ILAYIBULALE IYA PA INTANETI
Watchtower
ILAYIBULALE IYA PA INTANETI
Chilambya
  • IBAYIBOLO
  • AMABUKU
  • INKOMANO
  • w23 Seputembala pp. 20-25
  • Mube nu Lweke Ngati we Pitala

Po mwasala patali ividiyo.

Pepani, pali inyamyo yimo pakwighula ividiyo.

  • Mube nu Lweke Ngati we Pitala
  • Ichitembe cha Mulindilili Chikulumbilila Ubumwene bwa Yehova (Ichakumanyila)—2023
  • Utumitu
  • Izyakuyanako
  • U PITALA AKABA NU LWEKE SONA AKASAYIWA
  • CHONI CHO CHIKAMWAVWA U PITALA UKUTI ABE NU LWEKE?
  • NKIMBA TUKUMANYILAKO ICHONI?
  • Nkimba Tungamanyilako Ichoni ku Makalata Mabili Agha Pitala?
    Ichitembe cha Mulindilili Chikulumbilila Ubumwene bwa Yehova (Ichakumanyila)—2023
  • Mweghelele Akinong’onele ka Yehova nu Yesu
    Ichitembe cha Mulindilili Chikulumbilila Ubumwene bwa Yehova (Ichakumanyila)—2025
Ichitembe cha Mulindilili Chikulumbilila Ubumwene bwa Yehova (Ichakumanyila)—2023
w23 Seputembala pp. 20-25

INKANI IYAKUMANYILA 40

Mube nu Lweke Ngati we Pitala

“We Mwene, epako kukwane! Ane [une] ne muntu wambibi.” —LUKA 5.8.

ULWIMBO 38 Wamuzgoraninge Ŵankhongono

VYO INTI TUMANYILEa

1. Ka u Pitala akiyivwa buli-buli bo bakola iswi umwakuswighisya?

U PITALA akaloba iswi ubusiku bosi loli atakakolapo nayimo. Umwakuswighisya, u Yesu akamubuzya ukuti: “Sunkila ubwato pa buyo bubo bwibilite, awe [uwe] na bamwinyu musumbile ivilepa vyinyu mumizi ukuti mulobe iswi.” (Luka 5.4) U Pitala akakayikila nanti inti aleme iswi yimo, loli akabomba ukuyana na mo u Yesu akamubuzizya. U Pitala na banavuli bo akaba nabo bakakola iswi izyinji nkani, vyo vikapangisya ukuti ichilepa chande pakuzepuka po bakaguzagha. Bakati bamanya ukuti u Yesu apanga ichiswigho, “bakaswigha nkani.” U Pitala kati: “We Mwene, epako kukwane! Ane [une] ne muntu wambibi.” (Luka 5.6-9) U Pitala akiyivwa ukuti te wakwenelela ukuba poka nu Yesu.

2. Choni cho chakwavwa ukumanyila inkani iya Pitala?

2 U Pitala akanena ubwanaloli ichifukwa akamanya ukuti akaba “muntu wambibi.” Amasimbo ghakulangizya ukuti akabalilo kamo akanenagha nu kubomba ivintu vyo pabumalilo akadandaghulagha navyo. Ka numwe akabalilo kamo mukwiyivwa ngati we Pitala? Ka mukulimbana na vyo mukupuvya pamo inkalo yimo imbibi? Nanti vili bunubu, ukumanyila inkani iya Pitala, kungabasangalusya. Choni cho tukunena bunubu? Inong’onela ifundo iyi: Chikaba chipepe ukuti u Yehova atakitikizye ukuti vyo u Pitala akapuvyanga visimbiwe mu Bayibolo. Loli vikasimbiwa ukuti uswe tumanyileko. (2 Timo. 3.16, 17) Ukumanyila vyo u Pitala akapuvyanga, vikutwavwa ukumanya ukuti u Yehova atakulindilila ukuti tungamubombela ukusita ukupuvya ivintu. Loli akulonda ukuti tubanje balweke sona tuyezya-yezyanje napo tungapuvya ivintu.

3. Choni cho tukulondiwa ukuba nu lweke?

3 Choni cho chakulondiwa ukuba nu lweke? Ichifukwa chakuti imbombo mute. Umwakufwanikizya, nanti yumo akulonda ukumanyila ukulizya ikiboti, vingamusendela imyaka iyinji ukuti amanye. Pakabalilo ko akumanyila, angapuvya ivintu ivyinji, loli nanti akubukilila ukumanyila anganda ukulizya akiza. Napo angamanya ukulizya akiza, akabalilo kamo angapuvya. Mumalo mwache akubukilila ukumanyila umwakuti abe we kaswili. Umwakuyana bulo, napo tungiyivwa ukuti twamalana ni nkalo yimo imbibi, loli akabalilo kamo tungabomba sona. Loli tukubukilila ukubomba chilichosi cho tungakwanisya ukuti tumalane nayo. Twebosi akabalilo kamo tunganena pamo ukubomba ivintu vyo pisinda pache tungadandaula navyo, loli nanti tutakunyokela kwisinda, u Yehova angatwavwa ukuti tubukilile ukubomba akiza. (1 Pita. 5.10) Za twinong’onele ulweke lo u Pitala akaba nalo. Ichisa cho u Yesu akamulangizya akati apuvya ivintu, chingatwavwa ukuti tubukilile ukumubombela u Yehova.

U PITALA AKABA NU LWEKE SONA AKASAYIWA

Umutumiwa u Pitala akunena umwakukoghopa sona akuswigha pakwennya iswi ukuti zyizula muchilepa sona iboti lyanda ukudwiba. U Yesu akuteghelezya nkani kwa Pitala po umwanavuli yumo akulimbana ni chilepa.

Ka mungabomba buli-buli nanti mungakomana ni vintu ivyakuyanako na vyo u Pitala akakomana navyo? (Ennya indime 4)

4. Ukuyana nu Luka 5.5-10, ka u Pitala akilongosola buli-buli, loli u Yesu akamusimikizya ichoni?

4 Amasimbo ghatakunena ichifukwa cho u Pitala akilongosola ukuti “muntu wambibi” pamo ukunena imbibi zyo zikamutamyanga munyinong’ono. (Belenga Luka 5.5-10.) Vingabombiwa ukuti pamo akapuvyapo ivintu vimo ivikulu. Loli u Yesu akamanya ukuti u Pitala akoghopa ichifukwa chakuti akiyivwanga ukuti te wakwenelela. U Yesu akamanya sona ukuti u Pitala angabukilila ukuba musubaliwa. U Yesu umwachisa akamubuzya u Pitala ukuti “utakanyilaye.” U Yesu akaba nu lusubilo ulwakuti u Pitala angasinta ubumi bwache. U Pitala nu muzuna wache u Andileya bakaleka ibizinesi yabo nu kwanda ukumukonka u Yesu. Pisinda pache u Yehova akabasaya muzila izyakulekana-lekana.—Mali. 1.16-18.

5. Nkimba u Pitala akasayiwa buli-buli ichifukwa chakuti atakitikizya ilyogha ukumupangisya ukuti aleke ukumukonka u Yesu?

5 U Pitala akakomana ni vintu ivyinji ivyakuhobosya pakuba mumanyili wa Kilisitu. Akennya u Yesu akupozya ababine, akufumya imizimu imibibi sona akuzusya abafwe.b (Mata. 8.14-17; Mali. 5.37, 41, 42) U Pitala akennya sona ichisetuka ichakuti u Yesu akwiza pakulaghila ngati we Mwene mu Bumwene ubwa Chala. U Pitala atakaluvyapo ichakubombiwa ichi. (Mali. 9.1-8; 2 Pita. 1.16-18) Ivintu vyo u Pitala akevyennya, nge atakavyennya nanti atakabanga mumanyili wa Yesu. Tuli nu lusubilo umwakuti akaba wakuhoboka ichifukwa chakuti atakitikizya ukupuvya kwache ukuti kumupangisye ukupotwa ukwagha amalusayo agha!

6. Ka u Pitala akamalana lubilo ni ntamyo iyakupuvya ivintu? Longosola.

6 Napo u Pitala akennya nu kwivwa ivintu ivyinji, loli akabukilila ukulimbana na vyo akapuvyanga. Za twennye ivifwanikizyo ivyakuchepa bulo. Pakabalilo ko u Yesu akalongosolagha mo akwiza pakuyimbila nu kufwila ukuti akwanilisye amabulaghuzi agha mu Bayibolo, u Pitala akamususya. (Mali. 8.31-33) U Pitala na batumiwa abamwabo bakadalinkanagha umwakupyanizya-pyanizya ukuti usongo wewenu. (Mali. 9.33, 34) Pabusiku ubwabumalilo bo u Yesu achili atafuye, u Pitala akadumula ikutu ilya muntu yumo. (Yoha. 18.10) Ubusiku bula-bula, u Pitala akaba ni lyogha lyo likapangisya ukuti amukane umumanyani wache u Yesu katatu ukuti atamumenye. (Mali. 14.66-72) Ivi vikapangisya ukuti u Pitala alile nkani.—Mata. 26.75.

7. Nkimba u Pitala bakapokela lusako buli u Yesu akati azyuka?

7 U Yesu atakanyokela kwisinda ichifukwa chakuti abamanyili bache bakapuvyanga ivintu. U Yesu akati azyuka, akamulangizya u Pitala ukuti achili amughanite. U Yesu akamubuzya u Pitala ukuti abombaghe imbombo iyakulyesya ing’ozi zyache umwakwiyisya. (Yoha. 21.15-17) U Pitala akaba wakwisengannya ukubomba chilichosi cho u Yesu akamubuzya. U Pitala akaba ku Yelusalemu pisiku ilya Pentekositi sona akaba pakasi pa bantu bo bakapakaziwa akabwandilo nu muzimu umuzelu.

8. Nkimba u Pitala akapuvya chintu buli ichikulu ku Antiyokiya?

8 Napo u Pitala akaba ukuti aba Mukilisitu uwakupakaziwa, akabukilila ukulimbana ni vintu vyo akapuvyanga. Mu 36 C.E., u Chala akamutuma u Pitala kwa Kolineliya yo atakaba Muyuda. Kula-kula u Chala akamupakazya u Kolineliya nu muzimu umuzelu cho chikasimikizya ukuti “u Chala atakwennya icheni,” sona ukuti bo batakaba Bayuda bope bangaba muchipanga icha Chikilisitu. (Imbo. 10.34, 44, 45) Ivi vikati vyabombiwa, u Pitala akanda pakulya poka na bantu bo batakaba Bayuda ichintu cho akaba ukuti atachibombitepo lumo. (Gala. 2.12) Napo vikaba bunubu, Abakilisitu bamo bo bakaba Bayuda, bakennyanga ukuti Umuyuda na yo te Muyuda, batangalyela poka. Pakabalilo ko Abayuda bamo bo bakennyanga ivintu muzila yiniyi bakati biza ku Antiyokiya, u Pitala akaleka ukulya na bakamu bo batakaba Bayuda, ukughopa ukuti angabakalalizya Abakilisitu abamwabo Abachiyuda. Umutumiwa u Pabuli akennya ubuzimbuli bo u Pitala akabombagha sona akamubuzya u Pitala pamaso pa bantu bosi. (Gala. 2.13, 14) Napo u Pitala akapuvyanga ivintu, loli akaba nu lweke. Choni cho chikamwavwa?

CHONI CHO CHIKAMWAVWA U PITALA UKUTI ABE NU LWEKE?

9. Ka Isimbo ilya Yohani 6.68, 69 likulangizya buli-buli ukuti u Pitala akaba musubaliwa?

9 U Pitala akaba musubaliwa, atakitikizya nachimo-chimo ukuti apotwe ukumukonka u Yesu. Akalangizya ubusubaliwa bwache pakabalilo kamo po u Yesu akanena ifundo yimo yo abamanyili bache bamo batakayivwisya. (Belenga Yohani 6.68, 69.) Mumalo mwakulindilila ukuti u Yesu alongosole akiza vyo akang’anamulagha abinji bakaleka ukumukonka. Loli u Pitala atakaleka. U Pitala akabukilila ukuba musubaliwa sona akanena ukuti u Yesu weka weyo ali na “amazyu amapela bumi agha bwila na bwila.”

U Yesu akumusangalusya u Pitala.

Choni cho mukukazyiwa pakumanya ukuti u Yesu akamusubilagha u Pitala? (Ennya indime 10)

10. Ka U Yesu akalangizya buli-buli ukuti akumusubila u Pitala? (Ennya sona ichituzi.)

10 U Yesu atakamuleka u Pitala. Ubusiku ubwabumalilo ubwa bumi bwache, u Yesu akamanya ukuti u Pitala na batumiwa abamwabo inti bamuchimbile. Napo vikaba bunubu, U Yesu akaba nu lusubilo ukuti u Pitala azukunyokela nu kubukilila ukuba musubaliwa. (Luka 22.31, 32) U Yesu akabivwisya ukuti ‘umuzimu ghukulonda, loli umubili ghute na maka.’ (Mali. 14.38) Napo u Pitala akamukana ukuti atamumennye, loli u Yesu atakamuleka umumanyili wache uyu. Akati azyuka, akabonekela kwa Pitala pakabalilo ko u Pitala akaba kwa weka. (Mali. 16.7; Luka 24.34; 1 Koli. 15.5) Inong’onela mo chikabela chakughomya kwa Pitala po akaba ni chitima pa vyo akabomba!

11. Nkimba u Yesu akamwavwa buli-buli u Pitala ukusimikizya ukuti u Yehova akwiza pakumwavwa?

11 U Yesu akamubuzya u Pitala umwakusimikizya ukuti u Yehova inti amwavwe. U Yesu akati azyuka, akabomba sona ichiswigho ichamwabo umwakumwavwa u Pitala na batumiwa abamwabo ukukola iswi umwakuswighisya. (Yoha. 21.4-6) Tutakukayikila ukuti ichiswigho ichi chikamwavwa u Pitala ukumanya ukuti chipepe kwa Yehova ukumupa ivintu vyo akulondiwa. Lumo ivi vikamupangisya ukuti akumbukile amazyu gho u Yesu akanena ukuti “mulondaghe tasi Ubumwene ubwa Chala” po u Yehova akwiza pakubapa vyo mukulondiwa. (Mata. 6.33) Ivi vikamwavwa u Pitala ukuti abike imbombo iyakulumbilila pabwandilo mumalo mwakubika ibizinesi yache iya swi pabwandilo. Akalumbilila umwabujivu pa Pentekositi 33 C.E, umwakuti akavwa abantu amasaghuzani aghinji ukwitikizya amazyu amiza. (Imbo. 2.14, 37-41) Pisinda pache, akabavwa Abasamaliya na bantu bo batakaba Bayuda ukuti bamwitike u Yesu. (Imbo. 8.14-17; 10.44-48) U Yehova akamubombezya u Pitala muzila iyapamwanya ukuti abavwe abantu abamaluko ghosi ukwiza muchipanga.

NKIMBA TUKUMANYILAKO ICHONI?

12. Nkimba inkani iya Pitala yingatwavwa buli-buli nanti tukulimbana ni nkalo yimo?

12 U Yehova angatwavwa ukuti tube nu lweke. Loli akabalilo kosi te chipepe ukuba nu lweke nkani-nkani nanti tukulimbana ni nkalo yimo kwakabalilo akatali. Akabalilo kamo, ivintu vyo tukupuvya vingaboneka ukuti vyakutamya nkani ukuchila vyo u Pitala akapuvyanga. Loli u Yehova angatupa amaka ukuti tutakanyokele munyuma. (Sali. 94.17-19) Umwakufwanikizya, umukamu yumo akasendana nu mwanavuli uwamwabo kwa myaka iyinji po akaba ukuti achili ukumanyila ubwanaloli. Pakabalilo aka, asintite ubumi bwache sona akwikala umwakukolelana ni fundo izya mu Bayibolo. Loli akabalilo kamo akutamiwa ni chinyonywa ichibibi. Choni cho chikamwavwa ukuti abe nu lweke? Akalongosola ukuti: “U Yehova akampa amaka.” Akongelezyapo ukuti: “Nkamanyila ukuti umuzimu uwa Yehova . . . , ghunganavwa [ukubukilila] ukwikala ngati mo u Yehova akulondela ukuti twikalilaghe . . . U Yehova angambombezya imbombo, sona anganavwa ukulimbana nu kusita ukufikapo kwane nu kubukilila ukumpa amaka.”

Ivituzi: Ichituzi ichakufwanikizya bulo icha Horst Henschel na bapapi bache po akaba mwana umunandi. 1. U Horst anyamusizye panandi inyobe yache iya ndyelo po abanyamata abanji banyamusizye nkani inyobe zyabo izy ndyelo nu kunena ukuti “u Hitler weyo mupoki!” nu kupeleka umuchizi. 2. Abapapi bache bakwiputa nawe poka. 3. Ichituzi icha lunulu icha Horst Henschel.

U Horst Henschel akanda imbombo iyakabalilo kosi pa 1 Janiwale 1950. Ka mukwinong’ona ukuti akadandaghula ichifukwa chakuti akamubombela u Yehova pa bumi bwache? (Ennya indime 13, 15)d

13. Ka tungayezya buli-buli ichifwanikizyo icha Pitala cho chisimbiwe pa Imbombo 4.13, 29, 31? (Ennya sona ichituzi.)

13 Ngati mo twenezya, u Pitala akabomba ivintu vimo ivibibi ichifukwa chakuti akoghopagha abantu. Loli akati iputa ukuti abe mujivu, u Pitala akabomba ivintu umwabujivu. (Belenga Imbombo 4.13, 29, 31.) Nuswe bulo tungamalana ni lyogha. Enya vyo vikamuchitikila uwachinyamata yumo izina lyache u Horst yo akikalagha ku Germany pakabalilo aka Nkondo iya Bubili Pachisu Chosi. Pakabalilo kala, bakabakakamizyanga ukuti balamunkanaghe umwapadela cho chikang’anamulagha ukuti “u Hitler weyo mupoki!” Napo vikaba bunubu, u Horst akamanya ukuti ukunena bunubu kukaba kubibi, loli akabalilo kamo akalamukagha ichifukwa chakuti akoghopagha abamanyisi na bo akamanyilagha nabo. Mumalo mwakumukalipila, abapapi ba Horst bakiputa nawe poka nu kumulaba u Yehova ukuti amupe ubujivu. U Horst akaba na maka nu kubukilila ukwima nkani ichifukwa chakuti abapapi bache bakamwavwa sona akamusubilagha nkani u Yehova. Pisinda pache akanena ukuti: “U Yehova atakwiza pakundekapo nalumo-lumo.”c

14. Ka abadimi bangabavwa buli-buli bo banyokela munyuma?

14 U Yehova nu Yesu batalileka lumo ukutwavwa. U Pitala akati amukana u Yesu, chikaba chakutamya ukuti asale akiza ivintu ivyakulondiwa. Ka akikala bulo mye pamo akaba nu lweke ngati mumanyili uwa Yesu? U Yesu akamulaba u Yehova ukuti ulwitiko ulwa Pitala lutakamale. U Yesu akamubuzya u Pitala vyo akalaba mulwiputo lula sona akamupa ulusubilo ulwakuti pisinda pache u Pitala akwiza pakubakazya abakamu bache. (Luka 22.31, 32) Tutakukayikila ukuti u Pitala akabanga nu lusubilo nanti akumbukila amazyu agha Yesu! Nuswe bulo nanti tukulonda ukusala ichintu chimo ichakulondiwa nkani, u Yehova angabombezya abadimi abasubaliwa ukuti batwavwe ukuti tubukilile ukuba nu lwitiko. (Efe. 4.8, 11) Umukamu yumo yo aba we songo kwakabalilo akatali izina lyache u Paul, akayezyapo ukubakazya abakamu na bayemba. Akababuzyanga bo bakiyivwanga ukuti banyokela munyuma ukuti binong’onelepo pa mo u Yehova abamanyisizya ubwanaloli. Pisinda pache akabasimikizizyanga ukuti ulughano ulusubaliwa ulwa Yehova, lutakwiza pakumwitikizya ukuti aleke pakubaghana. Akongelezyapo ukuti, “Inkennya abanji bo bakanyokela munyuma ukuti baba nu lweke ichifukwa chakuti u Yehova akabavwa.”

15. Ka inkani iya Pitala nu Horst yikulangizya buli-buli ukuti vyo vili pa Matayi 6.33 vyabwanaloli?

15 Ngati mo u Yehova akamutulila u Pitala poka na bapatumiwa abamwabo ukwagha ivyakulondiwa pa bumi, nuswe bulo akwiza ukutwavwa ukwagha ivyakulondiwa pa bumi nanti ukumubombela u Yehova tukukubika pabwandilo pa bumi bwitu. (Mata. 6.33) Inkondo iya Bubili iya Pachisu Chosi yikati yamala, u Horst yo twamutambula kale akanda ukupanga ubupayiniya. Akaba mupina sana, ivi vikapangisya ukuti ande ukukayikila nanti inti akwanisye ukwagha ivyakulondiwa pa bumi nu kubukilila ukupanga ubupayiniya ubwakabalilo kosi. Ka akabomba ichoni? Akinong’ona ukuti ennye mo u Yehova inti amutulile, umwakwipeleka ukumalila isabata yosi mubulumbilili pa sabata yo uwakwendela idela akendelagha ichipanga chabo. Pabumalilo ubwa sabata, akaswigha po uwakwendela idela akamupa enevulupu mo mukaba indalama loli uwa dela atakamubuzya u Horst umuntu yo akamupa indalama. Enevulupu iyi mukaba indalama izyakukwana ukumwavwa ukwa myezi iyinji. U Horst akennya ukuti ichabupi ichi, chikamusimikizya ukuti u Yehova akwiza pakumupa vyo akulondiwa pa bumi. U Horst akabikagha ivyabumwene pabwandilo pa bumi bwache bosi.—Mala. 3.10.

16. Choni cho chiza ukumanyila inkani iya Pitala sona ka mumakalata ghache akasimbamo ichoni?

16 U Pitala abaghiye ukuti akahoboka nkani ati amanya ukuti u Yesu atamutaghite! U Kilisitu akabukilila ukumwavwa u Pitala ukuti abukilile ukuba musubaliwa sona ukuti abe chakwenezyapo ichiza ku batumiwa abamwabo. Tungamanyilako ivintu ivyakulondiwa sana pa vyo u Pitala akamanyila. U Pitala akasimbako vimo vyo tukumanyilako mumakalata ghache ghabili gho akasimbila ivipanga ivya Bakilisitu ababwandilo gho pakabalilo aka chigaba chimo icha Bayibolo. Munkani iyakukonkapo, tukwiza pakunenezannya ivintu vinandi bulo vyo vikutukumbusya ukufuma mumakalata agha nu kwennya mo tungabombezezya ifundo zyo zilimo amasiku ghano.

NKIMBA MUKUKUMBUKILA?

  • Nkimba u Pitala akapuvyapo ichoni?

  • Choni cho chikamwavwa u Pitala ukuti abe nu lweke?

  • Nkimba vintu buli vyo tungamanyilako kwa Pitala?

ULWIMBO 126 Muŵe Maso, Tchinthani, Muŵe Ŵankhongono

a Inkani iyi, yasimbiwa ukuti yibasimikizye bo bakulimbana na vyo bakupuvya nu kubukilila ukuba babombi abasubaliwa pakumubombela u Yehova.

b Amasimbo aghinji gho ghali munkani iyi, ghafuma mwibuku ilya Amazyu Amiza ilya Maliko. Vikuboneka ukuti u Maliko akasimba vyo akivwa kwa Pitala yo akennyanga po ivintu ivi vikabombiwanga.

c Enya inkani iyakulongosola ubumi ubwa Horst Henschel, iyakuti “Ndinalimbikitsidwa ndi Kukhulupirika kwa Banja Lathu kwa Mulungu.” mu Galamukani!, iya Febuluwale 22, 1998.

d AMAZYU AGHAKULONGOSOLA ICHITUZI: Umwakufwanikizya bulo, abapapi aba Horst Henschel bakwiputa nawe poka sona bakumughomya ukuti abukilile ukwima nkani.

    Amabuku gha mu Lambya (2012-2025)
    Fuma
    Ingila
    • Chilambya
    • Tuma
    • Vyo Mukulonda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Indaghilo
    • Ukusunga Ichisisi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ingila
    Tuma