TIMOKO TIA NDONGOKOLO 39
MUKUNGA 125 “Nsayi kwe bankwa ndemvokolo!”
Kaba mbo kukutâ nsayi
“Kaba kuyôkele nsayi na baka.”—BIS. 20:35, NWT.
MABANZA MA NGURI
Bwe tulendi lundila mpe tulendi kurisila nsayi’eto bu tukabilaka bantu bakaka.
1-2. Mu bungu dia nti Yehova katusarila ngatu tamona nsayi bu tukabilaka bantu bakaka?
NSAYI yayingi yi bâka neto bu tukabilaka bantu, yôka bu batukabilaka. Yehova ni bo katusarila. (Bis. 20:35) Ngano wuzololo tâ ti ka tumonaka nsayi ko bu batukabilaka? Kâni. Tuzebi ti mu nsayi tubâka bu batuhanaka kabu. Kâ, nkatika nsayi yi bâka neto bu tukabilaka muntu. Mpe musamu wa mbote wena, Yehova bu katusarila mu mpila yo. Mu bungu dia nti?
2 Mu bungu ti Yehova ni bo katusarila, lenda die neto dia kurisa nsayi’eto. Tulendi sila bo, bu tudinga mpila za swaswana za kabila. Ngano ka wena musamu wa nsayi ko, Yehova bu katusarila mu mpila yo?—Mik. 139:14.
3. Mu bungu dia nti tulendi têla ti Yehova “Nzambi ya nsayi yena”?
3 Matsonoko masingase ti kaba nsayi kutâka, ntiangu mazonzelaka Yehova ntiana “Nzambi ya nsayi.” (1 Tim. 1:11, NWT) Ni Yandi watukabila wa ntete, mpe ka kwena muntu ko wukabaka ntiana Yandi. Ntumwa Paulo watâ ti ‘ni mu bungu dia yandi twe ba moyo, tukwe diatiri, tukwe zingi’. (Bis. 17:28) Diangana, “makabu mamansoni ma mbote na ma lunga” kwe Yehova matûka.—Zaki. 1:17, NWT.
4. Nti bitubakisa mu tomo mona nsayi?
4 Kampe beto bansoni tuzololo tamona nsayi yi babakaka bu bakabaka. Tulendi sila bo bu tulanda lukabu lwa Yehova. (Efz. 5:1) Bu tuta kwe dimbitiri mu musamu wo, tataleno nti tulendi sa tala ti ka bata tonda ko mu kabu dieto. Malongi mo mbo matubakisa mu lunda na mu kurisa nsayi yi tumonaka bu tukabaka.
LANDA LUKABU LWA YEHOVA
5. Ntia bima bia tinsuni Yehova katuhanaka?
5 Mu ntia mpila Yehova kasongelaka lukabu? Tataluzuleno mwa bifwani. Yehova bima bia tinsuni katuhanaka. Ni bu sa ti ka twena na luzingu lwa nienze ko, mu nzila ya Yehova, babîngi ha kati dieto bio bie neto nsatu bie neto. Mu tifwani, lenda katuhanaka mu bâ na bidia, binkunti na mbuka ya bêla. (Mik. 4:8; Mat. 6:31-33; 1 Tim. 6:6-8) Ngano Yehova nsatu zeto za tinsuni kakipaka mu bungu ti ni bo wufweti bêla? Kâni! Mu bungu dia nti Yehova kasilaka bo mu bungu dia beto?
6. Ntia malongi tuta baka mu Matie 6:25, 26?
6 Yehova nsatu zeto za tinsuni kakipaka mu bungu ti beto kazololo. Tataluzuleno misamu mia tâ Yezu mie mu Matie 6:25, 26. (Tanga.) Yezu wasarila bifwani biatûka mu ndiyilukulu. Bu kazonzela nuni, Yezu watâ: ‘Bawu ka bakuni, bawu ka batie, bawu ka balundi tima mu tilundulu.’ Kâ taleno mi katêle ha manima: ‘Tata’eno we ku zulu bawu kadikilaka.’ Ha manima Yezu wayula: ‘Ngano beno, ka luyôkele’â ko na bawu?’ Malongi ni me? Ha meso ma Yehova, bisari biandi biyôkele ntalu na bibulu bi kasala. Tala ti Yehova nsatu za bibulu kakipaka, tulendi bâ na lukwikulu ti mbo katuhana bio biabiansoni bie neto nsatu! Ntiana kwa bantu bakipaka nsatu za makanda mawu, Yehova mpe nsatu za kanda diandi kakipaka na luzolo.—Mik. 145:16; Mat. 6:32.
7. Bwe tulendi landila lukabu lwa Yehova? (Tala mpe tifwani.)
7 Ntiana Yehova, tulendi kabila bantu bakaka bu tubahana bio bie nawu nsatu na luzolo. Mu tifwani, ngano mpangi zebi ye na nsatu bidia peleko binkunti? Yehova lendi ku sarila mu hana tima kwe muntu timubakisa mu lungisa nsatu zandi. Bisari bia Yehova timina dibâka nawu mu hana lubakusu kwe mpangi zawu mu ntangu za katastrofe. Mu tifwani, mu ntangu ya COVID-19, mpangi za zikento na za zibakala zakaba bidia, binkunti, na bima biakaka kwe bô babansoni babâ na bio nsatu. Babingi mpe bahana makabu mu bungu dia tisalu tisalamaka mu nza yayansoni. Makabu mo mabakisa mu baka mbongo zifwanane mu hana lubakusu mu nza yayansoni. Mu mpila yo, mpangi zo zasarila misamu mie mu Bahebre 13:16: ‘Ka luzimbakanandi mu sa bubote, na mu kabaka, mu bungu ti mikayulu ni mia mpila yo mitâka nsayi kwe Nzambi.’
Beto bansoni tulendi landa lukabu lwa Yehova (Tala paragrafe 7)
8. Bwe tulendi bakila ndandu mu ngolo zi tu hanaka Yehova? (Bisi-Filipe 2:13)
8 Yehova ngolo katuhanaka. Yehova nsayi ye nandi ya kaba ngolo zandi zilembolo na ndilu na bisari biandi bia kwikama. (Tanga Bisi-Filipe 2:13.) Ngano weka sambila mu baka ngolo za telamana ntontolo peleko ngolo za korela mpasi? Lendi sambila mpe mu baka ngolo zifwanane mu yirika bima bi weyi mu tilumbu. Bu bakaka ngolo zi lombele mu lusambulu, lendi singasa misamu mia tsoneka ntumwa Paulo, bu katâ: ‘Miamiansoni mia nilendaka, mu bungu ti ni Yandi kunganaka ngolo.’—Flp. 4:13.
9. Bwe tulendi landila lukabu lwa Yehova mu mpila yi kasarilaka ngolo zandi? (Tala mpe tifwani.)
9 Ni bu sa ti bantu ba masumu twena, tulendi landa lukabu lwa Yehova mu mpila yi kasarilaka ngolo zandi. Ka twena na lenda ko dia hana ngolo peleko lenda kwe bantu bakaka. Kâ tulendi sarila ngolo zeto mu bungu dia bawu. Mu tifwani, tulendi kwe sa zandu, peleko tulendi kipa nzo ya Mukristo wa nuna peleko we na tifuma. Tala ti lenda die neto, tulendi tihana mu sa bunkete mu Nzo ya Nsambululu. Mpangi zeto zi sarilaka Yehova ndandu zi bakaka mu mpila yi tusarilaka ngolo zeto.
Tulendi sarila ngolo zeto mu tindisa bantu bakaka (Tala paragrafe 9)
10. Bwe tulendi sarila nzonzolo’eto mu tindisa bantu bakaka?
10 Ka tuzimbakanandi ti misamu mi tutâka milendi tindisa bantu bakaka. Ngano muntu zebi tomo baka ndandu mu masîka maku? Ngano muntu zebi we na nsatu lutindusu? Mu misamu mia miole, tulendi kwe monekena muntu wo? Tulendi kwe tala muntu wo, tulendi mu tâ mbila ku telefone, peleko tulendi mu tambikila mukanda, email, peleko sms. Ka tubândi na lwaka mu misamu mi tutâ. Mwa misamu milembolo mpasi mitûka ku mutima milendi bâ misamu mpangi’eto mi ke na mio nsatu mu tatamana mu bâ wa kwikama peleko mu mona bubote mu misamu mi kata telamana.—Bin. 12:25; Efz. 4:29.
11. Bwe Yehova kasarilaka ndwenga zandi?
11 Yehova ndwenga katuhanaka. Mulongoki Zaki watsoneka: “Tala ti wumosi mu beno wukondolo ndwenga, katatamana mu lomba zo kwe Nzambi, mu bungu ti na lukabu kahanaka kwe babansoni; yandi ka sembe.” (Zaki 1:5; NWT, note.) Ntiana buta songela verse yo, Yehova ka lundaka ndwenga zandi ko mu bungu dia yandi beni. Na lukabu lwalwansoni kahanaka zo kwe bantu bakaka. Zaki watâ mpe ti Yehova bu kahanaka ndwenga, “ka sembaka ko,” peleko “ka dingaka fote ko.” Kani kabwe, ka zololo’â ko ti tabanza ti ka tuzebi’â tima ko bu tumulombaka ndwenga zandi. Kâ Yandi zololo ti tandingaka lutwalusu lwandi.—Bin. 2:1-6.
12. Ntia bweso bwe neto bwa kaba ndwenga zeto?
12 Bwe tutâ mu beto? Ngano tulendi landa tifwani tia Yehova bu tukaba ndwenga zeto? (Mik. 32:8) Bisari bia Yehova bweso bwabwingi bwe nawu bwa kaba mio mi balongokaka. Mu tifwani, bisari biabingi bia môna tubakisaka mu tisalu tia samuna. Na luvivululu lwalwansoni, bakuluntu bibakisi mu tisalu na mpangi za zibakala za batusu babakisaka mu zaba bwe balendi lungisila ma dema mawu mu timvuka. Mpangi ze na lenda mu bisalu bia ntungulu na dia kipa nzo, mpangi zawu zakaka bakubikaka mu zaba mu sala bisalu bia ntungulu bitariri tisalu tia Yehova.
13. Bu tukubikaka bantu bakaka, bwe tulendi landila tifwani tia Yehova mu mpila yi kakabilaka ndwenga zandi?
13 Dinga mu landa tifwani tia Yehova bu kubikaka bantu bakaka. Bambuka ti Yehova ndwenga zandi kahanaka kwe bantu bakaka na lukabu lwalwansoni. Mpila mosi mpe, tuzololo takaba luzabu lweto mu mutima’eto wawansoni kwe bô bata longoka. Ka tukekamaka ko mu longesa misamu mi tuzebi mu bungu ti bunkuta bwe neto ti muntu wu tuta longesa wabonga tibuka tieto. Peleko ka tubanzaka ko ti: ‘Muntu kâni wakundongesa! Mu bikeno kalongoka yandi beni.’ Mpila yo ya banzila ka yena na tibuka ko mu kanda dia Yehova. Kâ mu mutima wawansoni tuhanaka luzabu lweto ‘kâ na luzingu lweto mpe’ kwe bô batulongesaka. (1 Tes. 2:8) Tivuvu tie neto ti, “bawu mpe mbo babâ ba kubama mu longesa bantu bakaka.” (2 Tim. 2:1, 2, NWT) Tala ti tukabiri ndwenga zeto na lukabu lwalwansoni, beto mbo tutomo bâ na ndwenga kâ mpe na nsayi.
TALA TI TUBENZI TI KA BATA TONDA MAKABU METO KO
14. Bantu babîngi bwe basaka bu tubasongelaka lukabu?
14 Bu tubâka na lukabu, nsungula kwe mpangi zeto, matondo bavulu tu vuturilaka. Balendi tu tambikila mukanda mu tu vuturila matondo peleko balendi tu tonda mu mpila yakaka. (Kol. 3:15) Bu tubakaka matondo ma mpila yo, nsayi’eto mayikaka.
15. Nti tufweti bambukila tala ti tubenzi ti ka bata tomo tonda makabu meto ko?
15 Kâ bantu bakaka ka bavulu’â vutulaka matondo ko. Ntangu zakaka tulendi tiyula tala ti bantu bakula babakulaka ntangu na ngolo zi tuhombese na bima bieto bi tusaririri mu babakisa. Tala ti ni bo, nti tulendi sa mu lunda nsayi’eto peleko mu lembo nionga? Bambuka misamu mi tâka Bisalu 20:35 ye verse ya mutu-diambu. Nsayi’eto ya kaba ka yisikamane’â ko mu mpila bantu yi babongela kabu di tusiri. Tulendi sola mu bâ mu nsayi bu tukaba ni bu sa ti bantu ka bata tomo tonda makabu meto ko. Nti bilendi tu bakisa? Tataluzuleno bima bilendi tu bakisa.
16. Nti bilendi tu bakisa mu tatamana mu hana na nsayi?
16 Bambuka ti bu kabilaka bantu tifwani tia Yehova landaka. Bima bia mbote kahanaka kwe bantu ni bu sa ti matondo bavutulaka peleko kâni. (Mat. 5:43-48) Yehova kanisini ti tamana kaba ‘beto ka tuse tivuvu ti batukarisila tima ha manima, musendo’eto mbo wubâ wa wunene.’ (Like 6:35) Buna, kuniongakandi bu balembo ku tondaka. Bambuka ti Yehova mbo kakusenda mu mbote yisaka mu bakisa bantu, mu bungu ti ‘nge na nsayi hanaka.’—Bin. 19:17; 2 Kor. 9:7.
17. Ntia musamu wa mfunu wuta sa ti tazolo mu kabila bantu bakaka? (Like 14:12-14)
17 Mpila yakaka yi tulendi landila tifwani tia Yehova bu tukabaka ni mu landa mutieno wa Yezu we mu Like 14:12-14. (Tanga.) Ka wena musamu wa mbi ko mu bâ na ndiambu peleko mu kabila bantu bô bê na lenda dia tu kabila mpe. Nti bitula ha manima tala ti tubakuri ti bu tukabilaka bantu kêla tukêlaka ti bawu mpe batukabila? Tala ti ni buna, dinga mu sarila mio mia tâ Yezu. Tulendi songela ndiambu kwe muntu wo wu tuzebi ti kena na lenda ko dia tu songela mpe ndiambu. Buna mbo tubâ na nsayi mu bungu ti tifwani tia Yehova tuta landa. Mpila yo ya sila mbo yitubakisa mu lunda nsayi’eto tala ti bantu ka bata tu tonda ko.
18. Nti tufweti sila keba mu sa mpe mu bungu dia nti?
18 Kubândi na mabanza ma mbi mu bantu. (1 Kor. 13:7) Tala ti bantu ka bata tu tonda ko, tulendi tiyula: ‘Ka bavutulaka matondo ko, peleko zimbakana kwa bazimbakane mu tu tonda?’ Kampe bima biakaka bie kô bita ba tuma mu lembo vutula matondo buna bu tuzololo. Bakaka balendi tomo tonda ku mutima, kâ ka bena na lenda ko dia tu têla wo. Balendi mona nsoni mu baka lubakusu, nsungula tala ti ni bawu beri bakisaka bantu bakaka. Kâ, tamana bâ na nkatika luzolo mu mpangi zeto, ka tubâ na mabanza ma mbi ko mu bawu, mpe mbo tutatamana mu kaba na nsayi.—Efz. 4:2.
19-20. Mu bungu dia nti luvivululu lwe mfunu bu tukabilaka bantu? (Tala mpe tifwani.)
19 Bâ na luvivululu. Mu musamu wutariri lukabu, mutinu Salomo weri na ndwenga watsoneka: ‘Tuba dimpa diaku ha zulu mamba, mu bungu ti mu bilumbu bikwiza mbo vutu dia baka.’ (Ekl. 11:1) Ntiana buta wasongela verse yo, bantu bakaka balendi tonda mu lukabu lweto ‘mu bilumbu bikwiza.’ Tataluzuleno tifwani tita singasa musamu wo.
20 Mvula zazingi zayôka, mukento wa munkengi wa tizunga watambika mukanda kwe mpangi yimosi ya yikento ya batusu ka ntama ko mu mu tindisa mu tatamana mu bâ wa kwikama. Mvula 8 ha manima, mpangi yo ya yikento yahana mvutu mu mukanda wo, bu katâ: “Diangana ku zebi’â wo ko, kâ nzololo nakuzabikisa ntia mpila lubakusu wakungana mu mivu miyôkele.” Yandi wavutu tâ: “[Mukanda’aku] watomo ku ntindisa, kâ ni verse yatomo ku nsimba mutima, mpe kani kabwe ka nazimbakana yo ko.”a Bu kamana zonzela misamu mia mpasi mi kabwabana na mio, mpangi yo ya yikento yavutu tâ: “Ntangu zakaka wabâ nani naduka, na bika mu sarila Yehova. Kâ ha manima, nayizi bambukila verse yi wakuntsonekena mpe yakungana ngolo mu tatamana mu bâ wa kwikama.” Yandi wavutu tâ: “Mu mvula 8 zo, ka kwabâ tima ko tiatomo nata nsobolo mu luzingu lwani.” Banzeno nsayi ya mona mukento wa munkengi wa tizunga bu kabaka mukanda wo “ha manima ma bilumbu biabingi”! Beto mpe balendi tutonda ntangu zazingi ha manima bu tuhana lukabusu kwe muntu.
Beto mpe balendi tu tonda ntangu zazingi ha manima bu tuhana lubakusu kwe muntu (Tala paragrafe 20)b
21. Mu bungu dia nti bongele nzengolo ya tatamana mu landa lukabu lwa Yehova?
21 Ntiana bu tutêleke wo, Yehova watusala na lenda dia nzitukulu. Ni bu sa ti nsayi yi bâka neto bu batukabilaka, nkatika nsayi yi bâka neto bu tukabilaka bantu bakaka. Bubote tumonaka bu tubâka na lenda dia bakisa mpangi zeto. Mpe nsayi yibâka neto bu batutondaka. Kâ, ni bu sa ti muntu wutubakisi wutuvuturiri matondo peleko kâni, tulendi bâ mu nsayi mu bungu ti musamu wa mbote tuyirikiri. Kani kabwe ka tuzimbakanandi ti tima ni tima ti tuhana, “Yehova lenda die nandi dia tu hana bio biyôkele.” (2 Nta. 25:9, NWT) Kani kabwe ka tulendi’â tayôka Yehova ko mu lukabu! Mpe ka kwena nsayi ko yiyôkele nsayi yi tubakaka Yehova bu katusendaka. Dieka bo, tabongeno nzengolo ya tatamana mu landa lukabu lwa Tata’eto die ku zulu.
MUKUNGA 17 “Nzololo”
a Verse ya tsoneka mukento wa munkengi wa tizunga ni 2 Za 8 yitâka: ‘Seno mayela mu beno beni, ngatu lwalembo hombesa ndandu ya bisalu bia lwasariri, kâ ngatu lwabaka musendo wa lunga.’
b NSASA YA TIFWANI: Mu tinsamu ti, mukento wa munkengi wa tizunga wahana lutindusu na lukabu lwalwansoni. Mvula zazingi ha manima, wayizi baka mukanda wa matondo.