Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito
OCTOBER 5-11
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | KULONGA 31-32
“Amusoonoke Kulambila Shibumbwabumbwa”
(Kulonga 32:1) Ono bantu ndibakabona ayi Mose wacelwa kuswa pakalundu, bakabungana kuli Aloni akumwaambila ayi: “Swebo tatwishi cacitika kuli Mose uyo wakatukusha mucishi ca Ijipiti. Paceebo ceeci tupangile lesa weshi atutanjilile.”
w09-CG 5/15 11 pala. 11
Amuye Panembo Lwakumushimu Ceebo “Bushiku Bunene Bwakwe Yehova Buli Pafwaafwi”
Kusebensesha nshetwakeeya mu Malembo teshi cuubu bunene bunene ndyetuli mubukaalo buyumu. Kucakubonenaako, pesule lyakwaamba ayi Yehova waangulula bene Isilaeli kuswa mubusha ku Ijipiti, ‘bakatalika kupikishanya a Mose’ alimwi ‘akweelesha Yehova.’ Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi tabakalinga kucitewo maanshi akunwa. (Kulo. 17:1-4) Kapatana kwiinda a myeenshi yobilo kuswa ciindi ndyebakapangana cipangano a Yehova, akwaamba ayi ‘balaakucita shoonse nshaakaamba Yehova,’ bakapwaya mulawo wakwe Lesa kwiinda mukulambila shibumbwabumbwa. (Kulo. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Sa bakatalika kulambila shibumbwabumbwa ceebo cakwaamba ayi bakacatwa boowa Mose ndyaakatola ciindi cilaamfu ndyaakalinga kupekwa Milawo pakalundu ka Olebu? Sa mpashi bakatalika kuyeeya ayi bene Amaleki batobalwana alimwi, ceebo cakwaamba ayi Mose uyo wakapa kwaamba ayi bakome munkondo ciindi ndyaakatambika maansa akwe mwiculu takalingaawo? (Kulo. 17:8-16) Mpashi ncocakalengesha, sombi muli moonse mweenga cabeta, bene Isilaeli ‘bakakaka kunyumfwila.’ (Milimo 7:39-41) Paulo wakayuminisha Beneklistu ‘kusebensa cankusu’ kwaamba ayi baleye ‘kutanyumfwila uko kwakacita bene Isilaeli’ ciindi ndyebakaloonda kunjila mucishi Cakashomeshekwa.—Ebu. 4:3, 11.
(Kulonga 32:4-6) Mpeeke wakabwesa golodi kuli mbabo, waisungulula akuitila mucikombola akupanga mwaana wa ŋombe wa golodi. Lyalo bantu bakaamba ayi: “Nobene Isilaeli, uyu ngoLesa wanu, uyo wakamukusha mucishi ca Ijipiti.” 5 Lyalo Aloni ndyaakabona boobo, wakayaka cipaililo kunembo lya mwaana wa ŋombe wa golodi akwaambilisha ayi: “Ciilo kulaakuba kusekelela kwakulemeka Yehova.” 6 Ingayi bushiku bwakaboolaawo macuunsacuunsa, bantu bakabenga milambu yakutenta amilambu ya bwanabwankashi. Mpeeke bantu bakekala panshi akutalika kulya akunwa. Lyalo bakanyamuka akutalika kusekelela.
w12-CG 10/15 25 pala. 12
Amunyumfwile Lesa Kwaamba ayi Mukafubileemo Mushishomesho Nshakashomesha
Mpomunyaawo Yehova wakatalika kukumanisha nshaakapangana abene Isilaeli kwiinda mukubika bubaambo bwa tente yakulambililaamo akubika bapailishi bakalinga kucafwa bantu babiibi kuba beshicibusa bakwe. Kapatana kwiinda aciindi cilaamfu, bene Isilaeli bakaluba kulyaaba kwabo kuli Lesa ‘akulengesha Usalalite wakwe Isilaeli kukalala.’ (Kulu. 78:41) Kucakubonenaako, Mose ndyaakalinga kupekwa Milawo aimwi pakalundu ka Sinayi, bene Isilaeli tabakwe kukalika moyo alimwi bakacileka kushoma Lesa mukwiinga bakayeeya ayi Mose wabashiya. Aboobo bakapanga mwaana wa ŋombe wa golodi akwaambila bantu ayi: “Nobene Isilaeli, uyu ngoLesa wanu, uyo wakamukusha mucishi ca Ijipiti.” (Kulo. 32:1, 4) Lyalo bakatalika kusekelela nkobakeeta ayi ‘kusekelela kwakwe Yehova’ akutalika kubenga milambu kucibumbwabumbwa ncobakapanga. Yehova ndyaakabona boobo, wakalwiita Mose ayi: “Baswa kale munshila iyo njendakabalwiita ayi banookonkela.” (Kulo. 32:5, 6, 8) Cakabica kwaamba ayi kuswabo ciindi ico, bene Isilaeli bakaba ampuwo ya kutacita nshobakalinga kushomesha.—Shakube. 30:2.
(Kulonga 32:9, 10) Lyalo Yehova wakaambila Mose ayi, “Bushicimpamya bwa bantu aba ndishi mbobubete. 10 Ono uteeleshi kunkasha, ndakalala abuumbi ceebo ca bantu abo, aboobo ntoobanyonyoola, kuswawaawo ndaakulengesha webo abamulunyungu lwako kuba mushobo unene abuumbi.”
w18-CG.07 20 pala. 14
“Ino ngaani uli Kulubasu Lwakwe Yehova?”
Bantu bakalinga kushi ayi kulambila shibumbwabumbwa ncilubo cinene abuumbi kuli Yehova. (Kulo. 20:3-5) Sombi muciindi ciniinibo bakatalika kulambila mwaana wa ŋombe wa golodi! Nabi kwaamba ayi bakeshiba ayi babisha, bene Isilaeli bakalinga kulibona anga bacili kulubasu lwakwe Yehova. Alimwi Aloni wakeeta kulambila kwa mwaana wa ŋombe ayi ‘kusekelela kwakwe Yehova’! Ino Yehova wakalinyumfwa buyani? Wakakalala abuumbi ceebo cakwaamba ayi bakamushiya. Yehova wakaambila Mose ayi bantu aba ‘babisha’ ‘akuswa panshila iyo njendakabalwiita ayi banookonkela.’ Yehova wakakalala abuumbi cakwaamba ayi wakayeeya kunyonyoola mushobo woonse wabene Isilaeli.—Kulo. 32:5-10.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Kulonga 31:17) Bushiku ubo nkeshibilo ka nshiku shoonse pakati kabene Isilaeli anebo, ceebo nebo neYehova ndakalenga liculu acishi ca panshi munshiku 6, ono pabushiku bwa namba 7, ndakacileka kusebensa akookesha.’”
“Kuli Ciindi” Cakusebensa Aciindi Cakookesha
Sa cakubonenaako cakwe Yehova a Yesu cakusebensa cankusu cilaamba ayi tatweelete kookesha? Sobwe napaceyi. Yehova taalemi, aboobo ncatookesheli pesule lyakusebensa. Ncakwiila Baibo ilaamba ayi Yehova ndyaakamanisha kulenga liculu acishi capanshi, ‘wakacileka kusebensa akookesha.’ (Kulo. 31:17) Nacibi boobo, ici cilaamba ayi Yehova wakacileka kulenga shintu kwaamba ayi asekelele pashintu nshaakalenga. Alimwi nabi kwaamba ayi Yesu alakwe wakalinga kusebensa cankusu ndyaakalinga pacishi capanshi, wakalinga kubaako aciindi cakookesha akulya cakulya pomwi abeshicibusa bakwe.—Mate. 14:13; Luka 7:34.
(Kulonga 32:32, 33) Ndakombelela amubalekelele. Sombi na mubule kubalekelela, mukushe liina lyangu mulibuku umo momwakalemba meena a bantu banu.” 33 Alakwe Yehova wakamukumbula ayi, “Ngameena a bantu abo bambishisha ngweshi nkakushe mulibuku lyangu.
w87-CN 9/1 29
Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga
Na liina lya muntu lyalembwa akubikwa “mulibuku lya buumi,” tacaambi ayi ncakwiila alaakupekwa buumi butamaani kuba anga ico mbocakalinga kuswa kalekale nabi anga teshi kukabe kwaaluka. Kwaamba pabene Isilaeli, Mose wakeepusha Yehova ayi: “Ndakombelela amubalekelele. Sombi na mubule kubalekelela, mukushe liina lyangu mulibuku umo momwakalemba meena a bantu banu.” Lesa wakakumbula ayi: “Ngameena a bantu abo bambishisha ngweshi nkakushe mulibuku lyangu.” (Kulonga 32:32, 33) Ncakwiila kwaamba ayi Lesa inga walemba liina lya muntu umwi “mulibuku” lyakwe kutondesha ayi wamutambula, sombi na mukuya kwaciindi muntu uyo wacileka kunyumfwila akushoma, Lesa ‘alafuuta liina lya muntu uyo mulibuku lya buumi.’—Ciyubululo 3:5.
Kubelenga Baibo: (Kulonga 32:15-35)
OCTOBER 12-18
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | KULONGA 33-34
“Mibo Yakwe Yehova Isangalasha”
(Kulonga 34:5) Mpomunyaawo Yehova wakaseluka mulikumbi akwiimikana aMose, akulibanda liina lisalalite ayi Yehova.
it-2-E 466-467
Liina
Bubumbo bulatondesha bumboni bwakwaamba ayi Lesa nkwaali, nacibi boobo tabuyubululi liina lyakwe Lesa. (Kulu. 19:1; Loma. 1:20) Kwaamba ayi muntu ashibe liina lyakwe Lesa tacaambibo kushiba liina lyakwe sobwe. (2 Maka. 6:33) Sombi cilaamba kumushiba kabotu mbwaabete, nkokwaamba ayi kushiba kuyanda kwakwe, mbwaacita shintu alimwi akushiba mibo yakwe njetucana mu Maswi akwe. (Amweelanishe a 1 Baami 8:41-43; 9:3, 7; Neye. 9:10.) Cakubonenaako cibotu pamakani aya ngu Mose, musankwa Yehova ngwaakalinga ‘kushi kabotu.’ (Kulo. 33:12) Mose wakalinga kucite coolwe cakubona bulemu bwakwe Yehova alimwi ‘akunyumfwa kwaambilishikwa kwa liina lyakwe Yehova.’ (Kulo. 34:5) Takwakalinga kwaambilisha kwa kubooshawobo liina lyakwe Yehova, sombi kwakalinga kwaamba pamibo yakwe Lesa ambwaacita shintu. Lesa wakaamba ayi, “Yehova, Yehova, Lesa uswite luse ankuumbu, utafwambaani kukalala, ubonesha lusuno lutamaani alimwi ushomeka, ndalama cipangano cangu kumashalane ali shuulu ashuulu, alimwi akulekelela bantu pabubi ashibiibi shabo. Sombi teshi nkaalilwe kupa mulandu baana alimwi abameeshikulu babo, kushikila akulishalane lyatatu alyane, ceebo ca shibiibi sha bamashali babo.” (Kulo. 34:6, 7) Alwalo lwiimbo lwakwe Mose lucite maswi akwaamba ayi “ndanoolumbaisha liina lyakwe Yehova,” lulaamba Lesa mbwaakacita shintu abene Isilaeli akwaamba mbwaabete.—Duto. 32:3-44.
(Kulonga 34:6) Lyalo Yehova wakeenda kunembo lyakwe Mose akoolobesha ayi: ‘Yehova, Yehova, Lesa uswite luse ankuumbu, utafwambaani kukalala, ubonesha lusuno lutamaani alimwi ushomeka,
w09-CW 5/1 18 mapa. 3-5
Yehova Wakalisansulula Mbwaabete
Cakutaanguna Yehova wakaamba ayi “ngu Lesa uswite luse ankuumbu.” (Vesi 6) Shikwiiya shamu Baibo umwi wakaamba ayi, liswi lyaci Ebulu lyakasansululwa ayi “luse” lilatondesha ayi Lesa alicite “luse lunene bweenka mbuli mushali musankwa mbwaacita kubana bakwe.” Lyalo liswi lyakasansululwa ayi “nkuumbu” lilikoshenye aliswi lisansulula “muntu usunishi kucafwa umwi ubulishite shintu kuswa panshi lya moyo.” Ncakwiila, Yehova alisuni ayi tushibe ayi alababikako maano abo bamulambila, bweenka bashali mbobatondesha lusuno kubana babo akubapa nshebayandika.—Kulumbaisha 103:8, 13.
Lyalo, Yehova wakaamba ayi “tafwambaani kukalala.” (Vesi 6) Tafwambaani kukala kubasebenshi bakwe ba pacishi capanshi. Sombi ulabakalikila moyo, kubalekelela shilubo shabo alimwi alabapa ciindi cakwaaluka kuswa kushibiibi shabo.—2 Pita 3:9.
Lesa wakatolelela akwaamba ayi ‘ulabonesha lusuno lutamaani alimwi ulashomeka.’ (Vesi 6) Lusuno lutamaani ngu mubo upa kwaamba ayi Yehova abe abushicibusa buyumu abantu bakwe lyoonse. (Dutolonomi 7:9) Alimwi Yehova ngokantupu ka cancine. Taabeci alimwi inga taabecekwiiwo. Mukwiinga ngu ‘Lesa wa cancine,’ inga twashoma shoonse nshakaamba kwiilikaawo ashishomesho shakunembo.—Kulumbaisha 31:5.
(Kulonga 34:7) ndalama cipangano cangu kumashalane ali shuulu ashuulu, alimwi akulekelela bantu pabubi ashibiibi shabo, sombi teshi nkaalilwe kupa mulandu baana alimwi abameeshikulu babo, kushikila akulishalane lyatatu alyane, ceebo ca shibiibi sha bamashali babo.”
w09-CW 5/1 18 pala. 6
Yehova Wakalisansulula Mbwaabete
Cancine cimwi Yehova ncaasuni ayi tushibe ncakwaamba ayi alalekelela ‘shibiibi a shilubo.’ (Verse 7) ‘Alilibambite kulekelela’ bantu baana kuswa kushibiibi shabo. (Kulumbaisha 86:5) Nacibi boobo, Yehova alipatite shibiibi. Wakaamba ayi “teshi nkaalilwe kupa mulandu.” (Vesi 7) Lesa usalalite alimwi ululeme teshi akaalilwe kwaanisha bantu bacita shibiibi mukashanga. Bushiku bumwi, balaakupekwa mulandu ceebo ca shibiibi shabo.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Kulonga 33:11) Nkokwaamba ayi Yehova wakalinga kubandika aMose meenso ameenso, bweenka mbuli muntu mbwaamba amubye. Mose ndyaakaboolela kumusumba, Joshuwa mwanaakwe Nani uyo wakalinga shikumucafwa, wakalinga kwikalabo mu tente ya cipangano iyo.
(Kulonga 33:20) Wakeelikawo akwaamba ayi: “Teshi nkuboneshe ciwa cangu, ceebo taaku weenga wambona akutolelela kuba muumi.”
w04-CW 3/15 27 pala. 5
Shiteente Shinene Shitocanika Mulibuku lya Kulonga
Kulonga 33:11, 20—Ino Lesa wakaamba buyani a Mose ‘meenso ameenso’? Maswi aya alatondesha kubandikishanya kwa bantu bobilo basunene abuumbi. Mose wakalinga kubandika ashikwiimikaninaako Lesa alimwi wakatambula milawo kuswa kuli Yehova kwiinda muli nguwe. Nacibi boobo, Mose taakwe kubona Yehova mukwiinga ‘taaku muntu weenga wabona Lesa akutolelela kuba muumi.’ Alimwi Yehova mwiine taakwe kubandika a Mose. Lilembo lya Bene Galatiya 3:19 lilaamba ayi “Lesa wakapa bantu Milawo kwiinda mubaanjelo bakwe alimwi amuntu uyo shikwiimikana pakati.”
(Kulonga 34:23, 24) “Anu basankwa banu boonse bamanene balyeelete kwisa mukulambila ndime neYehova, Lesa wa bene Isilaeli, mankanda otatwe mumwaaka. 24 Na nkamane kutanda mishobo iyo kunembo lyanu alimwi akukomenyako cishi canu, taaku nabi womwi weshi akakumbwe cishi canu paciindi cakusekelela uko kucitwa mankanda otatwe.
w98-CN 9/1 20 pala. 5
Amushinishe Kubika Shintu Shiyandika Citaanshi!
Basankwa boonse bene Isilaeli abaabo bakaba baJuda mucishi ico, bakaambilwa ayi balyeelete kunoobonekela pameenso akwe Yehova mankanda otatwe pamwaaka. Kushiba kwaamba ayi mukwashi woonse inga wafubilaamo lwakumushimu pashiindi mbuli sheeshi, liinji pakuya kukusekelela uku mutwi wamukwashi wakalinga kuya amukaakwe alimwi abana bakwe. Ano ino ngaani wakalinga kushitilisha maanda amyuunda yabo kubalwani ciindi ndyebatakalinga kubawo paŋanda? Yehova wakashomesha ayi: ‘Taaku nabi womwi weshi akakumbwe cishi canu paciindi cakusekelela uko kucitwa mankanda otatwe.’ (Kulonga 34:24) Bakalinga kweelete kuba alushomo akushiba ayi na babika shakumushimu panembo, teshi bakasowekelwe lwakumubili. Sa Yehova wakakumanisha maswi akwe? Ee wakakumanisha!
Kubelenga Baibo: (Kulonga 33:1-16)
OCTOBER 19-25
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | KULONGA 35-36
“Balibambite Kusebensa Ncito Yakwe Yehova”
(Kulonga 35:25, 26) Mpeeke boonse banakashi bakalinga kucishi milimo yakoosa busalu, bakaleta busalu bwa booya bwa mbelele buboneka anga ndiculu, bufubelafubela alimwi abusalalabo pyu, busalu bwakutungisha shisani shibotu shiteshimite isho mbobakoosa. 26 Banakashi boonse bacibwene koosa, bakoosa abusalu bwa booya bwa mpongo.
w14-CIN 12/15 4 pala. 4
Yehova Ulabapa Shoolwe abo Balyaaba Camoyo Woonse
Cakamusangalasha abuumbi Yehova, ngu mushimu wakusuna kucafwilisha kulambila kwancine bantu ngobakatondesha, kuteshi shintu nshobakapa. Alimwi bakaaba ciindi ankusu shabo. Baibo ilaamba ayi, “Mpeeke boonse banakashi bakalinga kucishi milimo yakoosa.” Ncakwiila, ‘banakashi boonse bacibwene koosa, bakoosa abusalu bwa booya bwa mpongo.’ Alimwi Yehova wakapa Besalelo “lushibo, busongo alimwi amaano a kwishiba milimo ili yoonse ya buyaki.” Cakutatoonsha, Yehova wakapa Besalelo a Oolyabu lushibo loonse lwakalinga kuyandika kwaamba ayi basebense ncito njobakapekwa.—Kulo. 35:25, 26, 30-35
(Kulonga 35:30-35) Lyalo Mose wakaambila bene Isilaeli ayi: “Yehova wasala Besalelo mwanaakwe Uli, uyo mushikulu wakwe Elu kuswa mumukowa wakwe Juda. 31 Lesa mwiine wakamwisusha mushimu wakwe akumupa lushibo, busongo alimwi amaano a kwishiba milimo ili yoonse ya buyaki, 32 nkokwaamba ayi busongo bwakuyeeyela bweenga bwaba cintu cibotu akucipanga agolodi, silifa, alimwi abulonse, 33 ndamupa abusongo bwakutimbula kabotu mabwe alimwi akwaabamba mpwaaelete, kubesa shisamu, alimwi akucita milimo imwi yoonse ya buyaki. 34 Yehova wakapa Besalelo alimwi aOolyabu mwanaakwe Ayisamaki kuswa mumukowa wakwe Dani busongo bwakwiisha bamwi lushibo lwabo lwa buyaki. 35 Wakabapa lushibo lwa muncito shipusenepusene isho shicita beshikutala pashintu shiyumu, beshikuyeeyela bweenga bwaba cintu cibotu, abaabo beshikutunga booya bwa mbelele buboneka anga ndiculu, bufubelafubela alimwi abusalalabo pyu, shisani shibotu shiteshimite, alimwi ashakufwalabo shimwi shoonse. Bantu bobilo aba balakonsha kucita milimo ili yoonse, alimwi mbeshikuyeeyela bweenga bwaba cintu cibotu.
w11-CW 12/15 18 pala. 6
Bantu Bashomeka Bakalekale Bakalinga Kutanjililwa Amushimu Wakwe Lesa
6 Shakacitika kuli Besalelo uyo wakekalaako paciindi comwi a Mose shilatondesha mushimu wakwe Lesa mbosebensa. (Amubelenge Kulonga 35:30-35.) Besalelo wakasalwa kwaamba ayi atanjilile ncito yakupanga shintu shipusenepusene shapa tente. Sa wakalinga kucite lushibo lwa kupanga shintu ishi kaatana kupekwa ncito iyi inene? Mpashi, sombi muli moonse mweenga cabeta, citoboneka ayi incito njaakalinga kushi abuumbi njakuumina ncelwa bene Ijipiti. (Kulo. 1:13, 14) Aboobo, ino Besalelo wakacikonsha buyani kusebensa ncito iyi iyumu? Yehova “wakamwisusha mushimu wakwe akumupa lushibo, busongo alimwi amaano akwishiba milimo ili yoonse ya buyaki . . . wakamupa lushibo lwa muncito shipusenepusene.” Nabi Besalelo wakalinga kushi bwakusebensa ncito iyi na sobwe, mushimu usalashi wakamucafwa kwiishiba kabotu ncito iyi. Ubu mbocakalinga akuli Oolyabu. Besalelo a Oolyabu balyeelete bakeshiba kabotu incito iyi cakwaamba ayi bakalinga kwiisha abantu bamwi. Cakutatoonsha, Lesa wakabapa mushimu wakwiisha.
(Kulonga 36:1, 2) “Anu Besalelo, Oolyabu alimwi abamwi boonse bacishi milimo abo Yehova mbwaakapa lushibo abusongo bwa pamilimo, abo bacishi kupanga shintu shoonse shiyandika pakuyaka tente isalalite, balyeelete kupanga shintu shoonse kweelana abwakaamba Yehova.” 2 Mpeeke Mose wakeeta Besalelo, Oolyabu alimwi abasankwa bamwi boonse bacishi milimo abo Yehova mbwaakapa maano alimwi bakalinga kulibambite kucafwa, akubalwiita ayi batalike kuyaka.
w11-CW 12/15 19 pala. 7
Bantu Bashomeka Bakalekale Bakalinga Kutanjililwa Amushimu Wakwe Lesa
7 Bumboni bumwi butondesha ayi mushimu wakwe Lesa wakalinga kutanjililwa Besalelo a Oolyabu mbwakwaamba ayi, nshobakapanga shakalinga shiyumu alimwi shakasebenseshekwa kwaciindi cilaamfu. Nshobakapanga shakasebenseshekwa kwamyaaka mpashi 500. (2 Maka. 1:2-6) Mubupusano abeshikupanga shintu munshiku shino, Besalelo a Oolyabu tabakwe kulembawo meenaabo pashintu nshobakapanga. Yehova wakalumbaishikwa ceebo cakusebensa kwabo.—Kulo. 36:1, 2.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Kulonga 35:1-3) Lyalo, Mose wakabunganya bene Isilaeli boonse akubaambila ayi: “Yehova waamba ayi mwebo mulyeelete kunokonkela milawo iyi: 2 Munshiku 6 mulyeelete kusebensa milimo yanu, sombi bushiku bwa namba 7, mbushiku busalalite bwakookesha, bubengetwe kuli ndime neYehova, Lesa wanu. Uyo woonse weenga wasebensa milimo pabushiku ubu, ulyeelete kucaikwa. 3 Pabushiku ubu bwakookesha, tamweelete kukunka nabibo mulilo mumaanda anu.”
w05-CN 5/15 23 pala. 14
Atwiiye Nshila Shakwe Yehova
14 Amubike shakumushimu panembo. Bene Isilaeli tabakalinga kweelete kubikila maano abuumbi kushintu shakumubili cakwaamba ayi kabaalilwa kubikila maano kushintu shakumushimu. Tabakalinga kweelete kubikila maano abuumbi kushintu shakumubili. Yehova wakabika bushiku bomwi munsondo ubo mbwakaamba ayi bulisalalite, alimwi ciindi ico cakalinga kusebenseshekwabo kulambila Lesa wancine. (Kulonga 35:1-3; Shakubelenga 15:32-36) Mwaka uliwoonse, kwakabikwa ciindi cakuba amabungano asalalite. (Lefi 23:4-44) Pashiindi mbuli sheeshi bakalinga kucite coolwe cakubandika pa milimo ikankamika yakwe Yehova, kwiibalushikwa nshila shakwe alimwi akutondesha kulumba kulinguwe ceebo cashintu shibotu nshaakabacitila. Bantu ndyebakalinga kutondesha kulyaaba kuli Yehova, bakalinga kukomenya kuloonda alusuno lwabo pali Lesa alimwi akucafwikwa kwiiya nshila shakwe. (Dutolonomi 10:12, 13) Njiisho shibotu abuumbi shicanika mumilawo iyo, shilacafwa akubasebenshi bakwe Yehova munshiku shino.—Bene Ebulu 10:24, 25.
(Kulonga 35:21) Alimwi boonse abo bakasuna kucita bwakabalwiita Mose, bakaleta cipo kuli Yehova cakupangisha tente ya cipangano. Bakaleta shoonse shakalinga kuyandika pamilimo yakulambila akupanga shakufwala sha bupailishi.
w00-CN 11/1 29 pala. 1
Kuba Amushimu Wabwaabi Kulapa Lusangalalo
Amuyeeyebo bene Isilaeli mbobakalinyumfwa. Bamulunyungu lwabo bakeenda mubusha buyumu abuumbi alimwi bakalinga kubulishite shintu. Ano paciindi ici bakalinga kwaangulukite alimwi bakalinga kucite shintu shiinji shakumubili. Ano ino bakalinyumfwa buyani kupako shintu shabo shimwi? Mpashi nakwiinga bakalinyumfwa ayi balicite mukuli wakuba ashintu isho mukwiinga bakashisebensela. Nacibo boobo, ndibakalwiitikwa ayi balyeelete kupa shipo shakucafwilisha kulambila kwancine, bakacita boobo camoyo woonse kuteshi cakukakatishikwa. Tabakwe kuluba kwaamba ayi Yehova ngowakapa kwaamba ayi babe ashintu isho. Aboobo camoyo woonse bakapa silifa, golodi alimwi ashifubwa shabo. Bakalinga ‘kulibambite mumoyo.’ ‘Myoyo yabo njoyakabayuminisha’ kupa shipo. Ncakwiila cakalinga ‘cipo kuli Yehova.’—Kulonga 25:1-9; 35:4-9, 20-29; 36:3-7.
Kubelenga Baibo: (Kulonga 35:1-24)
OCTOBER 26–NOVEMBER 1
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | KULONGA 37-38
“Shipaililo Shapa Tente Amboshakalinga Kusebenseshekwa Pakulambila Kwancine”
(Kulonga 37:25) Wakapanga cipaililo ca cisamu ca mulombe cakutentelawo tununkila kabotu pakutenta. Cakalinga kunokweelenebo mumbasu shoonse, nkokwaamba ayi masentimita ali 45 koonse koonse, sombi masentimita ali 90 kuya mwiculu. Shintu shili anga ngameeca shone isho shili pamakonko one, shilyeelete kunoocatenebo acipaililo.
it-1-E 82 pala. 3
Cipaililo
Cipaililo cakutentelawo tununkila. Cipaililo cakutentelawo tununkila (cimwi ciindi ciitwa ayi “cipaililo ca golodi” [Kulo. 39:38]) citoboneka cakapangwa kuswa ku cisamu ca mulombe, peculu amweela cakalinga kucite golodi. Alimwi peculu cakalinga kucite mukuti wa golodi. Cakalinga kucite masentimita ali 44.5 koonse koonse, kuya mwiculu cakalinga masentimita ali 89, alimwi cakalinga kucite “meeca” one mumakonko apeculu. Mumbasu shobilo sha cipaililo, mwakalinga shakukobekaamo sha golodi shobilo umo mobakalinga kubika shisamu sha mulombe shakananikwa a golodi nshobakalinga kunyamwisha cipaililo, cimwi cakukobekaamo cakalinga kulubasu lumwi acimwi kulubasu lumwi. (Kulo. 30:1-5; 37:25-28) Tununkila kabotu tulibetele twakalinga kutentwa mankanda obilo bushiku buliboonse, nkokwaamba ayi macuunsa amacolesha. (Kulo. 30:7-9, 34-38) Cakunyamwitaawo makalangasha caambwa mumbasu shimwi sha Baibo, cilyeelete acalo bakalinga kutentelawo tununkila kabotu. (Lefi 16:12, 13; Ebu. 9:4; Ciyu. 8:5; Amweelanishe a 2 Maka. 26:16, 19.) Cipaililo cakutentelawo ici cakalinga mwiine mu tente pafwiifwi a cisani cakushitilisha musena Usalalite Wiindaawo, aboobo cilaambwa ayi cakalinga ‘kunembo lya libokoshi lya cipangano.’—Kulo. 30:1, 6; 40:5, 26, 27.
(Kulonga 37:29) Alimwi wakapanga mafuta asalalite akunanika, alimwi atununkila kabotu, tusenkanishitwe tuli anga ngamafuta acite bweema bubotu.
it-1-E 1195
Tununkila Kabotu
Tununkila kabotu tusalalite ntobakalinga kusebensesha pa tente yacipangano muluyanga, twakapangwa kuswa ku shipo shidulite libungano nsholyakapa. (Kulo. 25:1, 2, 6; 35:4, 5, 8, 27-29) Yehova ndyaakalinga kulwiita Mose bwakupanga tununkila kabotu utu, wakaamba ayi: “Ukabwese tununkila kabotu twiitwa ayi sitakiti, onika, galubanamu alimwi afulankinsensi. Ukatusebenseshe kwaamba ayi ukapange tununkila kabotu pakutenta ayi tube abweema bubotu. Ukasenkanyeeko amwiinyo ayi shikabe shisalalite cancinencine. Shimwi ukatwe kwaamba ayi shibe busu akubutola mu tente ya cipangano. Ukabusanseele kunembo lya Libokoshi lya Cipangano uko nkweshi nkanookumanina amwebo. Tununkila kabotu uto ulyeelete kwishiba ayi tulisalalite cancinencine.” Kwiilika pa kuyandika akusalala kwa tununkila kabotu, Yehova wakaamba ayi: “Na umwi muntu wapanga tununkila kabotu tuli mbuli ntuto ayi atusebenseshe mbuli mafuta anunkila kabotu, teshi akanoociyeyeelwa kuba mulikoto lya bantu bangu.”—Kulo. 30:34-38; 37:29.
(Kulonga 38:1) Wakapanga cipaililo cakutentelawo milambu kuswa kucisamu ca mulombe. Cakalinga kweelenebo moonse, mumbasu shoonse cakaba masentimita ali 220, ono kuya mwiculu cakalinga masentimita ali 130.
it-1-E 82 pala. 1
Cipaililo
Shipaililo shapa Tente. Ndyebakalinga kuyaka tente, bakapanga shipaililo shobilo kweelana a Lesa mbwakaamba. Cipaililo cakutentelawo (cimwi ciindi ciitwa ayi “cipaililo ca bulonse” [Kulo. 39:39]) cakapangwa kuswa kucisamu ca mulombe alimwi cakalinga kucite lupako pakati, mpashi tacakalinga kucitewo cakufweka peculu a cakubika panshi. Cakalinga kweelenebo mumbasu shoonse shone alimwi cakalinga mamita 2.2, lyalo kuya mwiculu cakalinga mamita 1.3 alimwi cakalinga kucite “meeca” mumakonko oonse one apeculu. Coonse bakacinanika bulonse. Cili anga nguseefwa ca bulonse cakabikwa panshi lya mukuti wa cipaililo kwaamba ayi cishike pakati lya cipaililo. Shakukobekaamo shone shakabikwa mumakonko one pafwiifwi acili anga nguseefwa, alimwi citoboneka ayi shakukobekaamo sheenka ishi mobakalinga kubika shisamu shobilo sha mulombe shakunyamwisha cipaililo isho shakananikwa abulonse. Ici mpashi cilasansulula ayi mumbasu shobilo sha cipaililo bakapanga lupako kwaamba ayi kabanjishaamo cili anga nguseefwa. Beshikwiiya shamu Baibo balaamba shipusenepusene pamakani aya, alimwi bamwi balayeeya ayi cakalinga kucite mbasu shobilo shakukobekaamo, lubasu lwabili lwakalinga lwakunjishaamo shisamu shakunyamwisha isho shakabikwa kunsengwe lya cipaililo. Bakasebensesha bulonse kupanga mbale amafosholo akuyolelamo milota, mbale shifongomene umo mwakalinga kulokela bulowa bwa banyama, shakusubushako nyama alimwi ashikaye shakubikawo mulilo.—Kulo. 27:1-8; 38:1-7, 30; Shakube. 4:14.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Kulonga 37:1) Mpomunyaawo Besalelo wakapanga Libokoshi lya Cipangano lya cisamu ca mulombe, lili masentimita ali 110 mubulaamfu, masentimita ali 66 mubufwaafwi alimwi amasentimita 66 kuya mwiculu.
(Kulonga 37:10) Wakapanga tebulu ya cisamu ca mulombe yakalinga masentimita ali 88 mubulaamfu, masentimita ali 44 mubufwaafwi, amasentimita 66 kuya mwiculu.
(Kulonga 37:25) Wakapanga cipaililo ca cisamu ca mulombe cakutentelawo tununkila kabotu pakutenta. Cakalinga kunokweelenebo mumbasu shoonse, nkokwaamba ayi masentimita ali 45 koonse koonse, sombi masentimita ali 90 kuya mwiculu. Shintu shili anga ngameeca shone isho shili pamakonko one, shilyeelete kunoocatenebo acipaililo.
it-1-E 36
Cisamu ca Mulombe
Cisamu ca mulombe cilicite misampi ilaamfu alimwi icite myuumfwa ilaamfu. Misampi iyi ilacatana amisampi yashisamu shimwi sha mulombe, aboobo shilapanga cisakasaka cishinkite; nceceeco anu liinji muBaibo ncobakasebenseshela liswi lyakwaamba ayi shit·timʹ. Cisamu ici cilalaampa mpashi kushika mamita 8, alimwi shilicite shipapu shinene. Cilicite matewu abombu, tumaluba twa yelo tununkila kabotu alimwi cilacata tusepo. Shisamu ishi nshiyumu alimwi shilicite shipapu shinene, aboobo ici cilapa kwaamba ayi shishitilisikwe kutulongolo. Ishi nsheshakapa kwaamba ayi basebenseshe cisamu ici kuyakisha tente alimwi ashiyandika shoonse shamukati, alimwi cisamu ici cakalinga kucanika abuumbi muluyanga. Bakasebensesha cisamu ici kuyakisha libokoshi lya cipangano (Kulo. 25:10; 37:1), tebulu yakubikaawo shinkwa wacitondesho (Kulo. 25:23; 37:10), shipaililo (Kulo. 27:1; 37:25; 38:1), shisamu shakunyamwisha shintu ishi (Kulo. 25:13, 28; 27:6; 30:5; 37:4, 15, 28; 38:6), cisani cakushitilisha ashakukobekako alimwi ashisani shimwi shakubotesha (Kulo. 26:32, 37; 36:36), shamu makonko shakwiimika (Kulo. 26:15; 36:20) ambaalo shaku tente yacipangano (Kulo. 26:26; 36:31).
(Kulonga 38:8) Mpeeke wakapanga mbale ifongomene ya bulonse alimwi acapanshi ca njiyo ca bulonse kuswa mushilola sha banakashi bakalinga kusebensela kumulyango wa tente ya cipangano.
w15-CW 4/1 15 pala. 4
Sa Mulishi?
Mubupusano ashilola sha munshiku shino, shilola shakalekale shakalinga kupangwa kuswa kusheela mbuli bronze, sombi cimwi ciindi kuswa kusheela mbuli bulonse, silifa, na golodi. Ciindi cakutaanguna Baibo ndyoyaamba pa shilola nciindi bene Isilaeli ndyebakalinga kuyaka tente yakulambililaawo. Banakashi bakatola shilola shabo kwaamba ayi shisebenseshekwe pakupanga mbale ifongomene ya bulonse alimwi acapanshi ca njiyo. (Kulonga 38:8) Citoboneka kwaamba ayi bakasungulula shilola ishi kwaamba ayi bapange cakubikamo maanshi.
Kubelenga Baibo: (Kulonga 37:1-24)