INKHANI IYAKUMANYILA 15
ULWIMBO 30 Dada Wane, Chiuta Wane na Mubwezi Wane
‘Ukupalamila kwa Chala’ Kwiza Sana kwa Uswe!
‘Kwa une ukupalamila kwa Chala kwiza sana.’ —SALI. 73.28.
IFUNDO INKHULU
Tumanyile mo tungapalamilila kwa Yehova sona amaphindu gho tukughagha nanthi twabomba bunubu.
1-2. (a) Nkhimba tukubomba choni ukuti tube pabumanyani nu munthu yumo? (b) Ka munkhani iyi inthi tunenezannye ichoni?
KA MULI nu mumanyani uwapamoyo? Choni cho chikapangisya ukuti mube nawe pabumanyani? Mubaghiye ukuti mukangalagha akabalilo akatali, mukamanya inthamyo zyo ali nazyo ni vinthu vyo avighanite na vyo avibengite. Mukamanya ukuti ali ni nkhalo zimo zyo mungeghelelako. Ivi vikapangisya ukuti mube nawe pabumanyani.
2 Ukuti mube nu mumanyani uwapamoyo vikulondiwa akabalilo sona ukubikapo umoyo. Tukulondiwa ukubomba umwakuyana bulo ukuti tube pabumanya ubwiza nu Yehova u Chala. Munkhani iyi, inthi tumanyile mo tungabombela ukuti tupalamile kwa Chala sona amaphindu gho tukughagha nanthi twabomba bunubu. Ichabwandilo inthi tumanyile ichifukwa cho chiza sana ukupalamila kwa Mumanyani witu uwapamoyo u Yehova.
3. Choni cho tukulondiwa ukwinong’onela amaphindu gho tukughagha nanthi tukupalamila kwa Yehova? Nena ichifwanikizyo.
3 Ubwanaloli bwakuti, ukuba pabumanyani nu Yehova kwiza sana. Ukwinong’onela ubwiza bo bukubapo nanthi twaba nawe pabumanyani, vingatwavwa ukuti tubukilile ukupalamila kukwache. (Sali. 63.6-8) Umwakufwanikizya, ukulya ichakulya ichamagulu ghosi, ukupanga inyangalo izyakughomya umubili, ukughona umwakukwana sona ukungw’ela amizi aghinji, vikwavwa ukuti tube nu mubili ubwiza. Napo vili bunubu, loli abanthu abinji batakwinong’onelapo ivinthu ivi sona batakubikako amahala. Loli nanthi tukwinong’onelapo mo umubili witu ghukupindulila ni vinthu ivi, vikutwavwa ukuti tubikaghepo umoyo ukuti tuvibombaghe. Umwakuyana bulo, tukumanya ukuti ukupalamila kwa Yehova kwiza sana, loli nanthi tukwinong’onelapo pa maphindu gho tukughagha ichifukwa chakuba nawe pabumanyani vikutwavwa ukuti tubukilile ukupalamila nkhani kukwache.—Sali. 119.27-30.
4. Ukuyana na Salimo 73.28, nkhimba uwamasalimo akiyivwanga bulibuli?
4 Belenga Salimo 73.28. Yo akasimba Salimo 73, akaba Mulevi yo bakamusala ukuti imbaghe inyimbo pa tempeli lya Yehova. Abaghiye ukuti akamwiputa u Yehova umwabusubaliwa ukwakabalilo akatali. Loli akennya ukuti akulondiwa ukwikumbusya mwene na banji ukuti ‘ukupalamila kwa Chala’ kwiza sana. Ka tukwagha maphindu buli nanthi tukubomba bunubu?
‘UKUPALAMILA KWA CHALA’ KUKWAVWA UKUTI TUBE BAKUHOBOKA
5. (a) Choni cho ukupalamila kwa Yehova kukupangisya ukuti tube bakuhoboka? (b) Ukuyana na Isya Mbupingamu 2.6-16, nena ivifwanikizyo vyo vikulangizya mo mungapindulila na mahala gha Yehova.
5 Nanthi tukupalamila kwa Yehova, tukuba bakuhoboka sana. (Sali. 65.4) Pali ivinthu ivyinji vyo vikulangizya ukuti ivi vyabwanaloli. Ichabwandilo, tukupindula nanthi tukubombezya amahala gho ghakwaghiwa mu Bayibolo gho Mazyu ghache. Amahala agha ghakutufighilila ku nkhalo imbibi sona ghakutwavwa ukuti tutakabombe imbibi inkhulu. (Belenga Isya Mbupingamu 2.6-16.) Cho chifukwa Ibayibolo likunena ukuti: ‘Wakuhoboka munthu yo akwagha amahala, sona umunthu yo akwivwisya ivinthu.’—Mbupi. 3.13.
6. Choni cho uwamasalimo akaleka ukuba wakuhoboka?
6 Akabalilo kamo ababombi ba Yehova bope bakukomana ni nthamyo. Yo akasimba Salimo 73 akaleka ukuhoboka ichifukwa chakwinong’ona ivinthu ivibibi. Akakalalagha sona akabapangilagha akabini abanthu ababibi ichifukwa chakuti ivinthu vikabendelagha akiza napo batakapwelelelaghako ivya Chala pamo ukwendela ifundo zyache. Akanda ukwennya ukuti abanthu abankhaza sona abakwighana akabalilo kosi bakabanga bakabi, abakuboneka akiza sona batakatamiwanga. (Sali. 73.3-7, 12) Uwamasalimo uyu akatamiwa sana inyinong’ono umwakuti akafika na pa fundo iyakuti ukumubombela u Yehova kute ni mphindu. Ichifukwa chakukalala, akanena ukuti: ‘Naloli, naswefya umoyo wane pabulo sona nasukusula munyobe zyane pabulo ukulangizya ukuti nthe ni nongwa.’—Sali. 73.13.
7. Choni cho chingatwavwa ukuti tuleke ukukalala nu kuba bakuhoboka? (Ennya icha pachifwambo.)
7 Loli, uwamasalimo atakitikizya ukuti ukukalala kumuvulungannye. Akabombapo zimo. ‘Akingila mu malo aghakupaghuliwa agha Chala’ mo u Yehova akamwavwa ukuti asinthe inyinong’ono zyache. (Sali. 73.17-19) Nanthi twakalala, Umumanyani witu uwapamoyo u Yehova akumanya vyo vyapangisya. Nanthi twiputa ukuti atupe ubulongozi sona twabupokela ukwendela mu Mazyu ghache sona ichipanga, tungagha amaka gho ghangatwavwa ukuti tuleke ukukalala. Napo tunganda ukutaniwa nkhani inyinong’ono, u Yehova angatulimbikisya nu kutwikazya umoyo pasi.—Sali. 94.19.a
Umulevi yo akasimba Salimo 73, imiliye ‘munyumba iya Chala’ (Ennya indime 7)
‘UKUPALAMILA KWA CHALA’ KUKUTUPA UBUMI UBWIZA NU LUSUBILO
8. Nkhimba ukupalamila kwa Chala kwiza sana muzila buli?
8 Ukupalamila kwa Chala kwiza sana muzila izyamwabo zibili. Iyabwandilo, kukutwavwa ukuti twikalaghe ubumi ubwiza. Iyabubili, kukutupa ulusubilo ulwiza ulwa vinthu ivyamunthazi. (Yere. 29.11) Za tumanyile mo tukupindulila ni vinthu ivi.
9. Ka ukupalamila kwa Yehova kukutwavwa bulibuli?
9 Ukupalamila kwa Yehova, kukupangisya ukuti twikalaghe ubumi ubwiza. Amasiku ghano, abanthu abinji bakusubila ukuti u Chala ataliko sona kunthazi abanthu bosi te bakabeko. Loli ukuyana na mo tukumanyilila Amazyu gha Chala, tukusimikizya ukuti u Chala, ‘aliko sona akubapa umuvwalo abanthu bo bakumulondelezya.’ (Hebe. 11.6) Cho chobene amasiku ghano tukuhoboka nu bumi ichifukwa chakuti tukubomba ivinthu vyo tukapeliwa ukuti tubombaghe, ko kumubombela Ubaba witu uwakumwanya u Yehova.—Kumbu. 10.12, 13.
10. Nkhimba pa Salimo 37.29, pakunena ukuti ababombi ba Yehova bakulindilila choni?
10 Abanthu abinji bakusubila ukuti ubumi bo bunubu bweka, cho chifukwa bakubomba bulo imbombo, bakupwelelela imbumba zyabo sona bakusunga indalama zyo zingize zibavwe nanthi bagosipa. Batakwinong’onelako ivya Chala. Loli tukumanya ukuti u Yehova akubapwelelela ababombi bache. (Sali. 25.3-5; 1 Timo. 6.17) Tukumusubila u Chala yo tukupalamila kukwache sona tukusubila vyosi vyo atulaghizizye. Tukulindilila ukuti tukwiza pakuba nu lusako ulwakumwiputa kwa bwila na bwila mu Paladayiso.—Belenga Salimo 37.29.
11. Ka ukupalamila kwa Chala kukutukwafya bulibuli sona kukumukwafya bulibuli u Chala?
11 Ukupalamila kwa Chala kwiza sana muzila izyinji. Umwakufwanikizya, u Yehova alaghizizye ukuti akubahobokela abanthu bo bapinduka nu kupalamila kukwache. (Yesa. 1.18) Ivi vikupangisya ukuti tutakatamiwe inyinong’ono ni mbibi zyo tukabomba kwisinda. (Sali. 32.1-5) Sona tukuba nu lusako ulwakumuhobosya u Yehova. (Mbupi. 23.15) Munginong’onela sona amalusayo gho ghakubapo nanthi tuli pabumanyani nu Chala. Loli, ka mungabukilila bulibuli ukupalamila kwa Chala?
MO TUNGABOMBELA UKUTI TUBUKILILE ‘UKUPALAMILA KWA CHALA’
12. Nkhimba mwabomba choni ukuti mupalamile kwa Chala?
12 Nanthi pa kabalilo aka moziwe, tutakukayikila ukuti musalite kale ukupalamila kwa Yehova. Mwamanyila ubwanaloli ubwakukwafannya nu Yehova u Chala, u Yesu Kilisitu, mwapinduka ku mbibi zyo mukabombagha, mwalangizya ukuti muli nu lwitiko ulwakughoma mwa Chala sona mukubomba ivinthu umwakukolelana nu bwighane bwache. Loli ukuti mupalamile nkhani kwa Chala, mukulondiwa ukubukilila ukubomba ivinthu ivi.—Kolo. 2.6
13. Ka vinthu buli vitatu vyo vingatwavwa ukuti tubukilile ukupalamila kwa Yehova?
13 Choni cho chingatwavwa ukuti tubukilile ukupalamila kwa Yehova? (1) Tukulondiwa ukubukilila ukubelenga nu kumanyila Ibayibolo. Po tukubomba bunubu, tubikaghepo umoyo ukuti tumanyile ivinthu ivyinji ivyakukwafannya nu Chala. Sona tuyezyayezyange ukwivwisya ubwighane bwa Chala kwa uswe nu kubukilila ukwendela ifundo zyo zikwaghiwa mu Mazyu ghache. (Efe. 5.15-17) (2) Tukulondiwa ukughomya ulwitiko lwitu umwakwinong’onelapo ivinthu ivyinji vyo vikulangizya ukuti atughanite. (3) Tukulondiwa ukubukilila ukuvibenga ivinthu vyo vingamukalalizya u Yehova sona tuleghukaghe ukuba pabumanyani na banthu bo bakubomba ivinthu ivibibi.—Sali. 1.1; 101.3.
14. Ukuyana na mo pakunenela pa 1 Aba Kolinti 10.31, ka vinthu buli vyo tungabomba isiku lililyosi ukuti tumuhobosye u Yehova? (Ennya sona ivithuzi.)
14 Belenga 1 Aba Kolinti 10.31. Chakulondiwa sana ukubomba ivinthu vyo vikumuhobosya u Yehova. Tukulondiwa ukubomba ivyinji ukuchila bulo ukulumbilila nu kwaghiwapo pa nkhomano. Ivinthu vyo vikumuhobosya u Yehova vikongelezyapo vyo tukubomba isiku ni siku. Umwakufwanikizya, nanthi swe basubaliwa mu vinthu vyosi sona tukubagabilako abanji vyo tuli navyo, tukumuhobosya u Yehova. (2 Koli. 8.21; 9.7) Akulonda sona ukuti tulangizyange ukuti tukupalizya ichabupi icha bumi. Nanthi tukubika amahala pa mo tukulyela na mo tukungw’elela ipele sona mo tukupwelelela ubumi bwitu, tungalangizya ukuti tukupalamila nkhani kwa yo Mupi wa bumi. Chilichosi cho tukubomba ukuti tumuhobosye u Yehova napo mungaba mu tunthu tunandinandi vingavwa ukuti atughane nkhani.—Luka 16.10.
Tungamuhobosya u Yehova nanthi tukwendesya akiza igalimoto, tukupanga inyangalo izyakughomya umubili nu kulya ichakulya ichiza sona tukubagabilako abanji vyo tuli navyo (Ennya indime 14)
15. Ka u Yehova akulonda ukuti tubombaghe bulibuli ivinthu na banthu abanji?
15 U Yehova wachisa ku bo bagholosu na bo te bagholosu. (Mata. 5.45) Akulonda ukuti nuswe bulo momo tubombelaghe ku banji. Umwakufwanikizya, ‘tutakamuyebaghe nayumo umunthu loli tubanje abanthu abamutende, . . . sona tubanje bololo ku banthu bosi.’ (Titi 3.2) Ifundo iyi yikutwavwa ukuti tutakennyanje abanthu bo tutakusubila ivinthu ivyakuyana ukuti bapasi. (2 Timo. 2.23-25) Tukupalamila kwa Yehova nanthi swe bachisa sona tukubomba akiza ivinthu na banthu bosi.
‘TUNGAPALAMILA KWA CHALA’ NAPO TWAPUVYA
16. Ka yo akasimba Salimo 73 akanda ukwiyivwa bulibuli akabalilo kakati kendapo?
16 Ka tungabomba choni nanthi akabalilo kamo twanda ukwiyivwa ukuti te swe bakwenelela ukuti u Yehova atulangizye ulughano? Ivi vyovyo vikabombiwa kwa yo akasimba Salimo 73. Akanena ukuti: ‘Ivinama vyane vikasyala panandi ukuti visobele, ivinama vyane vikasyala panandi ukutyelemuka.’ (Sali. 73.2) Uwamasalimo uyu, akitikizya ukuti akivwa ‘ukubaba’ sona akaba ‘mupunganu’ ‘ngati chikoko cho chite na mahala’ pamaso pa Yehova. (Sali. 73.21, 22) Nkhimba akanena bunubu ichifukwa chakuti akamanya vyo akapuvya vyo vikamupangisya ukwanda ukwiyivwa ukuti te wakwenelela ulughano lwa Yehova?
17. (a) Napo uwamasalimo akakalala nkhani, loli ka akayezyayezya ukubomba ichoni? (b) Nkhimba tungamanyilako choni ku vyo akabomba? (Ennya sona ivithuzi.)
17 Nanthi uwamasalimo yula akiyivwanga ukuti u Yehova atamughanite, abaghiye ukuti akiyivwa bunubu ukwakabalilo akanandi. Vikuboneka ukuti napo akivwa ukubaba sana loli akamanya ukulondiwa ukwakupalamila kwa Chala po akanena amazyu aghakuti: ‘Loli pa kabalilo aka ndi numwe akabalilo kosi [Yehova], mwakhola inyobe yane iyandyelo, mukunthangilila nu bulongozi bwinyu sona pisinda mukwiza pakundongozezya ku buchindamu.’ (Sali. 73.23, 24) Nuswe bulo tukulondiwa ukumusubila u Yehova yo ali ngati libwe lyo litakuyingana nanthi tukwiyivwa ukuti tute na maka pamo tutabaghiye ukuti u Yehova atughanaghe. (Sali. 73.26; 94.18) Napo ichinama chitu chingatyelemuka, loli tunganyokela kwa Yehova nu kuba nu lusubilo ulwakuti ‘wakwisengannya ukutuhobokela.’ (Sali. 86.5) Nanthi tukalaye sana popo tukulondiwa nkhani ukupalamila kwa Chala witu.—Sali. 103.13, 14.
Nanthi twawa amaka mwabuzimu, tungapalamila kwa Yehova umwakubomba ivyinji pakumwiputa (Ennya indime 17)
‘UKUPALAMILA KWA CHALA’ KWA BWILA NA BWILA
18. Choni cho patali imphaka iya mo tungapalamilila kwa Yehova?
18 Tungapalamila kwa Yehova kwa bwila na bwila sona tutalilekapo ukumanyila ivyakukwafannya na yuyo. Ibayibolo likunena ukuti izila zya Yehova, amahala ghache sona ukumanya ivinthu nayumo yo “angivwisya.”—Loma 11.33.
19. Nkhimba amazyu gho ghali pa Salimo 73 ghakutusimikizya choni?
19 Yo akasimba Salimo 73, akasubilagha ukuti inthi abukilile ukupalamila kwa Yehova. U Asafu pamo umwizukulu wache weyo abaghiye ukuti akasimba Salimo 79.13, po pakuti: ‘Uswe swe banthu binyu sona umudimo uwa ng’ozi zyinyu, inthi tubapalaghe kwa bwila na bwila sona ukulumbilila kunkhulilo zyosi ukuti umwe mwemwe mubaghiye ukupaliwa.’ Numwe bulo mungasimikizya ukuti mukwiza pakupokela amalusayo aghambula ukumala nanthi mungabukilila ukupalamila kwa Chala. Ngati wamasalimo, numwe munganena ukuti: ‘U Chala lyalabwe ilya moyo wane sona chigaba chane kwa bwila na bwila.’—Sali. 73.26.
ULWIMBO 32 Muŵe ku Chigaŵa cha Yehova!
a Abanthu bo batamiwa nkhani inyinong’ono ukwa kabalilo akatali, bakupasya pamo bakukalala nkhani, bangalondiwa ukuti bakomane nu dokotala. Ukuti mumanye ivyinji, ennya Ichitembe cha Mulindilili, icha Chitumbuka icha Na. 1 2023.