ISOMO 29

Kikizi Kikubasila Muntu ndi Akua?

Kita impression

Ndi use wakwilwa na mutundwa wobe? Mu zezo nkungu za kabebe, mango uneibuzya bunee: ‘Kikizi kikubasila muntu ndi akua? Ndi kuli kilemanizio kya kumonana lingo na batundwa beitu busi bumozi?’ Mu lilino isomo nu lilyo lyalemba, wamone makulo ma Biblia mekubobelezia.

1. Kikizi kikubasila muntu ndi akua?

Yesu alengemanizizye lukuo na kabwebwe. Ndi muntu eli mu kabwebwe, u kutenda buno azombama nunse, ntenamenya bibyo bikutinga mu ntungo mwage. Buni bwalingimana lukuo na kabwebwe? Ndi muntu akua ntenungwa lubaba, ntenaba na malima aba buno atundaga nunse bilemba byage nu bantu ba kikanga kyage. “Bakuzi tabeizi kena,” u bwatenda Biblia.—Soma Musambazi 9:5.

2. Kumenya bulili ku kabamba ka bakuzi kwatulisizya mutali mukizi?

Bantu beingi bekukua lukuo boba—nu bango bekukua bakuzi boba! Tunabobelezibwa na meigisya ma Biblia ku kabamba ka bakuzi. Yesu atendile bunee: “Bulili . . . bwamukandule.” (Yoana 8:32) Madini mamozi mekwigisyaga buno ndi muntu akua, nti kuli kintu mweli kikusigalaga mu kalamo. Tondo Biblia tabigisya bubo. Bubo bwalosya buno bakuzi tabekusungibwaga. Nu lingo, kubuno bakuzi tabeizi kampi, kasi tabenatukitila bubi. Ukinsa tatwatunganana kubobelezia mitima za bakuzi aba kubakumbamina nu tatwatunganana kubasegela.

Bantu bamozi bekutenda buno benezezya na bakuzi. Tondo tabunakulungana. Anga butuse twamenya, bakuzi “tabeizi kena.” Babo bekukengelaga buno bekwezezyaga na batundwa babo bakule, lebelebe bekwezezyaga na basumbu bekwisusanizya na babo bantu bakule. Kasi, kumenya bulili ku kabamba ka lukuo kwatulanga na basumbu. Yehowa atuzugila tatulonde kwezezya na bakuzi kubuno izi buno kwezezya na basumbu kunatukita bubi.—Soma Kukokomezia Mulembe 18:10-12.

TUMENYININE

Menya byeingi ku bibyo bigisya Biblia ku kabamba ka lukuo, nu lola buni b’unagugumania bukatizio bwobe ku Kalaga uli na lutundo utenasungya bakuzi.

Wamulume gamozi na bana bage babili beikala ga kisumbi ku nsanza za mukikulu wage nu nina wa bana bage. Beida nu bantu ba kikanga babatimba kwa kubabobelezia nu kubakasya.

3. Ijigisye bulili ku kabamba ka lukita lwa bakuzi

Mu kisi kinsania, bantu beli na bukatizio bwatingana-tingana ku kabamba ka lukita lwa bakuzi. Tondo bubo bukatizio bunsania tabunaba bwa bulili.

Bantu beli na bukatizio bukizi bwatingana-tingana ku kabamba ka lukita lwa bakuzi kuko k’ukulama?

Kwa kumenya bibyo bigisya Biblia, lola VIDEO.

VIDEO: Bakuzi Beli mu Lukita Lukizi?—Kibe (1:19)

Bilimelime: Bilimelime bya video ‘Bakuzi Beli mu Lukita Lukizi?—Kibe.’ 1. Kitumba kyabikwa ga mugu ku lupitalo. 2. Wamulume azombama gesamba bantu babili gabeli mu lugendo mu train.

Soma Musambazi 3:20, nu kusila ibuzye zeno mbuzya:

Bulingilingi na lino isanzo, kuni kukwenda bakuzi?
Ndi kuli kintu kikusigala mu kalamo ndi muntu akua?

Biblia byasambala musagu wa lukuo lwa Lazaro, wabezaga mwida nunse wa Yesu. G’ukusoma Yoana 11:11-14, lola buni bwatendile Yesu ku kabamba ka lukita lwabezaga mulwo Lazaro. Kusila ibuzye zeno mbuzya:

Yesu alingimanizizye lukuo na kikizi?
Kulingimania lukuo na kuzombama ku tulo, kwatwigisya kikizi ku kabamba ka lukita lwa bakuzi?
Ndi unakatizia meigisya ma Biblia ku kabamba ka lukuo?

4. Kumenya bulili ku kabamba ka lukuo kwatulisizya mutali

Kumenya bulili ku kabamba ka lukuo kwatukandula ku boba bwa bakuzi. Soma Musambazi 9:10, nu kusila ibuzye luno lubuzya:

Ndi bakuzi benatukitila bubi?

Kumenya tondi bulili bwa Biblia kwatulanga ku bumba bwa kubobelezia mitima za bakuzi kwa kukita kabwasa aba kubakumbamina. Soma Isaya 8:19 nu Kulolesibwa 4:11, nu kusila ibuzye luno lubuzya:

Ukukengela Yehowa ekwijungwaga buni gekumona muntu ekukumbamina bakuzi aba ekulonda lukasyo lwabo?

Bilimelime: Bumba bukukitaga bantu kwa kukutya bakuzi. 1. Wamulume ekukita kabwasa lwabusyo lwikozi lya nsinda. 2. Bamulume basatu batunda nunse bumba bwa kilongo kyabo bekumina. 3. Defilé za bantu b’itonda mu kisusania kya lukungu nu bite makungu mu busi bwa kukengela bakuzi. — Kumenya bulili ku kabamba ka lukuo kwatukandula ku bumba butekutananizya Yehowa

5. Kwijigisya bulili ku kabamba ka lukuo kwatubobelezia

Bantu beingi beigisizibwe buno, gabekakua bekasungibwa ku kabamba ka misako mbi zibakitile wakalazi. Tondo twabobelezibwa kumenya buno takuli muntu ukusungibwa kusila kukua—inube wozo wakitaga bwagi bunene. Soma Baroma 6:7, nu kusila ibuzye luno lubuzya:

Anga bubo butwasoma mu Biblia, wozo wakua nti akandulwa mu bwagi aba nti atikibwa katati ka bwagi bwage, ukukengela buno ndi muntu akua enasungibwa ku makosa makitile wakalazi?

B’ukumenya Yehowa nunse, u buwamenye buno ntekasungya aba busi bumozi bakuzi. Soma Kukokomezia Mulembe 32:4 nu 1 Yoana 4:8, nu kusila ibuzye zeno mbuzya:

Ndi Kalaga uli na nkumu zatendelwa mu mano masanzo enasungya bakuzi?
Ndi wamona buno bulili ku kabamba ka lukuo bukubobelezia? Kabamba kakizi?

NDI MUNTU AKUSOLELA BUNEE: “Nili na kabebe ku mutima ndi nakengela buno nkasungibwa ganikakua.”

Unamukasa masanzo makizi ma Biblia mekubobelezia?

MAKENGELO MANENE

Ndi muntu akua, nti ntekulama lingo. Bakuzi tabekusungibwaga, aba tabenatukitila bubi.

Mbuzya za kwikengelesya

Kikizi kikubasila muntu ndi akua?
Kumenya bulili ku kabamba ka lukuo kwatulisizya mutali mukizi?
Kumenya bulili ku kabamba ka lukuo kwatubobelezia mu nzila nkizi?

Isomo lyasila ku kindi kya:

Inilo lyane:

Kwidindika kukengela isanzo imozi lyatendelwa mu lino isomo kwa kwisula lukita lwa bakuzi.

Ingo inilo:

Your other goal

LONDA LINGO

Lola bwisulilwa bwa bulili bwa kitondo “kalamo ka muntu” mu Biblia.

“Kalamo ka muntu” Kele na Bwisulilwa Bukizi mu Biblia (Musagu wa ku Enternete)

Lola ndi Kalaga ekasungya bantu babi kwa kubagisya ga keija ka milyalya.

INdi Bantu Bekasungibwa ga Keija ka Milyalya? (3:07)

Ndi twatunganana kukua bakuzi boba?

Roho za Wafu Zinaweza Kukusaidia ao Kukutendea Mubaya?—Zinakuwaka Kabisa? (broshua)

Lola buni bwabobelezibwe wamulume umozi kwa kwijigisya bulili ku kabamba ka lukuo.

“Natananizibwe na Makulo ma Biblia Meli Bwasi-bwasi nu Mekungubwa” (Munara wa Mulinzi, 1 Mwezi wa 2, 2015)