KHANI YOFUNJEDA 25
Vyevyo Andimuwa Kanafunjedeathu va Isazo ya Gidiyoni
“Thawi inondiyevela ira ndipitilize fotokoza vya Gidiyoni.” — AHEB. 11:32.
NYIMBO 124 Tizikhulupirika Nthawi Zonse
VYEVYO NINAFUNJEDE IYOa
1. Mogwilizana na 1 Petulo 5:2, kodi andimuwa kava-iwe udindo woi avi?
ANDIMUWA koova-iwa udindo wosamalela khosa davadimu da Yehova. Alombwana ovipelekala kanoyamikela mwai otumikela abali na arongoliwa moi kanopanga tindi ira kakale ‘abusa anayo . . . kanaweta’ khosa da Mulungu. (Yer. 23:4; welengani 1 Petulo 5:2.) Ninoyamikela vinjinji kaana alombwana ngati anala m’mipingo di-u.
2. Kodi mbamavuto aavi anayo andimuwa amo-iwa kanagumanenaathu?
2 Andimuwa kanogumana na mavuto anjinji ka-indanga chitwiwa. Thawi dimo-i, aluwa kanafuneela inda chito mwatindi ira kasamalelenga pingo. Tony, unoyo ngu ndimuwa wu United States, afuneela zindikila vyevyo unakwakwani-e liye vakhani yosomedela chito dedo uva-iwe liye. Liye afotokozile ira: “Mulili wa COVID-19 ungakede ambeela wene, ndootanganisiwa vinjinji kami-eda abali na arongola ira kapangenga misonkano koma teto laleela. Ngakhale ira ndoopanga vyongo vinjinji, vookalave vyongo vimo-i vinjinji vyoi ndiire. Vang’ononavang’ono, ndoowambeela sauwela thawi yowelenga Baibulo, funjeda vameka koma teto pepela.” Ndimuwa m’mo-iwa wau Kosovo zina lae Ilir oogumana na vuto limo-iliwa. Vevo mudela lawaniwa mwaliathu khondo, liye oowona ira kavyali vyokweya arela malangizo a gulu. Liye eere: “Limba murima wanga wooshishiwa vevo ofesi ya thambi yandivepileathu ira ndakami-e abali na arongola mudela limo-iliwa lelo lali loophi-a. Ndoowova moi malangizo anayo ndava-iwe miyo kawoneya ira mbo-okami-a.” Tim unoyo ngu m’mishonale wu Asia, oowona ira vyoomurucha panga vyongo vyevyo afuneela liye panga dambo lililetene. Liye eere: “Thawi dimo-i ndoogoma vinjinji moi ndawona ira kandinawande kami-a abali na arongola.” Kodi chin’ni ineyo inakami-e andimuwa anayo kanagumana na mavuto ngati anala?
3. Kodi etene iyene ninapindule avi voganizela isazo ya Gidiyoni?
3 Andimuwa kanokoza funjedavo yongo vaisazo ya Gidiyoni, unoyo ali Oweluza. (Aheb. 6:12; 11:32) Liye ooteteza koma teto sogolela athu a Mulungu. (Owel. 2:16; 1 Lim. 17:6) Mofwanafwana na Gidiyoni, andimuwa koova-iwa udindo wosamalela athu a Mulungu vathawi yorucha vinjinji. (Vyo. 20:28; 2 Tim. 3:1) Ninokoza funjeda vinjinji wa Gidiyoni vakhani yoviyevi-a koma teto vwela. Vilela wae wooshishiwa vevo a-inda liye chitwae. Eno kaya nili andimuwa kapena iyayi, etene iyene ninokoza ayamikelanga vinjinji andimuwa. Ninokoza kami-a abali atindala, anayo kana-inda chito yonisamalela mupingo. — Aheb. 13:17.
VEVO TONYI-EDA VIYEVI-A UNAKALEATHU WORUCHA
4. Kodi Gidiyoni atonyi-ede avi ira ooiziwa malilae koma teto ali oviyevi-a?
4 Gidiyoni oozindikila malilae oirela vyongo koma teto ali oviyevi-a.b Vevo ngelo wa Yehova amuwanden’le liye Gidiyoni ira liye ngunoyo usakuliwe ira adowe awaki-e Aizarayeli m’mandani mwa Amidiyani, anayo kali akopolo, muthu oviyevi-ola asomedile ira: “Banja li-u ti ling’onong’ono vinjinji, mu fuko letene la Manase, teto munyumba ya babanga, n’ng’onong’ono vinjinji ngu miyo.” (Owel. 6:15) Liye awona ira kanakwakwani-e chito ineyo ava-iwe liyela, koma Yehova oowona ira unokoza kwakwani-a. Mokami-iwa na Yehova, Gidiyoni ookwakwani-a utumiki unoyo ava-iwe liye.
5. Kodi pivathawi iivi vevo vinakaleathu vyorucha ira ndimuwa azindikile malilae koma teto viyevi-a?
5 Andimuwa kanoesaesa ira kazindikile maliliwa koma teto kala oviyevi-a va vyongo vyetene. (Mik. 6:8; Vyo. 20:18, 19) Aliwa katinavitamandela chifukwa ya vyevyo kakwakwani-ileathu panga, koma teto katinaviwona ira mbo-okaana chito chifukwa ya vyevyo kalakwi-ileathu. Komave, thawi dimo-i ndimuwa vinokoza murucha kala oviyevi-a kapena zindikila malilae. Mofwanafwani-a, liye unokoza somedela chito do-iyana-iyana dedo uva-iwe liye koma lepelanga dikwakwaneli-eda. Kapena unokoza imbiwanga mulandu chifukwa ya mwemo u-indele liye chito imo-iwene, kapena teto unokoza tamandiwanga chifukwa ya mwemo uirele liye vyongo vimo-iviwa. Kodi andimuwa kanafunjede n’ni wa Gidiyoni, ineyo inaakami-e va vyoireya ngati vyevi?
Vomusazi-eda Gidiyoni, ndimuwa unoyo uli oviyevi-a unavepa malangizo a mwemo unairele liye ulaliki wa vashelefu (Onani ndima 6)
6. Kodi andimuwa kanafunjede n’ni wa Gidiyoni vakhani yozindikila maliliwa? (Onani teto ithuzithuzi.)
6 Muvepenga amo-iwa ira kaukami-eni. Muthu unoyo unazindikila malilae unoiziwa vyongo vyoi kanavikwakwani-e. Gidiyoni ooiziwa vyongo vyoi kanavikwakwani-e vovepa amo-iwa ira kamukami-e. (Owel. 6:27, 35; 7:24) Andimuwa azelu kanopanga teto chimozimozi. Tony unoyo nimuromon’le iyo umaambeelelo ule, afotokozile ira: “Chifukwa ya mwemo ndaleliwele miyo, ndoowomeliwa somedela chito dinjinji kwaranya dedo ndakwakwani-e miyo di-inda. Eno ndooganiza ira volambela wi-u wavabanja, nikambirane khani yokuza zindikila malili-u koma teto ndoomufuka mu-iyananga ira andifotokozele mwemo ndinairela miyo vakhanila. Ndoowonela teto vidiyo ya va jw.org yoi Muziphunzitsa, Kukhulupirira Komanso Kuthandiza Ena Ngati Mmene Yesu Amachitira.” Tony oowambeela vepa amo-iwa ira kamukami-enga chito dedo an’na liye. Kodi vyo-arelavo viwa vyali vyoi avi? Tony aongile ira: “Chito detene mupingo dinoenda pama moi miyo teto ndinofwanya thawi injinji yolimbi-a usamwalanga na Yehova.”
7. Kodi andimuwa kanamusazi-ede avi Gidiyoni, amo-iwa kaaimbanga mulandu? (Yakobo 3:13)
7 Kamulunduwenga amo-iwa kauimbangani mulandu. Thawi dimo-i, andimuwa kanokoza shishiwa vevo kanaimbiwaathu mulandu chifukwa ya vyevyo kairileathu. Va teto isazo ya Gidiyoni inokoza akami-a. Liye ooiziwa ira naliyene unolakwi-a vyongo, moi vyevi vyoomukami-a ira asomede modeka vevo andimuwa a wu Efuraimu kamuimbaathu mulandu. (Owel. 8:1-3) Gidiyoni kaasomedile molunduwa. Liye ootonyi-eda ira ali oviyevi-a vowavuruwana koma teto ongi-ana nawo mooma murima, vyevyo vyapangi-ile ira mirima da athwayo dikale m’malo. Andimuwa azelu kanomusazi-eda Gidiyoni vovuruwana mosamala koma teto someda modeka kaimbiwanga mulandu. (Welengani Yakobo 3:13.) Kapanganga vyevi kanokami-a ira mupingo mukale murendele.
8. Kodi andimuwa kanafuneela panga n’ni athu amo-iwa kaatamandanga? Pelekani isazo.
8 Mulolenga ira ulemelelo wetene udowenga wa Yehova. Vevo athu kaambeeleathu mutamanda Gidiyoni chifukwa yokwaranya khondo yolimbana na Amidiyani, liye ookami-a athwayo ira kapeleke ulemelelo wa Yehova. (Owel. 8:22, 23) Kodi abali audindo kanamusazi-ede avi Gidiyoni? Aliwa kanafuneela peleka ulemelelo wa Yehova chifukwa ya vyevyo kakwakwani-ileathu panga. (1 Akor. 4:6, 7) Mofwanafwani-a, akala ndimuwa unatamandiwa chifukwa ya luso lofunji-a lelo un’na liye, unokoza akami-a athwayo ira kaganizelenga vya m’Mawu a Mulungu, kapena maphuzilo anayo gulu la Yehova linapelekaathu, ira pumwemo munakumela makundo anayo unafunji-a liyayo. Thawi na thawi, andimuwa kanafuneela visaelanga ira kaone akala kanapangi-a ira athu katamandenga aluwa m’malo motamanda Yehova. Kaganizelani vyevyo vyamuireele ndimuwa m’mo-iwa zina lae Timothy. Angakede eliwa wene kala ndimuwa, liye oosangalala kamba khani da etene. Liye eere: “Ndaambeela khani danga na mawu anjinji koma teto ndoo-indi-eda chito visazo vyorucha vivwechecha. Vyevi vyoopangi-a ira athu amo-iwa kanditamandenga. Eno athu kaganizela vinjinji vya miyo m’malo mwa Baibulo kapena Yehova.” Vira wa thawi, Timothy oowona ira unafuneela chenja mwemo unafunji-ela liye ira kapangi-enga ira athu amo-iwa kakedenga ganizela vya liye. (Miya. 27:21) Kodi vyo-arelavo viwa vyali vyoi avi? Liye afotokozile ira: “Vano abali na arongola anjinji kanondifotokozela mwemo khananga iakami-eleathu limbana na mavutwiwa, vilela vyoshisha kapena kala va usamwali na Yehova. Ndinosangalala na vyevyo kanaongaathu kwaranya mwemo ndasangalalela miyo vathawi ineyo kanditamandaathu, chaka dinjinji diviriledo.”
VEVO VWELA KAPENA LIMBA MURIMA UNAKALEATHU WORUCHA
Gidiyoni oovwela Yehova, moi ooyevi-a chiwelengelo ya asilikalae vosakulavo alombwana 300 anayo katonyi-edile ira kali a cheru (Onani ndima 9)
9. Kodi vwela koma teto limba murima wa Gidiyoni washishiwe avi? (Onani ithuzithuzi yavatakuru lowambeela.)
9 Gidiyoni anga-eliwe kala oweluza, afuneela kala ovwela koma teto olimba murima. Liye oova-iwa chito yorucha yoi adowe agwi-e guwa la sembe, lelo ababae kalambelelavoathu Baala. (Owel. 6:25, 26) Vanduli viwa angasonkani-ile asilikali, maulendo ambin’li liye oowandeliwa ira ayevi-e chiwelengelo iwa. (Owel. 7:2-7) Vogomi-eda viwa, oowandeliwa ira adowe aukele adaniwa vaari vama-iyu. — Owel. 7:9-11.
10. Kodi ndimuwa unashishiwe avi vakhani yovwela?
10 Andimuwa kanafuneela kala “okozeya vwela.” (Yak. 3:17) Ndimuwa ovwela unokala ofunechecha gonjela vyevyo Malemba kanaongaathu koma teto arela malangizo okumela wu gulu la Mulungu. Era eno unopeleka isazo yapama wa amo-iwa. Koma ngakhale vili eno, thawi dimo-i vinokoza murucha ira avwele. Mofwanafwani-a, mwina vinokoza murucha arela malangizo anayo kapelekiwe. Va vyoireya vimo-i, liye unokoza kaikelanga akala malangizo amo-iwene kali azelu kapena okami-a. Kapena mwina unokoza vepiwa ira a-inde chito imo-iwene ineyo inapangi-e ira amangiwe. Kodi andimuwa kanamusazi-ede avi Gidiyoni va vyoireya ngati vyevi?
11. Kodi chin’ni inakami-e andimuwa kala ovwela?
11 Muvuruwanenga malangizo mosamala koma teto a-indi-eda chito. Mulungu oomuwandela Gidiyoni mwemo munagwi-ele liye guwa la sembe la babae, wewo unamange liye guwa la sembe la Yehova koma teto nyama ineyo afuneela liye peleka sembe. Gidiyoni kaakaikele malangizo anayo ava-iwe liyala, koma akede a-arela. Malambwano andimuwa kanowachela malangizo kumela wu gulu la Yehova zela m’makalata, vilengezo koma teto malangizo amo-i onikami-a kala otetezeya koma teto kala va usamwali wapama na Yehova. Ninowaomeliwana andimuwa chifukwa yo-arela mororomeleya malangizo anayo gulu la Yehova linapelekaathu moi pingo wetene unopindulecha. — Sal. 119:112.
12. Kodi andimuwa kana-arele avi malangizo a va Aheberi 13:17, akala malangizo a gulu kachenjile?
12 Mukalenga okozeya chenja. Umbuwelani ira Yehova oolamula Gidiyoni ira ayevi-e vinjinji chiwelengelo ya asilikalae. (Owel. 7:8) Liye ookoza ganiza ira, ‘Koma ndinafuneela panga vyevi? Kodi pivyokami-a?’ Ngakhale vyali eno, Gidiyoni oovwela. Malambwano teto andimuwa kanomusazi-eda Gidiyoni vo-arela malangizo a gulu la Yehova anayo kachenjile. (Welengani Aheberi 13:17.) Mofwanafwani-a, mu 2014, Bungwe Lolamulela loochenja ndila yolivelela ndalama domangela Nyumba da Umwene koma teto Malo a Misonkano. (2 Akor. 8:12-14) Mipingo kadafuneela weli-a ngongole. M’malomwiwa, vyopeleka vya mipingo vailambo yetene vyoowambeela indi-ediwa chito vomangela malo anala uliwetene wewo kanafuneelaathu, mo-olandela ira mipingo dimo-i kadinakwakwani-e livela ndalama detene. José angavwile vyochenja wewu ookaikela akala vyevi vinakale vyokami-a, moi aganiza ira: ‘Mu kai mwemo vyongo vinaireelaathu wani-uuno. Kavinaza viwandeya manga ngakhale nyumba imo-i.’ Ndiye kodi chin’ni yamukami-ile José arela malangizo anala? Liye eere: “Mawu a va Miyambo 3:5, 6 koondiumbucha ira ndinafuneela roromelanga Yehova. Vyo-arelavo viwa pi vyoi vyongo vikala viendanga pama vinjinji. Kaninakeda manga Nyumba da Umwene dinjinji, koma nifunjeda teto mwemo ninakami-edele iyo mundila do-iyana-iyana na vyopeleka vi-u ira vakale fwanafwana.”
Ngakhale vevo boma liruni-ileathu chitwi-u, ninokoza laleelangave molimba murima (Onani ndima 13)
13. (a) Kodi Gidiyoni ali osimikiza vyan’ni? (b) Kodi andimuwa kanamusazi-ede avi Gidiyoni? (Onani teto ithuzithuzi.)
13 Molimba murima, muirenga vyevyo Yehova unafuna liye. Gidiyoni oovwela ngakhale ira oowova koma teto vyevyo afuneela liye panga vyali vyoophi-a. (Owel. 9:17) Yehova angamusimikizele, Gidiyoni kaakaikela ira Mulungu unoza amukami-e aza avazanga khondo yoteteza athu a Yehova. Andimuwa anayo kanakala m’madela anayo chitwi-u ili yoruni-iwa kanomusazi-eda Gidiyoni. Molimba murima, aliwa kanosogolela vamisonkano koma teto va chito yolaleela ngakhale ira kanokoza mangiwa, fukiwa vyofuka, ireliwa vyachiwawa kapena teto chosiwa chito.c Vathawi ya chisauso ilukulu, andimuwa kanafuneela za kala olimba murima ira kaze ka-arele malangizo anayo kanazeathu kava-iwe, mo-olandela ira kanagumana na vyoophi-a vyoi avi. Mwina malangizo anala kanaza kakala okuza mwemo kanazeathu kalengezele uthenga wokala ngati maralaza koma teto mwemo abali na arongola kanazeathu kavulumuwele kaza kaukeliwa na Gogi wa wu Magogi. — Ezek. 38:18; Chiv. 16:21.
VEVO VILELA UNAKALEATHU WORUCHA
14. Kodi Gidiyoni ashishiwe avi vakhani yovilela?
14 Gidiyoni afuneela panga vyongo mwatindi va chitwae monga oweluza. Amidiyani kangatawile ma-iyu va khondo, Gidiyoni oowatamangi-a kumela wu Chigwa ya Yezereeli mpakana dowa fiya wu Inje wa Yorodano, wewo mwina wali unkhalango. (Owel. 7:22) Ndiye kodi liye oo-iya atamangi-a angafiile wu injeniwo? Naari. Ngakhale ira ali angagomile, liye na alombwana 300 anayo an’na liye koolambuwa injeyo nopitiliza atamangi-a. Vogomi-eda viwa koowafwanya moi koowagonji-a. — Owel. 8:4-12.
15. Kodi pivathawi iivi vevo vilela unakaleathu worucha wa andimuwa?
15 Thawi dimo-i ndimuwa unokoza viona ira ugoma vinjinji chifukwa ya chito dedo u-indile liye mupingo kapena teto vosamalela banja lae. Va vyoireya ngati vyevi, kodi andimuwa kanamusazi-ede avi Gidiyoni?
Andimuwa achikondi, kookala kalimbikisanga abali na arongola anjinji anayo kanafuneela likami-edo (Onani ndima 16-17)
16-17. Kodi chin’ni yamukami-ile Gidiyoni vilela, nanga andimuwa kanafuneela kala osimikiza vyan’ni? (Yesaya 40:28-31) (Onani teto ithuzithuzi.)
16 Muroromelenga ira Yehova unoza auva-eni kopolo. Gidiyoni oororomela ira Yehova unoza amuva-e kopolo, moi oomuva-a kopolodo. (Owel. 6:14, 34) Gidiyoni na asilikalae kali wavati vevo katamangi-aathu mamwene ambin’li a Chimidiyani, anayo mwina kali kangagwelile ngamila. (Owel. 8:12, 21) Komave mokami-iwa na Mulungu, Aizarayeli atindala kookwaranya va khondweyo. Mofwanafwana na vyevi, andimuwa kanokoza roromela Yehova unoyo “kanagoma kapena fooka.” Liye unoza aava-e kopolo vevo kanadifuneelaathu. — Welengani Yesaya 40:28-31.
17 Kaganizelani vyevyo vyamuireele Matthew, unoyo uli mu Komiti Yoongi-ana na Achipatala. Kodi chin’ni inamukami-a vilela? Liye eere: “Ndiona ira likundo lava Afilipi 4:13 ti loona. Thawi dinjinji ndagoma koma teto ndaonanga ira kandinawande panga vyongo vimo-i ndinopepela kumela vati va murima, muvepa Yehova ira andiva-e kopolo dedo ndinafuneela miyo ira ndikami-e abali na arongolanga. Va vyoireya ngati vyevi ndiona ira zimu wa Yehova unondiva-echa kopolo dedo dinandikami-a ira ndivilele.” Mofwanafwana na Gidiyoni, andimuwa ovipeleka kanokoza gumana na mavuto vevo kanawetaathu khosa da Yehova. Pivyoona ira aliwa kanafuneela zindikila vyongo vyoi katinavikwakwani-e, nopanganga vyevyo kanakwakwani-eathu. Komave aliwa kanafuneela roromela ira Yehova unoza avwe mapepelwiwa ovepa ira aakami-e nowava-a kopolo doi kavilele. — Sal. 116:1; Afil. 2:13.
18. Mogwilizana na vyevyo nifunjedile iyo, kodi andimuwa kanamusazi-ede avi Gidiyoni?
18 Vikala vyongo vinjinji vyevyo andimuwa kanafunjedeathu wa Gidiyoni. Andimuwa kanafuneela iziwa vyongo vyoi katinavikwakwani-e vakhani ya chito dedo kana-indaathu koma teto kanafuneela kala oviyevi-a athu amo-iwa kaatamandanga kapena aimba mulandu. Aliwa kanafuneela tonyi-eda ira mbovwela koma teto olimba murima simbwasimbwa vevo mapeto a ilambwela kanaandamelaathu vinjinji. Kanafuneela roromelanga ira kaya kanagumana na mavuto oyi avi, Mulungu unoza aava-e kopolo. Ninowayamikela vinjinji abusa atindi anala teto ‘abali okala ngati anala nialemekezenga vinjinji.’ — Afil. 2:29.
NYIMBO 120 Tikhale Ofatsa Ngati Khristu
a Gidiyoni oosakuliwa na Yehova ira asogolelenga koma teto teteza athu a Mulungu vathawi yorucha vinjinji mu limbili la Aizarayeli. Liye oopanga utumikila mororomeleya wa chaka dotamangela 40. Koma liye oogumana na mavuto anjinji. Ninokambirana mwemo isazo yae inakami-edeleathu andimuwa malambwano kagumana na mavuto.
b Iziwa malili-u kogwilizana noviyevi-a. Ninotonyi-eda ira ninozindikila malili-u voviwona mofwanelela noiziwa ira vikala vyongo vimo-i vyoi kaninavikwakwani-e. Ninotonyi-eda ira nili oviyevi-a nalemekezanga amo-iwa koma teto awona kala onikwaranya. (Afil. 2:3) Wiliwili, muthu unoyo unazindikila vyongo vyoi kanavikwakwani-e unakalecha teto oviyevi-a.
c Onani khani yoi, “Tizilambirabe Yehova Ngakhale Boma Litatiletsa” mu Nsanja ya Olonda ya July 2019, takuru 10-11, ndima 10-13.