambeela saela chipembezo yoona. Komave aliwa katafuna ongi-ana na a Mboni da Yehova moi koondiwandela ira ndavitaale a Mbonayo kazanga wani-u wu Toronto wu Canada. Koma ng’onong’onwiwa angaambeele funjeda na a Mboni mu 1950, am’mangayo koowambeela funjedana. Aliwa kafunjedela waniwa wa ng’onong’onwiwoyo moi vanduli viwa koobadiziwa.
Babanga ali m’busa wachipembezo ya United Church of Canada, eno mulungu uliwetene koonditumiza miyo na murongolanga wu Sande Sukulu, vanduli viwa noodowa dowa pangana mapepelo a 11 koloko mamawa. Mutana noodowa na am’manga wu Nyumba ya Umwene. Noowona ira vikala iyana vaari va vipembezo vin’livi.
Ndili na banja la a Hutcheson mu 1958, wu Sonkano wa Vilambo wamuru woi Chifuniro cha Mulungu
Am’manga koowomeliwa wandela banja la Bob na Marion Hutcheson anayo kali afwiwa vyevyo karoromelaathu, moi naaliwene koowambeela funjeda Baibulo. Banja la a Hutcheson limo-i na a-imiwa aalombwana aralu koonditukula dowa Usonkano wa Vilambo wamalambo 8 wamuru woi “Chifuniro cha Mulungu,” unoyo waireile wu New York City. Ndaganizela thawiyo, ndinozindikila ira aliwa kafuneela panga tindi ira kandilande dowa usonkanoyo, unoyo wali wofuneya vinjinji vamoywanga.
NDOOSAKULA TUMIKELA YEHOVA CHIFUKWA YOI AMO-IWA KOOIRA CHIDWI NAMIYO
Ndangali muzombwe ndakala va famu imo-iwa moi ndoowomeliwa samalela viweto. Ndoofunechecha ndingakalile dokotala wa viweto. Am’manga koomufotokozela vyevi ndimuwa wa mupingo mwi-u. Mooma murima, liye oondiumbucha ira ninakala “m’malambo omari-a,” moi oondifuka mwemo dowa wu yunivesite dowakala wa chaka dingasidene unakuzeleathu usamwalanga na Yehova. (2 Tim. 3:1) Vyevi vyoopangi-a ira ndisakule ira kandidowe wu yunivesite.
Ndali ndiganizelangave vyevyo ndinaze miyo ndipange ndamari-a maphuzilo awu sekondale. Ngakale ira ndoolaleela umapeto wa mulungu uliwetene, kandasangalala na utumiki moi ndaona ira kandinakale mpainiya. Va thawiyo, ababanga anayo katali a Mboni limo-i na achimweniwa koondilimbikisa ira nda-indenga chito vakampani imo-iwa ilukulu ya inshulansi wu Toronto. Ababanga ang’onong’onwayo kookaana udindo ulukulu ukampaniyo, eno ndoosomedela.
Ndangali wu Toronto, thawi dinjinji ndoo-inda ma ovataimu koma teto gwilizana na athu anayo katalambela Yehova, vyevyo vyapangi-a ira kandipangenga vinjinji va khani yolambela. Vowambeela ndakala na ambwiyanga aalombwana anayo katali a Mboni, ndiye kangatatiile ndafuneela fwanya malo amo-iwa okala.
M’bali na Murongola Hutcheson, anayo kanditukulele usonkano wa vilambo wa mu 1958, kali ngati makolwanga. Aliwa koondiwandela ira ndakalenga waniwa moi koondikami-a ira ndilimbi-e usamwalanga na Yehova. Ndabadiziwe mu 1960 limo-i na mwaniwa zina lae John. Liye oowambeela upainiya moi vyevi vyoondilimbikisa ira ndipangenga vinjinji va chito yolaleela. Abali mupingo koowona ira ndinodowa vasogolo, eno va-anavire thawi koondisakula ira ndikale mtumiki wa Sukulu ya Utumiki wa Mulungu.a
NDOOFWANYA FWANGA WAPAMA KOMA TETO NDOOWAMBEELA UPAINIYA
Vadambo la ukwati-u mu 1966
Mu 1966, ndoomutela Randi Berge, unoyo ali mpainiya watindi unoyo afunechecha dowa tumikela wewo unafuneela olaleela anjinji. Oing’anela deli-u ooira chidwi na iyo teto oonilimbikisa ira nidowe nakami-e upingo wawu Orillia wu Ontario, eno nootamela wewo.
Nangakede fiya wu Orillia, namiyene ndoowambeela upainiya wogarateya. Ndali ndangaambeelile wale landela tindi la Randi. Ndingaambeelile panga upainiya mwatindi, ndoofwanya imwerumweru ineyo inaza chifukwa yo-indi-eda chito Baibulo vofunji-a athu koma teto aona kavwechechanga imbarimbari. Vyali vyosangalasa vinjinji kami-a banja limo-i wu Orillia chenja vyongo vamoywiwa nowambeela tumikela Yehova.
NOOFUNJEDA IWONGELO ISHA KOMA TETO NOOCHENJA MWEMO NAGANIZELA IYO
Ningadowile dowa aleda wu Toronto, ndoogumana na Arnold MacNamara, unoyo ali m’mo-i mwa abali anayo kasogolela va Beteli. Oondifuka akala ninafune kala apainiya avadela. Thawi ineyo ndoosomeda ira: “Ee. Ninokoza dowa uliwetene patulavo wu Quebec.” Ndali ndingasokonezeile na maganizo olakweya a athu awu Canada oonga Chingelezi, okuza vyachipolowe vyevyo vyaireya mudela la athu oonga Chifulenchi wu Quebec. Vathawiyo gulu la ndale wewo loolimbikisa athu ira katikale vati va ulamulilo wa Canada, koma kavilamulelenga ekiwa.
Arnold andisomedile ira, “Vano wu Quebec tidela loka lelo ofesi ya thambi inatumizawoathu apainiya avadela.” Thawi ineyo ndoosomeda ira ninodowa. Ndali ndiiziwanga wale ira Randi unofuna angadowile dowa tumikela wewo. Vanduli viwa noozindikila ira vathawila noosakula pama vinjinji.
Ningavolowile kalasi yofunji-a Chifulenchi wa milungu 5, miyo na Randi koma teto banja limo-iliwa noodowa wu Rimouski, unoyo uli ulendo wa makilomita 540 umpoto chigawo yaumamawani wa Montreal. Vookala vyongo vinjinji vyoi nifunjede moi vyevi vyaoneele pama vathawi ineyo ndawelenga miyo chilengezo vamisonkano. M’malo moonga ira vasonkano ulukulu unoyo unaze uireye vanoza vakale alendo okumela wu Austria, ndaongile mawu anayo kanatatauza nthiwatiwa.
Nyumbi-u ya wu Rimouski ineyo nairomola iyo ira “White House”
Wu Rimouski, wooza arongola 4 o-oteliwa koma teto banja la a Huberdeaus na a-imiwa aa-iyana ambin’li. Banja la a Huberdeaus loopanga lendi nyumba ilukulu ya masubi 7 moi apainiya etene nakala nyumba ineyo nokami-ananga livelela lendi. Chifukwa yoi nyumbeyo limo-i na vipilala viwa vyapentiwe na penti yowela, nairomola ira “White House.” Thawi dinjinji munyumbela nakalamo athu 12 kapena 14. Monga apainiya avadela, miyo na Randi noovolowa muutumiki mamawa, mutana, koma teto mazulo moi nooyamikela muthu m’mo-iwa avolowa na iyo muutumiki ngakale mazulo munyengo yodidila.
Noogwilizana vinjinji na apainiya ororomeleyala moi kakeda kala ngati athu a m’banja li-u. Thawi dimo-i noowotha mulo kapena djela limo-i vyodja vyo-iyana-iyana. M’bali m’mo-iwa ali oiziwa imba vida, eno thawi dinjinji Loweluka mazulo nooimba koma teto ina.
Wu Rimouski, athu anjinji kooira chidwi na uthenga wa m’Baibulo. Va chaka 5 doka, noosangalala ona ofunjeda Baibulo kadowanga vasogolo mpakana fiya vobadiziwa koma teto chiwelengelo ya ofalisa mupingo igwelanga fiya va 35.
Wu Quebec, noofunji-iwa pama chito yolaleela. Noowona mwemo Yehova anikami-edela liye muutumiki koma teto fwanya vyofuneya vamoywi-u. Enjedela veva, noowambeela awomeliwana athu oonga Chifulenchi, iwongelo iwa koma teto ikalelo iwa moi vyevi vyoonikami-a ira niwomeliwengana vikalelo vimo-i. — 2 Akor. 6:13.
Mo-oembekezeleya, ofesi ya thambi yooniwandela ira nitamele wu Tracadie, tawoni ineyo ili mpepetele mwa nyanja umamawani mudela la New Brunswick. Koma vathawila nali ningasainile wale mapepala oyi nipangenga lendi nyumba imo-iwa koma teto ndali ndingafwanyile chito ya uphunzisi yo-inda malambo oyeva. Enjedela vevo, athu amo-iwa anayo nafunjedana iyo Baibulo kali kangakede kala wene ofalisa koma teto nali nimanganga Nyumba ya Umwene.
Umapeto wa mulungu unoyo nooipepelela khanila moi noodowa wu Tracadie wewo wali wo-iyana vinjinji na wu Rimouski. Koma voi Yehova oofuna ira nidowe wewo, noosakula ira nidowe. Noomushisha Yehova moi noowona mwemo anikami-edele liye va vuto lililetene lelo lanilepeli-e. (Mal. 3:10) Monga mwathawi detene, Randi ali muthu oomeliwa vyongo vyauzimu, wovipeleka koma teto wanthabwala moi vyevi vyoopangi-a ira kanivuteye tama.
Mu pingwi-u usha mwali ndimuwa m’mo-i zina lae Robert Ross. Vowambeela, liye na mu-iyanae Linda kapanga upainiya wewo moi mwaniwa owambeela angabaliwe koosakula kalangave wewo. Ngakale ira aliwa kookaana mwana n’ng’onong’ono unoyo kamusamalelaathu, noolimbikisiwa vinjinji na murimiwa owachela pama alendo koma teto tindi liwa va chito yolaleela.
MADALISO ANAYO NAFWANYILE IYO CHIFUKWA YOTUMIKELA ULIWETENE WEWO WAFUNEELA
Munyengo yodidila mudela lelo naambeele iyo utumiki-u woing’anela dela
Ningapangile upainiya wu Tracadie wa chaka mbin’li, mo-oembekezeleya nooitaniwa nawili ira napange utumiki oendela dela. Ningatumikele m’madela a mipingo da Chingelezi wa chaka 7, nootumiziwa dowa tumikela mudela la mipingo da Chifulenchi wu Quebec. M’bali Léonce Crépeault, unoyo ali oing’anela chigawo, oondiyamikela ndakamba khani. Koma vanduli viwa oondifuka ira, “Kodi wafuneela panga n’ni ira ikale yokami-a vinjinji?”b Voi ooira chidwi na miyo eni, vyoondikami-a ira ndiganizelenga mwemo ndinafunji-edele miyo mundila yo-orucha vwa.
Yongo imo-iwa ineyo ndinaiumbuwela miyo vinjinji nguutumiki unoyo ndava-iwe miyo va Sonkano wa Vilambo wa mu 1978, wa muru oyi “Chikhulupiriro Chopambana,” unoyo waireile wu Montreal. Ndootumikela mu Dipatimenti Yoona Vya Vyodja. Naembekezela ira vanokala athu 80 000 moi vali vangagarati-iwe ndila isha yogawelela vyodja. Iliyetene yali isha ambeela vipangizo, vyodja koma teto ndila yopangela vyodjavyo. Nookaana mafiriji alukulu alukulu okwakwana 20 anayo thawi dimo-i kawonongeya. Unga-alile dambo limo-i ira sonkanoyo uwambeele, nali na-anasakaede musitediyamu mpakana vaari vama-iyu chifukwa yoi mwaireela masika. Nafuneela kari-a maufuni unde wa-anache ira nisakaede yodja ya mamawa. Noogoma vinjinji, koma ndoofunjeda vinjinji wa afwanga, anayo kali olimbi-eda chito, azelu koma teto oomeliwa nthabwala. Noowambeela gwilizana vinjinji moi ninogwilizanave mpakana vano. Noosangalala vinjinji panga sonkano wo-odiwaleyola wu Quebec, dela lelo abali na arongola kazuzumi-iwathu vinjinji mu chaka dam’ma 1940 na 1950.
Miyo na Randi ninakami-a kozeela sonkano wawu Montreal mu 1985
Ndoofunjeda vinjinji wa oing’anela afwanga vamisonkano dilukulu dilukulu wu Montreal. Muchaka imo-iwa, M’bali David Splane unoyo vano unatumikela m’Bungwe Lolamulela ali woing’anela sonkano. Va sonkano umo-iwa vevo ndawandeliwe miyo ira ndipange utumiki unola, m’bali Splane oondikami-a vinjinji.
Mu 2011, ningapangile utumiki woing’anela dela wa chaka 36, ndooitaniwa ira ndakale mulangizi wa Sukulu ya Andimuwa. Wa chaka mbin’li, miyo na Randi nookala nigonanga va mabedi o-iyana-iyana okwakwana 75. Koma vipeleka wewu wookaana vyo-arelavo vyapama. Umapeto wa mulungu uliwetene andimuwa kooyamikela vinjinji chifukwa kaona ira Bungwe Lolamulela linoona ira usamwaliwa na Yehova ngofuneya vinjinji.
Vanduli viwa ndafunji-a Sukulu ya Akiristu Olaleela vya Umwene. Thawi dinjinji ofunjeda koogoma vinjinji na vyongo monga kala mukalasi wa maola otamangela 7 vadambo, lemba homuweki wa maola maralu mazulo uliwetene, koma teto panga mbali 4 kapena 5 dedo kava-iweathu mulungu uliwetene. Miyo na mulangizi fwanga noowandela ofunjedayo ira katawande kwakwani-a mo-okami-iwa na Yehova. Kandinaza ndidiwala mwemo ofunjedayo kasangalalelaathu ona ira chifukwa yororomela Yehova, kookwakwani-a panga vinjinji kwaranya vyevyo kaganizaathu ira kanokoza kwakwani-a.
PANGA CHIDWI NA ATHU AMO-IWA UNOZI-A MADALISO O-OMALA
Chidwi ineyo am’manga katonyi-edaathu athu anayo kafunjedanaathu Baibulo yookami-a ofunjedayo dowa vasogolo koma teto ira ababanga kaambeele panga chidwi na imbarimbari. Vangavirile malambo maralu kumela vevo am’manga katatiileathu, noodabwa ababa kangazile wu Nyumba ya Umwene za vuruwana khani ya etene, moi koopitiliza fwanyeya vamisonkano va chaka 26 do-arela. Ngakale ira katinabadiziwe, andimuwa koondiwandela ira thawi detene ababa kakala owambeela fiya vamisonkano mulungu uliwetene.
Am’manga kali isazo yapama wa miyo na arongolanga. Etene aralu limo-i na amamuniwa kanotumikela Yehova mororomeleya. Ambin’li kanatumikela m’maofesi a thambi. M’mo-i yawu Portugal koma teto m’mo-iwa yawu Haiti.
Vano miyo na Randi ninatumikela monga apainiya avadela wu Hamilton wu Ontario. Vevo napanga iyo utumiki woing’anela dela, noosangalala veleela afwi-u wu maulendwiwa oweli-eda koma teto maphuzilo a Baibulo. Koma sopano ninosangalala aona athu anayo naafunji-a iyo Baibulo kadowanga vasogolo. Vano niambeela gwilizana vinjinji na abali na arongola mupingwi-u usha, moi ninolimbikisiwa ona ira Yehova unokala na aliwa vamavuto na vamurendele.
Naganizelanga vyevyo vikalile viireyanga vamoywi-u, ninoyamikela ira athu anjinji koonitonyi-eda chidwi. Vyo-arela viwa pivyoi na-iyene ‘ninokumbanyela’ athu amo-iwa nowalimbikisa ira kapangenga vyetene vyevyo kanawandeathu votumikela Yehova. (2 Akor. 7:6, 7) Mofwanafwani-a, m’banja la m’bali m’mo-iwa, mu-iyanae, mwaniwa wamulombwana koma teto wamu-iyana, kali kapanganga utumiki wa thawi detene. Ndoomufuka m’baliyo akala aganizelevo vyopanga upainiya. Liye andiwandelile ira unokami-a wale apainiya aralu. Ndiye ndoomufuka ira, “Kodi munokoza asamalela pama kwaranya mwemo Yehova unairele liye?” Ndoomulimbikisa ira aambeele utumiki wa thawi detene ira asangalalenga ngati mwemo athu am’banja lae kasangalalelaathu. Vangakede vira medi 6 oowambeela upainiya.
Miyo na Randi ninopitiliza fotokozela “m’badwo wo-arela” vyokuza ‘chito dodabwi-a’ da Yehova, moi ninororomela ira mofwanafwana na iyo, naaliwene kanoza kasangalale votumikela Yehova. — Sal. 71:17, 18.
a Vano ninerecha oing’anela Sonkano wa Utumiki Koma Teto Moywi-u.
b Onani limbili la moyo wa M’bale Léonce Crépeault mu Nsanja ya Olonda ya February 2020, takuru 26-30.