INKHANI IYAKUMANYILA 27
ULWIMBO 79 Ŵawovwirani Kuti Ŵatchinthe
Mubavwe Abamanyili aba Bayibolo Ukuti Basale Ukumubombela u Yehova
‘Mwimaghe nkhani pa lwitiko . . . Sona mubanje bamaka.’—1 KOLI. 16.13.
IFUNDO INKHULU
Inthi tumanyile mo tungabatulila bo bakumanyila Ibayibolo ukuti babe nu lwitiko sona ubujimvu ukuti babukilile ukumubombela u Yehova.
1-2. (a) Choni cho abamanyili ba Bayibolo bamo bakuzyelazyela ukwanda ukumubombela u Yehova? (b) Nkhimba inthi tunenezannye ichoni?
KA PAKABA ivinthu vimo vyo vikapangisya ukuti muchedwe ukuba Bakaboni ba Yehova? Lumo mukapasyanga ukuti bo mukubomba nabo imbombo, abamanyani binyu pamo abamumbumba yinyu inthi bande pakulimbana numwe. Pamo mukiyivwanga ukuti mutangakwanisya ukukonkha ifundo zya Chala. Nanthi vikaba bunubu, mungabavwa bo bakumanyila Ibayibolo bo bakwennya ukuti batangakwanisya ukumubombela u Yehova.
2 U Yesu akamanya ukuti ukuba ni lyogha, kungapangisya umunthu ukuti apotwe ukukula mwabuzimu. (Mata. 13.20-22) Chochobene atakabaleka bulo abanthu bo bakazyelazyelagha ukuti bamukonkhe. Mumalo mwache, akabamanyisya abamanyili bache mo bangabatulila abanthu ukuti, (1) bamanye ivinthu vyo vikubapangisya ukuti bapotwe ukukula mwabuzimu, (2) bamughanaghe nkhani u Yehova, (3) basinthe ivinthu vimo pabumi bwabo, sona (4) bamalane ni nthamyo. Ka tungabombezya bulibuli vyo u Yesu akabamanyisya abamanyili bache po tukubombezya ibuku ilya Mungahoboka nu Bumi kwa Bwila na Bwila! ukuti tubavwe abamanyili ba Bayibolo ukuti bande ukumubombela u Yehova?
MUMWAVWE UKUMANYA VYO VIKUPANGISYA UKUTI APOTWE UKWANDA UKUMUBOMBELA U YEHOVA
3. Choni cho chikamupangisya u Nikodemu ukuti chibe chipala ukuba mumanyili wa Yesu?
3 Pakaba ichinthu chimo cho chikamupangisya u Nikodemu yo akaba mulongozi uwa Bayuda, ukupotwa ukuba mumanyili wa Yesu. Pakati pendapo imyezi 6 ukufuma po u Yesu akandila imbombo yache iya bulumbilili, u Nikodemu akamanya ukuti u Yesu akatumiwa nu Chala. (Yoha. 3.1, 2) Akakomana nu Yesu kulubazu ichifukwa chakuti ‘akanyilagha Abayuda.’ (Yoha. 7.13; 12.42) Lumo akinong’onagha ukuti angaluza ivyinji nanthi angaba mumanyili wa Yesu.a
4. Ka u Yesu akamwavwa bulibuli u Nikodemu ukuti ivwisye vyo u Chala akalondagha ukuti abombe?
4 U Nikodemu akazimanyagha akiza sana indaghilo loli akalondiwanga ubutuli ukuti ivwisye vyo u Yehova akalondagha ukuti abombe. Ka u Yesu akamwavwa bulibuli? U Yesu akanena nu Nikodemu napo pakaba pabusiku nu kumubuzya vyo abaghiye ukubomba ukuti abe mumanyili wache. Akalondiwanga ukupinduka ku mbibi zyache, ukoziwa mumizi sona ukulangizya ukuti ali nu lwitiko mu Mwana wa Chala.—Yoha. 3.5, 14-21.
5. Ka mungamwavwa bulibuli umumanyili winyu ukuti amanye vyo vikupangisya ukuti apotwe ukukula mwabuzimu?
5 Napo umumanyili wa Bayibolo angaba ukuti akughamanya akiza Amasimbo, loli angalondiwa ubutuli ukuti amanye vyo vikupangisya ukuti apotwe ukukula mwabuzimu. Imbombo yo akubomba pamo abamumbumba yache bo bakumususya, vingapangisya ukuti apotwe ukukwanilisya ivyakwibikila ivyabuzimu. Polelo, mube bakwisengannya ukumwavwa umumanyili winyu. Mungamwitizya ku nyumba yinyu nu kwangala nawe. Nanthi mungabomba bunubu, mungamwavwa ukuti asatuke nu kunena inthamyo zyo akukomana nazyo. Mumulimbikisye ukuti abukilile ukusintha ukuti atakabahobosye umwe, loli alangizye ukuti amughanite u Yehova.
6. Ka mungamwavwa bulibuli yo mukumanyila nawe Ibayibolo ukuti abe mujimvu nu kwanda ukumubombela u Yehova? (1 Aba Kolinti 16.13)
6 Nanthi umumanyili wa Bayibolo akusubila ukuti u Yehova angamwavwa ukuti akonkhaghe ifundo izya mu Bayibolo, vingamwavwa ukuti abe mujimvu nu kubombezya vyo akumanyila. (Belenga 1 Aba Kolinti 16.13.) Ubudindo bwinyu tungabuyanisya nu mumanyisi uwa ku sukulu. Nanthi mukwinong’onela akabalilo ko mukaba pa sukulu, ka mumanyisi buli yo mukamughanagha? Tutakukayikila ukuti akaba mumanyisi yo akabavwa ukuti mube nu lusubilo ulwakuti mungakwanisya vyo mukalondagha ukubomba. Umwakuyana bulo, umumanyisi umwiza uwa Bayibolo atakumanyisya bulo umumanyili wache vyo u Chala akulonda ukuti tubombaghe loli akumusimikizya ukuti u Yehova angamwavwa ukusintha. Nkhimba mungabomba bulibuli bunubu?
MUMWAVWE UKUTI AMUGHANAGHE NKHANI U YEHOVA
7. Ka u Yesu akabavwa bulibuli bo bakamuteghelezyanga ukuti bamughanaghe nkhani u Yehova?
7 U Yesu akamanya ukuti nanthi abamanyili bache bakumughana nkhani u Chala, inthi vibavwe ukuti babombezyange vyo bakumanyila. Akabalilo akinji, akabamanyisyanga ivinthu vyo vingabavwa ukuti bamughanaghe nkhani Ubaba wabo uwa kumwanya. Umwakufwanikizya, akamuyanisya u Yehova nu mwanavuli yo akubapa abana bache ivinthu ivyiza. (Mata. 7.9-11) Bamo bo bakateghelezyanga, bakaba ukuti batakabapo nu baba uwalughano ngati uyu. Inong’onela mo bakiyivwila pa kabalilo ko u Yesu akanenagha ichili icha baba uwachisa yo akamupokelela umwana wache yo akasobela. Bakivwisya ichisa cho u Yehova ali nacho ku bana bache aba pachisu ichapasi.—Luka 15.20-24.
8. Ka mungamwavwa bulibuli yo mukumanyila nawe Ibayibolo ukuti amughanaghe nkhani u Yehova?
8 Numwe bulo, mungamwavwa yo mukumanyila nawe Ibayibolo ukuti amughanaghe nkhani u Yehova, umwakumulongosolela inkhalo zyo ali nazyo. Pa chigaba chilichosi cho mukumanyila, mumwavwe ukuti ennyange ukukolelana ko kulipo pakasi pa vyo akumanyila nu lughano lwa Yehova. Nanthi mukumanyila ivyakukwafannya ni sembe iyakutusatula, mumulongosolele mo wepe yikumukwafizya. (Loma 5.8; 1 Yoha. 4.10) Anganda ukumughana nkhani u Yehova nanthi akwinong’onelapo mo u Yehova akumulangizizya ulughano paweka.—Gala. 2.20.
9. Choni cho chikamwavwa u Michael ukuti asinthe ubumi bwache?
9 Inong’onela vyo vikabombiwa kwa Michael uwa ku Indonesia. Atakoziwa napo akakulila mubwanaloli. Akati akwanisya imyaka 18, akaya kuchisu ichakuzi nu kwanda ukwendesya amagalimoto. Pisinda pache, akasenda loli akayileka imbumba yache nu kubuka sona ku chisu cho akabombaghako imbombo. Po akaba kuchisu chila, umuchi nu mwana wache umulindu bakanda ukumanyila Ibayibolo sona bakakulagha mwabuzimu. Umama wache akati afwa, u Michael akanyokela kukwabo ukuti aye amupwelelelaghe ubaba wache, pisinda pache akanda ukumanyila Ibayibolo. Akati amanyila umutu 27 pachigaba ichakuti “Fufuza,” mwibuku ilyakuti Mungahoboka nu Bumi kwa bwila na bwila! vikamukwafya sana. U Michael akalila, akati inong’onelapo mo u Yehova akiyivwila po akennyanga Umwana wache akutamiwa. Ivi vikamwavwa ukuti ande ukupalizya sana isembe iyakutusatula sona vikamupangisya ukuti asinthe ubumi bwache nu koziwa.
MUMWAVWE UKUTI ANDE UKUMUBIKA U YEHOVA PABWANDILO
10. Ka u Yesu akabavwa bulibuli abamanyili bache ukuti basinthe ivinthu vimo pa bumi bwabo? (Luka 5.5-11) (Ennya sona ichithuzi.)
10 Abamanyili ba Yesu bakamanya mwalubilo sana ukuti u Yesu we Mesiya, loli bakalondiwanga ubutuli ukuti babike imbombo iya bulumbilii pabwandilo. Pa kabalilo ko u Yesu akamubuzyanga u Pitala nu Andileya ukuti bande ukwenda nawe akabalilo kosi, bakaba ukuti bamanyili bache kale. (Mata. 4.18, 19) Bakakolagha iswi poka nu Yakobo nu Yohani sona ibizinesi yabo yikabendelagha akiza. (Mali. 1.16-20) Pa kabalilo ko u Pitala nu Andileya “bakavilekagha ivilepa” vyabo nu kwanda ukwenda nu Yesu, tutakukayikila ukuti babaghiye ukuti bakenelezyanga ukuti imbumba zyabo zili ni vyakulondiwa pa bumi. Choni cho chikabapangisya ukuti basinthe ivinthu pabumi bwabo? U Yesu akapanga ichiswigho cho chikabaghomya nu kubapa ulusubilo ukuti u Yehova akwiza ukubapa vyo bakulondiwa.—Belenga Luka 5.5-11.
Ka tungamanyilako ichoni pa mo u Yesu akabatulila abamanyili bache ukuti basinthe ivinthu vimo pa bumi bwabo? (Ennya indime 10)b
11. Ka tungabombezya bulibuli ivinthu vyo twakomana navyo pa bumi ukuti tumughomye yo tukumanyila nawe?
11 Uswe tutangapanga iviswigho ngati we Yesu, loli tunganena mo u Yehova akubatulila bo bakumubika pabwandilo. Umwakufwanikizya, ka mukukumbukila mo u Yehova akabatulila po mukandagha bulo pakwaghiwapo pa nkhomano? Lumo mukalondiwanga ukumulongosolela ubwana winyu ichifukwa cho te mupululilaghe sona akabalilo ko mukulondiwa ukubomba imbombo, nanthi vipangisyanga ukuti mupotwange ukwaghiwapo pa nkhomano akabalilo kosi. Nanthi mukumubuzya yo mukumanyila nawe Ibayibolo mo vikabela, mumulongosolele mo ulwitiko lwinyu lukaghomela pakwennya mo u Yehova akabatulila ichifukwa chakusala ukubika pabwandilo ukumubombela.
12. (a) Choni cho tubaghiye ukubuka na bakamu na bayemba abakupambanapambana po tukuya pakumanyila nu munthu? (b) Ka mungabombezya bulibuli amavidiyo ukuti mumufike pamoyo umumanyili winyu? Nena ichifwanikizyo.
12 Angapindula sona nanthi angivwa vyo Abakilisitu abanji basintha pabumi bwabo. Polelo mubukaghe na bakamu na bayemba abakupambanapambana po mukuya pakumanyila nawe Ibayibolo. Mubalalusye ukuti balongosole mo bakamanyilila ubwanaloli sona vyo bakabomba ukuti babike ukumubombela u Yehova pabwandilo. Umwakongelezyapo, mubikaghepo umoyo nanthi mukwenelezya amavidiyo gho ghali pa chigaba ichakuti “Manya ivyinji” pamo pachigaba ichakuti “Fufuza” mwibuku ilyakuti Mungahoboka nu Bumi kwa Bwila na Bwila! Umwakufwanikizya, nanthi mukumanyila umutu 37 mungamwavwa umumanyili winyu ukuti amanye ifundo zyo zili muvidiyo iyakuti, U Yehova Akwiza Ukutupa vyo Tukulondiwa.
MUMWAVWE UKUTI AMALANE NI NTHAMYO
13. Ka u Yesu akabavwa bulibuli abamanyili bache ukuti babe bakwisengannya?
13 Akabalilo akinji, u Yesu akababuzyanga bo bakamukonkhagha ukuti inthi bakomane ni nthamyo ukufuma ku banji na ku bakamu babo. (Mata. 5.11; 10.22, 36) Po ubulumbilili bwache bukaba kubumalilo, akababuzya abamanyili bache ukuti bangize baghoghiwe. (Mata. 24.9; Yoha. 15.20; 16.2) Loli akabalimbikisya ukuti babikaghepo umoyo pakulumbilila. Akabapa ubulongozi ubwakuti batakalimbanaghe na bo bakubasusya sona babanje bachevu ukuti babukilile ukulumbilila.
14. Ka tungamwavwa bulibuli yo tukumanyila nawe Ibayibolo ukuti abe wakwisengannya ukuti bangamususya? (2 Timoti 3.12)
14 Tungamwavwa yo tukumanyila nawe ukuti abe wakwisengannya, ichifukwa chakuti bo akubomba nabo imbombo, abamanyani bache na bakamu bache banganda ukumususya. (Belenga 2 Timoti 3.12.) Bo akubomba nabo imbombo banganda ukumuseka ichifukwa cha vyo asala. Sona abakamu bache na banthu abanji, banganda ukumususya ichifukwa cha vyo anda ukusubila. Nanthi tungamwavwa mwalubilo yo tukumanyila nawe ukuti abe wakwisengannya, vingavwa ukuti amanye vyo angabomba nanthi banda ukumususya.
15. Ka tungamwavwa bulibuli yo akumanyila Ibayibolo nanthi abamumbumba yache bakumususya?
15 Nanthi bo bakumususya bakamu bache, tumwavwe ukuti inong’onelepo cho chapangisya ukuti bakalale. Lumo bakwinong’ona ukuti asobela pamo bangaba ukuti bababengite bulo Abakaboni ba Yehova. U Yesu wepe abanthu bo akabaghanagha, bakamususyanga. (Mali. 3.21; Yoha. 7.5) Mumumanyisye umumanyili winyu ukuti abukilile ukuba mufisalyoyo nu kuba muchevu nanthi akubomba ivinthu na banji, ukongelezyapo aba mumbumba yache.
16. Ka tungamwavwa bulibuli yo tukumanyila nawe Ibayibolo ukuti ababuzyangeko abanji ivinthu vyo akusubila?
16 Napo abakamu bache bangaba ni chinyonywa, loli atakulondiwa ukubalongosolela vyosi pa kabalilo koka. Ichifukwa chakuti vingapangisya ukuti balite umwakuti batangalonda ukuti bize banenezannye sona. Polelo mumwavwe ukuti ababuzyange vyo akusubila muzila iyakuti babe ni chinyonywa ichakuti ize anenezannye nabo sona. (Kolo. 4.6) Angababuzya sona abakamu bache ukuti bingilaghe pa Webusayiti ya jw.org. Ivi vingabavwa ukuti bamanye ivyinji ivya Bakaboni ba Yehova.
17. Ka mungamwavwa bulibuli yo mukumanyila nawe Ibayibolo ukuti amalane na vyo abanthu bakubanena Abakaboni ba Yehova? (Ennya sona ichithuzi.)
17 Mungabombezya ichigaba ichakuti “Mafumbo Agho Ŵanthu Ŵakutemwa Kufumba” pa jw.org, ukuti mumwavwe yo mukumanyila nawe Ibayibolo ukuti abe wakwisengannya ukwamula amaansala aghapepe pa malalusyo gho abakamu bache pamo bo akubomba nabo imbombo bangamulalusya. (2 Timo. 2.24, 25) Pabumalilo ubwa mutu ghulighosi mwibuku ilyakuti, Mungahoboka nu bumi kwa bwila na bwila! munyokelaghemo pa chigaba ichakuti “Vyo Bamo Bakunena.” Mumulimbikisye yo mukumanyila nawe ukuti amulaghe mu mazyu aghache na ghache. Mutakachedwe ukumubuzya amasakizyo gho ghangamwavwa ukuti alongosolaghe akiza vyo akusubila. Amasakizyo gho mungamupa ghangamwavwa ukuti afighililaghe ulusubilo lwache umwabujimvu.
Mumwavwe umumanyili winyu ukuti abe wakwisengannya ukubabuzyako abanji ivya lwitiko lwache (Ennya indime 17)c
18. Nkhimba mungamulimbikisya bulibuli yo akumanyila Ibayibolo ukuti alumbililaghe? (Matayi 10.27)
18 U Yesu akabalamula abamanyili bache ukuti balumbililaghe amazyu amiza pabuzelu. (Belenga Matayi 10.27.) Nanthi yo akumanyila Ibayibolo anda mwalubilo pakubabuzyako abanji ivya lwitiko lwache, vingamwavwa sona ukuti ande mwalubilo ukumusubila u Yehova. Ka mungamwavwa bulibuli yo mukumanyila nawe ukuti abombe bunubu? Nanthi ku chipanga bafumusya ukuti kuli ubulumbilili ubwa palubazu, mumulimbikisye ukuti inong’onelepo vyo angabomba ukuti abe wakwenelela ukuba mulumbilili uwambula ukoziwa. Mumulongosolele ichifukwa cho abinji bagha ukuti chipepe ukwanda ukulumbilila pa kabalilo aka bulumbilili ubwa palubazu. Angapindula sona nanthi akusendamo ichigaba munkhani zyo tukumanyila pa nkhomano izyamukasi mwa sabata. Nanthi angayezyayezya ukukwanilisya ivyakwibikila ivi, akwiza ukumanyila mo anganenela akiza vyo akusubila.
MULANGIZYANGE UKUTI MUKUMUSUBILA YO MUKUMANYILA NAWE
19. Ka u Yesu akalangizya bulibuli ukuti akabasubilagha abamanyili bache sona tungamweghelela bulibuli?
19 Bo achili pakubuka kumwanya, u Yesu akababuzya abamanyili bache ukuti akwiza ukuba sona nabo poka. Batakivwisya ukuti u Yesu akang’anamulagha ukuti bakwiza ukubuka kumwanya. Napo bakakayikilagha, loli u Yesu akabukilila ukubennya ukuti basubaliwa. (Yoha. 14.1-5, 8) Akamanya ukuti bakulondiwa akabalilo ukuti bivwisye ivinthu vimo ngati ulusubilo ulwakubuka kumwanya. (Yoha. 16.12) Nuswe bulo tulangizyange ukuti tukumusubila yo tukumanyila nawe Ibayibolo ukuti angamuhobosya u Yehova.
Nanthi yo akumanyila Ibayibolo anda mwalubilo pakubabuzyako abanji ivya lwitiko lwache, vingamwavwa sona ukuti ande mwalubilo ukumusubila u Yehova
20. Ka umuyemba yumo uwa ku Malawi akalangizya bulibuli ukuti akamusubilagha yo akamanyilagha nawe?
20 Tubukilile ukuba nu lusubilo ukuti bo tukumanyila nabo Ibayibolo, bakulonda ukusala akiza ivinthu. Ennya ichifwanikizyo icha muyemba yumo izina lyache u Chifundo, uwa ku Malawi. Akanda ukumanyila Ibayibolo nu mulindu yumo izina lyache u Alinafe uwa chipanga icha Katolika pakubombezya ibuku ilyakuti, Mungaboboka nu Bumi kwa Bwila na Bwila! Bakati bamalizya ukumanyila umutu 14, u Chifundo akamubuzya ukuti anene inyinong’ono zyache pa nkhani iyakubombezya ivithuzi pakwiputa. Vikamukwafya sana u Alinafe, umwakuti akanena ukuti, “Aliwesi angasala weka!” U Chifundo akapasya ukuti lumo bangaleka ukumanyila Ibayibolo. Loli umwabufisalyoyo akabukilila ukumanyila nu Alinafe nu kusubila ukuti lumo isiku limo angize ivwisye ifundo iyi. Pakati pendapo imyezi, u Chifundo akamulalusya ilalusyo lyo lili mu Mutu 34 ilyakuti: “Ka ukumanyila Ibayibolo ni vya Chala uwabwanaloli u Yehova, kwabavwa bulibuli?” U Chifundo akanena mo u Alinafe akamulila ukuti, “U Alinafe akanena ifundo izyinji izyakuhobosya, yoka mwa fundo iyi yikaba yakuti Abakaboni, batakwingiziwamo mu vyakubombiwa vyo Ibayibolo likukana.” Umwambula ukuchedwa, u Alinafe akaleka ukubombezya ivithuzi pakwiputa sona akoziwa.
21. Ka tungabavwa bulibuli bo tukumanyila nabo Ibayibolo ukuti babe ni chinyonywa ichakulonda ukumubombela u Yehova?
21 Napo u Yehova ‘weyo akukuzya,’ loli tuli nu budindo ubwakubavwa bo tukumanyila nabo ukuti bakulaghe mwabuzimu. (1 Koli. 3.7) Tukubomba ivyinji ukuchila ukubamanyisya bulo vyo u Chala akulonda ukuti babombaghe. Tukubavwa ukuti bamughanaghe nkhani u Yehova. Tukubavwa sona ukuti balangizyange ukuti bamughanite umwakuba bakwisengannya ukusintha ivinthu vimo pa bumi bwabo. Sona tukubamanyisya mo bangabombela ukuti bamusubilaghe u Yehova nanthi bakukomana ni nthamyo. Nanthi tukulangizya ukuti tukubasubila, vingabavwa ukuti basimikizye ukuti bangikala umwakukolela ni fundo izya Yehova nu kubukilila ukumubombela.
ULWIMBO 55 Kuŵawopa Chara!
a U Nikodemu akaba ukuti achili akubomba munkhoti ilikulu ilya Bayuda ukwa myaka yibili nu hafu ukufuma po akanenezannya nu Yesu. (Yoha. 7.45-52) Ilifalesi limo likulangizya ukuti u Nikodemu akaba mumanyili wa Yesu pisinda apakuti u Yesu afwa.—Yoha. 19.38-40.
b AMAZYU AGHAKULONGOSOLA IVITHUZI : U Pitala na bamwabo bakuleka imbombo yabo nu kwanda ukumukonkha u Yesu.
c AMAZYU AGHAKULONGOSOLA ICHITHUZI: Umuyemba akumwavwa yo akumanyila nawe Ibayibolo ukuti abe wakwisengannya ukubabuzyako abanji ivya lwitiko lwache.