KHANI YOFUNJEDA 8
NYIMBO 130 Muzikhululuka
Kodi Ninasazi-ede Avi Kululuka wa Yehova?
“Mofwanafwana na Yehova unoyo aukululukeleni na murima wetene, nanyen’ne teto mupangenga vyofwanafwana.” — AKOL. 3:13.
VYEVYO NINAFUNJEDE IYO
Mukhanila ninokambilana vyevyo ninapange iyo ira nimukululukele muthu unoyo unichimwele.
1-2. (a) Kodi pivathawi iivi vevo vinakaleathu vyorucha vinjinji kululuka? (b) Kodi Denise apangile n’ni votonyi-eda kululuka
KODI nyo vinouruchani kululukela athu amo-iwa? Anjinji a iyo vinonirucha simbwasimbwa akala muthu uongile kapena panga vyongo vyevyo vinivoreile vinjinji m’murimani. Komave ninokoza kwakwani-a mali-a lunduwa koma teto mukululukela muthu unoyo unilakwele. Mwaisazo, kaonani vyevyo vyamuireele murongola m’mo-iwene zina lae Denise,a unoyo atonyi-edile kululuka mundila yavadela vinjinji. Mu 2017, Denise oodowa na banja lae dowa ona malo ulikulu la Mboni da Yehova lelo lali langakede uleliwa wene. Kawelelanga waniwa, diraiva m’mo-iwa oolepela ongolela pama galimotwae moi oogunda galimotwiwa. Ngoziyo ingaireile, Denise ookomuwa. Angasisimuwile, oovwa ira a-imae kooporeya vinjinji teto mamunae Brian ookhwa vangoziyo. Voganizela vyevyo vyaireilevyo, Denise aongile ira: “Ndookumudwa teto vyoondisokoneza vinjinji maganizo.” Vanduli viwa oovwa ira kavali iliyetene ineyo yamusokonezile diraivoyo ira apange ngozi teto kaana vuto lililetene lokuza thanzi. Eno oovepa Yehova ira amukami-e kaana murendele.
2 Diraiva unoyo aagundileyo ooimbiwa mulandu wopha muthu mwangozi moi aakale ira ufwanyeyana mulandu oo-eliwa mundende. Khoti laongile ira igamulo ya mulanduyo inaroromela umboni unoyo Denise unapeleke liye. Denise aongile ira: “Ndakeda vivwa ngati muthu ung’amba libala langa lelo lasowiwe teto u-elavo mwinyu woinjiva chifukwa ndafuneya ndifotokoze nawili vyongo vyotakala vyevyo vyaireile. Vangavirile medi doyeva, Denise oodowa ukhoti dowa peleka umboni vamaso va muthu unoyo apangi-ile ngoziyo. Koma kodi Denise aongile avi? Liye oovepa oweluzoyo ira amupangele chifundo diraivoyo.b Angamari-ile onga, oweluzoyo oomori-a misodi moi oweluzoyo aongile ira: “Va chaka 25 dedo ndikalile miyo ndi-indanga chito inela kandinavwevo vyongo ngati vyevi. Kandinaonevo muthu olakweliwa avepanga ira muthu unoyo amulakwele apangeliwe chifundo. Kandinavwevo mawu otonyi-eda chikondi koma teto kululuka ngati anala.”
3. Chin’ni yamukami-ile Denise ira akululuke?
3 Kodi chin’ni yamukami-ile Denise ira akululuke? Liye ooganizela vyokululuka wa Yehova. (Mika 7:18) Nayamikelanga vyevyo Yehova apangile liye vonikululukela, vinonikami-a ira na-iyene teto nikululukelenga athu amo-iwa.
4. Kodi Yehova unafuna ira nipangenga n’ni? (Aifeso 4:32)
4 Yehova unafuna ira nikululukelenga athu amo-iwa na murima wetene ngati mwemo unapangela liye. (Welengani Aifeso 4:32.) Liye unoembekezela ira ninerenga kululukela athu anayo kanilakwele. (Sal. 86:5; Luka 17:4) Mukhanila ninokambilana vyongo viralu vyevyo vinanikami-e ira nikululukenga na murima wetene.
KAMUNYALANYAZENGA MWEMO MUNAVWELA NYO
5. Mogwilizana na Miyambo 12:18, Kodi ninavwa avi muthu m’mo-iwa anilakwela?
5 Ninokoza kumudwa vinjinji chifukwa ya vyevyo muthu m’mo-iwa uongile liye kapena vyevyo upangile liye simbwasimbwa akala muthuyo ngu fwi-u wavamurima kapena bali-u. (Sal. 55:12-14) Thawi dimo-i ululu unoyo ninavwa iyo, unoerekezeliwa na ululu olatiwa na mbene. (Welengani Miyambo 12:18.) Ninokoza esaesa nyalanyaza mwemo ninavwela iyo koma panga vyevi unokoza fwanafwana no-iya mbene valibala vevo. Mofwanafwana na vyevi kaninaembekezele ira ninowambeela vwa pama vokeda nyalanyaza mwemo ninavwela iyo.
6. Kodi thawi dinjinji ninapangecha avi muthu m’mo-iwa anilakwela?
6 Yongo yowambeela ineyo thawi dinjinji ninapanga iyo muthu anikumudwi-a kulunduwa. Baibulo linosomedela ira ninokoza lunduwa. Koma linonichenjeza ira kanilole ira lunduwawo unilamulelenga. (Sal. 4:4; Aife. 4:26) Chifukwa n’ni? Chifukwa thawi dinjinji ninopanga vyongo volandela mwemo ninavwela iyo. Moi lunduwa kunakala na vyo-arelavo vyapama. (Yak. 1:20) Umbuwelani ira lunduwa unakeda ireya ekiwa, koma iyo anyailo ninakedecha sakula ira nikaleve olunduwa kapena naari.
Lunduwa unaireecha ekiwa, koma ninairecha sakula ira nikaleve olunduwa
7. Kodi thawi dimo-i ninavwa avi amo-i kanikumudwi-a?
7 Napangeliwa vyongo vyotakala, ninokoza vwa ululu mundila do-iyana-iyana. Mwaisazo, Murongola m’mo-iwa zina lae Ann aongile ira: “Ndingali mwana, ababanga koowa-iya am’manga, nomutela wachito unoyo andilela miyo. Ndakeda vivwa ngati ndi-iiwa. Kangabalile a-ima, ndakeda ona ngati a-imayo kanondiwaka malwanga. Vevo ndaulukula miyo ndakeda viona ngati muthu oofuneya.” Murongola m’mo-iwa teto zina lae Georgette oofotokoza mwemo avwele liye mamunae angapangile vyongo vyo-ororomeleya. Liye aongile ira: “Miyo na mamunanga naiziwanile nangali a-ima. Napangela limo-i upainiya. Ndiye ndookumudwa vinjinji mamunanga angapangile vyoororomeleya.” Murongola m’mo-iwa zina lae Naomi aongile ira: “Ndali ndaanaganizelevo ira mamunanga unokoza ndikumudwi-a. Eno angaululile ira ukala aonelanga vyolava mobisa ndakeda vivwa ngati ndinami-iwa koma teto ndipangeliwa vyongo vyookaana chilungamo.”
8. (a) Kodi pivifukwa viivi vyevyo vinanipangi-e kululukela athu amo-iwa? (b) Kodi kululuka unanikami-a avi? (Onani bokosi loi “Kodi Munapange Avi Akala Muthu M’mo-iwa Uukumudwi-ileni Vinjinji?”)
8 Kaninawande lamulela vyevyo athu amo-iwa kanaongeathu kapena panga. Koma iyo ninokoza vilamulela mwemo ninapangela iyo vyongo. Moi ndila yapama kukululuka. Chifukwa n’ni ninaonga eno? Chifukwa ninomuwomeliwana Yehova moi liye unafuna ira nikululukenga. Thawi dimo-i ninokoza panga vyongo mooganiza paama moi vinokoza kuza thanzi li-u. (Miya. 14:17, 29, 30) Kaganizelani isazo ya murongola m’mo-iwa zina lae Christine. Liye aongile ira: “Ndalunduwa vinjinji ndinolepela teya. Ndinolepela sakula vyodja vyofwanelela teto ndinolepela gona mokwakwanela. Vinondirucha teto lamulela mwemo ndinavwela miyo moi vinokuza vinjinji mwemo ndinapangela miyo vyongo na mamunanga koma teto athu amo-iwa.”
9. Chifukwa n’ni kaninafuneya sunga yam’murimani?
9 Ngakale ira muthu unoyo unilakwele kanafuna pepesa, ninokozave yevi-a mavuto anayo kanakalavo. Kodi ninapange avi vyevi? Georgette unoyo nimuromolile iyole, aongile ira: “Banja lingamalile na mamunanga, ndoo-iya mulunduwela koma teto musungela yam’murimani ngakale ira vyoondilandela thawi ira vyevi viwandeye. Vyo-arelavo viwa pivyoi ndoofwanya murendele wam’murimani.” Na-iyene teto na-iya sunga yam’murimani ninoteteza murimi-u ira kanilunduwenga vopanga vyongo na athu amo-iwa. Napanga eno, ninakalecha ira nivipangela yongo imo-iwa yapama vinjinji. Yongo iwa chi yoi nino-iya ganizela vyevyo viireilevyo moi ninowambeela sangalala. (Miya. 11:17) Koma bwanji akala munaona ira kamunakozeyeve ira mukululuke?
VYEVYO VINAUKAMI-ENI IRA MU-IYE LUNDUWA
10. Chifukwa n’ni ninafuneya viva-a thawi yokwakwanela ira murimi-u ukale m’malo? (Onani teto vithuzithuzi.)
10 Kodi munapange avi ira kamupitilize lunduwa? Ndila imo-i kuviva-a thawi yokwakwanela ira muriminyu ukale m’malo. Muthu unoyo uporeile ava-iwa mirombwe vanafuneecha thawi yokwakwanela ira libalalo liile. Na-iyene teto ninokoza funeya thawi yokwakwanela ira niwande kululukela muthu kumela vati vamurima. — Nam. 3:3; 1 Pe. 1:22.
Ira libala lichile vanafuneya lisamalela koma teto vanolanda thawi. Pumwemo teto vinakalelaathu muthu m’mo-iwa anikumudwi-a (Onani ndima 10)
11. (a) Kodi pempelo linanikami-e avi ira nikululukenga?
11 Muvepenga Yehova ira aukami-eni kululukela athu amo-iwa.c Ann, unoyo nimuromolile iyo walele, oofotokoza mwemo pempelo lamukami-eleathu. Liye aongile ira: “Ndoomuvepa Yehova ira akululukele uliwetene m’banja li-u chifukwa ya vyongo vyoofwanelela vyevyo kaongileathu kapena panga. Vingairile eno ndoowalembela kalata ababanga na iyaniwa mushoyo vowawandela ira ndiakululukela.” Ann oosomedela ira panga vyevi kawali okweya. Koma liye eere: “Ndinaganiza ira sazi-eda Yehova vokala okululuka unokami-a ira ababanga na iyaniwoyo kafunjede vyokuza Yehova.”
12. Chifukwa n’ni ninafuneya roromela Yehova m’malo mokedanga ganizela mwemo ninavwela iyo? (Miyambo 3:5, 6)
12 Muroromelenga Yehova, moi kamuroromelenga mwemo munavwela nyo. (Welengani Miyambo 3:5, 6.) Thawi detene Yehova unoiziwa vyevyo vili vyapama wa iyo. (Yes. 55:8, 9) Moi liye kananiwandele ira nipange vyongo vyevyo vinaniporeche. Eno anilimbikisanga ira nikululukenga, ninoiziwa ira panga vyevyo kokami-a wa iyo. (Sal. 40:4; Yes. 48:17, 18) Koma akala ninakedecha roromela mwemo ninavwela iyo kaninawande kululukela athu amo-i. (Miya. 14:12; Yer. 17:9) Naomi unoyo nimuromolile iyo walele aongile ira: “Vowambeela ndaona ira kandafuneya mukululukela mamunanga unoyo aonela vyolava. Ndaova ira ndamukululukela unoza apange nawili, teto kandafuna mukululukela chifukwa ndafuna aiziwe mwemo vindikuzeleathu. Koma teto ndaganiza ira Yehova unovwechecha mwemo ndinavwela miyo. Koma vanduli viwa ndoozindikila ira ngakale ira Yehova unovwechecha mwemo ndinavwela miyo, kavinatapulela ira unosomedela ira kanikululukelenga amo-iwa. Liye unoiziwa mwemo vindikuzeleathu koma teto ira vanofuneya thawi yokwakwanela ira ndi-iye kala olunduwa, koma teto unafuna ira nikululukenga.”d
MUGANIZELENGA VYONGO VYAPAMA
13. Mogwilizana na Aroma 12:18-21, kodi ninafuneya panga n’ni?
13 Ira nikululukele muthu unoyo unikumudwi-ile vinjinji vanofuneya thawi injinji ookala keda iya onga vya vyevyo vyaireilevyo. Akala unoyo unikumudwi-ileyo ngu m’bali kapena murongoli-u, yolingai-u ikalenga weli-eda murendele. (Mat. 5:23, 24) Ninosakula ira m’malo molunduwa, nitonyi-edenga chifundo moi m’malo mosunga yam’murimani, nikululukenga. (Welengani Aroma 12:18-21; 1 Pe. 3:9) Koma kodi chin’ni inanikami-e ira nipangenga vyevi?
14. Kodi ninafuneya esaesa panga n’ni, nanga chifukwa n’ni?
14 Ninafuneya esaesa ira nionenga muthu unoyo unilakweleyo ngati mwemo Yehova unamuonela liye. Yehova unosakula ira aonenga vyapama mwa athu. (2 Lim. 16:9; Sal. 130:3) Akala ninafuna ona vyapama mwa muthu, ninokoza vifwanya moi pivyofwanafwana teto akala ninafuna fwanya vyotakala mwa muthu. Naesaesanga fwanya vyapama mwa athu amo-i, vinokala vyo-orucha ira niakululukelenga. Mwaisazo, m’bali m’mo-iwa zina lae Jarrod aongile ira, “Ndinaona ira kavinandirucha roromela m’bali ndaerekezela vyevyo ulakwi-ile liye na vyapama vinjinji vyevyo unapanga liye.”
15. Chifukwa n’ni muwandela muthu ira ndiukululukela uli ofuneya vinjinji?
15 Yongo imo-i yofuneya vinjinji kumuwandela muthu unoyo uulakweleni ira mumukululukela. Chifukwa n’ni? Kaonani vyevyo Naomi unoyo nimuromolile iyole aongile liye. Liye eere: “Mamunanga oondifuka ira, ‘Kodi undikululukela?’ Ndanga-ulile vamulomoni vanga ira ndisomede ira, ‘Ndiukululukela,’ ndaongile motiti-a mawu. Koma ndoozindikila ira kandimukululukele na murima wetene. Vangavirile thawi, ndookwakwani-a onga mawu akopolo anala ira, ‘Ndiukululukela.’ Ndoodabwa vinjinji na mwemo avwele liye moi namiyene teto ndookaana murendele wa m’murimani. Kumela vathawi ineyo, ndoowambeela nawili muroromela moi vano ninogwilizana vinjinji.”
16. Kodi mufunjedile n’ni vakhani yokululuka?
16 Yehova unafuna ira nikululukenga. (Akol. 3:13) Komave, thawi dimo-i vinokoza nirucha kululukela amo-i. Koma ninokoza kwakwani-a akala ninapewa nyalanyaza mwemo ninavwela iyo noesaesanga ira kanipitilize lunduwa. Napanganga vyevi, ninokoza pitiliza kaana maganizo ofwanelela. — Onani bokosi loi “Makundo Maralu Anayo Kanaukami-eni Ira Mukululukenga.”
MUGANIZELENGA MWEMO KULULUKA UNAUKAMI-ELENIATHU
17. Kodi kululuka unanikami-a moi avi?
17 Nikaana vifukwa vinjinji vyonipangi-a ira nikululukelenga amo-i. Tiyemoni nione vimo-i mwa vifukwavi. Yowambeela, ninomusazi-eda koma teto musangalasa Babi-u wachifundo, Yehova. (Luka 6:36) Yanambili, ninafuna ira nitonyi-ede yamikela chifukwa yoi Yehova unonikululukela mooma murima. (Mat. 6:12) Teto yanaralu, ninokaana thanzi lapama koma teto ninogwilizana vinjinji na athu amo-i.
18-19. Kodi inaireya chin’ni nakululukelanga athu amo-iwa?
18 Nakululukelanga amo-i, ninofwanya madaliso anayo kanaaembekezela. Mwaisazo, kaonani vyevyo vyamuireele Denise, unoyo nimuromolile iyole. Muthu unoyo apangi-ile ngozile oopanga mapulani oyi mulandwae wakeda gamuliwa, thawi ineyo aviphe. Koma ookuziwa vinjinji na vyevyo Denise apangile liye vomukululukela moi oowambeela funjeda Baibulo na Mboni da Yehova.
19 Mwina thawi dimo-i na-iyene vinokoza niruchanga ira nimukululukele muthu unoyo unilakwele, koma kululukela amo-i kokami-a vinjinji. (Mat. 5:7) Eno, tiyemoni nipangenga vyetene vyevyo ninawande iyo ira nimusazi-edenga Yehova vakhani yokululukela amo-i.
NYIMBO 125 “Osangalala Ndi Anthu Achifundo”
a Mazina amo-i koochenjiwa.
b Vakhani ngati inela, Mkiristu uliwetene unafuneya sakula ekave vyevyo unapange liye.
c Onani va jw.org, vidiyo ya nyimbo yoi “Tizikhululukirana,” “Ndikhululuke” koma teto yoi “Tigwirizanenso.”
d Ngakale ira onela vyolava kulakwa koma teto unakala wovoreya wa olakweliwoyo, vyevi kavinapeleka vifukwa vya M’malemba wa olakweliwoyo vyomali-ela banja